Γράφει ο Νεκτάριος Δαπέργολας
Στήν Οὐκρανία συνεχίζεται πάντα ὁ ἀνελέητος διωγμός τῶν Ὀρθοδόξων ἀπό τό οὐκρανοναζιστικό σκυλολόϊ καί τούς ἀντίχριστους ψευτοπαπᾶδες του. Τά ὅσα εἴδαμε πρόσφατα μέ τόν ἐμβληματικό μητροπολίτη Μπάντσεν Λογγίνο νά καταρρέει ἀπό καρδιακή προσβολή μέσα στό ψευτοδικαστήριο τοῦ καθεστῶτος Ζελένσκι, πρόσθεσαν ἕνα ἀκόμη θλιβερό κρίκο στήν αἱματηρή ἁλυσίδα. Λίγες μέρες μόλις μετά τήν αἱματηρή ἐπίθεση μέσα στόν καθεδρικό ναό τοῦ Τσερκάσι, ἐν ὥρᾳ Θείας Λειτουργίας, καί τόν ξυλοδαρμό τοῦ τοπικοῦ ἐπισκόπου Θεοδοσίου (γράψαμε γιά τό συμβάν σέ παλαιότερο κείμενο).
Θυμίζω ὅτι ὁ Λογγίνος (γνωστὸς ὄχι μόνο γιὰ τὸ ἀταλάντευτο ὀρθόδοξο ὁμολογιακό του φρόνημα, ἀλλὰ βεβαίως καὶ γιὰ τὸ σπουδαῖο ἵδρυμα μὲ περισσότερα ἀπὸ 400 ὀρφανὰ καὶ παιδιὰ μὲ ἀναπηρίες ποὺ εἶχε φτιάξει στὴ Μονὴ Μπάντσεν, ὅπου ἦταν ἐπὶ χρόνια ἡγούμενος) ὑφίσταται τά πάνδεινα ἐδῶ καί πολύ καιρό (ἀπομακρύνθηκε ἀπό τό μοναστήρι του, διώκεται ποινικά μέ γελοῖες κατηγορίες, παρακρατικοί τραμποῦκοι ἔκαψαν πρό μηνῶν τό σπίτι του καί τόν ξυλοκόπησαν ἄγρια κλπ, ὅπως βλέπετε στήν 3η εἰκόνα) καί στήν διάρκεια τῆς δίκης-παρωδίας ἐναντίον του (30/10/2024) δέν ἄντεξε ὁ ταλαιπωρημένος ὀργανισμός του καί πλέον νοσηλεύεται σέ κρίσιμη κατάσταση (εἰκόνες 4,5,6).
Ἔχουμε φτάσει πλέον στό σημεῖο μέχρι καί ἀπό τήν τόσο ἐχθρική Δύση νά ὑψώνονται κάποιες φωνές διαμαρτυρίας γιά τά ὅσα ὑφίστανται οἱ Ὀρθόδοξοι στή χώρα τοῦ ἐβραιοχάζαρου κλόουν καί τῶν ρασοφόρων παλιάτσων τοῦ ἀλητήριου Ἐπιφανίου, ἀλλά ἐδῶ στήν Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα νά σιωποῦν οἱ πάντες ἀνερυθρίαστα. Καί γιά τόν μέν ἠθικό αὐτουργό ὅλης αὐτῆς τῆς τραγωδίας, ἐκεῖ στό πνευματικά σβησμένο καί θεοσκότεινο Φανάρι, ἔχουμε μιλήσει πολλές φορές. Γιά νά μήν τό ἐπικεντρώνουμε ὅμως μόνο ἐκεῖ, εἶναι τραγική ἡ ἔλλειψη καί ἑνός ἔστω λόγου συμπάθειας καί στήριξης πρός τήν δεινῶς διωκόμενη γνήσια Οὐκρανική Ἐκκλησία ἀπό τά χείλη τῶν Ἑλλαδικῶν ἱεραρχῶν (ἔστω ἀπό ἐκείνους πού γνωρίζουμε ὅτι δέν συμφωνοῦν μέ τό ἐκεῖ ἐξελισσόμενο αἶσχος, γιατί γιά τούς ἄλλους δέν τρέφουμε βεβαίως αὐταπάτες).
