Ο ευρύτερος χώρος της Παιδείας είναι το σημείο όπου τέμνονται οι διαδρομές όσων αναζητούν την αρετή για να φτάσουν στην ευδαιμονία
Δ ύο είναι, όπως είδαμε, τα είδη της αρετής, η διανοητική και η ηθική. Η διανοητική αρετή χρωστάει και τη γένεση και την αύξησή της κατά κύριο λόγο στη διδασκαλία (γι’ αυτό και εκείνο που χρειάζεται για αυτήν είναι η πείρα και ο χρόνος), ενώ η ηθική αρετή είναι αποτέλεσμα του έθους. […] Την επιβεβαίωση μάς την προσφέρει και αυτό που γίνεται στις πολιτείες πραγματικά οι νομοθέτες κάνουν καλούς τους πολίτες τους ασκώντας τους να αποκτούν τις συγκεκριμένες συνήθειες - αυτή είναι η θέληση του κάθε νομοθέτη, και όσοι δεν τα καταφέρνουν σ’ αυτό, δεν πετυχαίνουν το έργο τους σε αυτό άλλωστε και διαφέρει τελικά το ένα πολίτευμα από το άλλο, το καλό από το λιγότερο καλό».
Αριστοτέλους «Ηθικά Νικομάχεια» 1103a14-1103b6, βιβλία Α'-Δ΄, εισ.-μτφ.-σχ. Δ. Λυπουρλής. Θεσσαλονίκη: Ζήτρος 2006.
Ο Αριστοτέλης στα «Ηθικά Νικομάχεια» προσφέρει έναν πρακτικό οδηγό αυτοβελτίωσης αλλά και συνολικής ανόδου του επιπέδου μιας πόλεως. Ο μοναδικός τρόπος να βελτιωθεί ένα πρόσωπο και να ακμάσει οποιαδήποτε συλλογικότητα είναι η αρετή. Στη φαυλότητα δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά διάλυση και απώλεια. Μόνο εκείνοι που ασκούνται στην αρετή δύνανται να ανέλθουν σε υψηλότερες συνειδησιακές και υπαρκτικές σφαίρες.
Η αρετή για τον Αριστοτέλη δεν είναι κάτι αποκομμένο από τα ανθρώπινα. Δεν βρίσκεται στο άπιαστο, άφθιτο και αδιανόητο για τους πολλούς πεδίο όπου κατοικούν οι πλατωνικές τέλειες ιδέες. Η διανοητική αρετή διδάσκεται και η ηθική δεν είναι έμφυτη, αλλά εξασκείται, γίνεται έθος (συνήθεια).
Από το απόσπασμα που παρατέθηκε στην αρχή του κειμένου καθίσταται σαφές ότι ο ευρύτερος χώρος της Παιδείας είναι το σημείο όπου τέμνονται οι διαδρομές όσων αναζητούν την αρετή για να φτάσουν στην ευδαιμονία.
Στα «Ηθικά Νικομάχεια» ο Σταγειρίτης φιλόσοφος επισημαίνει την υποχρέωση της πολιτείας να παρέχει κοινή παιδεία σε όλους, ώστε να εξασφαλίζεται με εναρμονισμένο τρόπο η διανοητική ηθική και οι νομοθέτες με το έργο τους να παραδειγματίζουν τους πολίτες ώστε να ασκούνται καθημερινά στην ηθική αρετή και να τελειοποιούν τις επιδόσεις τους εκεί.
Αν πληγεί το νοητό σημείο όπου η πόλις με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εκπαιδεύεται, αν ο χώρος της Παιδείας υποστεί βλάβη ή δεχτεί επίθεση από δύναμη εχθρική, τότε ολόκληρο το σύστημα καταρρέει. Αν κάποιος δαιμόνιος εχθρός μιας πατρίδας καταφέρει συντριπτικό χτύπημα στην εκπαίδευση που παρέχει η πολιτεία, μειώνοντας ή μηδενίζοντας τα επίπεδα της διανοητικής αρετής, και ταυτόχρονα τοποθετήσει στην κορυφή των δημόσιων λειτουργιών νομοθέτες που θεσμοθετούν με την ανοχή και την παρότρυνσή τους την αθλιότητα, την αδικία, την ασχήμια, τότε εξανεμίζονται όλες οι ελπίδες επιβίωσης της πόλεως.
Αν μεταφέρουμε την παραπάνω εικασία στη μεταπολιτευτική πραγματικότητα, θα αντιληφθούμε τη θανάσιμη ζημία που έχει υποστεί το έθνος με την κατάσταση στα δημόσια εκπαιδευτήρια όλων των βαθμίδων.
Οι ναοί της γνώσεως, τα τεμένη της Παιδείας έχουν μετατραπεί σε κατσαριδοφωλιές, σε άντρα ανομίας, σε μολυσματικές εστίες αδικίας, σε δυσώδη έλη, όπου κυριαρχούν οι αναθυμιάσεις τοξικών ιδεολογημάτων. Η διανοητική αρετή είναι αδύνατον να καλλιεργηθεί σε τέτοια ρημάδια και οι νομοθέτες, που είθισται να χειροκροτούν ή να δικαιολογούν τους βαρβάρους παρανομούντες, εκπαιδεύουν τον λαό στην αθλιότητα. Η ελληνόφωνη ελίτ παραδίδει καθημερινά μαθήματα εθνικής αυτοχειρίας!
Είναι ηλίου φαεινότερον ότι τίποτε καλό δεν μπορεί να ανθίσει, καμία αρετή δεν δύναται να εκδηλωθεί σε χώρους όπου και μόνο η θέα της κατάντιας τους τρομάζει και καταθλίβει όσους τους αντικρίζουν. Φυσικά, ακατάλληλοι και επιβλαβείς για την πατρίδα και τον λαό είναι όσοι αρμόδιοι δεν έχουν σηκώσει το ανάστημά τους κόντρα σ’ αυτό το πυκνό σκοτάδι, το οποίο καταπίνει κάθε ικμάδα ζωτικότητας που έχει απομείνει στους Ελληνες.
Οιαδήποτε προσπάθεια καθαρισμού της σύγχρονης κόπρου του Αυγεία πρέπει να αρχίσει από τις χωματερές των κτιρίων των πανεπιστημίων.
Από τον Παναγιώτη Λιάκο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου