Τραγουδά η Μαρία Δεληγιάννη
Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2020
Η πεντάκις υπόμνηση του 'νομοκανονικώς', μας ξεπερνάει πραγματικά...
Απόσπασμα απάντησης Μητρόπολης Πειραιώς που απαντά σε επικρίσεις για την μνημόνευση του φερομένου ως «Μητροπολίτου Κιέβου Επιφανίου»:

Ντροπή και καταισχύνη μας προκαλούν τα αναγραφόμενα ως κανονική θέση της Μητροπόλεως Πειραιώς στην αντιμετώπιση της αντικανονικότητας της μνημονεύσεως του Επιφανίου.
Τι εξάγεται από την εξήγηση της;
Εάν ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε αναγνωρίσει τον Τσαβούσογλου ως Μητροπολίτη Κιέβου (μη τρομάζει το παράδειγμα. Ποια η διαφορά Επιφανίου-Τσαβούσογλου;), εμείς θα αναγνωρίζαμε την πράξη αυτή ως άκυρη μεν, αλλά όχι ανυπόστατη. Δηλαδή κάνοντας υπακοή στους Κανόνες θα μνημονεύαμε μαζί με τον Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Κύπρου και τον Κιέβου Τσαβούσογλου!!
Κατά τό Κανονικό μας Δίκαιο οἱ ἀνωτέρω πράξεις εἶναι μέν ἄκυρες διότι ἐλήφθησαν ἄνευ ἁρμοδιότητος, ἀλλά δέν εἶναι ἀνυπόστατες

διότι
ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος τοῦ Σεπτοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εἶναι
ἀσφαλῶς ταμειοῦχος τῆς Θ. Χάριτος, ἔχει τό ὑπό τοῦ Κυρίου χορηγηθέν
κανονικόν δικαίωμα τοῦ «δεσμεῖν καί λύειν» ὑπό τάς προϋποθέσεις τῶν Θ.
καί Ἱ. Κανόνων καί οἱ τυχόν ἀντικανονικές ἀποφάσεις Της, ὡς ἐν
προκειμένῳ δέν αἵρονται ἀπό τήν ἀγαθή βούλησι τοῦ κάθε ἐνισταμένου καί
ἀνησυχοῦντος πιστοῦ ἀλλά ἀπό τό καθοριζόμενο κανονικό ὄργανο ὑπό τῶν Θ.
καί Ἱ. Κανόνων δηλ. ἀπό τήν συγκληθησομένη Πανορθόδοξο (Οἰκουμενική)
Σύνοδο. Αὐτό ἐξέφρασε ἐπιτυχῶς, ἀλλά χωρίς νομική πληρότητα, ὁμιλῶν περί «ἐλλειματικῆς ἀποκαταστάσεως» τῶν ἀνωτέρω καί ἀναγνωρίσεως τῶν χειροτονιῶν τους ὁ Μακαρ. Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας κ.κ. Ἀναστάσιος.
ολόκληρη εδώ
Ντροπή και καταισχύνη μας προκαλούν τα αναγραφόμενα ως κανονική θέση της Μητροπόλεως Πειραιώς στην αντιμετώπιση της αντικανονικότητας της μνημονεύσεως του Επιφανίου.
Τι εξάγεται από την εξήγηση της;
Εάν ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε αναγνωρίσει τον Τσαβούσογλου ως Μητροπολίτη Κιέβου (μη τρομάζει το παράδειγμα. Ποια η διαφορά Επιφανίου-Τσαβούσογλου;), εμείς θα αναγνωρίζαμε την πράξη αυτή ως άκυρη μεν, αλλά όχι ανυπόστατη. Δηλαδή κάνοντας υπακοή στους Κανόνες θα μνημονεύαμε μαζί με τον Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Κύπρου και τον Κιέβου Τσαβούσογλου!!
Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2020
ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΑ!

Ένα από τα περιστατικά που ανέβασαν στα πνευματικά
ύψη της διακρίσεως τον Άγιο Πορφύριο κατά την παραμονή του στο Άγιον Όρος, ήταν
η κατά Θεία παραχώρηση κατανυκτική και μυστική παρακολούθηση του Γερο-Δημά, ενός
Καυσοκαλυβίτη ασκητή σχεδόν αιωνόβιου, που ζούσε με τον υποτακτικό του στην
ξηροκαλύβη του Τιμίου Προδρόμου, και ησχολείτο με την ωρολογοποιΐα, την ώρα που
ο Γερο-Δημάς, νομίζοντας ότι είναι μόνος του, ύψωσε τα χέρια του στον πρόναο
του κεντρικού Ναού των Καυσοκαλυβίων και προσευχόταν στον Θεό.
Ο Γερο-Δημάς, παρά την ηλικία του και το γεγονός
ότι ή καλύβη του ευρισκόταν πολύ ψηλά, δεν έχανε καμμία από τις Θείες
Λειτουργίες, που ετελούντο στο Κυριακό.
Τον Γερο-Δημά, τον είδε ο (17χρονος τότε μοναχός
Νικήτας) Άγιος Πορφύριος, να προσεύχεται στον εξωνάρθηκα του Κυριακού της Αγίας
Τριάδας, του κεντρικού Ναού της Σκήτης των Καυσοκαλυβίων. Ήταν μία ήμερα εορτής
του 1923, ξημερώματα, και το Κυριακό ήταν ακόμα κλειστό. Ο νεαρός τότε Άγιος
Πορφύριος, αφού είχε τελειώσει όλες τις εργασίες που του είχαν αναθέσει οι
Πατέρες, κατέβηκε στο Κυριακό και στάθηκε σε μιά απόμερη γωνιά του εξωνάρθηκα,
περιμένοντας να κτυπήσουν οι καμπάνες και ν' ανοίξει ο Ναός.
Ξαφνικά μπήκε στον εξωνάρθηκα ο Γερο-Δημάς. Εν
συνεχεία, αφήνουμε τον ίδιο τον Άγιο Πορφύριο να μας εξιστορήσει την
συγκλονιστική εμπειρία του:
«Ο Γερο-Δημάς, κοίταξε δεξιά-αριστερά, δεν είδε κανένα. Τότε
λοιπόν, κρατώντας ένα μεγάλο κομποσχοίνι, άρχισε τις μετάνοιες τις στρωτές,
πολλές και γρήγορες, και έλεγε συνεχώς: “Κύριε
Ιησού Χριστέ, ελέησόν με... Υπεραγία
Θεοτόκε, σώσον ημάς”. Σε λίγο έπεσε σε έκσταση... Τον είδα να στέκεται, να ανοίγει
τα χέρια του όρθιος, σε σχήμα Σταυρού, όπως έκανε ο Μωϋσής στην θάλασσα. Τι
ήταν αυτό; Ήταν μέσα στην Χάρι. Έλαμπε μέσα
στο φως. Αυτό ήταν! Αμέσως μπήκα στην δική του ατμόσφαιρα. Συγκινήθηκα και
άρχισα να κλαίω. Πώς να σας το πω; Ήλθε σ' έμενα τον ταπεινό και ανάξιο η Χάρις
του Θεού. Η Χάρις που είχε εκείνος ο Άγιος, ακτινοβόλησε και στην δική μου
ψυχή. Μου μετέδωσε τα χαρίσματά του τα πνευματικά. Μου μετέδωσε το χάρισμα της
ευχής και το διορατικό, την ώρα που ο ίδιος προσευχόταν στον νάρθηκα της Αγίας
Τριάδος, του Κυριακού των Καυσοκαλυβίων. Αυτό που έπαθα, ποτέ δεν το είχα σκεφθή,
ούτε το είχα επιθυμήσει, ούτε το περίμενα. Οι Γέροντες, δεν μου είχαν μιλήσει
ποτέ γι' αυτά τα χαρίσματα. Αυτήν την παράδοση είχαν. Δεν με δίδασκαν με λόγια.
Μόνο με την στάση τους. Διαβάζοντας τους βίους των Αγίων, έβλεπα τα χαρίσματα που
τους έδιδε ο Θεός. Οι Πατέρες δεν έκαναν εκβιασμούς, δεν ζητούσαν σημεία, ούτε
χαρίσματα».
Μετά την Θεία Λειτουργία και την Θεία Μετάληψη, η
ψυχή του Αγίου Πορφυρίου γέμισε με απερίγραπτα αισθήματα χαράς και ενθουσιασμού.
Ένας νέος κόσμος ανοίχθηκε μπροστά του, καθώς ένοιωσε την Θεία Χάρι να τον
πλημμυρίζει.
Όταν λίγο αργότερα άναβε τα καντήλια στο
παρεκκλήσι της Καλύβης του, διείδε από μεγάλη απόσταση τους Γεροντάδες του, που
επέστρεφαν, ενώ ανθρωπίνως δεν ήταν ορατοί. Και εβεβαίωνε ο ίδιος με έμφαση: «Από τότε που αισθάνθηκα
την Χάρι του Θεού, όλα τα χαρίσματα πολλαπλασιάσθηκαν… 'Ο,τι έβλεπα, το έκανα
προσευχή»!
πηγή
πηγή
«Νομο»-κανονικό δούλεμα από την Ι.Μ. Πειραιώς μετά την μνημόνευση του ψευδοΚιέβου.
Όσιος Αντίπας ο Εσφιγμενίτης ο εκ Μολδαβίας
Γεννήθηκε στην πόλι Καλαποδέτς της
Μολδαβίας το 1816. Στο βάπτισμα πήρε το όνομα Αλέξανδρος. Έμαθε την
τέχνη του βιβλιοδέτη, από όπου ποριζόταν τα προς το ζην. Σε ηλικία
είκοσι χρόνων εισήλθε στην αδελφότητα της μονής Καλνταρουσάνι, όπου
έμεινε επί μία τριετία με μεγάλη άσκησι, υπακοή και υπομονή,
μαθητεύοντας στη νοερά προσευχή στον ερημίτη Γεδεών.
Το 1838 ήλθε στο Άγιον Όρος και
εγκαταστάθηκε στη σκήτη του Λάκκου. Μετά από δεκαπέντε έτη ασκητικής
ζωής στην σκήτη αυτή, έρχεται στην μονή Εσφιγμένου, όπου έλαβε το μέγα
σχήμα των μοναχών και χειροτονήθηκε διάκονος. Στην μονή παρέμεινε επί
μία τετραετία. Για ένα διάστημα διετέλεσε προεστώς στη σκήτη του Τιμίου
Προδρόμου. Στις δύο δεκαετίες, που έμεινε περίπου στον Άθωνα, απέκτησε
το χάρισμα των δακρύων, της αδιάλειπτης προσευχής, της ιάσεως ασθενειών
και της προοράσεως.
Το 1860 επέστρεψε στην Μολβαδία και
παρέμεινε στις γειτονικές μονές του Ιασίου. Η μεγάλη αγάπη, που του
έδειχναν τα πλήθη, τον έκανε να αναχωρήση μετά μία τριετία για τα
μοναστήρια της στο χωριό Καλαποντέστ της επαρχίας Μπακάου της Ρωσίας.
Κατέληξε το 1865 στην μονή Βαλαάμ, που είναι ιδρυμένη σε ένα νησί της
λίμνης Λαντόγκα, στα σύνορα της Φιλανδίας. Εδώ χειροτονήθηκε ιερέας και
διακρίθηκε ως μύστης και διδάσκαλος της νοεράς προσευχής, μεταφέροντας
το ησυχαστικό πνεύμα του Αγίου Όρους.
Κοιμήθηκε ακούγοντας τους Χαιρετισμούς
της Παναγίας, στις 10 Ιανουαρίου του 1882, αφού μετέλαβε των αχράντων
μυστηρίων και ετάφη στον περίβολο της μονής Βαλαάμ. Οι εμφανίσεις του
στους μοναχούς της μονής οδήγησαν τον ενάρετο μαθητή του Ποιμένα, να
γράψη την θαυμαστή βιογραφία του, που είχε μεγάλη κυκλοφορία παντού
(1883). Η μνήμη του τελείται στις 10 Ιανουαρίου και στις 15 Ιουλίου.
Πέρασε στο Ρουμανικό αγιολόγιο το 1906 και στο Ρωσσικό το 1991.
Παναγιώτης Πετράκης: Η μάχη του με την κατάθλιψη και η προσευχή που τον βοήθησε
«Πιστεύω πολύ στον Χριστό κι εκεί εναποθέτω και όλες μου τις ελπίδες» δήλωσε ο ηθοποιός και τραγουδιστής
Στην κάμερα του «Happy Day» και τον Μιχάλη Πλεμμένο μίλησε ο Παναγιώτης Πετράκης, ο οποίος μεταξύ άλλων αποκάλυψε: «Πέρασα μια ελαφριά κατάθλιψη, τρία χρόνια διήρκεσε. Παρότι έκανα και ψυχοθεραπεία και lifecoaching, τη βοήθεια που πήρα από την προσευχή μου, δεν την πήρα από κάτι άλλο...».
Και συμπλήρωσε: «Πιστεύω πολύ στον Χριστό κι εκεί εναποθέτω και όλες μου τις ελπίδες. Η ελπίδα ότι στην άλλη ζωή υπάρχει κάτι που σε περιμένει που είναι πολύ ανώτερο από αυτήν, δίνει μια εντελώς διαφορετική προοπτική στα πράγματα που συμβαίνουν εδώ».
ΣΕ ΠΡΟΑΣΤΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΕΚΡΥΒΑΝ ΤΗΝ…ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΣΤΑΥΡΟ

Στο προάστιο Üsküdar της Κωνσταντινούπολης, δηλαδή το γνωστό ελληνικό Σκουτάρι της ασιατικής ακτής της Πόλης και επίσης στην περιοχή του Şişli, στην ευρωπαϊκή ακτή, με έφοδο της τουρκικής ασφάλειας ανακαλύφθηκαν πολύτιμα χριστιανικά ευρήματα και ελληνορθόδοξα κειμήλια της βυζαντινής εποχής, που τα έκρυβαν με άγνωστες προθέσεις προφανώς για να φυγαδεύσουν στο εξωτερικό, πιθανώς στην Ευρώπη.
Ανάμεσα στα ευρήματα, όπως μετέδωσε το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων, İHA, βρέθηκαν μια εντυπωσιακή αγία εικόνα της Παναγίας και ένας ανάγλυφος μεγάλος σταυρός, βυζαντινής τεχνοτροπίας.
Τα ευρήματα κατασχέθηκαν από την τουρκική ασφάλεια.
Και το γεγονός αυτό μας δείχνει πως όπου και αν πάει κανείς στην σημερινή Τουρκία θα…τον «κυνηγάει» το ελληνορθόδοξο παρελθόν της
Νίκος Χειλαδάκης
Έχουμε κληρικοί και λαός ανάγκη τον Χριστό,όπως βρίσκεται Εκείνος στην εκκλησία και όχι στην φαντασία και την πρωτοτυπία μας
Δεν βούτηξε κανένας και έπεσε ο παπάς για το Σταυρό
Με
αφορμή τις γραφικότητες των Θεοφανείων,αν πετάς τον σταυρό με το καλάμι
του ψαρέματος ή βουτάς με τα άμφια επειδή δεν υπάρχουν κολυμβητές ή ανέχεσαι τον ανταγωνισμό που γίνεται για τον Σταυρό με μπουνιές και
κλωτσιές είσαι προχω παπάς και σωστός. Όταν τηρείς με μέτρο και
σεμνοπρεπεια το τυπικό της Εκκλησίας ολα είναι απλά προβλέψιμα και
παρωχημένα. Να δούμε τι άλλο θα σκεφτούμε για να αρέσουμε στον κόσμο. Τα
βλέπω στα σχόλια εδώ στο FB, αλλά και τα ακούμε σε παρέες. Όσο κλόουν
γίνεσαι τόσο πιο και καλός.Οσο σεμνός τόσο και ανεπιθύμητος. Αλλά δεν
έχει ανάγκη ο ιερεύς τον κόσμο,αλλά το αντίστροφο. Πιο ορθά έχουμε
κληρικοί και λαός ανάγκη τον Χριστό,όπως βρίσκεται Εκείνος στην εκκλησία
και όχι στην φαντασία και την πρωτοτυπία μας.
π. Παντελεήμων Κρούσκος
Μας τοστειλε το mail
π. Παντελεήμων Κρούσκος
Μας τοστειλε το mail
Ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκι ὡς διδάσκαλος καί συνάδελφος τοῦ π. Ἰωάννη Ρωμανίδη
Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου
(Εἰσήγηση στό Διεθνές Θεολογικό Συνέδριο πού διοργάνωσε ἡ Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων, τήν Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2019, στό Ξενοδοχεῖο Τιτάνια, Ἀθήνα)
(Εἰσήγηση στό Διεθνές Θεολογικό Συνέδριο πού διοργάνωσε ἡ Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων, τήν Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2019, στό Ξενοδοχεῖο Τιτάνια, Ἀθήνα)
Ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκι ἦταν ἕνας κορυφαῖος θεολόγος τοῦ 20οῦ αἰῶνος,
πού ἀπεκλήθη «πατέρας» τῆς θεολογίας τοῦ αἰῶνος αὐτοῦ. Ἔχω μελετήσει
σχεδόν ὅλα τά κείμενά του (στήν συνέχεια Φλωρόφσκι), τά ὁποῖα ἔχουν
μεταφρασθῆ στήν ἑλληνική γλώσσα, καθώς ἐπίσης γνωρίζω ἐπαρκῶς καί τήν
σκέψη τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη (στήν συνέχεια Ρωμανίδη), ἑνός ἐπίσης
κορυφαίου δογματολόγου τοῦ 20οῦ αἰῶνος, ὅπως φαίνεται στά
κείμενα πού ἔχουν δημοσιευθῆ στήν ἀγγλική καί ἑλληνική γλώσσα, τίς
προφορικές παραδόσεις του καί τίς πολύωρες συζητήσεις μας σέ θεολογικά
καί ἐκκλησιαστικά θέματα. Αὐτό μοῦ δίνει τήν δυνατότητα νά γνωρίζω τά
κοινά σημεῖα τῆς διδασκαλίας τους, ἀλλά καί τά ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά
γνωρίσματά τους.
Πάντοτε μέ
προκαλοῦσαν θετικά οἱ μεγάλοι θεολόγοι καί πνευματικοί πατέρες, καί
βεβαίως ἔχω ἐκπλαγῆ ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θεολογοῦσαν καί
ἐπικοινωνοῦσαν μεταξύ τους οἱ δύο μεγάλοι αὐτοί θεολόγοι τῆς ἐποχῆς μας,
δηλαδή ὁ Φλωρόφσκι καί ὁ Ρωμανίδης. Οἱ σχέσεις τους πέρασαν ἀπό
διάφορες φάσεις, ἤτοι σχέση δασκάλου καί μαθητοῦ, σχέση συναδέλφων
καθηγητῶν, καί κατέληξε στό ὅτι ὁ πρώην μαθητής προχώρησε καί σέ ἄλλες
περιοχές τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καί ἐπεξέτεινε τίς ἀπόψεις
τοῦ πρώην διδασκάλου του.
Στήν
εἰσήγηση αὐτή θά ἀρκεσθῶ στό νά παρουσιάσω τίς ἀπόψεις τοῦ Φλωρόφσκι γιά
τόν Ρωμανίδη καί μέσα ἀπό τόν Ρωμανίδη, ἀλλά καί τήν περαιτέρω ἀνάπτυξη
τῶν ἀπόψεων του Φλωρόφσκι ἀπό τόν Ρωμανίδη πού ἦταν μαθητής του.
1. Ὁ Ρωμανίδης ἦταν ὁ «ὀξυνούστερος» μαθητής τοῦ Φλωρόφσκι
Ὁ Φλωρόφσκι ἦταν δάσκαλος μέ ὅλη τήν σημασία τῆς λέξεως. Εἶχε μελετήσει ἐπιμελῶς τούς Πατέρας τοῦ 4ου
αἰῶνος καί προχώρησε στούς μεταγενέστερους Πατέρας, ἀπέκτησε βαθειά
γνώση τῆς πατερικῆς διδασκαλίας καί μετέφερε τό πνεῦμα τῶν Πατέρων στήν
ἐποχή μας, χωρίς νά τό ἀλλοιώση.
Ὁ
Ρωμανίδης συνάντησε τόν Φλωρόφσκι μετά τήν ἀποφοίτησή του ἀπό τήν
Θεολογική Σχολή τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Βοστώνης, καί μάλιστα κατά τήν
διάρκεια τῶν σπουδῶν του στήν Θεολογική Σχολή τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Γέιλ
καί τοῦ Κολούμπια. Στήν συνέχεια ἄκουε τίς παραδόσεις του στό Θεολογικό
Ἰνστιτοῦτο τοῦ Ἁγίου Βλαδιμήρου στήν Νέα Ὑόρκη, καί μέ τήν παρότρυνσή
του πῆγε γιά σπουδές στό Παρίσι, τήν Γερμανία, τήν Ἀθήνα, ὅπου ἐκποίησε
τήν θεολογική του διατριβή. Ἔπειτα, ἦταν ἐρευνητής στό Χάρβαρντ κάτω ἀπό
τήν ἐπίβλεψη τοῦ Φλωρόφσκι καί συναδέλφου του στήν Θεολογική Σχολή τοῦ
Τιμίου Σταυροῦ. Ὁ ἴδιος ὁ Ρωμανίδης σέ διάλεξή του πού ἔδωσε πρός τιμήν
τοῦ Φλωρόσφσκι, μετά τήν κοίμησή του, εἶπε:
«Εἶναι
πράγματι μεγάλη τιμή γιά μένα νά εἶμαι προσκαλεσμένος ὡς πρῶτος
ὁμιλητής σ’ αὐτήν τήν νέα ἐτήσια διάλεξη πρός τιμή τοῦ πατρός Γεωργίου
Φλωρόφσκι, τοῦ μεγαλύτερου ὀρθοδόξου πατερικοῦ θεολόγου τῆς ἐποχῆς μας,
τοῦ ἀκαδημαϊκοῦ καί πνευματικοῦ ὁδηγοῦ καί ἐμπνευστοῦ τῶν περισσοτέρων
ἀπό μᾶς ἐδῶ, ἄμεσα ἤ ἔμμεσα» (Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου, π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ἕνας κορυφαῖος δογματικός θεολόγος τῆς ὀρθοδόξου καθολικῆς Ἐκκλησίας, Ἱερά Μονή Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας) ἔκδοση Α΄ 2012, σελ. 395).
Διασώζονται
μερικά κείμενα στά ὁποῖα φαίνεται ἡ ἄποψη τοῦ Φλωρόφσκι γιά τόν
Ρωμανίδη, τά ὁποῖα θά παρουσιάσω συνοπτικῶς στήν συνέχεια.
Γιά μιά
ἀπό τίς πρῶτες μελέτες τοῦ Ρωμανίδη στήν ἀγγλική γλώσσα μέ τίτλο «Ἡ
Ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία κατά τόν Ἀλέξη Χομιακώφ», γράφει ὁ ἴδιος ὁ
Ρωμανίδης: «Ἄρεσε στόν Φλωρόφσκι αὐτό τό ἄρθρο τόσο πολύ, ὥστε τό
διένειμε σέ συναδέλφους καί φοιτητές του στό Πανεπιστήμιο τοῦ Harvard»,
ὅταν ἦταν ἐκεῖ καθηγητής (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 404).
Ἀλλά ἐκεῖ
πού φαίνεται καθαρότατα ἡ ἄποψη τοῦ Φλωρόφσκι γιά τόν Ρωμανίδη εἶναι σέ
μιά ἐπιστολή πού ἀπέστειλε στόν π. Στανισλάβ, στίς 17 Δεκεμβρίου 1960.
Στήν ἐπιστολή αὐτή ὁ Φλωρόφσκι, προφανῶς ἀπαντώντας σέ σχετικά ἐρωτήματα
τοῦ π. Στανισλάβ, κρίνει διαφόρους θεολόγους τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καί
ἐξυμνεῖ πάνω ἀπό ὅλους τόν Ρωμανίδη. Τήν παραθέτω ὁλόκληρη:
«Ἀγαπητέ πάτερ Στανισλάβ,
Ἀπό καρδίας καὶ ἀμοιβαίως σᾶς συγχαίρω γιά τὴν ἐρχόμενη ἑορτή καὶ εὔχομαι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ κατὰ τὸ Νέον Ἔτος.
Μὲ χαροποιήσατε ἰδιαίτερα μὲ τὸ γράμμα Σας· γιὰ πολύ καιρό δὲν γράψατε καὶ δὲν ἤξερα τὶ νὰ σκεφτῶ.
Τὴν
συλλογή τῶν τεσσάρων συγγραφέων δὲν ἔχω δῆ ἀκόμη, ἀλλά δὲν ἐμπιστεύομαι
τὸν Ἀφανάσιεφ· αὐτός ἐν γένει εἶναι μᾶλλον "παλαιομοδίτικος
φιλελεύθερος" καὶ δὲν αἰσθάνεται τὰ θεολογικά προβλήματα. Συνάμα εἶναι
ἰδιαίτερου γένους "κληρικόφρων", στὸ στὺλ τοῦ Ρωσσικοῦ κοσμικοῦ κλήρου
τοῦ προεπαναστατικοῦ καιροῦ. Ἄν καὶ διδάσκη κανονικό δίκαιο στὸ
Ἰνστιτοῦτο τῶν Παρισίων, τὴν κανονική πραγματικότητα (ἤ ὀρθότερο τὴν
πραγματικότητα τῆς κανονικῆς δομῆς τῆς Ἐκκλησίας) οὔτε βλέπει, οὔτε
ἀναγνωρίζει.
Ὁ
Meyendorff εἶναι ἐντελῶς ἄλλου τύπου καὶ χαρακτῆρος. Τὸ βιβλίο του
εἶναι καλό, ἄν καὶ προσωπικά δὲν συμφωνῶ ἐντελῶς, περισσότερο στὸ
ἱστορικό μέρος. Γράφτηκε γιὰ τὸ εὐρὺ κοινό καὶ εἶναι πολὺ ἀτελές κατὰ
τόπους, ἰδιαίτερα στὸ περί τῆς "διαιρέσεως τῆς Ἐκκλησίας" (ὁ ρόλος τοῦ
Μ. Καρόλου καὶ τὰ περὶ Καρόλου εἶναι ὀρθά, ἀλλά ὅλο τὸ θέμα κρίνεται
ἀνεπιτυχῶς). Ἡ μελέτη τῆς σύγχρονης καταστάσεως τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν
ἔγινε μὲ ἐπιδεξιότητα. Ἐν πάσῃ περιπτώσει ὁ π. Meyendorff δὲν εἶναι
μοντερνιστής. Τὰ δύο βιβλία του γιὰ τὸν Γρηγόριο Παλαμᾶ εἶναι πολύ καλά.
Καὶ αὐτὸς εἶναι γνήσιος διανοούμενος, καλῆς σχολῆς. Εἶναι τώρα στὴν Νέα
Ὑόρκη καὶ τὸ μισό καιρό τὸν διέρχεται στὴν Οὐάσιγκτον, στὸ
Βυζαντινολογικό Ἰνστιτοῦτο τοῦ Dumbarton Oaks.
Δὲν
πρόλαβα νά διαβάσω τὰ βιβλία τοῦ Εὐδοκίμωφ· πολὺ μὲ ἀπώθησε τὸ
προηγούμενο βιβλίο του, ἐντελῶς φανταστικό καὶ συγκεχυμένο, " Ἡ γυναίκα
καὶ ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου" ποὺ ἐν τῷ μεταξὺ ἐξέδωσε τὸ Casterman (!). Ὁ
Εὐδοκίμωφ συνεχίζει τὴν παράδοση τοῦ π. Σεργίου Μπουλκάκωφ καὶ παρὰ τίς
ἁγιοπατερικές παραπομπές δὲν ἀκολουθεῖ τὸ πνεῦμα τῶν ἁγίων Πατέρων.
Μήπως
λαμβάνετε τὸ ὀρθόδοξο περιοδικό τῶν Παρισίων Contacts; Τὸ ἐκδίδει ὁμάδα
Γάλλων ὀρθοδόξων καὶ τὰ τελευταῖα χρόνια ἔγινε σοβαρό καὶ ἐνδιαφέρον·
ἰδιαίτερα τὰ ἄρθρα τοῦ Λόσκυ, Βλαδιμήρου Νικολάγιεβιτς, καὶ τοῦ Olivier
Clιment (προσέξτε ἐπίσης τὸν "κήρυκα" τῆς ἐξαρχίας τοῦ Πατριαρχείου τῆς
Μόσχας στό Παρίσι, ποὺ πρέπει νὰ βρίσκεται στὴν βιβλιοθήκη Σας). Ὁ Olivier Clιment
προσῆλθε στὴν Ὀρθοδοξία, ἀλλά προσωπικά δὲν τὸν γνωρίζω καὶ τὸ γαλλικὸ
βιβλίο του γιὰ τὸ μυστήριο τῆς ἱστορίας δὲν μὲ ἱκανοποιεῖ. Εἶναι νέο τὸ
φαινόμενο στὸν καιρό μας –ἡ προσέλευση στὴν ὀρθοδοξία σειρᾶς
διανοουμένων, Γάλλων καὶ Ἄγγλων– οἱ ὁποῖοι γράφουν γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία καὶ
ἀγωνίζονται νὰ ἐκφράσουν τὴν ὀρθόδοξη παράδοση, ὄχι πάντοτε ἐπιτυχῶς.
Βλέπε γιὰ παράδειγμα τὸν Ph.Sherard, "Ἡ Ἑλληνική Ἀνατολὴ καὶ ἡ Λατινική
Δύση, μελέτη στὴ Χριστιανική Παράδοση", Oxford University Press, 1959.
Τὸ βιβλίο του γιὰ τὸν Ἄθωνα ἀντιθέτως εἶναι πολύ καλό.
Γενικῶς
ὁμιλοῦντες, εἶναι λίγες οἱ θεολογικές δυνάμεις ποὺ ὑπάρχουν στὴν
Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία σήμερα. Ἐναποθέτω τὶς ἐλπίδες μου στὸν μαθητή μου, π.