Θυμίζω ἐδῶ (ἐπειδή κάποιοι θολώνουν ἐσκεμμένα τά νερά) ὅτι ἐπισήμως ἡ Ἑλλαδική Ἐκκλησία δέν ἔπαψε ποτέ νά ἀναγνωρίζει τήν πραγματική Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, οὔτε ἔχει ποτέ συνοδικῶς (διά συζητήσεως καί ψηφοφορίας) ἀποφανθεῖ ὅτι ἀναγνωρίζει τήν κάλπικη τοῦ καθηρημένου Ντουμένκο. Αὐτό ἔγινε πραξικοπηματικά (δέν θά ξεχάσουμε ποτέ τήν ἀπαράδεκτη ἀνακοίνωση τοῦ τότε ἐκπροσώπου Τύπου τῆς Συνόδου μητροπολίτη Ναυπάκτου) καί ἔκτοτε πέρασε καί παγιώθηκε σιωπηλά, χωρίς νά ὑπάρχει κἄν κοινή θέση - γι’ αὐτό καί βλέπουμε ἄλλους μητροπολῖτες νά μνημονεύουν τον Ἐπιφάνιο καί νά συλλειτουργοῦν μέ τούς σχισματικούς καί ἄλλους ἀκόμη καί σήμερα νά ἀρνοῦνται ἤ νά κάνουν διάφορα γιά νά τό ἀποφύγουν.
Ἐδῶ ὅμως βλέπουμε πιά ἀκόμη καί αὐτούς νά ἔχουν σιγήσει, ἀπρόθυμους ὄχι νά ἀσκήσουν κριτική στούς Βαρθολομιερώνυμους (ἐντάξει, ἐδῶ γελᾶμε), ἀλλά ἀκόμη καί νά ποῦν μία ἔστω κουβέντα γιά τό δρᾶμα πού ζοῦν οἱ Ὀρθόδοξοι ἐκεῖ πάνω ἀπό τό ναζιστικό οὐκρανικό καθεστώς καί τίς παρακρατικές συμμορίες του. Παγερή σιωπή καί σέ αὐτό, ὅπως βέβαια καί σέ ὅλα τά ἄλλα. Ἡ Ὀρθόδοξη πατρίδα μας βουλιάζει καί χάνεται καί τό μόνο πού ἀκούγεται γύρω μας εἶναι οἱ πανηγυρικές ἰαχές καί τά δαιμονικά οὐρλιαχτά τῶν ὀργάνων τοῦ σκότους. Ἐκεῖνοι πού πρέπει νά φωνάξουν καί νά ἀντιδράσουν, σιωποῦν ἄνευ ντροπῆς. Ὅπως ὅμως ἔχουν τεράστια εὐθύνη γιά τή σιωπή τους σέ ὅλα τά μείζονα πνευματικά θέματα, ἐξίσου φταῖνε καί γιά τό δρᾶμα τῆς διωκόμενης Ὀρθοδοξίας στήν Οὐκρανία. Γιατί ἡ σιωπή εἶναι πάντοτε συνενοχή. Καί τό αἷμα πού χύνεται ἐκεῖ πάνω δέν βαραίνει μόνο τόν τραγικό Παποκαισαρίσκο της φαναριώτικης σφηκοφωλιᾶς. Βαραίνει πιά ἐδῶ καί πολύ καιρό καί τά δικά τους χέρια...
Παρα τήν ηπιότητα μέ τήν οποίαν εκφράζονται κάποτε οι οπαδοί της λειτουργικής μεταρρυθμίσεως, το κίνημά τους φαίνεται διατεθειμένο νά προχωρήση σταθερά, αποφασισμένο, όσον είναι δυνατόν, νά καινοτομήση. Αυτό ίσως, κατ’ αρχήν, θά ημπορούσε νά μή θεωρηθή οπωσδήποτε αρνητικό, αλλ’ όμως, προκειμένου νά υπάρξη διάλογος, πρέπει νά προηγηθή ειλικρινής ενημέρωσι.
Σέ άρθρο, πού εδημοσιεύθη προσφάτως εις έγκριτο εκκλησιαστική εφημερίδα, γραμμένο υπό γνωστού τέως λυκειάρχου, ενθέρμου φιλενωτικού καί θιασώτου τής λειτουργικής μεταρρυθμίσεως, γίνεται προσπάθεια νά απαλλαγή τό κίνημα αυτό από τις δυτικές, λατινικές καταβολές του. Όμως, τόσον ένας αείμνηστος καθηγητής της Θεολογίας, ο «πρωτοπόρος καί βασικός σκαπανέας τού λειτουργικού μας πλούτου», κατά τήν έκφρασι τού ιδίου τού ανωτέρω αρθρογράφου, όσον και ένας διακεκριμένος ρώσσος πρωτοπρεσβύτερος λειτουργιολόγος, τόν διαψεύδουν. (Εις τό παρόν κείμενο δέν αναφερόμεθα ονομαστικώς εις πρόσωπα, έχοντες ώς σκοπό νά μη κρίνωμε αύτά καθ’ εαυτά τα πρόσωπα, αλλά τις συγκεκριμένες απόψεις τους. Διά τούτο καί παραλείπονται οι σχετικές παραπομπές).
Τό λειτουργικό κίνημα, γενικώς, διακρίνεται σέ δυο ιστορικά μέρη τό πρώτο είναι ακαδημαϊκού χαρακτήρος, ενώ τό δεύτερο είναι κυρίως πρακτικού προσανατολισμού. Ήδη από τόν 17ον αι. η Δύσι έχει επιδείξει μεγάλο ιστορικό καί αρχαιολογικό ενδιαφέρον γιά τήν χριστιανική λατρεία και έχει προβή σέ σημαντικές εκδόσεις επιστημονικών συγγραμμάτων, θέτοντας έτσι τίς βάσεις, γιά ολόκληρο τό οικοδόμημα τής μετέπειτα λατινικής λειτουργικής μεταρρυθμίσεως. Αργότερα εις τήν Ρωσσία τού 19ου αι., όταν είχε δημιουργηθή ένα ρήγμα εις την θρησκευτική συνείδησι τών πιστών, ένα ρήγμα μεταξύ τής θεολογικής ερεύνης καί τής εκκλησιαστικής εμπειρίας, κάποιοι εκπρόσωποι τής ρωσσικής θεολογίας, η οποία ήταν δομημένη επί δυτικών προτύπων, παρουσίασαν παρόμοια επιστημονικά έργα, αντίστοιχα καί ισάξια τών δυτικών συναδέλφων τους. Μαζί τους συνετάγησαν καί κάποιοι γνωστοί έλληνες θεολόγοι.
Όμως, έως εδώ η ενασχόλησι ήταν μάλλον ακαδημαϊκή. Ο άνθρωπος, πού έλαβε πρώτος τά συμπεράσματα τών επιστημών τά ανέμειξε μέ τήν προσωπική του ιδεολογία, τούς στόχους καί τούς οραματισμούς του γιά μία «βελτιωμένη», κατά τήν αντίληψί του, «λειτουργική ζωή», ήταν ο ρωμαιοκαθολικός αββάς Gueranger, ο ηγούμενος τού λατινικού μοναστηριού Solesmes εις τήν Γαλλία. Αυτός, μέ τόν ρηξικέλευθο χαρακτήρα, πού τόν διέκρινε, εδημιούργησε, κατά τήν διάρκεια τής δεκαετίας 1830 - 40, τό πρώτο μεταξύ τών φράγκων, κίνημα τής λειτουργικής μεταρρυθμίσεως. Ο άββάς Gueranger, όπως καί άλλοι λατίνοι, γαλλικής κυρίως καταγωγής, αντελαμβάνοντο πώς η λειτουργία τους δέν είχε τίποτε νά τους προσφέρη, χωρίς δυστυχώς νά ημπορέσουν να διακρίνουν πώς η νεκρότης αύτή τής λατρευτικής ζωής τους ωφείλετο εις τήν στέρησι τής θείας Χάριτος. Γι' αυτό καί ηθέλησαν, μέ ανθρώπινα μέσα, νά επιφέρουν μία καινούργια αφύπνισι δι’ ενός αισθητικού θρησκευτικού καί ψυχολογικού ενθουσιασμού περί τήν λατρεία, νά δημιουργήσουν ένα είδος εύσεβισμού καί νά συνδέσουν τήν λειτουργική ζωή μέ τήν ιεραποστολική δραστηριότητα.
Εις τήν προσπάθεια τους αύτήν ήλθε αρωγός ό πάπας Πίος ο 10ος μέ δυο επίσημες αποφάσεις του (decretum) τό 1903 και 1910, οπότε το κίνημα της λειτουργικής μεταρρυθμίσεως εις τήν Δύσι άρχισε πλέον νά απολαμβάνη καί τής επισήμου εγκρίσεως τού Βατικανού. Λίγο αργότερα, μόλις τό 1914, ο dom Lamdert Beauduin ίδρυσε εις τήν πόλι Louvain του Βελγίου τήν γνωστή, γιά τήν μεγάλη της δραστηριότητα, «λειτουργική κίνησι», μέ πλήθος εκδόσεων, σεμιναρίων, διαλέξεων, λειτουργικών εβδομάδων, συζητήσεων, μαθημάτων καί περιοδικών. Έν συνεχεία αυτή η «λειτουργική» κίνησι» έγινε δεκτή καί από τήν παπική ιεραρχία, διότι τήν διευκόλυνε εις τήν απολογία της περί τού «τί πταίει εις τήν εκκλησία», οδηγώντας την τελικώς εις τις ριζικές μεταρρυθμίσεις τής B' Βατικανείου Συνοδου (1965).
Όλες αυτές οί δραστηριότητες περιήλθαν εις γνώσι καί ενός έλληνος θεολόγου μέ ζήλο διά τήν Εκκλησίαν, αλλά μέ έμμεσο μαθητεία εις τήν Πατερική παράδοσι, (αφού γνώρισε τούς Πατέρας μέσω τρίτων, δηλαδή κάποιων δυτικών συγγραφέων, κατά συγκινητική μεταγενεστέρα ομολογία του, αξία νά μάς διδάξη πολλά περί αρετής καί ταπεινοφροσύνης). Έτσι, λοιπόν, ο όντως αοίδιμος αυτός καθηγητής της θεολογίας, επεδόθη μέ εξαιρετική αφοσίωσι εις τό νά επικρατήση και εις τόν ελλαδικό χώρο μία βαθεία λειτουργική αναγέννησι. Μεταξύ τών βασικών του αιτημάτων, (κατά τά γραφόμενά του ήδη από τό 1948), ήταν η ανάγνωσι των ευχών της θείας Λειτουργίας εις επήκοον του λαού, η τέλεσι της Λειτουργίας κατ’ ενώπιον του λαού, (αίτημα το οποίον ίσως εγκατέλειψε αργότερα), η γονυκλισία της Κυριακής, οί ευχές τού σαραντισμού, η χρήσι ατομικών βιβλιαρίων, γιά τήν παρακολούθησι της Λειτουργίας, η ενθάρρυνσι της δημιουργίας μιας ψυχολογικής εξάρσεως κατα τήν λατρεία, κ.τ.λ. (όλ' αυτά δανεισμένα, βεβαίως, από τη δυτική «λειτουργική κίνησι», πού τόσο εθαύμαζε).
Ήταν, ώς φαίνεται, μία εποχή, κατά τήν οποίαν επικρατούσε η αντίληψι πώς ό,τι προήρχετο από τή Δύσι, ήταν κατ' αρχάς καλό. Μία άντίληψι, πού είχε επηρεάσει σχεδόν όλους εκείνη τήν εποχή γι' αύτό και πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι έκαναν λάθη. Αλλ' είχαν τουλάχιστον τήν ειλικρίνεια καί τό θάρρος νά ομολογήσουν ότι όλ’ αύτά τά επήραν από τή Δύσι, από τούς Ρωμαιοκαθολικούς καί τούς προτεστάντας, από το μοναστήρι Chevetogne καί την κοινότητα Taize. Πρέπει, λοιπόν, νά τούς ευγνωμονούμε, διότι δέν μάς επλάνησαν λέγοντας ότι δήθεν η «λειτουργική ανανέωσι δέν εκπορεύεται από καμμία έξωθεν επιρροή καί οδηγία ετεροδόξων κινήσεων», όπως τολμά νά γράφη σήμερα ο ανωτέρω αρθρογράφος. Τίθεται, λοιπόν, τό ερώτημα: Άραγε ο «πρωτοπόρος» αυτός, πού συνέστησε τήν λειτουργική κίνησι στήν Ελλάδα. έκανε λάθος γράφοντας ότι τήν ενεπνεύσθη από τούς δυτικούς, ώστε νά έρχεται σήμερα κάποιος μαθητής του νά τόν διορθώση, να τού υποδείξη ότι δέν τήν ενεπνεύσθη από εκείνους τούς επωνύμους λατίνους, αλλά από κάποιους αγνώστους, ανύπαρκτους ορθοδόξους; Δηλαδή, κατά τήν παροιμία, νά «έρχεται ο εγγονός, γιά νά δείξη στόν παππού τά αμπελοχώραφά του»..
Επίσης, είναι άρά γε ποτέ δυνατόν, κάποιοι σύγχρονοι θεολόγοι, πού μαθητεύουν εις τόν «πρωτοπόρο» αυτόν, ή εις τόν ρώσσο πρωτοπρεσβύτερο, νά νομίζουν ότι ορθοδοξούν, ενώ βαδίζουν εις τά ίχνη τής λατινογενούς «λειτουργιολογίας» τους; Επί τέλους, αυτός ο μακαριστός καθηγητής εργάσθηκε μετά ζήλου, αλλά σιωπηλώς, διότι ήξευρε ότι: α') Η εις επήκοον τού λαού ανάγνωσι τών ευχών της θείας Λειτουργίας κατά τούς πρώτους αιώνας τής Εκκλησίας δέν αποδεικνύεται επιστημονικώς. β') Από τόν 4ον μέχρι τόν 20όν αι., εις ολόκληρο τήν ορθόδοξο Εκκλησία οι ευχές αυτές αναγινώσκονται μυστικώς, καίτοι δέν υπήρχαν πάντοτε οι σχετικές ρουμπρίκες (τυπικές διατάξεις), καί γ') Άν τυχόν σήμερα επεβάλλετο η εις επήκοον τού λαού ανάγνωσι τών ευχών αυτών, θα εδημιουργείτο εις τήν Εκκλησία ένα νέο σχίσμα, μεγαλύτερο ίσως εκείνου τών παλαιοημερολογιτών.
Αλλ' ακόμη καί άν τυχόν θά ήταν δυνατόν όλ’ αυτά νά αμφισβητηθούν, θά έπρεπε εμείς νά διαθέταμε τουλάχιστον τήν κοινή λογική. Διότι έστω έγινε ό,τι έγινε μέ τή λειτουργική μεταρρύθμισι στήν Δύσι από τόν Gueranger, τόν Beauduin καί τέλος τήν Βατικάνειο Σύνοδο. Ποιοι, όμως, υπήρξαν οί καρποί της; Τί προσέφερε εις τήν Δύσι καί μάλιστα εις τήν Γαλλία, πού εύτύχησε νά έχη τούς περισσοτέρους οπαδούς, η λειτουργική αυτή κίνησι; Δυστυχώς, δέν έπρόλαβε νά τελειώση ο αιώνας καί η Δύσι, ιδιαιτέρως δέ η Γαλλία, απεχριστιανίσθη! Οι εκκλησίες της άδειασαν κυριολεκτικώς! Σπανίως σήμερα κάποιος νέος γίνεται ιερεύς, καίτοι ο ρόλος του, μετά τήν B' Βατικάνειο Σύνοδο, είναι πολύ αναβαθμισμένος! Οι λαϊκοί, παρ’ ότι έχουνπλέον ενεργοτάτη συμμετοχή εις τήν λατρεία, σπανιότατα προσέρχονται νά έκκλησιασθούν! Μάλιστα, μετά τήν εφαρμογή της λειτουργικής μεταρρυθμίσεως, καί οι τελευταίοι οπαδοί της παπικής εκκλησίας τήν εγκατέλειψαν σκανδαλισμένοι, ή απογοητευμένοι, ή αγανακτισμένοι, γιά τά θέατρα, πού έστησαν εμπρός εις τά αλτάρια οι φραγκο-παπάδες της.
Αν, λοιπόν, η λειτουργική μεταρρύθμισι ήταν τόσο καλή, όπως καλοπροαιρέτως ενόμιζαν κάποιοι τό 1949, όμως σήμερα, πού βλέπομε τούς καρπούς της, δέν ημπορούμε παρά νά αναθεωρήσωμε τις απόψεις μας, άν θέλωμε νά μή ισχύση δι' έμάς τό ρητό τού Ιώβ: «Απώλοντο παρά το μη έχειν αυτούς σοφίαν». Είναι άρά γε τόσο δύσκολο νά ακούσωμε τόν λόγο τού Κυρίου, ότι «από τών καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς», ή μήπως θέλομεν, ελαφρά τη συνειδήσει, νά καταντήσωμε εις τά ίδια χάλια; «Ού δύναται δένδρον σαπρόν καρπούς καλούς ενεγκείν», είπεν ο Κύριος, αλλ’ εμείς, ώς φαίνεται, «ού βουλόμεθα συνιέναι», επειδή, κατά τόν Σολομώντα, «κτήσασθαι σοφίαν άκαρδος ου δυνήσεται»!
Πηγή: Ὀρθόδοξος Τύπος, 25/1/2002, τ. 1443, σ. 4.
Ψηφιοποίηση: ΠΠαπαδημητρίου, 19/11/2024, και ζητώ συγγνώμη για λάθη τόνων.
Ἀναλόγιον: Οἱ ὑπογραμμίσεις δικές μας.
Διαβάστε επίσης: Η «Λειτουργική Κίνησις» της Δύσεως και ο Οικουμενισμός
ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
«Από την συκιά να καταλάβετε την παραβολήν. Όταν ο κλάδος της γίνη πλέον απαλός και βλαστήσουν τα φύλλα, καταλαβαίνετε ότι πλησιάζει το θέρος. Έτσι και σεις, όταν ιδήτε όλα αυτά, να γνωρίζετε ότι είναι πλησίον, εις την πόρτα».
Επειδή είπεν, ότι «ευθύς μετά την θλίψιν των ημερών εκείνων», αυτοί δε ζητούσαν αυτό ακριβώς, μετά από πόσον χρόνον, και αυτήν κυρίως την ημέραν επιθυμούσαν να γνωρίσουν, δι’ αυτό αναφέρει το παράδειγμα της συκής, δεικνύων ότι δεν θα μεσολάβηση πολύ διάστημα, αλλ’ ότι ευθύς αμέσως θα έλθη και η Παρουσία, πράγμα το οποίον μάλιστα δήλωσεν όχι μόνον με την παραβολήν, αλλά και με τας μετέπειτα λέξεις, λέγων «γινώσκετε ότι εγγύς έστιν επί θύραις».
Εδώ προφητεύει και κάτι άλλο, θέρος πνευματικόν, και ότι κατ’ εκείνην την ημέραν από τον χειμώνα του παρόντος θα επικρατήση γαλήνη χάριν των δικαίων δια τους αμαρτωλούς αντιθέτως από θέρος θα γίνη χειμών.
Αυτό το δήλωσε παρακάτω όταν είπεν ότι η ημέρα της Παρουσίας θα έλθη ενώ αυτοί θα επιδίδωνται εις απολαύσεις.
Δεν ανέφερε όμως την παραβολήν της συκής μόνον δι’ αυτό, δια να φανέρωση τον χρόνον, διότι μπορούσε και με άλλον τρόπον να τον παραστήση, αλλά δια να επιβεβαιώση και με τον τρόπον αυτόν όσα είπεν, ότι οπωσδήποτε θα συμβούν. Διότι όπως αυτό είναι αναγκαίο επακόλουθο, έτσι και εκείνο. Δια τούτο, όπου τυχόν θέλει να τονίση ότι αυτό που λέγει θα συμβή οπωσδήποτε, παρεμβάλλει φυσικός αναγκαιότητας, τόσον ο ίδιος όσον και ο μακάριος Παύλος μιμούμενος αυτόν. Δι’ αυτό όταν ομιλή περί της Αναστάσεως λέγει· «εάν ο σπόρος του σιταριού δεν πέση εις την γην και πεθάνη, μένει αυτός μόνος, εάν όμως πεθάνη φέρει πολύν καρπόν».
Από εκεί και ο μακάριος Παύλος διδαχθείς χρησιμοποιεί το ίδιον παράδειγμα, όταν ομιλή εις τους Κορινθίους περί της Αναστάσεως. Διότι λέγει· «ανόητε, εκείνο που σπέρνεις εσύ δεν παίρνει ζωήν, εάν πρώτα δεν πεθάνη».
Έπειτα, δια να μη επανέλθουν γρήγορα πάλι εις το ίδιον θέμα και ερωτήσουν πότε, τους επαναφέρει εις τα προηγούμενα, λέγων «σας διαβεβαιώνω, ότι δεν θα περάση η γενεά αυτή, πριν γίνουν όλα αυτά».
«Όλα αυτά»· ποια; ειπέ μου. Τα αφορώντα τα Ιεροσόλυμα, τους πολέμους, τους λιμούς, τους λοιμούς, τους σεισμούς, τους ψευδόχριστους, τους ψευδοπροφήτας, την διάδοσιν του Ευαγγελίου παντού, τας επαναστάσεις, τας ταραχάς, όλα τα αλλά τα οποία είπαμεν ότι θα συμβούν μέχρι την Παρουσίαν Του.
Διατί όμως, λέγει, είπεν «η γενεά αυτή»; Το είπεν ομιλών όχι δια την τότε γενεάν, αλλά δια την γενεάν των πιστών. Διότι συνηθίζει να χαρακτηρίζη την γενεάν όχι μόνον από τους χρόνους, αλλά και από το είδος της θρησκείας και της συμπεριφοράς· όπως όταν λέγη· «Αυτή η γενεά εκείνων που ζητούν τον Κύριον».
Διότι, εκείνο το οποίον έλεγεν ανωτέρω, ότι δηλαδή «πρέπει όλα αυτά να γίνουν» και ότι· «θα κηρυχθή το Ευαγγέλιον», αυτό επισημαίνει και εδώ, λέγων ότι οπωσδήποτε θα συμβούν όλα αυτά και ότι η γενεά των πιστών θα παραμείνη, χωρίς να διακοπή από τίποτε εξ όσων ελέχθησαν.
Αντιθέτως, και τα Ιεροσόλυμα θα καταστραφούν και η πλειονότης των Ιουδαίων θα αφανισθή, αυτήν την γενεάν δε τίποτε δεν θα την ξεπεράση, ούτε λιμός, ούτε μολυσματική ασθένεια, ούτε σεισμός, ούτε αι ταραχαί των πολέμων, ούτε ψευδόχριστοι, ούτε ψευδοπροφήται, ούτε απατεώνες, ούτε οι προδόται, ούτε οι σκανδαλοποιοί, ούτε οι ψευδάδελφοι, ούτε καμμία άλλη παρόμοια δοκιμασία.
Έπειτα, δια να τους κάμη να πιστεύσουν περισσότερον, λέγει· «ο ουρανός και η γη θα παρέλθουν, οι λόγοι μου όμως δεν θα παρέλθουν». Δηλαδή, ότι αυτά τα στερεοποιημένα και τα ακίνητα ευκολότερα θα εξαφανισθούν, παρά θα διαψευθή κάτι από τους λόγους μου.
Και όποιος αμφιβάλλει περί αυτών ας εξετάση με προσοχήν όσα ελέχθησαν και εάν τα εύρη αληθινά (και θα τα εύρη οπωσδήποτε) από τα παρελθόντα ας πιστεύση και εις τα μέλλοντα, και ας τα εξετάση όλα με ακρίβεια και θα ιδή την εξέλιξιν των πραγμάτων να επιβεβαιώνη την αλήθεια της προφητείας.
Τα δε στοιχεία του κόσμου (τον ουρανόν και την γην) τα παρενέβαλεν εις τάν λόγον, αφ’ ενός δια να δηλώση ότι η Εκκλησία είναι προτιμωτέρα του ουρανού και της γης, αφ’ ετέρου δια να δείξη και με αυτά ότι είναι δημιουργός του παντός.
Διότι, επειδή ωμίλησε περί της συντέλειας του κόσμου, πράγμα το οποίον πολλοί αμφισβητούν, ανέφερε τον ουρανό και την γη δια να δείξη την ανυπολόγιστον δύναμίν Του και να δηλώση με πολλή εξουσία, ότι είναι κύριος του παντός και με αυτά να κάμη αξιόπιστα όσα είπε και εις εκείνους που αμφιβάλλουν πάρα πολύ.
ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΕΡΓΑ -12- ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ (ΟΜΙΛΙΑ ΟΖ’ – σελ. 41-45) – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΚΕΙΜΕΝΟΝ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ – ΣΧΟΛΙΑ Υπό ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ, Διδάκτορος θεολογίας – ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1979 – ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ : Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ entaksis. 
