Κυριακή 2 Ιανουαρίου 2022

ΉΧΑΣΑ ΜΑΝΤΗΛΙ - Μικρασιάτικο συρτό (Σμύρνης)

 Τραγούδι ηθογραφικού περιεχομένου από τη Σμύρνη και την ευρύτερη περιοχή της Ερυθραίας στη Μικρά Ασία. Πρόκειται για ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια των μικρασιατών - τόσο από άποψη μελωδίας όσο και από άποψη στίχων. Παραλλαγές του είναι γνωστές και στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης και της Προποντίδας, καθώς και σε νησιά του ανατολικού Αιγαίου, κυρίως δε στη Λέσβο.

 • Ως προς τη μελωδία του, πρόκειται για τραγούδι γνωστό σε ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια: Τουρκία, Αίγυπτος, Συρία, Σερβία, Βοσνία, Βουλγαρία, Αλβανία κ.λ.π. Στον ελλαδικό χώρο έχει τουλάχιστον τρεις παραλλαγές, όλες από την περιοχή της Μικράς Ασίας και της Πόλης: "Ήχασα μαντήλι", "Απ' το Εσκούταρι είμαι εγώ" και φυσικά το πιο γνωστό "Από ξένο τόπο".

  Ως προς τους στίχους του, το εν λόγω τραγούδι συναντάται σε ολόκληρη την Ελλάδα, αλλά με διαφορετικές μελωδίες. Η πιο στερεοτυπική του αρχή είναι το γνωστό: "Από την Αθήνα ως τον Πειραιά", όμως έχει και άλλες παραλλαγές, δεδομένου ότι κάθε τόπος το προσάρμοζε στα τοπωνύμια που του ήταν οικεία. Π.χ. "Από τα Καμμένα ως τα Κασαπλιά" (Νάουσα Ημαθίας), "Απ' τη Σαλονίκη ως τα Βοδενά" (κεντρική Μακεδονία), Απ’ το Μπουσνοχώρι ως το Κιρισχανά (Νέα Βύσσα Έβρου), Από τσ’ Αγγαριώνες μέχρι τον Κοντιά (Λήμνος) κ.λ.π.

 --- Η εν λόγω παραλλαγή αποτελούσε ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια τόσο στη Σμύρνη όσο και στα προάστιά της, καθώς και στα Ερυθραιώτικα παράλια. Το να χάσει κανείς το μαντήλι - όταν μάλιστα ήταν προσωπικό δώρο - ήταν κακός οιωνός και η επανεύρεσή του αιτία ανταμοιβής. Γι' αυτό και το εν λόγω τραγούδι βρήκε πρόσφορο έδαφος σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. Ο ρυθμός του κομματιού είναι 2/4 (δίσημος) και χορεύεται ως συρτός ή αντικρυστός χορός (τύπου μπάλλου), αναλόγως της περιοχής.

Δεν υπάρχουν σχόλια: