Νοσταλγία..

Έρχονται στιγμές που νιώθουμε την ανάγκη να γείρουμε πίσω, να κλείσουμε τα μάτια και να χαθούμε μέσα στη γλυκόστυφη γεύση παλιών νοσταλγικών μνημών. Συνήθως υπάρχει κάποια αφορμή -όπως μια εικόνα, ένα άκουσμα, ένα άρωμα, κάποιο συμβάν, κάποιο πρόσωπο, κάποιο αντικείμενο- άλλοτε πάλι όχι. Σε κάθε περίπτωση όμως, το αποτέλεσμα είναι εμφάνιση ενός αισθήματος χαρμολύπης μαζί μ΄ένα αχνό χαμόγελο στα χείλη και ίσως κάποιο δάκρυ στις άκρες των ματιών.

Γιατί όμως έχουμε αυτήν την ανάγκη να ξαναθυμόμαστε, να γυρίζουμε ξανά και ξανά σε ξεχασμένες συνήθως μνήμες από τα παιδικά μας χρόνια, από το πατρικό μας σπίτι, από το σχολείο και άλλες ανάλογες καταστάσεις;

Η νοσταλγία αποτελεί έναν ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα σε μια πραγματικότητα, που συνήθως δεν υφίσταται πλέον, και στα πολύ επώδυνα συναισθήματα οριστικής απώλειας ή αφόρητης έλλειψής της. Μέσα στον ενδιάμεσο αυτό χώρο της νοσταλγίας συναντώνται, γεφυρώνονται και μετουσιώνονται οι δύο αυτές καταστάσεις στο νοσταλγικό συναίσθημα, που τις κάνει πολύ πιο ανεκτές, αποδεκτές και λιγότερο επώδυνες. Η νοσταλγία είναι κατά κάποιον τρόπο επιλεκτική, καθώς επιλέγει τις πιο ευχάριστες πλευρές του παρελθόντος. Για το λόγο αυτό, όταν ένας μετανάστης επιστρέφει μετά από χρόνια στην πατρίδα που νοσταλγούσε, διαπιστώνει πως αυτό που συναντά απέχει πολύ από αυτό που είχε στο μυαλό του… Στην περίπτωση αυτή, η νοσταλγία μπορεί να μας έχει «εξαπατήσει», αλλά συνηθέστατα μας βοηθά να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και την ιστορία του, και αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που έχει μια γλυκόπικρη γεύση.

Ο κόσμος-μας μεγάλωσε απότομα και υπάρχει μια συστηματική τάση εξομοίωσης εμψύχων και αψύχων, δηλαδή αυτό που ονομάζεται «παγκοσμιοποίηση».

Έχουμε αρχίσει να νιώθουμε πως δεν ανήκουμε πλέον σε ένα σαφές κι ευδιάκριτο πλαίσιο, αλλά σε μια γιγαντιαία απροσδιόριστη παγκόσμια κοινότητα.

Έχουμε αρχίσει να λαχταρούμε, να νοσταλγούμε και να έχουμε ανάγκη από μια αίσθηση πως ανήκουμε κάπου -σε μια θρησκεία, σε μια πατρίδα, σε ένα κίνημα, σε μια ομάδα- που να έχει σαφές πλαίσιο, ορατά όρια και συνέχεια.

Η νοσταλγία έρχεται να καλύψει ένα κενό, δημιουργώντας μια αίσθηση κοινότητας συνύπαρξης και ευχαρίστησης…