Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΕΚΠΛΗΡΩΘΗΚΕ, ΑΛΛΑ ...

Στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι υπόδουλοι ραγιάδες ζούσαν με το όνειρο της απελευθέρωσης τους από το βάρβαρο κατακτητή. Οι προφητείες το έλεγαν καθαρά: το ξανθόν γένος θα διώξει τους Τούρκους από την Ευρώπη. Πολλά τα σημάδια ότι η μεγάλη ώρα πλησίαζε, ιδίως μετά που « τυπώθηκε στο Άμστερνταμ (γύρω στα 1711) μια χαλκογραφία της μορφής του Πέτρου του Α’ και κυκλοφόρησε ευρύτατα στην Ευρώπη με την επιγραφή: "Πέτρος Πρώτος Ρωσογραικών Αυτοκράτωρ". Έκτοτε τους περιμένουν με αδημονία οι Έλληνες τους Ρώσους από άνοιξη σε άνοιξη....

Ακόμα τούτη την άνοιξη

Ραγιάδες, ραγιάδες,

Τούτο το καλοκαίρι

Καημένη Ρούμελη,

Όσο να ’ρθή ο Μόσκοβος

Ραγιάδες, ραγιάδες

Να φέρει το σεφέρι

Μωρηά και Ρούμελη.»

Η Μεγάλη Αικατερίνη αναζωπυρώνει τις ελπίδες των υπόδουλων. Στα τέλη του 18ού αιώνα σχεδιάζει την ίδρυση "γραικικής" αυτοκρατορίας. « Η Αικατερίνη σε επιστολή της από 10 Σεπτεμβρίου 1782 (πρός τον αυτοκράτορα της Αυστρίας Ιωσήφ Β’), γράφει: "Πέποιθα ... ότι, ... η Υ.Μ. δεν θα μοί αρνηθή την συνδρομήν Αυτής, προς ανίδρυσιν της αρχαίας γραικικής μοναρχίας επί των ερειπίων της βαρβάρου οθωμανικής κυβερνήσεως, υπό τον ρητόν εκ μέρους μου όρον να διατηρώ την μοναρχίαν ταύτην όλως ανεξάρτητον της εμής, ... Σύνορα του νέου ελληνικού κράτους έσονται προς την Ρωσσίαν ο Εύξεινος, προς την Αυστρίαν αι κτήσεις, ας θα προσλάβη η Υ.Μ. δια της πτώσεως της βαρβάρου κυβερνήσεως, και προς την Δακίαν ο Δούναβις. Αι νήσοι του Αρχιπελάγους θα τεθώσιν επίσης υπό την εξουσίαν του ανεγερθησομένου κράτους." ... Ο αυτοκράτωρ Ιωσήφ στην απάντησή του από 13 Νοεμβρίου 1782, αποδέχεται την πρόταση της αλλά ζητά: "Η Πελοπόννησος, η Κρήτη, η Κύπρος και αι λοιπαί νήσοι του Αρχιπελάγους δύνανται να παράσχωσι πλουσίαν αποζημίωσιν εις τους Ενετούς ..." Γι’ αυτό το ζήτημα του ανταπαντά η Μ. Αικατερίνη: "Αλλ’ είναι επάναγκες να μη αφαιρεθή παρ’ αυτού (τού νέου ελληνικού κράτους) η Πελοπόννησος και το Αρχιπέλαγος"

Από τις επιστολές αυτές προκύπτει ότι τα προς Β. και ΒΔ. Σύνορα της "γραικικής μοναρχίας" ή του "νέου ελληνικού κράτους", όπως γράφει η Αικατερίνη, της "γραικικής αυτοκρατορίας" ή του "κράτους της Ελλάδος", όπως γράφει ο Ιωσήφ, θα ήταν ο Δούναβις από τις εκβολές του ώς το Βελιγράδι και από εκεί μια γραμμή ώς τον κόλπο του Δρίνα, στο βόρειο τμήμα της σημερινής Αλβανίας.»

Οι δεκαετίες όμως περνούν και η ρωσική εξωτερική πολιτική ταλαντεύεται μεταξύ του οράματος της Μ. Αικατερίνης και της άποψης ότι δεν συμφέρει στη Ρωσία η ίδρυση μεγάλου ελληνικού κράτους στα Βαλκάνια. « Η Ρωσία, γράφει ο Τουργκένιεφ, δεν είχε στο νού της, τον τελευταίο καιρό, να ελευθερώσει τους ομόθρησκους Έλληνες από τον οθωμανικό ζυγό. Περιοριζόταν μονάχα να τους προστατεύει. Παράλληλα, όμως, φρόντιζε "γιά τη διάδοση των φώτων ανάμεσα στους Έλληνες, προϋπόθεση για κάθε κοινωνική βελτίωση, καθώς και την οικονομική ενίσχυση για τα φιλανθρωπικά και θρησκευτικά τους ιδρύματα". ... έτσι η Ρωσία θα είχε το δικαίωμα να αναγνωρίσει και να υποστηρίξει την ανεξαρτησία των Ελλήνων, ... Έπρεπε, όμως, να το κάνει; Δεν υπάρχει φόβος, μέσα στο κύλισμα των αιώνων, να ζημιώσει τη Ρωσία η υποκατάσταση των Τούρκων από τους Έλληνες;"» Και σχεδόν προφητικά συνεχίζει: « Αδύνατο αλλά και επικίνδυνο θα ήταν να δημιουργηθεί μια αυτοκρατορία από όλες τις χώρες τις υποταγμένες σήμερα στην Πύλη. Πιό επιθυμητό θα φαινόταν ο σχηματισμός χωριστών κρατών, μικρών ή μεγάλων, λιγώτερο ή περισσότερο ανεξάρτητων, που θα κάλυπταν ολόκληρο το ευρωπαϊκό τμήμα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και θα χρησιμοποιόνταν στην προετοιμασία του τέλους της ...»

Με τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1829 και τη συνθήκη της Αδριανουπόλεως στις 14 Σεπτεμβρίου εκπληρώθηκε η προφητεία για το ξανθό γένος. « Ενώ στις 27 Ιουλίου 1829 η Πύλη απέρριπτε υπεροπτικά "τήν φιλικήν μεσιτείαν των ξένων Αυλών" και δεν δεχόταν "μηδέ και την υποτελή αυτονομίαν των εν Πελοποννήσω Ελλήνων", ύστερα από 18 ημέρες, όταν οι Ρώσοι είχαν διαβή τον Αίμο και πλησίαζαν προς την Αδριανούπολη, έσπευσε η οθωμανική Πύλη, ... να δηλώση ότι "υπό αισθημάτων καλοκαγαθίας ορμωμένη συγκατατίθεται ... και δέχεται ... αλλά υπό όρους". Ύστερα από 25 ημέρες, στις 9 Σεπτεμβρίου 1829, όταν είχε γνωσθή στην Κωνσταντινούπολι η προέλαση του ρωσικού στρατού πέρα από την Αδριανούπολη, δήλωσε η οθωμανική Πύλη ότι αποδέχεται άνευ όρων ... Πέντε ημέρες αργότερα, στο στρατηγείο του Ρώσου αρχιστρατήγου Δεΐβιτς, στην Αδριανούπολη, οι εκπρόσωποι της οθωμανικής Πύλης υπέγραφαν το κείμενο της συνθήκης της Αδριανουπόλεως και αποδέχονταν με το άρθρο 10 ... κατ’ απαίτηση του Ρώσου αρχιστρατήγου ... τον καθορισμό της συνοριακής γραμμής κόλπου Βόλου - κόλπου Άρτης. ... Η συνθήκη της Αδριανουπόλεως, όπως ήταν φυσικό προκάλεσε ταραχή και δυσφορία στην αγγλική κυβέρνηση και ποικίλες αντιδράσεις ... Η συνθήκη με το άρθρο 10 ... δημιουργούσε αυξημένο γόητρο της ρωσικής αυτοκρατορίας στην Ελλάδα και αντίστοιχη μείωση του γοήτρου, αν όχι ταπείνωση της Αγγλίας. ... Ο πρωθυπουργός Ουέλλιγκτον θεωρεί μάλλον επικείμενη την κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, δεν πιστεύει όμως στη δυνατότητα για υποκατάστασή της με ισχυρό ελληνικό κράτος, και αναζητεί λύση του Ελληνικού ζητήματος που να περισώζη την "τιμήν" της Αγγλίας και να μη διακινδυνεύη την ασφάλεια των Ιονίων νήσων. ... Οι διαθέσεις και η κατάσταση, όπως είχαν διαμορφωθή τους τελευταίους μήνες του 1829, έδειχναν ότι ωρίμασαν οι προϋποθέσεις για τη διευθέτηση του Ελληνικού ζητήματος ριζικά. Ο Ουέλλιγκτον απότομα στράφηκε προς την προοπτική για ίδρυση ελληνικού κράτους ολωσδιόλου ανεξάρτητου.» Κατά τη συνεδρίαση της 14ης Ιουνίου 1854, ο Λόρδος Aberdeen μιλώντας στη Βουλή των Λόρδων είπε: "Τόσον φόβον διήγειρε παρ’ ημίν η συνθήκη της Αδριανουπόλεως, δι’ ούς υπεθέσαμεν κινδύνους ως προς την ύπαρξιν του τουρκικού κράτους, ώστε όλη η πολιτική της κυβερνήσεως μετεβλήθη ... Ανέφερα άλλοτε, ότι αρξαμένου και προκόπτοντος του ελληνικού αγώνος, ουδέποτε έβαλε κατά νουν ο Κάννιγκ την ανέγερσιν της Ελλάδος εις ανεξάρτητον βασίλειον. Ούτε εγώ, ούτε ο Δούξ του Ουελλιγκτώνος ανεξάρτητον εθεωρήσαμεν την ανεγειρομένην ελληνικήν πολιτείαν, αλλ’ υποτελή ... Αλλ’ υπογραφείσης της συνθήκης ... τοιουτοτρόπως η ύπαρξις της Ελλάδος ως ανεξαρτήτου πολιτείας, οφείλεται εις ήν μας επροξένησαν εντύπωσιν οι όροι της εν Αδριανουπόλει συνθήκης".

Βέβαια οι εν Ελλάδι αγγλόφιλοι, γαλλόφιλοι και λοιποί ακραίοι "εκσυγχρονιστές" επιθυμούσαν πάσι θυσία, με "οποιοδήποτε κόστος", την βίαιη αποκοπή των πολιτών του υπό σύστασιν κρατιδίου από την ρωμαίϊκη παράδοση που από την άλλη μεριά ήταν το "χαρτί" που έπαιζε η ρωσική εξωτερική πολιτική για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο.

Η εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ" της Κυριακής 2-7-2000 παρουσιάζει δύο έρευνες που έκανε η Κάπα Research μία για λογαριασμό της κυβέρνησης και μία για λογαριασμό του "ΒΗΜΑΤΟΣ". Παραθέτει μεταξύ των άλλων 13 "πίτες" και 12 διαγράμματα. Στην σελίδα Α8 φιλοξενεί ένα σημαντικότατο διάγραμμα. Στην ερώτηση:

"Εσείς προσωπικά στην Ελλάδα θα προτιμούσατε να είναι κυρίαρχη:

Η ελληνορθόδοξη παράδοση, η ευρωπαϊκή πολιτισμική επιρροή, ή ένας συνδυασμός και των δύο;"

Απάντησαν: το 41,4% "η ελληνορθόδοξη παράδοση", το 9% "η ευρωπαϊκή πολιτισμική επιρροή" και το 45,3% "ένας συδυασμός και των δύο". Από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους παρατηρείται το εξής φαινόμενο: ένα πολύ μικρό ποσοστό (σήμερα το 9%) επιδιώκει έναν "γενιτσαρέ" εκσυγχρονισμό στύλ δεκαετίας 50. Επιδιώκει τη ρήξη με τη ρωμαίϊκη παράδοση, προσπαθεί πάσι θυσία να "καπελώσει" την πλειοψηφία (σήμερα 45%) η οποία προτιμάει συνδυασμό της ελληνορθόδοξης -ρωμαίϊκης- παράδοσης και της ευρωπαϊκής πολιτισμικής επιρροής. Οι τάχα εκσυγχρονιστές ξέρουν καλά ότι αποτελούν μια μικρή μειοψηφία και με χίλιες δύο σοφιστίες και "δημοκρατικές" ακροβασίες προσπαθούν να παρασύρουν τον κοσμάκι. Κύριο μέλημα τους να κατασυκοφαντούν τη παράδοση, να την παρουσιάζουν σαν μια στείρα συντήρηση. Προσωπικότητες σαν τον Καποδίστρια ή τον Ρήγα Φερραίο (πού αγάπησαν την παράδοση και ταυτόχρονα κινούνται στον σύγχρονο κόσμο με ρεαλισμό και έμπνευση) είναι για τους ευρωστενόκαρδους αυτούς οι πιο επικίνδυνοι εχρθροί γιατί τους χαλάν το παραμύθι ότι κάθε παραδοσιακός ωφείλει να είναι συντηρητικός, μονόχνωτος αρτηριοσκληρωτικός και αντιευρωπαϊστής.

