Η Αγία Σοφία είναι πάντα κατάμεστη από επισκέπτες και χριστιανούς που κάνουν το σταυρό τους καθώς εισέρχονται στο κορυφαίο θρησκευτικό μνημείο του Βυζαντίου Ένα συγκεκριμένο σημείο της, όμως, στην βορειοδυτική πλευρά, ξεπερνά σε επισκεψιμότητα κάθε άλλη γωνιά του ναού.
Η «δακρύζουσα κολώνα» είναι ένας τετράγωνος μαρμάρινος κίονας που σύμφωνα με το θρύλο κάνει θαύματα. Φτάνει να ακολουθήσεις πιστά την τελετουργία.
Η «δακρύζουσα κολώνα» δε λειτουργεί μόνο ως στυλοβάτης της ιστορικής εκκλησίας. Κτισμένη από μάρμαρο που μεταφέρθηκε από το Ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο και επενδυμένη με χαλκό, ο κίονας φέρει στο κέντρο μία «μυστήρια» τρύπα, η οποία πάντα στάζει νερό.
Οι τουρίστες που καθημερινά κάνουν ουρά για να βάλουν το χέρι τους στο άνοιγμα είναι χιλιάδες. Κι αυτό διότι, σύμφωνα με την παράδοση, είναι θαυματουργό.
Ο θρύλος του Ιουστινιανού ή ενός ανήσυχου μουσουλμανικού πνεύματος;
Ο θρύλος πρωτοεμφανίστηκε κατά τα βυζαντινά χρόνια. Σύμφωνα με αυτόν, όταν κάποτε ο Ιουστινιανός υπέφερε από έναν αφόρητο πονοκέφαλο, η κολώνα ήταν αυτή που τον έκανε καλά. Τα γιατροσόφια των ειδημόνων του παλατιού αποτύγχαναν παταγωδώς να τον ανακουφίσουν και ο αυτοκράτορας είχε βρεθεί σε απόγνωση.
Συλλογιζόμενος τι να κάνει, έφτασε περπατώντας μέχρι την Αγία Σοφία. Μπήκε μέσα στο ναό και ασυναίσθητα έγειρε το κεφάλι του πάνω σε έναν κίονα που βρισκόταν κοντά στην είσοδο. Ξαφνικά, ο πόνος πέρασε.
Η φήμη αυτή έφτασε στα αυτιά των αυλικών του παλατιού και πολύ γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλη την Πόλη. Οι Κωνσταντινουπολίτες «βάφτισαν» άτυπα την κολώνα ως δακρύζουσα, ταυτίζοντας τις θεραπευτικές της ιδιότητες με το θαυματουργό δάκρυ της Παναγίας.
Με τον καιρό, θέλοντας να επωφεληθούν και οι ίδιοι από το θαύμα, καθιέρωσαν ένα ασυνήθιστο τελετουργικό.
Κάθε φορά που πήγαιναν στο ναό, έβαζαν το χέρι τους μέσα στην τρύπα της «δακρύζουσας κολώνας» και το περιέστρεφαν 360 μοίρες. Έτσι πίστευαν ότι η ευλογία της Παναγίας μεταδιδόταν σε εκείνους.
Οι πιστοί βάζουν το χέρι τους στην τρύπα και με μία κίνηση πρέπει να το περιστρέψουν 360 μοίρες.
Όπως και να χει, οι επισκέπτες, αιώνες μετά συνωστίζονται στην ουρά και υπομονετικά περιμένουν τη σειρά τους για να διατηρήσουν έτσι την παράδοση ζώσα. Για λίγο δεν είναι πια τουρίστες αλλά πιστοί. Ο καθένας στο δόγμα του και υπό την σκέπη της Αγια Σοφιάς.
Το εντυπωσιακό είναι ότι όταν, μετά την Άλωση της Πόλης, η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε τζαμί, η δοξασία δεν χάθηκε. Ο θρύλος όμως άλλαξε. Έπρεπε να προσαρμοστεί στη μουσουλμανική παράδοση.
Σύμφωνα με το νέο θρύλο, όταν ο σουλτάνος Μεχμέτ μπήκε για πρώτη φορά στο ναό, απογοητεύτηκε. Συνειδητοποίησε ότι δεν ήταν στραμμένος προς την Κάαμπα, τον ιερό τόπο του Ισλάμ, και ως εκ τούτου δεν μπορούσαν να προσευχηθούν.
Τότε εμφανίστηκε ένα πνεύμα και με τις θεϊκές του ικανότητες επιχείρησε να στρέψει το κτίσμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Άθελα του, όμως, έγινε αντιληπτό από έναν απλό θνητό και έσπευσε να εξαφανιστεί, πριν ο άντρας αντιληφθεί τι ακριβώς είχε αντικρίσει.
Το σημείο όπου το πνεύμα «έγινε καπνός» είναι η γωνιά που στέκει αγέρωχη η «δακρύζουσα κολώνα».
Από τότε, οι πιστοί μουσουλμάνοι που επισκέπτονται την Αγία Σοφία τηρούν την χριστιανική παράδοση του παρελθόντος. Έχει λάβει όμως νέο νόημα.
Η περιστροφή του χεριού στην τρύπα του κίονα συνάδει με τη φορά του ρολογιού και συμβολίζει την αποτυχημένη προσπάθεια του πνεύματος να αλλάξει θέση στο κτίσμα.
Εκτός αυτού βέβαια, δεν παύει να έχει και θαυματουργές ιδιότητες.
Όπως και να χει, οι επισκέπτες, αιώνες μετά συνωστίζονται στην ουρά και υπομονετικά περιμένουν τη σειρά τους για να διατηρήσουν έτσι την παράδοση ζώσα. Για λίγο δεν είναι πια τουρίστες αλλά πιστοί. Ο καθένας στο δόγμα του και υπό την σκέπη της Αγια Σοφιάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου