Σημειώσεις στις Γραφές του Ισαάκ του Σύρου ( γ μέρος)

Ο απόβλητος Μαρμελάντοφ στρέφεται στο Θεό που απλώνει το χέρι στα απομονωμένα και συντετριμμένα θύματα, ακόμη και του εαυτού τους. Η κοινωνία τον έχει αποβάλλει ως παράσιτο, και ο Θεός τον παίρνει στην αγκαλιά Του.

Εδώ απεικονίζεται και η συνείδηση του Ντοστογιέβσκη που δεν έχει καμιά σχέση με την ειδωλοποίηση είτε του εαυτού μας, είτε των άλλων.

Ειδωλοποίηση που έχει εισαχθεί και στους εκκλησιαστικούς θεσμούς. Καί δικαίως ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός θα πεί από τον τέταρτο ακόμα αιώνα: «Τά της Εκκλησίας αποίμαντα, ο πλούς εν νυκτί, πυρσός ουδαμού».

Υπάρχει άβυσσος ανάμεσα στη συνείδηση του χριστιανού και στη συνείδηση εκείνων που εκλαμβάνουν τα φαινόμενα του πλήθους ως αλήθειες.

Η επίσημη Εκκλησία αγωνίζεται με κάθε τρόπο να διατηρήσει τη θέση και την επιρροή της σε μια κοινωνία που το έδαφός της αποσαθρώνεται. Επιδιώκει να προσφέρει στον άνθρωπο μια τακτοποίηση, μια θέση κοινωνική που να τυγχάνει του σεβασμού στα πλαίσια ενός φιλοπρόοδου χριστιανισμού. Τούτο όμως αποκλείει την μόνη δοκιμασία που μπορεί να κάνει τον άνθρωπο να αισθανθεί την αγάπη του Θεού, να αισθανθεί τον βαθύτερο εαυτό του, και να στραφεί προς τον Χριστό, δηλαδή να μετανοήσει. Διότι η μετάνοια είναι η στροφή προς τον Χριστό, και η αλλαγή των προτεραιοτήτων στη ζωή μας.

Άλλο μετάνοια και άλλο μεταμέλεια για ένα λάθος ή μια εσφαλμένη πράξη.

Ο Πέτρος μετανοεί και επιστρέφει στον Χριστό, ο Ιούδας μεταμελείται και απομακρύνεται.

Άν ο Ιούδας στρεφόταν στον Χριστό, ο Χριστός θα τον δεχόταν, γιατί το Πάθος Του δεν ήταν αποτέλεσμα της προδοσίας. Η προδοσία παίζει δευτερεύοντα ρόλο. Τόν Χριστό σταυρώνουν οι άρχοντες του κόσμου για να εξαλείψουν τον ίδιο και τον λόγο Του από την γή, ώστε να συνεχίσουν να κυριαρχούν ανενόχλητοι. Όμως τους ξεσκέπασε ο σταυρός. Ξεσκέπασε τα ψεύδη και τα γελοία τεχνάσματά τους. Διότι η μόνη γλώσσα που γνωρίζουν είναι η γλώσσα της εξουσίας και της ισχύος. Η γλώσσα της αγάπης τους είναι ακατάληπτη.

Μόνο το Πνεύμα του Θεού μπορεί να μας βγάλει έξω από τα όρια του κόσμου και τις φονικές του εξάρσεις, όταν ο άνθρωπος καταληφθεί από το Πνεύμα του Θεού που δεν θα τον εγκαταλείψει ποτέ. Ουδείς μπορεί να δεί κατάματα την αλήθεια και να δεηθεί «εν πνεύματι και αληθεία» αν δεν ανοίξει την καρδιά του στον Παράκλητο, που θα τον βγάλει από τις διαμάχες και τις επιθυμίες, σβήνοντας τον φόβο του κόσμου απ’ την καρδιά του. Τότε οι επιθυμίες και το πνεύμα του κόσμου δεν τον αγγίζουν, μήτε παρασύρεται απ’ αυτό. Ποιός μπορεί να ξεφύγει από το πνεύμα του κόσμου; Τότε θα καταλάβει και ποιος είναι ο φόβος του Θεού. Ο φόβος που γεννά η αγάπη, ή μάλλον είναι αγάπη, και δεν είναι αποτέλεσμα της τιμωρίας και ανταπόδοσης. «Ποιά αγάπη εργάστηκε για να αρχίσει η δημιουργία του κόσμου!