Το Φανάρι ήξερε πολύ καλά με ποιούς είχε να κάνει και εντός του χώρου των ορθοδόξων και εκτός αυτών· τους ήξερε τους ημέτερους και τους άλλους και από την καλή και από την ανάποδη. Φυσιολογική λοιπόν και δικαιολογημένη η επιφυλακτική στάση του στο θέμα του Αγώνα. Η Μητέρα Εκκλησία ήξερε πολύ καλά ότι πολλοί ήταν έτοιμοι αντί πινακίου φακής -σήμερα το προσφερόμενο μενού έχει εμπλουτιστεί εκπληκτικά- να πουλήσουν ότι τους είχε παραδοθεί από τους προγόνους. Ή μάλλον γνώριζε ότι τα είχαν πουλήσει ήδη τα "πατροπαράδοτα" και πλέον ήταν έτοιμοι να εργαστούν "φιλότιμα" ώστε "μέ οποιοδήποτε κόστος" να πάψει αυτός ο ταλαίπωρος λαός να τρέφεται από τις ρίζες του.

Οι πρόγονοι μας τον 15ο αιώνα είχαν προτιμήσει "τού τουρκαλά το φέσι" γιατί ήξεραν εκ πείρας ότι η ένδοξη Τιάρα (η παπική) φοριόταν ως τη μέση. Γνώριζαν από πρώτο χέρι το "χάδι" του φράγκου κατακτητή-εκπολιτιστή. Πόσο συστηματικά και αποτελεσματικά γνώριζε να κάμνει τη δουλειά του. Σήμερα, μισή χιλιετία μετά, έχει αποδειχθεί το ρεαλιστικόν της επιλογής τους. Πουθενά στη Δύση δεν διασώθηκε η Ρωμηοσύνη. Δια πυρός (Ιερά Εξέταση) και σιδήρου (τών τυπογραφικών στοιχείων), πλαστογραφόντας και κατασυκοφαντόντας (Βυζάντιο-Γραικοί-Βαλκάνια-βυζαντινισμός...) έσβησαν τη φλόγα· η μεγαλύτερη προσπάθεια πολιτισμοκάθαρσης μοιάζει να πέτυχε πλήρως· τα καρβουνάκια όμως κάτω από τη στάχτη ακόμα σιγοκαίνε και με το παραμικρό φύσημα του "ανέμου" πύρινες γλώσσες τη χέρσα γη χαϊδεύουν.

Τελικά η προφητεία επαληθεύτηκε, το ελληνικό κρατίδιο αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος χάρη στη δύναμη των ρωσικών όπλων. Το ξανθόν γένος, ο Μόσκοβος, έγινε αιτία να ανακηρυχτεί ανεξάρτητο κράτος η Ελλάς. Αλλά εκείνη η στιγμή σήμανε και το τέλος του ειδυλλίου. Η Ρωσία συνειδητοποιεί ότι δεν πρόκειται να κατευβεί στη Μεσόγειο μέσω της αγγλοφιλοκυριαρχούμενης Ελλάδος. Η προφητεία εκπληρώθηκε αλλά μας προέκειψε μια καινούργια "κάποιου τούρκου γέροντα Δερβίση την οποίαν εξεμυστηρεύθη εκείνος προς τον Δημήτριον Υψηλάντη κάποιο βράδυ του Σεπτεμβρίου 1829, όταν ο Στρατάρχης επέστρεφε στη Θήβα, μετά τη νίκη του στην τελευταία του Αγώνος μάχη της Πέτρας μεταξύ Θηβών και Λειβαδιάς. Εις ερώτησιν του Υψηλάντη προς τον γνωστόν για τις προβλέψεις του Δερβίση, πώς έβλεπε τα μέλλοντα κατόπιν του τερματισμού του απελευθερωτικού Αγώνος εκείνος εχρησμοδότησε: "Η Ελλάς θ’ απελευθερωθεί κάποιαν ημέρα από τους Τούρκους. Ποτέ όμως δεν θα ελευθερωθεί από τις Μεγάλες Χριστιανικές Δυνάμεις.". Ίσως όμως αυτό να αποδειχθεί και το μεγάλο της ατού.
συνεχίζεται..


Διονύσης Παπαχριστοδούλου