στη πλάζ..

Η ΠΛΑΖ με τη δωρεάν είσοδο και εκείνη με πληρωμή είναι δίπλα δίπλα.

Μπαίνω στην αρχή στη δωρεάν. Είναι ζωντανή, θορυβώδης, κάπως βρώμικη.

Μια ταμπέλα στην είσοδο, ελληνικά και αγγλικά, σε ειδοποιεί να έχεις τα μάτια σου δεκατέσσερα για να μη σε κλέψουν. Οι γλώσσες που ακούς εδώ είναι ελληνικά, ρώσικα, αλβανικά, βουλγάρικα. Περνάω στην πλαζ δίπλα. Σε καλωσορίζει η ταμπέλα «Ο χώρος φυλάσσεται» και εύσωμοι σωματοφύλακες που περπατούν πάντα με έναν χαριτωμένο τρόπο, σαν να κρατάνε ισπανικά καρπούζια στις μασχάλες. Στην πλαζ με πληρωμή επικρατούν τα ελληνικά. Ακούγονται, πού και πού, κάποια αγγλικά και γερμανικά. Και λίγα ρώσικα, από δύο νεαρές μητέρες που έχουν έρθει με τα παιδιά τους. Ενώ μιλούν στα ρώσικα, κάθε τόσο, πιάνω και καμία ελληνική λέξη που παρεμβάλλεται, όπως «αποτρίχωση». Μεταξύ τους συνομιλούν στα ρώσικα, με τα παιδιά τους στα ελληνικά. Ο συνηθισμένος μητρικός διάλογος των μεταναστριών, τον οποίον έχω ακούσει τόσες φορές, σε διάφορες γλώσσες, στην Αθήνα. Στην πλαζ με πληρωμή, τα αλβανικά τα μιλούν, χαμηλόφωνα συνήθως, οι ελεγκτές των εισιτηρίων.

Τα πακιστανικά τα ακούς μόνον όταν πλησιάσεις τις καφετέριες, από τους λαντζιέρηδες και τους μεταφορείς...

ΚΑΙ ΣΤΙΣ δυο πλαζ, έχω σημειώσει, είναι εντυπωσιακή η επικράτηση της λέξης «μαλάκα».

Τη λένε με εκπληκτική συχνότητα οι νεαροί που παίζουν ξέγνοιαστοι ρακέτες, καμιά φορά και πάνω από τα κεφάλια των ηλικιωμένων, οι οποίοι δεν χρησιμοποιούν ποτέ αυτήν την λέξη. Είναι μια λέξη που, κατά κάποιον τρόπο, δηλώνει και το χάσμα γενεών στην πλαζ.

Από τότε που είχα πρωτοέρθει στην Ελλάδα, μου είχε κάνει εντύπωση η συχνότητα με την οποία άκουγα αυτήν τη λέξη. Ρώτησα τους Έλληνες γνωστούς μου τι σήμαινε. Εκείνοι έλειωσαν στο γέλιο. Δεν είχαν γελάσει για καμία από τις λέξεις που μάζευα στον δρόμο. Έπειτα, όταν μπήκα στο πανεπιστήμιο, τη λέξη «μαλάκας» τη συναντούσα επίσης συχνά.

Ως ξένος που προσπαθούσε να ενταχθεί στην ελληνική κοινωνία, βρέθηκα στο δίλημμα αν έπρεπε να τη χρησιμοποιήσω ή όχι. Βρισκόμουν σε εκείνο το αρχικό στάδιο της ένταξης, όπου απορροφάς με ενθουσιασμό κάθε φράση και λέξη, καλή ή κακή, ανόητη ή έξυπνη, ειδικά λέξεις και φράσεις που επικρατούν, που σε κάνουν να νιώθεις πιο κοντά στην πλειοψηφία.

Από νωρίς άρχισα να χρησιμοποιήσω φράσεις του τύπου: «Άι στο δ...», «Άσ΄ τα να πάνε», «Παναγία μου». Και άλλες λέξεις, «βρώμικες» ή «απαγορευμένες». Τέτοιες λέξεις προφέρονται με ελαφρότητα όταν προέρχονται από «ξένη» γλώσσα. Γιατί δεν κουβαλούν το «ιστορικό βάρος» των «βρώμικων» και «απαγορευμένων» λέξεων στη μητρική γλώσσα. Προσπαθούσα λοιπόν όλες αυτές τις ιδιαίτερες εκφράσεις και λέξεις να τις προφέρω με τον τρόπο που τις πρόφεραν οι γηγενείς. Κάποιες φορές τα κατάφερνα. Άλλες φορές οι συνομιλητές μου έβαζαν τα γέλια λες και άκουγαν εξωγήινο... Εγώ είχα βάλει σκοπό να ενταχθώ πάση θυσία.

Η πρώτη και βασική ένταξη είναι η γλωσσική. Τη λέξη «μαλάκας», πάντως, δίσταζα να την προσφέρω. Ίσως γιατί ήταν η μοναδική λέξη που μου δημιουργούσε αυτό που οι Γερμανοί αποκαλούν «Sprechangst», το άγχος το να μιλάς μια ξένη γλώσσα υπό το βλέμμα των άλλων...

Γκαζμέντ