… Μέ αγάπη έφερε τον κόσμο στην ύπαρξη, με αγάπη θα τον φέρει σ’ εκείνη την θαυμάσια μεταμορφωμένη κατάσταση, και με αγάπη ο κόσμος θα καταποθεί στο μέγα μυστήριο Εκείνου που επιτέλεσε όλα αυτά τα πράγματα^ με αγάπη θα ολοκληρωθεί τελικά όλη η πορεία της οικονομίας της κτίσης»[v].

Ο άνθρωπος δεν υπήρξε ποτέ θύμα του Θεού, ο Θεός είναι πάντοτε θύμα του ανθρώπου. Η αντίληψη ότι το κακό αρκεί να αλλάξουν οι συνθήκες της ανθρώπινης ζωής για να πάψει να υπάρχει, είναι τουλάχιστον αφελής, αν όχι ύποπτη. Λέγεται πώς η κατάσταση της σήψης και της διάλυσης που ζούμε οφείλεται εν πολλοίς στο ότι έχει πολλά χρόνια να γίνει πόλεμος. Όμως και αν ο πλανήτης σωθεί από μια ενδεχόμενη πυρηνική καταστροφή, η ανθρωπότητα δεν θα μπορέσει ποτέ πλέον να θέσει μια «καινούρια αρχή».

Δέν θα υπάρξει «καινούρια αρχή» αν δεν παραιτηθούμε άνευ όρων από την βία και τα έργα της, και η ζωή θα γίνεται ολοένα πιο ολέθρια και πιο καταστροφική.

Η ουσία της δοκιμασίας μας, λέγει ο αββάς Ισαάκ, έγκειται στην αποκάλυψη της θείας αγάπης. Ο πέπλος που καλύπτει τους οφθαλμούς για να μήν βλέπουμε την αγάπη του Θεού, μπορεί να ανασηκωθεί είτε με την οδό του μοναχού, ο οποίος εγκαταλείπει τον κόσμο, ή με ένα ψυχικό τραύμα που προκαλεί μια διαπεραστική δοκιμασία, αφήνοντας τον άνθρωπο ταπεινωμένο και γυμνό μπροστά στον εαυτό του και τον Θεό. Μιά διαπεραστική δοκιμασία που τραυματίζει την ψυχή, την γκρεμίζει στα τάρταρα του άδη, όπου και πάσχει τα έσχατα. Μιά τέτοια δοκιμασία δίνει μια αίσθηση της γέεννας, που πιστεύω είχαν πολλοί άγιοι. Έτσι γεννήθηκε και η ακατανίκητη ορμή τους για τον Χριστό. Όμως ποιοί μπορούν ν’ αντέξουν σε μια τέτοια δοκιμασία χωρίς να καταβληθεί η ψυχή τους; Μόνον εκείνοι που αναθέτουν την πάσα ελπίδα τους στον Χριστό. Μόνον εκείνοι που νεκρώνονται για τον κόσμο. Καί από την νέκρωσή τους για τον κόσμο ξεπηδά η ατελεύτητη ζωή. Τότε ο άνθρωπος καταλαβαίνει ότι όλος ο κόσμος βρίσκεται μέσα στη Χάρη του Θεού, και ότι και ο τελευταίος των ανθρώπων μπορεί να συμμετάσχει σ’ αυτή τη Χάρη και να απολαύσει την ευφροσύνη της. Ο Θεός μας καλεί σε ατελείωτη ηδονή και απόλαυση, που κανένα θέλγητρο του κόσμου δεν μπορεί να επισκιάσει και να σβήσει.

συνεχίζεται...