Ἰωάννη Ρωμανίδη, ποὺ συνέγραψε πρὶν ἀπό τρία-τέσσερα χρόνια ὑπέροχη
διδακτορικὴ διατριβὴ γιὰ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα, σπουδὴ στούς δύο
πρώτους αἰῶνες (Ἑλληνικά, στὴν Ἀθήνα) καὶ τώρα ἐργάζεται κοντὰ μου γιὰ
διδακτορικὸ στὴν φιλοσοφία στὸ Harvard.
Σὲ
αὐτόν, ἀντιθέτως, (σημ. ἐκδότου. Σέ ἀντίθεση μέ τούς Γάλλους καί τούς
Ἄγγλους Ὀρθοδόξους θεολόγους πού ἔκρινε) ὑπάρχει μᾶλλον ἡ τάση πρὸς τὴν
πλευρὰ τῆς "ἀπομονώσεως" - ἀποστροφή ἀπὸ τὴν Δύση σὲ ὅλα καὶ ἀπομόνωση
στὴν Βυζαντινή Παράδοση, ἀλήθεια, ὅμως παραμένοντας στὸ ἐπίπεδο τῆς
γνήσιας Θεολογικῆς κουλτούρας καὶ τῆς βαθιᾶς ἐκκλησιαστικότητας» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 88-89).
Αὐτή ἡ κρίση τοῦ Φλωρόφσκι εἶναι ἕνας ὕμνος γιά τόν Ρωμανίδη.
Μιά ἄλλη
κρίση τοῦ Φλωρόφσκι γιά τόν Ρωμανίδη προέρχεται ἀπό ἕναν μαθητή καί τῶν
δύο, τόν π. Ἀνδρέα Δημότση, ὅταν σπούδαζε θεολογία στήν Θεολογική Σχολή
τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, καί καταγράφεται σέ ἐπιστολή πού μοῦ ἀπέστειλε
(21-9-2011).
Γράφει, μεταξύ τῶν ἄλλων:
Ὁ Ρωμανίδης «ἐθαύμαζε
τά συγγράμματα τοῦ πατρός Φλωρόφσκι καί μοῦ ἔλεγε ὅτι ἄναψαν τήν φλόγα
τῆς ἀγάπης καί ἐκτιμήσεως γιά τό ὁριστικό ἔργο τῶν ἀρχαίων Πατέρων τῆς
Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖοι ἔθεσαν τά θεμέλια τῆς πίστεως γιά τούς αἰῶνας τῶν
αἰώνων. Ὁ πατήρ Ρωμανίδης ἰσχυρίζετο ὅτι ἡ μέχρι τότε θεολογία τῆς
Ἐκκλησίας μας εἶχε πολύ ἐπηρεασθῆ ἀπό τήν θεολογίαν τῆς Δύσεως,
ἰδιαιτέρως τήν σχολαστικήν θεολογίαν. Ἡ ἐπιρροή αὐτή προῆλθε κατά τήν
γνώμην του ἀπό τό γεγονός ὅτι πολλοί καθηγηταί τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας
εἶχαν μελετήσει εἰς τάς Σχολάς καί τά Πανεπιστήμια τῆς Δύσεως καί ἐκεῖ
ἐδέχθηκαν τήν ἐπίδρασιν ἑτεροδόξου φρονήματος. Ὁ πατήρ Ρωμανίδης μοῦ
ἔλεγε ὅτι ὁ πατήρ Φλωρόφσκι, ἦτο πρωτοπόρος εἰς τήν προσπάθειαν νά ἀνάψη
ἐκ νέου τό ἐνδιαφέρον καί τήν προσοχή τῶν νεωτέρων ὀρθοδόξων θεολόγων
εἰς τάς πραγματικάς πηγάς τῆς σωστῆς ὀρθοδόξου θεολογίας πού ηὑρίσκοντο
εἰς τά συγγράμματα τῶν πατέρων καί ἀσκητῶν τῆς Ἐκκλησίας καί εἰς τά
βιώματα τῶν ἁγίων της. Ὁ πατήρ Ρωμανίδης πολλάκις μοῦ ἔλεγε μάλιστα ὅτι
τό ἔργο του ἦτο νά συνεχίση καί νά φέρη σέ ἀποπεράτωσι αὐτό τό ὁποῖο ὁ
πατήρ Φλωρόφσκι εἶχε ἀρχίσει. Ὁ πατήρ Ρωμανίδης μάλιστα πολλάκις
ἐζητοῦσε τήν γνώμην τοῦ γέροντος ἐπί θεμάτων, καί ἀμφιβάλλω ἄν ποτέ
διαφωνήσανε ἐπί ἑνός θέματος» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 91-92).
Ἀλλά καί ὁ Φλωρόφσκι τοῦ ἔλεγε γιά τόν Ρωμανίδη:
«Ὁ
δέ πατήρ Φλωρόφσκι, χωρίς ἀμφιβολία, ἦτο θαυμαστής τοῦ ἔργου τοῦ πατρός
Ρωμανίδη καί ἔτρεφε τά συναισθήματα τῆς πατρικῆς ἀγάπης καί ἐκτιμήσεως
ἀπέναντί του. Ὁ πατήρ Φλωρόφσκι τόν θεωροῦσε διάδοχό του εἰς τό ἔργο τῆς
ἀλλαγῆς ὁλοκλήρου τοῦ προσανατολισμοῦ τῆς συγχρόνου καί μέχρι τότε
δυτικιζούσης ὀρθοδόξου θεολογίας. Ἐκτός ἀπό τήν ἀπελευθέρωσι τῆς
θεολογίας μας ἀπό τάς ἐπιδράσεις τῶν ἑτεροδόξων, αὐτό πού ἐκτιμοῦσε
ἰδιαίτερα ὁ πατήρ Φλωρόφσκι ἦτο ἡ ἔντονη προσπάθεια τοῦ πατρός Ρωμανίδη
νά τονίση ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος θεολογία δέν εἶναι ἁπλῶς μιά διανοητική
ἄσκησις ἤ γνῶσις, ἀλλ’ ἀντιθέτως εἶναι ἕνα βίωμα πού ἐπιδρᾶ στό βαθύτερο
μέρος τοῦ εἶναι μας, καί μᾶς ὁδηγεῖ, βαθμηδόν καί κατ’ ὀλίγον πρός τήν
θέωσιν. Ἡ θεολογία αὐτή, ἑπομένως, δέν εἶναι μία ἁπλή ἐπιστήμη, ἀλλά
τοὐναντίον, εἶναι μία ζωή καί ἐμπειρία ὁλόκληρη, ἡ ὁποία ἔχει ἀρχή,
ἀλλά, χάριν Θεοῦ, δέν ἔχει τέλος. «Πρόσεχε, υἱέ μου», μοῦ ἔλεγε ὁ πατήρ
Φλωρόφσκι, «αὐτά πού σοῦ διδάσκει ὁ πατήρ Ἰωάννης ὄχι μόνον θά σώσουν
τήν ψυχή σου, ἀλλά θά σέ κάνουν φάρο τῆς Ὀρθοδοξίας σέ ἕναν κόσμο πού
σπαράσσεται ἀπό τήν ἀφομοίωσιν καί τόν σχετισμόν. Ἡ ἀποστολή σου ὡς
ἱερεύς θά εἶναι νά διδάξης τήν ἀλήθειαν πού μένει στούς αἰῶνες, καί αὐτή
τήν ἀλήθειαν θά τήν μάθης ἀπό τόν πατέρα Ἰωάννην».
Ἐπί
πλέον, ὁ πατήρ Φλωρόφσκι ἐκτιμοῦσε ἰδιαίτερα τό γεγονός ὅτι ὁ πατήρ
Ρωμανίδης ἦτο ἄφοβος μαχητής ὑπέρ τῆς Ὀρθοδοξίας. Αὐτός μοῦ ἐξήγησε ὅτι
δέν ἐδίστασε νά παλέψη ὁ πατήρ Ρωμανίδης μέ τά τότε μεγαλύτερα
ἀναστήματα τῆς θεολογίας τῆς ἐποχῆς του, ὅπως τόν Παναγιώτην Τρεμπέλαν
καί ἄλλους. Ἐδέχθηκε τίς φοβερές ἀπειλές καί πιέσεις των καί παρέμεινε
ἀμετακίνητος εἰς τήν ὑπεράσπισιν τῆς πίστεως. Ἦτο ριζοσπάστης, ἀλλά ὅλως
ἀπροσδόκητα ἦτο συνάμα καί ὑπερασπιστής τῆς ἀρχαίας καί γνησίας
παραδόσεως καί ὄχι ἑνός νέου καί συγχρόνου θεολογικοῦ φρονήματος. Ἦτο ἐν
ὀλίγοις, μοναδικός» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 92-93).
Μάλιστα, ὁ ἴδιος πού τούς εἶχε καθηγητές τούς ἀποκαλεῖ ὡς «τούς δύο κορυφαίους ἄνδρες πού ἦταν ἴσως οἱ μεγαλύτεροι θεολόγοι τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνος» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 93).
Μιά ἄλλη
μαρτυρία προέρχεται ἀπό τόν π. Γεώργιο Δράγα, καθηγητή τῆς Θεολογικῆς
Σχολῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Βοστώνης, πού ἦταν μαθητής τοῦ Φλωρόφσκι καί
γνωστός τοῦ Ρωμανίδη, ὁ ὁποῖος γράφει ὅτι ἡ «σχέση τους ἦταν σχέση ἀγαστή καί πατερική». «Ὁ
πρῶτος (Ρωμανίδης) ἔβλεπε τό δεύτερο (Φλωρόφσκι) ὡς ἀκαδημαϊκό καί
πνευματικό μέντορα, καί ὁ δεύτερος (Φλωρόφσκι) ἀπέβλεπε στόν πρῶτο
(Ρωμανίδη) ὡς τόν συνεχιστή τῆς θεολογικῆς πορείας πού ἔτεμε ἐκεῖνος,
δηλαδή τήν "νεοπατερική σύνθεση", ἡ ὁποία σηματοδοτοῦσε τόν τρόπο τῆς
ἀπελευθέρωσης τῆς ὀρθόδοξης ἀκαδημαϊκῆς θεολογίας ἀπό τά δίχτυα τῆς
"ψευδομόρφωσης" πού εἶχε ὑποστῆ λόγῳ τῆς ἀνάμειξής της μέ ἑτερόδοξα
σχήματα καί στοιχεῖα» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 95). Ἡ γνωριμία δέ πού εἶχε ὁ π. Γεώργιος Δράγας μέ τούς δύο, ὅπως γράφει, «ἐπιβεβαίωσε στήν ἀντίληψή μου τήν πνευματική θεολογική συγγένεια τῶν δύο τούτων ἀνδρῶν» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 96).
Μιά ἄλλη
μαρτυρία προέρχεται ἀπό τόν Πρωτοπρεσβύτερο π. Στέφανο Ἀβραμίδη, πού
γνώρισε καί τούς δύο ἀπό τήν Θεολογική Σχολή τοῦ Τιμίου Σταυροῦ
Βοστώνης. Σέ ὁμιλία του μέ τίτλο «Ὁ διδάσκαλός μου π. Ἰωάννης Ρωμανίδης
καί ὁ πνευματικός μου π. Γεώργιος Φλωρόφσκι», μεταξύ ἄλλων γράφει: «Ὡς
γνωστόν, ὁ π. Ἰωάννης εἶχε σάν Πνευματικό Πατέρα, διδάσκαλο καί μέντορα
τόν π. Γεώργιο Φλωρόφσκι».
2. Μερικές ἀπόψεις τοῦ Φλωρόφσκι, ὅπως διασώζονται σέ ἐπιστολές τοῦ Ρωμανίδη
’Ερευνώντας
νά βρῶ ἀρχειακό ὑλικό, ὅταν συνέτασα τήν θεολογική βιογραφία τοῦ
Ρωμανίδη, βρῆκα στό Πανεπιστήμιο τοῦ Πρίνστον ἐπιστολές πού ἀπέστειλε ὁ
Ρωμανίδης στόν Φλωρόφσκι καί παρέμεναν στό ἀρχεῖο τοῦ δευτέρου.
Πρόκειται γιά 25 ἰδιόχειρες ἐπιστολές τοῦ Ρωμανίδη στόν Φλωρόφσκι,
χωρίς, ὅμως, νά ὑπάρχουν καί οἱ ἀπαντήσεις τοῦ Φλωρόφσκι πρός τόν
Ρωμανίδη, οἱ ὁποῖες θά ἦταν ἀρκετά ἐνδαφέρουσες (βλ. ἔνθ. ἀνωτ. σελ.
37-157).
Στίς
ἐπιστολές αὐτές τοῦ Ρωμανίδη ὑπάρχουν ἐνδιαφέροντα στοιχεῖα γιά τήν
ἐπικοινωνία καί τήν σχέση μεταξύ τους, ἀλλά καί τίς ἀπόψεις τοῦ
Φλωρόφσκι γιά διάφορα θεολογικά καί ἐκκλησιαστικά θέματα. Ἀναλύοντας,
μάλιστα, τίς ἐπιστολές αὐτές δημιούργησα μιά ἰδιαίτερη ἑνότητα μέ τίτλο
«μαθητής, σύνοικος, καθοδηγητής καί συνάδελφός του», στήν ὁποία ἑνότητα
φαίνεται ἀνάγλυφα αὐτή ἡ στενή σχέση μεταξύ καθηγητοῦ καί μαθητοῦ, ἀλλά
καί ἱκανῶν συνομιλητῶν. Σέ ὅλες τίς ἐπιστολές φαίνεται καθαρά ὅτι ὁ
Ρωμανίδης τόν ἐνημερώνει γιά ὅλα τά θέματα, τοῦ μεταφέρει πληροφορίες,
τοῦ γράφει τίς ἀπόψεις του γιά θεολογικά ζητήματα καί ζητᾶ τίς δικές
του. Σπάνια συναντᾶ κανείς μιά τέτοια γραπτή ἐπικοινωνία μεταξύ μαθητοῦ
καί καθηγητοῦ, ἀλλά καί γενικά μεταξύ δύο θεολόγων.
Στίς
ἐπιστολές αὐτές ὑπάρχουν μερικές εἰδικότερες ἀναφορές πού δείχνουν τίς
σκέψεις τοῦ Φλωρόφσκι, τίς ὁποῖες συζητοῦσε μέ τόν Ρωμανίδη.
Σέ
ἐπιστολή του μέ ἡμερομηνία 18 Ἰουλίου 1954 φαίνεται ὅτι ὁ Φλωρόφσκι
σκεπτόταν γιά τό πῶς θά ἐκφρασθῆ ἑνωμένη ἡ Ὀρθόδοξη θεολογία.
«Εἶναι
πολὺ ἐνθαρρυντικὲς ὅλες οἱ σκέψεις σας γιὰ τὴν Ἑνωμένη Ὀρθοδοξία στὸ
γράμμα σας. Τοὐλάχιστον ἔχουν ἀρχίσει νὰ διαδίδωνται αὐτὲς οἱ σκέψεις.
Ἐλπίζω νὰ λυθοῦν σταδιακὰ τὰ προβλήματά σας μὲ τὶς ἑλληνικὲς ὑπεκφυγές. Ἡ
ἰδέα ἑνὸς ὀρθόδοξου κολλεγίου ἀνθρωπιστικῶν σπουδῶν ἀκούγεται ὑπέροχη,
ἀλλὰ ὄχι ἀρκετὰ προχωρημένη γιὰ νὰ ἀνταποκριθῆ στὶς ἄμεσες ἀνάγκες μας» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 106).
Σέ
ἐπιστολή του μέ ἡμερομηνία 8 Αὐγούστου 1957 ὁ Ρωμανίδης συμφωνεῖ μέ τίς
ἀπόψεις τοῦ Φλωρόφσκι γιά τήν κατάσταση στήν ὁποία βρίσκεται ἡ σύγχρονη
θεολογική κατάσταση. Γράφει:
«Αὐτὰ
ποὺ λέτε γιὰ τὴν σύγχρονη θεολογικὴ κατάσταση εἶναι πολὺ ἀληθινά.
Εἰδικὰ στὴν Ἑλλάδα δὲν ὑφίσταται θεολογία ἐκ πεποιθήσεως. Ὑπάρχει μόνο
θεολογία τῆς ἀγορᾶς. Ἡ θεολογία ἀποτελεῖ ἁπλῶς μέσον γιὰ ὑψηλότερο
μισθό, γιὰ νὰ γίνη κάποιος δάσκαλος, καθηγητὴς Πανεπιστημίου ἢ
Ἐπίσκοπος. Αὐτοὶ ποὺ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὴν θεολογία ἐκ πεποιθήσεως δὲν
εἶναι οὔτε μιὰ χούφτα» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 114).
Σέ
ἐπιστολή του μέ ἡμερομηνία 25 Μαρτίου 1958, ὁ Ρωμανίδης συμφωνεῖ μέ τόν
Φλωρόφσκι γιά τήν κατάσταση πού ἐπικρατεῖ στό Θεολογικό Ἰνστιτοῦτο τοῦ
Ἁγίου Σεργίου στό Παρίσι καί γενικά γιά τίς ἐπικρίσεις του γιά τήν
σύγχρονη θεολογία. Γράφει ὁ Ρωμανίδης:
«Εἶμαι
καὶ ἐγὼ ἐπίσης ἀηδιασμένος ἀπὸ τὴν σύγχρονη θεολογία. Ἡ κατάσταση στὴν
Ἑλλάδα εἶναι κρίσιμη καὶ πολὺ χειρότερη στὴν Χάλκη. Τὰ σχόλιά σας γιὰ τὸ
Παρίσι εἶναι ἀπροσδόκητα παρόμοια μὲ τὴν δική μου γενικὴ ἐντύπωση. Ὅταν
ἔδινα τὶς ἐξετάσεις μου στὴν ρωσική φιλοσοφία ἐνώπιον τοῦ καθηγητικοῦ
σώματος, ἔμαθα πολλὰ πράγματα. Τὸ εἰδικότερο θέμα μου ἦταν ὁ Ἀλέξης
Χομιακώφ καὶ ἡ θέση μου ἦταν ὅτι δὲν ὑπάρχει μοντέρνα ὀρθόδοξη καὶ
ρωσο-ὀρθόδοξη φιλοσοφία εἴτε κοινωνικὴ εἴτε ὁτιδήποτε ἄλλο. Ἡ ὀρθόδοξη
θεολογία εἶναι μιὰ ἀπαίτηση στὴν συνολικὴ ζωὴ ἑνὸς ἀνθρώπου καὶ,
συνεπῶς, ἕνα πρόσωπο δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι μισὸς Ὀρθόδοξος καὶ μισὸς
φιλόσοφος ταυτόχρονα. Οἱ καθηγητὲς Zankorski καὶ Kartashoff ἦταν αὐτοὶ
ποὺ ἔκαναν τὶς περισσότερες ἐρωτήσεις καὶ συνέχιζαν τὴν συζήτηση. Αὐτοὶ
οἱ ἄνθρωποι ὑποστήριζαν μιὰ ἰδιαιτερότητα τῆς ρωσικῆς ὀρθόδοξης
θεολογίας ὅτι δηλαδή ἀποτελεῖ πρόοδο σὲ σχέση μὲ τὴν πατερικὴ θεολογία
καὶ εἶναι ἀνώτερη ἀπὸ αὐτήν. Ἐπιχειρηματολόγησα ἐναντίον τῆς θέσης τους
καὶ τελικὰ τὸ ἐπιχείρημά τους περιορίστηκε στὴν ἰδέα τῆς «sobornost»,
τῆς «συντροφικότητας» {togetherness} γιὰ τὴν ὁποία ἰσχυρίσθηκαν ὅτι ἦταν
καθαρὰ ρωσική. Ἀπάντησα λέγοντας ὅτι σὲ ὅλα τὰ ἑλληνικὰ μοναστήρια ὁ
κεντρικὸς ναὸς πάντα ὀνομάζεται καθολικόν, ὅρος ποὺ ποτὲ δὲν θὰ μποροῦσε
νὰ ἑρμηνευθῆ ὡς universal. Μετὰ ἀπὸ τέτοια συζήτηση ἐξεπλάγην ποὺ οἱ
καθηγητὲς ψήφισαν βαθμὸ Α΄ στὴν ἐξέταση» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 123-124).
Ἀλλά τό
ἴδιο συνάντησε καί στήν Ἐλλάδα. Μαθημένος ὁ Ρωμανίδης ἀπό ὅσα διδάχθηκε
ἀπό τόν Φλωρόφσκι ὅλα τά ἔβλεπε παράξενα, γι’ αὐτό γράφει στήν ἴδια
ἐπιστολή (25-3-1958):
«Ἡ
θεολογικὴ κατάσταση στὴν Ἑλλάδα εἶναι μιὰ μείζων καταστροφή. Οἱ μόνοι
σωστοί Ὀρθόδοξοι ποὺ συνάντησα ἦταν λίγοι μοναχοὶ στὸ Ἅγιον Ὄρος ποὺ
ἀπεχθάνονται ... τὰ Πανεπιστήμια, γενικὰ, καὶ ὄντως σκέφτονται μὲ
πατερικοὺς ὅρους. Αὐτὸ τὸ κάνουν ἀκόμη καὶ οἱ πιὸ ἀδαεῖς μοναχοί. Τὸ
μόνο μειονέκτημά τους εἶναι ὅτι εἶναι ἐντελῶς ἀποκομμένοι ἀπὸ τὶς
σύγχρονες μορφὲς τῆς δυτικῆς θεολογίας. Ἂν πρόκειται νὰ ἔλθη ποτὲ μιὰ
θεολογικὴ ἀναγέννηση στὴν Ἑλλάδα θὰ προέλθη ἀπὸ τὶς μοναστικὲς
κοινότητες» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 124).
Στήν ἴδια
ἐπιστολή του ἀναφέρεται στήν ἄποψη τοῦ Φλωρόφσκι ὅτι ἡ Ἐκκλησία
ἑρμηνεύεται Χριστολογικά καί ὄχι Τριαδολογικά, ὅπως δυστυχῶς κάνουν
πολλοί θεολόγοι καί στήν ἐποχή μας. Γράφει:
«Ἡ
περιγραφή πού κάνετε τῆς ἐπιθυμίας κάποιων νὰ χρησιμοποιοῦν μιὰ
Τριαδικὴ διατύπωση ἀντὶ γιὰ τὴν τρέχουσα Χριστολογικὴ εἶναι
χαρακτηριστικὴ τῆς μυωπίας τῶν συγχρόνων Ἑλλήνων πολυμαθῶν» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 125).
Σέ
ἐπιστολή του μέ ἡμερομηνία 7 Ἀπριλίου 1958 ἀναφέρεται στήν βασική
διδασκαλία τοῦ Φλωρόφσκι γιά τήν ἐπιστροφή μας στήν διδασκαλία τῶν
Πατέρων. Γράφει:
«Σήμερα
στὴν Ἑλλάδα ὁ Ἀνδροῦτσος ἐπικρίνεται ἀνοιχτὰ καὶ ἀποκηρύσσεται ἀπὸ
πολλοὺς πρώην θαυμαστές. Πιστεύω ὅτι ἔχετε πάρα πολλὰ ποὺ θὰ μπορούσατε
νὰ συνεισφέρετε στὴν ἐπιστροφὴ τῆς Ἑλλάδας στοὺς Πατέρες, διότι στὴν
Ἑλλάδα θεωρεῖσθε ἀδιαμφισβήτητα ὡς ὁ κορυφαῖος θεολόγος μας καὶ ἡ γνώμη
σας γίνεται πάντοτε σεβαστή. Βλέπετε, πολλοὶ Ἕλληνες θεολόγοι
ἀντιλαμβάνονται ἐπιτέλους ὅτι ἡ ρίζα τῶν προβλημάτων μας εἶναι
πραγματικὰ ἡ κακὴ θεολογία» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 126).
Σέ
ἐπιστολή του μέ ἡμερομηνία 21 Αὐγούστου 1959 ὁ Ρωμανίδης ἀπαντᾶ σέ
ἐπιστολή τοῦ Φλωρόφσκι ὅτι θά τόν τιμήση ἡ Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης
ὡς ἐπίτιμο διδάκτορα, συγχρόνως τοῦ ἐξέφραζε τίς δυσκολίες πού
συναντοῦσε. Τοῦ γράφει ὁ Ρωμανίδης:
«Προσωπικὰ
αἰσθάνομαι ἔντονα ὅτι θὰ πρέπει νὰ κάνετε ὑπομονὴ καὶ νὰ ἀνεχθῆτε τὴν
κατάσταση, διότι εἶμαι σίγουρος ὅτι οἱ πολλοὶ Κληρικοὶ καὶ ἡ νεολαία,
ποὺ προσβλέπουν σὲ ἐσᾶς γιὰ καθοδήγηση καὶ ὡς σύμβολο, θὰ ὠφεληθοῦν
περισσότερο ἂν διατηρήσετε τὶς ἐπαφές σας μὲ τοὺς Ἕλληνες. Τώρα ποὺ θὰ
λάβετε τὸ πρῶτο σας ὀρθόδοξο διδακτορικὸ καὶ μάλιστα ἑλληνικό, αὐτὸ θὰ
πρέπει νὰ ἀποτελῆ ἐπαρκῆ ἀπόδειξη γιὰ ἐσᾶς γιὰ τὸ πόσο πολύ σᾶς ἐκτιμοῦν
οἱ Ἕλληνες. Μὲ συγχωρεῖτε ποὺ ἀκούγομαι σὰν νὰ δίνω συμβουλές, ἀλλὰ
πιστεύω ὅτι τὰ πράγματα θὰ ἀλλάξουν σταδιακὰ μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου
καὶ στὸ τέλος θὰ εἴμαστε εὐχαριστημένοι ποὺ ἤσασταν ὑπομονετικός» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 147).
Στήν
ἐνότητα αὐτή θά παραθέσω καί τήν ἄποψη τοῦ Φλωρόφσκι γιά τό Παγκόσμιο
Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν, ὅπως διασώζεται ἀπό τόν Ρωμανίδη.
Ὁ
Φλωρόφσκι συμμετεῖχε στήν Ἐπιτροπή «Πίστη καί Τάξη» πού εἶχαν
δημιουργήσει οἱ Προτεστάντες, ἡ ὁποία ἀργότερα ἐντάχθηκε στό Παγκόσμιο
Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν, ὅταν ἱδρύθηκε τό 1948. Συνέχιζε δέ νά συμμετέχη
ὡς ὀρθόδοξος θεολόγος στήν Ἐπιτροπή «Πίστη καί Τάξη» καί στίς Γενικές
Συνελεύσεις τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν. Κυρίως ἀπέβη ἡ
κυρίαρχη μορφή ἀπό πλευρᾶς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στήν Β΄ Συνέλευση τοῦ
Παγκοσμίου Συμβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν, στό Ἔβανσον, τό 1954, ἀφοῦ αὐτός
ἐπελέγη νά ὁμιλήση ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἀντιπροσωπεία. Γράφει ὁ βιογράφος
του Andrew Blane: Ὁ Φλωρόφσκι «ἀναδείχθηκε μετά τή Συνέλευση στό Ἔβανστον σέ μιά ἀληθινά διεθνῆ ἐκκλησιαστική μορφή» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 50-51).
Διασώζονται
δύο κείμενα τοῦ Ρωμανίδη, στά ὁποῖα ἀποτυπώνεται ἡ μετέπειτα ἄποψη τοῦ
Φλωρόφσκι γιά τό πῶς ἐξελίχθηκε τό Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν.
Τό ἕνα
κείμενο προέρχεται ἀπό μιά διάλεξη πού ἔδωσε ὁ Ρωμανίδης στό Θεολογικό
Ἰνστιτοῦτο τοῦ ἁγίου Βλαδιμήρου πρός τιμή τοῦ Φλωρόφσκι. Λέγει:
«Κατά
τήν μακρόχρονη διάρκεια τοῦ στενοῦ δεσμοῦ μας ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκι
–αἰωνία του ἡ μνήμη– συχνά συζητοῦσε τό θέμα τοῦ Π.Σ.Ε. Ἄν καί οἱ
συζητήσεις μας ἦσαν ἐνδεικτικές, ἦταν φανερό ὅτι ἀπέδιδε ἐλάχιστη
σπουδαιότητα στήν ὀργανωτική δομή τοῦ Π.Σ.Ε. Ὅμως, εἶχε ἀντιληφθῆ τό
δικαίωμα τοῦ Π.Σ.Ε. νά ἀσκῆ ἐξουσία ἀνεξάρτητα ἀπό τή γνώμη τῶν
Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Παραπονιόταν ὅτι παραμεριζόταν πρός χάρη ἄλλων
ὀρθοδόξων,οἱ ὁποῖοι ἀνταποκρίνονταν περισσότερο στίς ἀπαιτήσεις τοῦ
Π.Σ.Ε. Ὁ π. Γεώργιος συνεχῶς παραπονιόταν ὅτι τό Π.Σ.Ε. ὑφίστατο μιάν
ἀλλαγή, τήν ὁποία ἀπέδιδε στήν ἱδρυματοποίησή του καί στό ὅτι
στεγαζόταν στό νέο του κεντρικό κτίριο στή Γενεύη. Τό ὅτι τό Π.Σ.Ε. ἔχει
ἀλλάξει, ἐξακολουθεῖ νά εἶναι τό προσφιλές θέμα ὁρισμένων καθηγητῶν
μέχρι σήμερα» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 395).
Τό ἄλλο
κείμενο διασώζεται ἀπό τόν π. Γεώργιο Μεταλληνό. Πρόκειται γιά ἕνα
γραπτό σημείωμα τοῦ Ρωμανίδη πού ἀπέστειλε σέ ἐκεῖνον, ὅπως καί σέ
ἄλλους τήν 27 Ἰανουαρίου 2000, λίγο πρίν τήν κοίμησή του, στήν ἀγγλική
γλώσσα, στό ὁποῖο φαίνεται ἡ τελική γνώμη τοῦ Φλωρόφσκι γιά τήν
Οἰκουμενική Κίνηση καί τό Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν Ἐκκλησιῶν. Γράφει ὁ
Ρωμανίδης, σέ μετάφραση:
«Ὁ
π. Γεώργιος Φλωρόφσκι ἦταν ὁ κύριος Ὀρθόδοξος ἐκπρόσωπος στό Πίστη καί
Τάξη πρίν αὐτό γίνει τμῆμα τοῦ Παγκόσμιου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν τό 1948.
Βεβαίως ἡ προσέγγισή του στό Διάλογο μέ τούς Προτεστάντες καί τούς
Ἀγγλικανούς ἦταν πάντοτε ἡ ἀνάγκη γιά στροφή στήν Ἁγία Γραφή, ὅπως τήν
ἑρμήνευσαν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τόσο πρίν ὅσο καί κατά τή διάρκεια
τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, οἱ ὁποῖοι ἦταν καί εἶναι μέχρι σήμερα τό
θεμέλιο τῆς ζωντανῆς Ὀρθόδοξης Παράδοσης τῆς Παλαιᾶς καί τῆς Καινῆς
Διαθήκης. Ὡστόσο, στήν πραγματικότητα, οἱ Προτεστάντες καί οἱ Ἀγγλικανοί
δέν πείστηκαν ποτέ. Ὁ Φλωρόφσκυ παρερμήνευσε τήν εὐγένειά τους ὡς
ἀληθινή δέσμευση νά μελετήσουν τούς Πατέρες ὡς κλειδί γιά τήν ἕνωση.
Ἔπειτα ἐμφανίστηκε ὁ Νίκος Νησιώτης ὡς συμμαθητής Προτεσταντῶν σέ τάξεις
πού μελετοῦσαν τό λεγόμενο ὑπαρξισμό τοῦ Κάρλ Μπάρτ καί τοῦ Ἐμιλ
Μπροῦνερ. Μερικοί ἀπό αὐτούς ἔγιναν ἡγέτες στό ΠΣΕ καί εἶχαν πειστεῖ ὅτι
ὁ Νησιώτης, καί ὄχι ὁ Φλωρόφσκι, ἀποτελεῖ τό κλειδί γιά τήν προσέγγιση
ἀνάμεσα στίς Προτεσταντικές καί στήν Ὀρθόδοξη παράδοση, καί αὐτή
μποροῦσε ἴσως νά ὁδηγήσει ἀκόμη καί στήν ἕνωση γιά τήν ὁποία εἶχε
ἰδρυθεῖ τό ΠΣΕ» (Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Πρωτοπρεσβύτερος π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ἐκδ. Ἁρμός, Ἀθήνα 2003, σελ. 127).
3. Ἐπέκταση τοῦ ἔργου τοῦ Φλωρόφσκι
Ὁ
Ρωμανίδης ἦταν, ὅπως ἔλεγε ὁ ἴδιος ὁ Φλωρόφσκι, «ὁ ὀξυνούστερος» μαθητής
του, ὁ ὁποῖος ἀφομοίωσε πλήρως τήν διδασκαλία τοῦ διδασκάλου του, καί
γι’ αὐτό προχώρησε καί πιό πέρα, ἀφοῦ σέ μερικά σημεῖα ἔκανε αὐτό πού θά
μποροῦσε νά κάνη ὁ Φλωρόφσκι, ὁ ὁποῖος τά εἶχε ἐντοπίσει.
Θά τονίσω μερικά σημεῖα στά ὁποῖα φαίνεται πῶς ὁ Ρωμανίδης ἐπεξέτεινε τήν σκέψη καί τό ἔργο τοῦ Φλωρόφσκι.
Ὅταν
διαβάζουμε τά κείμενα πού μᾶς ἄφησε ὡς θεολογική κληρονομιά ὁ Φλωρόφσκι
παρατηροῦμε ὅτι, μεταξύ τῶν ἄλλων, εἶχε ἐπισημάνει τρία βασικά σημεῖα.
Τό πρῶτον ὅτι συνέδεε στενά τήν θεολογία μέ τήν ἱστορία, δέν μπορεῖ,
δηλαδή, νά δῆ κανείς τήν θεολογία ἔξω ἀπό τήν ἱστορική πραγματικότητα.
Τό δεύτερον σημεῖο εἶναι ὅτι τόνιζε τήν ἐπιστροφή στούς Πατέρας, καί μέ
αὐτό ἔκρινε τήν σχολαστική καί ρωσική θεολογία, καί ἔβλεπε τήν «ἕνωση
τῶν Ἐκκλησιῶν» στήν ἐπιστροφή στούς Πατέρας τῆς πρώτης χιλιετίας καί
κυρίως στήν διδασκαλία τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὅπως ἑρμηνεύεται ἀπό τούς
Πατέρας τῆςἘκκλησίας. Τό τρίτο σημεῖο εἶναι ὅτι ἔκανε ἰσχυρή κριτική
στήν ρωσική θεολογία πού συνδέθηκε μέ τήν φιλοσοφία καί ἀποδεσμεύθηκε
ἀπό τούς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας. Τό κείμενό του «Οἱ δρόμοι τῆς ρωσικῆς
θεολογίας» καί ἡ ἀντίκρουση τῆς θεωρίας τῆς «σοφιολογίας» τοῦ
Μπουλγκάκωφ εἶναι ἐνδεικτικά. Καί τό τέταρτο σημεῖο εἶναι ὅτι ἔκανε λόγο
γιά τήν «νεοπατερική σύνθεση», ὅτι, δηλαδή, πρέπει νά δοῦμε ὅλη αὐτήν
τήν ἐκκλησιαστική πατερική κληρονομιά μέσα ἀπό τούς Πατέρας τῆς δεύτερης
χιλιετίας, τόν ἅγιο Συμεών τόν Νέο Θεολόγο, τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν
Παλαμᾶ καί τήν Φιλοκαλία τῶν ἱερῶν Νηπτικῶν.
Ὁ Ρωμανίδης στηρίχθηκε πάνω σέ αὐτές τίς βάσεις καί προχώρησε πιό πέρα.
Πρῶτον, ἡ
σύνδεση μεταξύ θεολογίας καί ἱστορίας ἀπέβη βασικό σημεῖο τῆς ἐργασίας
του, ἀφοῦ ἀνέπτυσσε ἱστορικά θέματα, ὅπως τό περιεχόμενο τῆς Ρωμηοσύνης,
πού εἶναι τό ἱστορικό ὑπόβαθρο τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας. Τά σχετικά μέ
τήν Ρωμανία-Ρωμηοσύνη τά τεκμηρίωσε ὁ ἴδιος μέ τήν βιβλιογραφία καί τίς
παραπομπές στό βιβλίο του «Ρωμηοσύνη, Ρωμανία, Ρούμελη» (Ἰωάννης
Ρωμανίδης, Ρωμηοσύνη, Ρωμανία, Ρούμελη, ἐκδόσεις Πουρναρᾶς,
Θεσσαλονίκη, ἔκδ. β' 1982). Ἐπίσης τά γραφόμενά του ἐπιβεβαιώθηκαν ἀπό
μεταγενέστερες μελέτες τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ
(Ἐνδεικτικά βιβλία του: π. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ, Ὀρθοδοξία καί Ἑλληνικότητα, Ἐκδ. Μήνυμα, β΄ ἔκδοση ἐπαυξημένη, Ἀθήνα 1992 καί π. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ, Ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, Ἱστορικά καί Θεολογικά τοῦ Ρωμαίϊκου Ἑλληνισμοῦ, ἐκδ. Ἁρμός, Ἀθήνα 2015), τοῦ Ἀναστασίου Φιλιππίδη (Ἀναστασίου Φιλιππίδη, Ρωμηοσύνη ἤ Βαρβαρότητα, Οἱ ἱστορικές ρίζες τῆς μακραίωνης σύγκρουσης Ἑλληνισμοῦ καί Δύσης, ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου, γ΄ ἔκδοση 2007, καί Ἀναστασίου Φιλιππίδη, Ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης ὡς ἱστορικός, εἰς π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, τό ἔργο καί ἡ διδασκαλία του, Πρακτικά Ἡμερίδος καί Θεολογικές-Ἱστορικές Μελέτες,
ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας) 2014) καί
Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου κ.ἄ. (Μητροπολίτου
Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου, Γέννημα καί θρέμμα Ρωμηοί,
ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας) ἔκδοση β΄, 2000,
καί Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου, Παλαιά καί Νέα Ρώμη, Ὀρθόδοξη καί Δυτική Παράδοση, Ἱερὰ Μονὴ Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας), ἔκδοση β', 2016).
Ἀκόμη, τόν
ὁδήγησε νά ἀναπτύξη τήν θεωρία γιά τά ἄκτιστα ρήματα καί τά κτιστά
ρήματα καί νοήματα, δηλαδή πῶς ἡ θεοπτία πού γίνεται μέ ἄρρητα ρήματα
μεταφέρεται μέ ὅρους πού συναντᾶμε στήν κτιστή ἱστορική πραγματικότητα.
Δεύτερον,
εἶδε τήν «ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν» ὄχι μόνον στήν ἐπιστροφή στούς Προφῆτες,
Ἀποστόλους καί Πατέρας, ἀλλά καί στήν καταδίκη τῆς Φραγκολατινικῆς
θεολογίας, δηλαδή τῆς σχολαστικῆς θεολογίας, πού εἰσήχθη μέ τόν
Καρλομάγνο, ὁ ὁποῖος διαφοροποιήθηκε ἀπό τήν Ρωμανία.
Τρίτον,
εἶδε τήν ρωσική ἀπόκλιση τῆς ρωσικῆς θεολογίας ἀπό τήν πατερική θεολογία
καί ἄσκησε αὐστηρή κριτική στήν λανθασμένη ἑρμηνεία τῆς διδασκαλίας τοῦ
ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, πού ἔγινε ἀπό ρώσους θεολόγους, ἀλλά καί
στήν λεγόμενη ρωσική εὐσέβεια. Καί τέταρτον, τήν «νεοπατερική σύνθεση»
τήν εἶδε μέσα ἀπό τόν ὀρθόδοξο ἡσυχασμό, τήν φιλοκαλική παράδοση, ὡς
κάθαρση, φωτισμό καί θέωση, μέσα καί ἀπό τούς νέους ἡσυχαστές Πατέρες.
Ἔτσι, ὁ
Ρωμανίδης ὄχι μόνον ἀφομοίωσε δημιουργικά καί ἐπεξέτεινε ἀκόμη
περισσότερο τίς θεολογικές θέσεις τοῦ Φλωρόφσκι, ἀλλά τίς ἔκανε πιό
λαμπερές, ἀφοῦ τίς πέρασε μέσα ἀπό τήν ἡσυχαστική-φιλοκαλική παράδοση
τῆς Ἐκκλησίας, τήν ὁποία εἶχε ἐντοπίσει ὁ Φλωρόφσκι.
Γιά νά
περατώσω αὐτήν τήν εἰσήγηση θά ἤθελα νά παραθέσω δύο ἀποσπάσματα ἀπό
τίς ἐπιστολές πού ἀπέστειλε ὁ Ρωμανίδης στόν Φλωροφσκι.
Τό πρῶτο ἀπόσπασμα προέρχεται ἀπό ἐπιστολή πού ὁ Ρωμανίδης ἀπέστειλε στόν Φλωρόφσκι τήν 14η Ἀπριλίου 1966, ὅταν ἔμαθε ὅτι θά ἀποχωροῦσε ἀπό τό Χάρβαρντ.
«Τελειώνω
τὴν διδακτορική μου διατριβὴ στὸ Harvard, ἀλλὰ δὲν σκοπεύω νὰ τὴν
ὑποβάλω γιὰ κάποιο πτυχίο. Θὰ τὴν δημοσιεύσω ὅσο τό δυνατόν πιὸ γρήγορα
μὲ τὶς ἁρμόζουσες εὐχαριστίες σὲ ἐσᾶς ὡς σύμβουλο-καθηγητή. Εἶναι
σημαντικὸ τώρα νὰ συνεχίσω τὴν σταδιοδρομία μου ἀρκούμενος στὸ ὀρθόδοξο
διδακτορικό μου. Οἱ ἀνόητοι στόν Τίμιο Σταυρὸ καὶ ἀλλοῦ πρέπει νὰ μάθουν
ὅτι δὲν χρειάζεται ἀγγλο-σαξονικὸ διδακτορικὸ γιὰ νὰ εἶναι κάποιος
ὀρθόδοξος θεολόγος» (Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ἕνας κορυφαῖος..., ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 152).
Τό δεύτερο ἀπόσπασμα προέρχεται ἀπό ἐπιστολή του στόν Φλωρόφσκι τήν 11 Μαΐου 1958. Γράφει:
«Δυστυχῶς
ἐμεῖς οἱ σύγχρονοι Ὀρθόδοξοι ἔχουμε χάσει ἐντελῶς τὸ νόημα τῆς
διάκρισης μεταξὺ αἵρεσης καὶ Ὀρθοδοξίας, ἀκριβῶς ἐπειδὴ ἔχουμε διαζεύξει
τὴν θεολογία ἀπὸ τὴν εὐσέβεια καὶ προσπαθοῦμε νὰ γίνουμε εὐσεβεῖς χωρὶς
τὴν καθοδήγηση τοῦ ὀρθοδόξου δόγματος, καὶ ἔτσι ἔχει καταστῆ ἐφικτὸ
ἄνθρωποι μὲ ἀσυνείδητες αἱρετικὲς προϋποθέσεις νὰ ὁρίζουν τὸ ὑπόδειγμα
τῆς σύγχρονης ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ἰδιαίτερα σὲ αὐτὴ τὴν χώρα. Σὲ αὐτὴν
τὴν κατάσταση ἀντιμετωπίζει κάποιος τόσα πολλὰ προβλήματα. Πρέπει νὰ
γυρίση τὴν πλάτη καὶ νὰ ἐπιτρέψη στοὺς πλαστογράφους τοῦ ὀρθοδόξου
πνεύματος νὰ συνεχίσουν τὸ ἔργο τους φθείροντας τὶς παραδόσεις μας ἢ νὰ
πολεμήση μέχρι τὸ τέλος. Φυσικὰ καὶ πρέπει νὰ πολεμήση, ἀλλὰ πῶς καὶ μὲ
τὴν βοήθεια ποιοῦ, ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὴν τοῦ Κυρίου;
Οἱ
Ὀρθόδοξοι σήμερα δὲν εἶναι ἱκανοποιημένοι μὲ τὰ μέσα τῆς σωτηρίας ποὺ
τοὺς ἔδωσε ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος καὶ προσπαθοῦν νὰ ἐφεύρουν καινούριους καὶ
πιὸ βολικοὺς τρόπους. Ἀντὶ νὰ ἀποδέχωνται αὐτὸ ποὺ ἔχει κάνει γι’ αὐτοὺς
ὁ Κύριος, λένε στὸν Θεὸ τί θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε κάνει, καὶ μάλιστα
προσπαθοῦν νὰ κάνουν τὴν δουλειὰ τοῦ Θεοῦ μὲ πολὺ καλύτερο τρόπο, ἔτσι
νομίζουν, ἀπὸ ὅ,τι θὰἔκανε ὁ Θεός» (Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 130-131).
Ὁ
Ρωμανίδης ἦταν πράγματι ἕνας ἄξιος μαθητής τοῦ μεγάλου Φλωρόφσκι πού
συνέχισε τό ἔργο του, γι’ αὐτό καί αὐτός ἔγινε μεγάλος καί ἄξιος
θεολόγος. Αὐτό τό ἀπέδειξε καί στήν πράξη, γιατί ὅταν οἱ ὑπεύθυνοι τῆς
Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀπέλυσαν ἀπό καθηγητή τόν
Φλωρόφσκι, τότε ὁ Ρωμανίδης διαμαρτυρόμενος παραιτήθηκε καί ὁ ἴδιος ἀπό
τήν θέση τοῦ καθηγητοῦ, πράγμα πού τοῦ κόστισε ἀκόμη καί οἰκονομικά
(Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 152). Ὁ ἴδιος σέ μιά ἐπιστολή του γράφει: «Ἀπό τήν
ἀρχή-ἀρχή τῆς σταδιοδρομίας μου ἔχω ταυτισθῆ μέ τόν Φλωρόφσκι» (π.
Γεωργίου Μεταλληνοῦ, Πρωτοπρεσβύτερος π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 127).
Τελικά,
ἔχουν καί οἱ δύο μιά ἀντίστροφη πορεία μέ τήν ἰδία ἀντίδραση. Ὁ
Φλωρόφσκι ξεκίνησε ἀπό τήν Ἀνατολή, ἀπό τήν Ὀδησσό, μέ βάση τήν θεολογία
πού γνώρισε στήν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας καί ἀντέδρασε στήν ρωσική
θεολογία πού συνάντησε στό Παρίσι, καθώς ἐπίσης προσπάθησε νά μεταφέρη
τήν Ὀρθόδοξη θεολογία στήν Δύση. Ἀντίθετα, ὁ Ρωμανίδης ξεκίνησε ἀπό τήν
Δύση-Ἀμερική μέ τίς γερές θεολογικές σπουδές πού ἔκανε καί τήν
ἡσυχαστική παράδοση τῆς μητέρας του καί τοῦ Ἁγίου Ὄρους, εἰδικότερα τοῦ
Γέροντος Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστῆ, γιά νά μεταβῆ στό Παρίσι καί τήν Ἑλλάδα
καί νά ἀντιδράση στήν δυτική θεολογία πού συνάντησε ἐδῶ στήν Ἀνατολή.
Ἦταν πράγματι δύο Ὀρθόδοξοι μεγάλοι καί παγκόσμιοι θεολόγοι, πού ἐξέφρασαν τήν ἀληθινή θεολογία τῆς Ἐκκλησίας.–
πηγή
Οἱ Παμμακεδονικὲς Ὑφηλίου ἔσυραν τὰ ἐξ ἁμάξης στὸν Μητσοτάκη γιὰ τὴν «Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν»
ΔΕΙΤΕ ΣΤΟ 14:35
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ
ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΜΕ ΠΑΜΜΑΚΕΔΟΝΙΚΕΣ ΥΦΗΛΙΟΥ - Τάμπα, Φλόριντα, 6 Ἰανουαρίου 2020
στὸ πλαίσιο ἑορτασμῶν τῶν Θεοφανείων στὸ χωριὸ Τάρπον Σπρίνγς. Ἡ συντονίστρια τῶν Ἑνώσεων κυρία Νίνα Γκατζούλη:
«Κύριε πρόεδρε, ἡ ἐρώτησή μου ἔχει δύο σκέλη. Ἡ πρώτη ἐρώτηση βασίζεται στὶς ἑξῆς ἀλήθειες:
1. Ά) Ὅπως γνωρίζετε ἀπὸ τὴν πρώτη ἡμέρα τῆς ὑπογραφῆς τῆς «Συμφωνίας τῶν Πρεσπῶν» μέχρι καὶ σήμερα τὰ Σκόπια συνεχίζουν νὰ τὴν παραβιάζουν. Οἱ καταγραμμένες παραβιάσεις ἀνέρχονται σὲ περισσότερες ἀπὸ ἑκατό, ἐνῶ ἡ ἑλληνικὴ κυβέρνηση τὶς παρακολουθεῖ παθητικὰ καὶ ἐπιμένει στὴν μονομερῆ ἐκ μέρους τῆς Ἑλλάδος τήρησης τῆς «Συμφωνίας».
Β) Τὸ καλοκαίρι τοῦ 2019 μέλη τῶν Παμμακεδονικῶν Ἑνώσεων ἐπισκεφθήκαμε τὴν πόλη τῶν Σκοπίων καὶ διαπιστώσαμε πὼς τίποτε δὲν ἄλλαξε ὡς πρὸς τὸν ἐπεκτατισμὸ τῶν γειτόνων μας. Στὸ κέντρο τῆς πόλης ὑπάρχουν τεράστια μνημεῖα τὰ ὁποῖα ἀποπνέουν καὶ διαιωνίζουν μίσος πρὸς τὴν Ἑλλάδα καὶ αὐτὰ δὲν συμπεριλαμβάνονται στὴν συμφωνία.
Γ) Ἡ πλειοψηφία τοῦ ἑλληνισμοῦ ποτὲ δὲν θὰ δεχτεῖ τὴν «Συμφωνία τῶν Πρεσπῶν». Ὁ ἑλληνικὸς λαὸς σᾶς ἐξέλεξε περιμένοντας ἀπὸ ἐσᾶς αὐτὸ ποὺ τοῦ εἴχατε ὑποσχεθεῖ, δηλαδὴ μία σειρὰ συνεχόμενων βέτο κατὰ τὴν πορεία τῶν....
Σκοπίων γιὰ ἔνταξή τους στὴν Ε.Ε. Κύριε Πρόεδρε, ὅλοι καταλαβαίνουμε πὼς βρισκόμαστε σὲ ἕνα τέλμα.
Καὶ τώρα ἡ ἐρώτηση:
Δὲν νομίζετε πῶς ὁ γόρδιος αὐτὸς δεσμὸς θὰ μποροῦσε νὰ ἐπιλυθεῖ μόνον ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸ λαό, καί, ἀφοῦ τὰ Σκόπια συστηματικὰ δὲν τηροῦν τὴν «Συμφωνία», νὰ διεξαχθεῖ δημοψήφισμα μὲ ἐρώτημα: «ἂν ἡ Ἑλλάδα πρέπει νὰ συνεχίσει νὰ τηρεῖ μία μονομερῶς παραβιασμένη συμφωνία ἢ ὄχι»;
2. Τὸ δεύτερο σκέλος τῆς ἐρώτησής μας ἔχει ὡς ἑξῆς: Κάναμε ἀρκετὲς προσπάθειες νὰ σᾶς συναντήσουμε γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ σᾶς μεταφέρουμε αὐτὰ καὶ ἄλλα προβλήματα νομικοῦ περιεχομένου τὰ ὁποία προκύπτουν ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση φιλοσκοπιανῶν συλλόγων στὴν Μακεδονία μας τῶν ὁποίων ἀπώτερος σκοπὸς εἶναι ἀναγνώριση «Μακεδονικῆς» μειονότητας στὴν Ἑλλάδα. Θὰ δεχτεῖτε νὰ μᾶς δεῖτε κ. Πρόεδρε;»
πηγή

Η τέλεια εμπιστοσύνη στα χέρια του Θεού -αυτή είναι η αγία ταπείνωση. Η τέλεια υπακοή στο Θεό χωρίς αντίρρηση, χωρίς αντίδραση, έστω κι αν ορισμένα πράγματα φαίνονται δύσκολα και παράλογα. Το άφημα στα χέρια του Θεού. Αυτό που λέμε στην Θεία Λειτουργία τα λέγει όλα:
«πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα».
Σ’ εσένα Κύριε, τα αφήνομε όλα. Αυτή είναι η εμπιστοσύνη στον Θεό. Αυτή είναι η αγία ταπείνωση. Αυτή μεταμορφώνει τον άνθρωπο. Τον καθιστά θεάνθρωπο.
Αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου.
Σ’ εσένα Κύριε, τα αφήνομε όλα. Αυτή είναι η εμπιστοσύνη στον Θεό. Αυτή είναι η αγία ταπείνωση. Αυτή μεταμορφώνει τον άνθρωπο. Τον καθιστά θεάνθρωπο.
Αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου.
Η ομιλία που «Δεσποτική εντολή» τελικά δεν έγινε – Ουκρανικό Αυτοκέφαλο: Πρόσκληση για ενότητα ή πρόκληση στην ενότητα της Εκκλησίας;
Οπότε ο αγαπητός π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος πήρε την απόφαση να την δημοσιεύσει τουλάχιστον γραπτώς προς πνευματική ωφέλεια.
Η ομιλία του Πατρός Αναστασίου ήταν αφιερωμένη στη μνήμη του αειμνήστου π. Γεωργίου Μεταλληνού.
Σεβαστοί πατέρες, σεβαστὲ καὶ ἀγαπητὲ κ. Πρόεδρε τῆς Διακιδείου Σχολῆς, ἀγαπητοί,
Ἐκ βάθους καρδίας εὔχομαι νὰ εἶναι καλὴ καὶ εὐλογημένη ἡ νέα χρονιά, νὰ ἀναδειχθεῖ πράγματι σωτήριο τό ἔτος 2020.
Εὐχαριστῶ κ. Πρόεδρε τῆς Διακιδείου γιὰ τὴν πρόσκληση νὰ ὁμιλήσω ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ αὐτὸ βῆμα γιὰ τὸ τόσο κρίσιμο καὶ εὐαίσθητο θέμα τοῦ Οὐκρανικοῦ Αὐτοκεφάλου μὲ τὸν τίτλο «Πρόσκληση γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητα ἢ πρόκληση στὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας;» Εὐχαριστῶ, ἐπίσης, καὶ ὅλους ἐσᾶς γιὰ τὴν ἀποψινὴ παρουσία σας.
Καθηκόντως καὶ ὀφειλετικῶς ἡ παροῦσα ὁμιλία ἀφιερώνεται στὴ μνήμη τοῦ προσφάτως μεταστάντος σεβαστοῦ μας π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ, γιὰ δύο λόγους:
α) Εἶναι γνωστὸ ὅτι ὁ π. Γεώργιος ἀγαποῦσε ἰδιαίτερα τὴ Διακίδειο καὶ, ἐσᾶς κ. Πρόεδρε καὶ τὸν ἀείμνηστο προκάτοχό σας Κων. Τριανταφύλλου. Πάντοτε, παρὰ τὰ προβλήματα καὶ τὶς δυσκολίες στὴν ὑγεία του, ἀνταποκρινόταν στὴν πρόσκληση καὶ λάμπρυνε τὸ βῆμα τῆς Σχολῆς. Εἶναι, ἄλλωστε, ἡ πρώτη ὁμιλία ἐδῶ, στὴ Σχολή, μετὰ τὴν ἐκδημία τοῦ π. Γεωργίου, καί
β) Ἀρχὲς Σεπτεμβρίου, λίγες μέρες πρὶν μπεῖ στὸ νοσοκομεῖο, μοῦ τηλεφώνησε γιὰ νὰ μὲ ρωτήσει ἂν τελικὰ ἡ Σύνοδος (ΔΙΣ τέλος Αὐγούστου) ἐνέκρινε τὴν Αὐτοκεφαλία τῆς Οὐκρανίας, διότι, ὅπως μοῦ εἶπε, ἡ Σύνοδος τοῦ ἀνέθεσε τὴν προεδρία τῆς Ἐπιστημονικῆς Ἐπιτροπῆς τῶν συνεδρίων γιὰ τὸ 1821 μετὰ τὸ θάνατο τοῦ καθηγητοῦ Σβολοπούλου, καὶ σκεφτόταν νὰ τὴν ἀρνηθεῖ σὲ ἔνδειξη διαμαρτυρίας. Ἐγὼ τοῦ εἶπα ὅτι «τὸ Οὐκρανικὸ παραπέμφθηκε στὴν Ἱεραρχία ἀλλὰ μήπως θὰ ἦταν καλύτερα, πάτερ, νὰ μὴν παραιτηθεῖτε ὥστε νὰ ἐπηρεάζετε κατὰ τὸ δυνατὸν τὸν Ἀρχιεπίσκοπο στὴ σωστὴ κατεύθυνση;». Ἡ ἀπάντηση τοῦ π. Γεωργίου: «Δὲν ὑπολογίζουν τίποτα, πάτερ, θὰ τὸ ἐγκρίνουν, διότι δέχονται ἐντολὲς καὶ ἐκτελοῦν τὶς ἐντολές!». Δυστυχῶς, ὁ ἀείμνηστος π. Γεώργιος εἶχε καὶ σὲ αὐτὸ δίκιο. Μετὰ ἀπὸ λίγες μέρες μπῆκε στὸ νοσοκομεῖο καὶ μέσα ἀπὸ τὸ νοσοκομεῖο προσυπέγραψε τὴν ἐπιστολὴ πρὸς τὴν Ἱεραρχία γιὰ τὸ Οὐκρανικὸ μὲ mail ποὺ ἔστειλε:
«Ἀγαπητή Σύναξη. Διάβασα τὰ περὶ Οὐκρανίας καὶ συγχαίρω.
Ὅ,τι δημοσιεύετε γιὰ τὴν Πίστη παρακαλῶ νὰ φέρει καὶ τὸ ὄνομά μου.
Συνεχίζεται ἡ περιπέτειά μου βελτιωτικά. Προσεύχεστε.
π. Γεώργιος Μεταλληνός».
Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Μεταλληνοῦ, εἴη αἰωνία ἡ μνήμη!
Ἂς ἔρθουμε στὸ θέμα τῆς ὁμιλίας «Πρόσκληση γιὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητα ἢ πρόκληση στὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας;».
Ἕνα ἐρώτημα: Ἦρθε στὴν ἐνορία σας νέος ἐφημέριος μὲ πολὺ καλὲς περγαμηνὲς καὶ γνωριμίες μὲ καθηγητές, ἀρχιεπισκόπους καὶ πατριάρχες. Τὸν καλεῖτε, λοιπόν, στὸ σπίτι γιὰ νά τελέσει τό μυστήριο τοῦ εὐχελαίου καὶ νὰ ἐξομολογήσει τὸν γέροντα πατέρα σας ποὺ δὲν ἔχει ἐξομολογηθεῖ ποτέ. Στὴ συζήτηση μαζί του πέφτετε ἀπὸ τὰ σύννεφα ὅταν πληροφορεῖσθε ὅτι εἶναι οὐσιατικὰ ἀχειροτόνητος, διότι ἔχει χειροτονηθεῖ ἀπὸ ἕναν ψευδοεπίσκοπο, Βίκτωρα ὀνόματι, μέ πολὺ βεβαρημένο παρελθόν: ἦταν διάκονος στὴν κανονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀλλὰ καθαιρέθηκε διότι καταδικάστηκε καὶ φυλακίστηκε γιὰ παιδεραστία. Ὅταν βγῆκε ἀπὸ τὴ φυλακὴ ἐντάχθηκε σὲ μία σχισματικὴ ὁμάδα στὴν ὁποία παρουσιάστηκε ὡς ἐπίσκοπος, χωρὶς νὰ ἔχει χειροτονηθεῖ ποτὲ καὶ ἀπὸ κανένα, οὔτε κἄν ὡς ἱερέας, καὶ ἄρχισε νὰ χειροτονεῖ ἄλλους ἐπισκόπους καὶ ἱερεῖς. Ἀργότερα, ἔφυγε ἀπὸ τὴ σχισματικὴ ὁμάδα καὶ ἔγινε ἐπίσκοπος στοὺς Οὐνίτες. Τὸν πῆραν εἴδηση ὅμως ὅτι εἶναι ἐντελῶς ἀχειροτόνητος, καὶ τὸν ἔδιωξαν. Μάλιστα ὁ πάπας τιμώτησε καὶ τὸν Οὐνίτη Ἀρχιεπίσκοπο ποὺ τὸν εἶχε δεχθεῖ. Στὴ συνέχεια ὁ ψευδοεπίσκοπος Βίκτωρας ἔγινε προτεστάντης-Ἀγγλικανὸς πάστορας. Τελικὰ, μετὰ τὴν “ἐκκλησιαστικὴ” του πορεία κατέληξε στὴν Αὐστραλία καὶ παρουσιαζόταν ὡς «ψυχίατρος τοῦ μυστικοῦ σχολείου τῆς KGB»! Ὅμως, μετὰ ἀπὸ λίγο τὸν συνέλαβαν καὶ καταδικάστηκε σὲ 4 χρόνια καὶ 3 μῆνες γιὰ ἀπάτη καὶ πλαστογραφία, διότι ἐμφανιζόταν ὡς ψυχίατρος μὲ πλαστὰ διπλώματα.
Ἀλήθεια, ἂν μαθαίνατε ὅτι ὁ νέος σας ἐφημέριος, λαμπρὸς κατὰ τὰ ἄλλα, εἶναι οὐσιαστικὰ ἀχειροτόνητος, γιατί ἔχει χειροτονηθεῖ ἀπὸ τὸν Βίκτωρα τὸν τσαρλατάνο καὶ ἀπατεώνα θὰ τὸν ἀφήνατε νὰ ἐξομολογήσει τὸν γέροντα πατέρα σας; Θὰ παίρνατε τὴν εὐχή του; Θὰ βαπτίζατε τὸ παιδί σας; Θὰ πηγαίνατε στὴ Θ. Λειτουργία πού τελοῦσε; Θὰ κοινωνούσατε ἀπὸ τόν ἀχειροτόνητο;
Θὰ μοῦ πεῖτε ὅτι δὲν γίνονται αὐτὰ τὰ πράγματα καὶ ὅτι εἶναι ἐπινόηση τῆς φαντασίας μου! Δυστυχῶς, ἀγαπητοί μου, ὅσα σᾶς ἀνέφερα εἶναι πραγματικότητα, εἶναι ἀπολύτως ἀληθινὰ μέχρι καὶ στὶς λεπτομέρειες. Αὐτὸ ἀκριβῶς ἔγινε στὴ νέα Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία, ποὺ δημιούργησε πέρσι τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο στὴν Οὐκρανία. Μία σειρὰ “ἐπισκόπων” ποὺ δὲν ἔχουν ἴχνος Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς, διότι ἕλκουν τὴν καταγωγὴ τῆς χειροτονίας ἀπὸ τὸν ψευδοεπίσκοπο τσαρλατάνο, παιδεραστή, οὐνίτη, ἀγγλικανὸ πάστορα, ψυχίατρο τῆς KGB, καὶ τώρα καταδικασθέντα γιὰ ἀπάτη καὶ πλαστογραφία, Βίκτωρα Τσεκάλιν!
Αὐτοὺς ἀναγνώρισε, ναὶ ἀγαπητοί μου, τέτοιους ἀναγνώρισε ὡς κανονικοὺς “ἐπισκόπους” καὶ τοὺς τίμησε μὲ τό ὕψιστο ἐκκλησιαστικὸ status τῆς αὐτοκεφαλίας τὸ Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο, αὐτοὺς ἀναγνώρισε, δυστυχῶς, ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καὶ τὸ Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας!
Νὰ γιατί, ἀγαπητοί μου, στενοχωρούμαστε, πονᾶμε καὶ φωνάζουμε ἀπὸ τὸν πόνο μας, διότι παρὰ τὶς πολλές μας ἁμαρτίες δὲν θέλουμε νὰ λειτουργηθοῦμε ἀπὸ ψευδοεπισκόπους, ἀχειροτόνητους καὶ τσαρλατάνους. Ὁ Χριστὸς μας μᾶς ἀνέχεται ὡς ἁμαρτωλοὺς νὰ βρισκόμαστε στὸ θυσιαστήριο, ἀλλὰ νομίζω ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ ἀνεχθεῖ ἀχειροτόνητους νὰ παρουσιάζονται ὡς ἐπίσκοποι καὶ νὰ ἐξαπατοῦν τὸ Λαό Του. Ὁ Χριστὸς μας καταδέχεται ἀκόμα καὶ ἀπὸ τὸν πιὸ ἁμαρτωλὸ ἱερέα καὶ ἐπίσκοπο νὰ τελεῖ τὴ Θ. Εὐχαριστία, καὶ νὰ μεταβάλει τὸ ψωμὶ καὶ τὸ κρασὶ σὲ Σῶμα καὶ Αἷμα Του! Ὅμως, ἀπὸ ἀχειροτόνητο πότε! Δὲν μπορεῖ ὁ ἀχειροτόνητος νὰ τελέσει κανένα ἔγκυρο Μυστήριο. Ἐξαπατᾶ καὶ κοροϊδεύει τὸ Λαὸ τοῦ Θεοῦ! Σὲ τελικὴ ἀνάλυση, δὲν εἶναι δυνατὸν μιὰ χούφτα ἀχειροτόνητων σχισματικῶν χωρὶς Ἀποστολικὴ Διαδοχὴ νὰ μολύνουν, ὄχι τὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ τὸ σῶμα τῶν ἀνὰ τόν κόσμον Ὀρθοδόξων ἐπισκόπων.
Γι’ αὐτὸ φωνάζουμε καὶ θὰ συνεχίζουμε νὰ φωνάζουμε ὅλο καὶ δυνατότερα καὶ ἄς λένε ὅ,τι θέλουν τὰ φερέφωνα καὶ τὰ παπαγαλάκια, ντόπια καὶ ξένα. Οὔτε ρωσόφιλοι καὶ ρωσολάγνοι εἴμαστε, οὔτε ἐντολὲς παίρνουμε ἀπὸ ρωσικὰ κέντρα, οὔτε ρούβλια εἰσπράττουμε, οὔτε προδότες τοῦ Ἑλληνισμοῦ εἴμαστε. Αὐτοὶ οἱ συκοφαντικοὶ χαρακτηρισμοὶ δὲν μᾶς ἀγγίζουν, καὶ τοὺς ἐπιστρέφουμε… Αὐτοὶ οἱ χαρακτηρισμοὶ ποὺ μᾶς προσάπτουν χαλιβδώνουν ἔτι πλέον τὴν πεποίθησή μας ὅτι δὲν σφάλλουμε ἐν τοῖς καιρίοις στὸ ζήτημα τοῦ Οὐκρανικοῦ Αὐτοκεφάλου. Ἂν εἶχαν θεολογικὰ ἀντεπιχειρήματα δὲν θὰ προσέτρεχαν νὰ μᾶς ἀντιμετωπίσουν μὲ συκοφαντίες. Μήπως ἀκούσατε σοβαρὸ θεολογικὸ ἀντίλογο; Ὁ Κύριός μας λίγο πρὶν ἀπὸ τὸ Σταυρικό του Θάνατο, στὴν Ἀρχιερατική Του προσευχὴ ἔκανε ἰδιαίτερη ἀναφορὰ στὴν ἑνότητα τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ στὴ συνέχεια οἱ Ἀπόστολοι, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καὶ σύνολη ἡ ἐκκλησιστικὴ μας παράδοση διαφύλαξε ὡς κόρη ὀφθαλμοῦ τὴν ἐν ἀληθείᾳ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ὁλόκληρη ἡ κανονικὴ παράδοση σὲ αὐτὸ τὸ πλαίσιο ἔχει ὀργανωθεῖ, γι’ αὐτό καὶ οἱ ἐκκλησιαστικοὶ θεσμοὶ δὲν εἶναι αὐτονομημένοι, ἀλλὰ ἀποβλέπουν στὸ σκοπὸ τῆς ἑνότητας καὶ τῆς ἐν ἀληθείᾳ κοινωνίας μεταξύ τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν.
Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὸ θεσμὸ τῆς Αὐτοκεφαλίας. Εἶναι καὶ αὐτὸς ὑπηρετικός τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητος. Προσδιορίζοντας πολύ επιγραμματικά τήν ἔννοια τοῦ αὐτοκεφάλου μποροῦμε νά ποῦμε ὃτι ἒχει διπλή διάσταση: α) σὲ τοπικὸ ἐπίπεδο καὶ β) σὲ πανορθόδοξο ἐπίπεδο.
α) Σὲ τοπικὸ ἐπίπεδο ἐκδηλώνεται μέ τήν πληρότητα στὴν κανονικὴ δικαιοδοσία τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, χωρὶς καμία ἐξάρτηση ἀπὸ ἄλλο ἐκκλησιαστικὸ κέντρο, γι΄αὐτὸ καὶ εἶναι ἀπαραίτητη γιὰ τὴν ἐκχώρησή του ἡ σύμφωνη γνώμη τῆς Μητέρας Ἐκκλησίας (ἀπὸ τὴν ὁποία ἀποσπᾶται ἡ νέα Ἐκκλησία), καὶ
β) Σὲ πανορθόδοξο ἐπίπεδο ἐκδηλώνεται μέ τήν ἄμεση κοινωνία τῆς αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας μὲ τὴν οἰκογένεια τῶν Ὀρθοδόξων τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι ἀναγκαία ἐπ’ αὐτοῦ ἡ πανορθόδοξη συμφωνία.
Δηλαδή, ἡ αὐτοκεφαλία ὁλοκληρώνεται μέ τήν ἒνταξη τῆς νέας Ἐκκλησίας στήν κοινωνία τῶν λοιπῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν ὡς ἱσότιμη ἀδελφή-Ἐκκλησία. Τὸ σημεῖο αὐτὸ εἶναι ἰδιαίτερα κρίσιμο, διότι ἀφορᾶ στὴν ἑνότητα τῆς ἀνὰ τὴν Οἰκουμένη Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ ὄχι σὲ ἕνα τμῆμα αὐτῆς. Συνεπῶς, ὅπως μία ἐλλιπής-κουτσουρεμένη δικαιοδοσία δὲν συνιστᾶ αὐτοκεφαλία, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο καὶ μία αὐτοκεφαλία ποὺ προσβάλει τὴν πανορθόδοξη-οἰκουμενικὴ ἑνότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶναι ὄντως κακοκεφαλία…
Στό σοβαρότατο ζήτημα τῆς ἀπόδοσης αὐτοκεφαλίας στήν Οὐκρανία ἔχουν τεθεῖ, μεταξὺ ἄλλων, τρία βασικὰ ζητήματα, ἀπὸ τὴ μελέτη τῶν ὁποίων κρίνεται ἐν πολλοῖς ἡ κανονικότητα ἢ μὴ τοῦ Οὐκρανικοῦ Αὐτοκεφάλου:
1. Ἡ Οὐκρανία ὑπάγεται κανονικὰ στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἢ στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Ρωσίας;
2. Δικαιοῦται τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο νὰ χορηγεῖ τὸ Αὐτοκέφαλο; καὶ
3. Σέ ποιούς δόθηκε ἡ αὐτοκεφαλία;
Α΄
Ὑπάγεται ἡ Οὐκρανία στὴ δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου;
Τὸ ζήτημα ἐὰν ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὑπάγεται στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο εἶναι κομβικῆς σημασίας, διότι σὲ ἀντίθετη περίπτωση τό Πατριαρχεῖο δὲν ἔχει κανονικὸ δικαίωμα νὰ παρεμβαίνει σὲ δικαιοδοσία ἄλλης τοπικῆς Ἐκκλησίας, διότι τότε διαπράττει σοβαρὰ κανονικὰ ἀδικήματα (εἰσπήδηση κ.ἂ. ) πού καταδικάζονται ἀπὸ πολλοὺς ἱεροὺς κανόνες (Β-2, Γ-8, Πενθέκτης-39, Ἀντιοχείας-13, -22, Σαρδικῆς-3 κ.ἄ.) καὶ σύνολη τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση.
Ἀσφαλῶς, ἀρχικὰ ἀπὸ τοῦ βαπτίσματος τῶν Ρώς στὸ Κίεβο στὸν ποταμὸ Δνείπερο, τὸ 988 μ.Χ., ἡ περιοχὴ τῆς Οὐκρανίας, ἡ «Μητρόπολη Κιέβου», ἡ λεγομένη «Μικρὰ Ρωσία», ὅπως καὶ ὅλη ἡ Ρωσία, ὑπαγόταν στὴ δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἀργότερα, τὸν 17ο αἰ. ὁ Πατριάρχης Διονύσιος Δ΄ κατόπιν αἰτήματος τῶν Ρώσων ἡγεμόνων καὶ, ἀκολουθώντας τὴν ἀρχὴ τοῦ σεβασμοῦ τῆς ἑνότητος τῶν ρωσικῶν λαῶν, τὴν ὁποία ἀρχὴ τήρησαν ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι Πατριάρχες Κωνσταντινου-πόλεως, ἐκχώρησε τὴν Οὐκρανία στὴ δικαιοδοσία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας. Εἶναι ἄξιο ἐπισημάνσεως ὅτι οἱ πρῶτοι Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως ποὺ προσπάθησαν νὰ διασπάσουν τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἑνότητα Μικρᾶς καὶ Μεγάλης Ρωσίας ἦταν οἱ λατινόφρονες Ἰωάννης Καλέκας καί Γρηγόριος Μάμας τὸν 14-15ο αἰ . Τελικὰ τὰ κατάφεραν (;) τὸν 21ο αἰ…
Ὅπως ἔχουμε καταδείξει σὲ πρόσφατη ἐργασία μας, σύμφωνα μέ τά ἐπίσημα στοιχεῖα, ἔγγραφα καὶ ἐκδόσεις, ἀκόμα καὶ τοῦ ἰδίου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου πού ἔχουν ἐκδοθεῖ ἀπὸ τὸ δικό Του ἐν Κωνσταντινουπόλει «Πατριαρχικὸν Τυπογραφεῖον», σύμφωνα με μελέτες στελεχῶν καὶ συνεργατῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου (Ἀρχειοφύλακας τοῦ Οἰκ. Θρόνου Κ. Δελλικάνης, π. Θ. Ζήσης, Β. Σταυρίδης, Βλ. Φειδᾶς, Γρ. Λαρεντζάκης), καθὼς καὶ ἐπίσημα διατυπωμένες θέσεις τοῦ ἰδίου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου (ἐπιστολές, ὁμιλίες) , προκύπτει ὅτι ἡ ἴδια ἡ ἐκκλησιαστικὴ καὶ κανονικὴ συνείδηση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου τοὺς τελευταίους τρεισήμισι αἰῶνες μέχρι καὶ τὸ 2018, δὲν θεωροῦσε ὡς κανονικό του ἔδαφος τὴν Οὐκρανία, τὴν ὁποία ἀναγνώριζε μὲ τὸν πλέον ἐπίσημο καὶ σαφῆ τρόπο ὅτι ὑπάγεται στὴν κανονικὴ δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου τῆς Ρωσίας, τὸ ὁποῖο ἀσκοῦσε τὴν πλήρη κανονικὴ δικαιοδοσία του σὲ ὅλα τὰ ζητήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς .
Ἐπίσης, οἱ ἴδιοι οἱ κάτοικοι τῆς Οὐκρανίας συμμετεῖχαν ἐνεργά σὲ ὅλες τὶς ἐκφάνσεις τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας (ἐνοριακὴ ζωή, διωγμούς, μοναχισμὸς, θεολογικὲς σπουδές, διοίκηση).
Τελευταῖο, ἀλλά καί τό πλέον καθοριστικό: Στὸ ἐρώτημα ἂν ὑπάγεται ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Ρωσίας ἔχει ἀποφανθεῖ ἡ πανορθόδοξη ἐκκλησια-στικὴ συνείδηση. Ὅλες, χωρὶς καμία ἐξαίρεση, οἱ κατὰ τόπους Αὐτοκέφαλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καὶ τὰ Πατριαρχεῖα ἀναγνωρίζουν ὅτι ἡ Αὐτόνομη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὑπάγεται στὴν κανονικὴ δικαιοδοσία τῆς Μόσχας. Ὅλες, χωρὶς καμία ἐξαίρεση, οἱ Ἐκκλησίες θεωροῦν ὡς μοναδικὸ κανονικὸ Μητροπολίτη Κιέβου τὸν Ὀνούφριο. Μὲ αὐτὸν καὶ τὴν περὶ αὐτὸν Σύνοδο καὶ μόνο, εἶχαν κοινωνία στὰ διορθόδοξα καὶ πανορθόδοξα συλλείτουργα καὶ στὶς Ἐπιτροπὲς ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Αὐτὴ ἡ ὁμοφωνία ἐκφράζει τὴν πανορθόδοξη-οἰκουμενικὴ ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση τῆς Ὀρθοδοξίας, τὴν ὁποία κανένας δὲν ἔχει δικαίωμα νὰ περιφρονήσει χωρὶς σοβαρὲς συνέπειες.
Ἂς μὴν ξεχνᾶμε: ὅταν στὶς 26-28 Ἰουλίου 2013 πολυπληθὴς συνοδεία κληρικῶν ὑπὸ τὸν Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας μετέφεραν τὸν Σταυρὸ τοῦ Πρωτοκλήτου ἀπὸ τὴν πόλη μας, τὴν πόλη τῶν Πατρῶν, στὸ Κίεβο, ποιὸν μνημόνευσαν; Μήπως τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη; Ἀσφαλῶς ὄχι! Μνημόνευσαν τὸν Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο, διότι ἡ Οὐκρανία ὑπάγεται στὸ Πατριαρχεῖο Μόσχας, καὶ ἡ Ἐκκλησία τῶν Πατρῶν, ὅπως σύνολη ἡ Ὀρθοδοξία, ἀναγνώριζαν ὡς μοναδικὸ καὶ κανονικὸ Μητροπολίτη Κιέβου καί πάσης Οὐκρανίας τὸν Ὀνούφριο!
Αὐτὴ ἡ ὁμόφωνη, ἀδιάκοπη καὶ ἀστασίαστη ἐπὶ τρεισήμισι αἰῶνες ἐκκλησιαστικὴ ἐμπειρία καὶ ζωὴ δημιούργησε αὐτὸ τὸ ὁποῖο στὴν κανονικὴ παράδοση ἔχει χαρακτηριστεῖ ὡς «ἐκκλησιαστικό ἔθιμο», τὸ ὁποῖο εἶναι σεβαστὸ ὡς κανόνας δικαίου καὶ, συνεπῶς, ἔχει ἐφαρμογὴ ἀκόμα καὶ σὲ ζητήματα κανονικῆς δικαιοδοσίας. Παραδείγματος χάριν στὸ ἐκκλησιαστικὸ ἔθιμο θεμελιώθηκε τὸ αὐτοκέφαλο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου πού ἐπικύρωσε η Γ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος μὲ τὸν κανόνα Γ-8.
Ἄλλωστε, καὶ ἡ ὑπαγωγή τοῦ Ἀν. Ἰλλυρικοῦ (Κρήτη, Ἀχαΐα, Θεσσαλία, Ἤπειρος, Ἀλβανία, Μακεδονία) ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Ρώμης στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Κωνσταντινουπόλεως, δὲν ἔγινε μὲ τὴν ἔκδοση Τόμου, ὅπως συνηθίζεται, ἀλλὰ βάσει τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἐθίμου. Τό Ἀνατολικὸ Ἰλλυρικὸ μέχρι τὸ 731 ὑπαγόταν κανονικῶς στὴ δικαιοδοσία τοῦ Ὀρθοδόξου, τότε, Πατριαρχείου τῆς Ρώμης. Τὸ 731 ὁ εἰκονομάχος αὐτοκράτορας Λέων Γ΄ Ἴσαυρος, παρὰ τὶς ἔντονες ἀντιρρήσεις τοῦ Ὀρθοδόξου πάπα Γρηγορίου Γ΄ ἀπέσπασε μὲ αὐτοκρατορικὴ ἀπόφαση τὸ Ἀνατολικὸ Ἰλλυρικὸ, καὶ τὸ ὑπήγαγε στὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως μὲ σκοπὸ νὰ τιμωρήσει τὸν πάπα τῆς Ρώμης ποὺ ἦταν Ὀρθόδοξος καὶ δὲν συμφωνοῦσε μαζί του στὴν καταστροφὴ τῶν ἱερῶν εἰκόνων!
Κατὰ συνέπεια, ὅπως τὸ Ἀνατολικὸ Ἰλλυρικὸ λόγῳ ἐκκλησιαστικοῦ ἐθίμου ὑπάγεται στὴν Κωνσταντινούπολη, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι δὲν ὑπάρχει ἐκκλησιαστικὴ πράξη («Τόμος») ἐκχωρήσεως τῆς δικαιοδοσίας ἀπὸ τὴ Ρώμη, πολλῷ μᾶλλον ἡ Μητρόπολις Κιέβου ὑπάγεται στὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχα, τὴ στιγμὴ ποὺ ὑπάρχει καὶ ἡ Πατριαρχική καί Συνοδική ἀπόφαση τοῦ 1686, τὴν ὁποία ἡ ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση τόσο στήν Κωνσταντινούπολη ἀλλά καί σὲ πανορθόδοξο ἐπίπεδο κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἑρμήνευσε, δημιουργώντας πλέον ἐκκλησιαστικὸ ἔθιμο ἐπὶ 332 συναπτὰ χρόνια.
Συνεπῶς, τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο σεβόμενο τὴν ἐκκλησιαστικὴ κανονικὴ τάξη δὲν εἶχε κανένα δικαίωμα ἐπὶ τῆς Οὐκρανίας χωρὶς τὴ σύμφωνη γνώμη τῆς κυριάρχου Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας. Μόνο Οἰκουμενικὴ ἢ Πανορθόδοξη Σύνοδος μποροῦσε νὰ ἐξουσιοδοτήσει τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη νὰ παρέμβει. Τώρα ὅμως συνέβη τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο: ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ζήτησαν νὰ μὴν παρέμβει.
Μὲ ποιὸ κανονικὸ δικαίωμα περιφρονεῖται αὐτὴ ἡ “πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως” ἐκπεφρασμένη πανορθόδοξη συνείδηση καὶ ἐμπειρία;
Μὲ ποιὸ κανονικὸ δικαίωμα ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἵσταται ὑπεράνω τῆς πανορθόδοξης συνείδησης;
Β΄
Δικαιοῦται τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο νὰ χορηγεῖ τὸ Αὐτοκέφαλο
κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο;
Γιὰ νὰ μὴν ὑπάρξουν παρεξηγήσεις καὶ παρερμηνεῖες:
Ἀσφαλῶς, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης δικαιοῦται νὰ χορηγεῖ τὸ Αὐτοκέφαλο, πλήν ὅμως ὑπὸ προϋποθέσεις1!
Ἀσφαλῶς, ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας δικαιοῦται τὴν αὐτοκεφαλία, ἀλλὰ καὶ πάλι ὑπὸ προϋποθέσεις.
Τα πάντα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία γίνονται ὑπὸ προϋποθέσεις, τὶς ὁποῖες ἔχει θεσμοθετήσει ἡ ἐκκλησιαστικὴ παράδοση και κανονική τάξη. Αὐτὸ ἀκριβῶς συμβαίνει καὶ μὲ τὴν ἐκχώρηση Αὐτοκεφαλίας.
Στὴν περίπτωση τῆς Οὐκρανίας δὲν ἔγιναν σεβαστὲς οἱ βασικὲς προϋποθέσεις ποὺ ἀπαιτεῖ ἡ ἐκκλησιαστικὴ παράδοση καὶ τάξη. Δυστυχῶς, τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ὄχι μόνο δὲν τήρησε τὶς προϋποθέσεις, ἀλλὰ καὶ αὐτοαναιρέθηκε! Ἄλλα ἔλεγε καὶ μὲ θέρμη ὑποστήριζε ἐπὶ δεκαετίες στὶς Πανορθόδοξες Διασκέψεις, καὶ τὰ ἀκριβῶς ἀντίθετα ἔκανε στὴν Οὐκρανία.
Ὅλες οἱ Πανορθόδοξες Διασκέψεις, ὅλοι οἱ ἱστορικοὶ καὶ κανονολόγοι ποὺ εἶναι συνεργάτες καὶ στελέχη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀκόμα καὶ ὁ ἴδιος ὁ Οἰκουμενικὸς Θρόνος μέχρι τὸν Ἀπρίλιο 2018 ὁμογνώμως καὶ ὁμοφώνως διεκήρυτταν ὅτι ἡ ἐκκλησιαστικὴ παράδοση καὶ τάξη γιὰ τὴν ἀνακήρυξη τοῦ «αὐτοκεφάλου» μιᾶς Ἐκκλησίας προβλέπει τὰ ἑξῆς, τὰ ὁποῖα συνοψίζει ἀπὸ τὸ ἐπίσημο βῆμα τῆς Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικῆς Διάσκεψης (Γενεύη, 9-17.12.2009), ὡς πρόεδρός της ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Μητρ. Περγάμου Ἰωάννης (Ζηζιούλας):
«Ἐφ’ ὅσον ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης ἐξασφαλίζει τήν συναίνεσιν τῶν κατά Τόπους Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, διά τῆς λήψεως ἐγγράφου συναινέσεώς τους, δύναται νά ὑπογράψῃ μόνος του τόν Πατριαρχικόν Τόμον … ἄν ὑπογράψῃ μόνον ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης τόν Τόμον τοῦ Αὐτοκεφάλου οὐδόλως ὑποβαθμίζεται ἡ πανορθόδοξος συναίνεσις, ἀφοῦ κατά τά ἤδη ἀποφασισθέντα θά πρέπει ἐκ τῶν προτέρων νά ἔχῃ δοθῇ ἡ συναίνεσις πάντων τῶν προκαθημένων‧ καί φυσικά καί τοῦ προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας-Μητρός… Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης ἔχει συντονιστικόν ἔργον καί δύναται νά ἐκφράζῃ τήν γνώμην ὅλης τῆς Ὀρθοδοξίας. Καί τό κάνει ἀφοῦ συνεννοηθῇ μέ τούς ἄλλους Προκαθημένους. Αὐτό δέν ἔχει καμμία σχέση μέ παπικά πρωτεῖα. Ὁ Πάπας ἐκφράζει τήν γνώμην του, δέν ἐρωτάει τούς ἄλλους. Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης ζητεῖ νά ἐξασφαλίσῃ τήν γνώμην τῶν ἄλλων καί αὐτήν ἐκφράζει» ..
Τάδε ἔφη ὁ Μητρ. Περγάμου Ἰωάννης Ζηζιούλας ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, καὶ Πρόεδρος τῆς Διορθόδοξης Ἐπιτροπῆς!
Δυστυχῶς τίποτα ἀπὸ τὰ ἀνωτέρω δὲν τηρήθηκε στὸ Οὐκρανικὸ! Εἶναι προφανὲς ὅτι καμία ἀπὸ τὶς προϋποθέσεις ποὺ τὸ ἴδιο τό Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀναγνώριζε ὡς ἐκκλησιαστικὴ τάξη καὶ παράδοση δὲν τηρήθηκαν:
1. Δὲν ὑπῆρξε ὑποβολὴ αἰτήματος ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν Ἐκκλησία ποὺ θέλει τὴν αὐτοκεφαλία, διότι ἡ κανονικὴ Αὐτόνομη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, ποὺ εἶναι ἀναγνωρισμένη ἀπὸ τὴν Πανορθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση καὶ ἀπὸ τὸ ἴδιο τό Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, μὲ τὶς 53 ἐπαρχίες, τοὺς 90 ἐπισκόπους, τὶς 12.000 ἐνορίες καὶ ἱερεῖς, τὶς 250 Ἱ. Μονές, τοὺς 5.000 μοναχοὺς καὶ μοναχὲς δὲν τὸ ζήτησε, ἀλλὰ κατηγορηματικά το ἀρνήθηκε καὶ δὲν συνέπραξε. Μάλιστα, συγκεντρώθηκαν καὶ ἐστάλησαν στὸ Πατριαρχεῖο περίπου 400.000 ὑπογραφὲς Οὐκρανῶν πολιτῶν ποὺ ἀρνοῦνταν τὴν αὐτοκεφαλία!
2. Δὲν ὑπῆρξε ἡ ἀπαραίτητη σύμφωνη γνώμη τῆς μητέρας-Ἐκκλησίας, ἀπὸ τὴν ὁποία ἀποσπᾶται ἡ αἰτοῦσα τὸ αὐτοκέφαλο Ἐκκλησία, ἀντιθέτως ἦταν κατηγορηματικὰ ἀντίθετη στὴν ἀπόδοση αὐτοκεφαλίας.
3. Δὲν ὑπῆρξαν ἐπαφὲς καὶ διαβούλευση μὲ τὶς ἄλλες Ἐκκλησίες καὶ, κυρίως, καμία Τοπικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δὲν συνηγόρησε στὴν ἀπονομὴ τοῦ αὐτοκεφάλου. Οἱ πιέσεις ποὺ ἀσκοῦνται ἀπὸ τὸν Ἀμερικανικὸ παράγοντα στὶς τοπικὲς Ἐκκλησίες γιὰ ἀναγνώριση τῆς Αὐτοκεφαλίας δὲν τιμοῦν ὅσους σχεδίασαν καὶ συνέπραξαν στὴν Οὐκρανικὴ αὐτοκεφαλία, ἀποτελοῦν δὲ ὄνειδος γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ τοὺς Ποιμένες της…
4. Ἔτσι, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης στὴν περίπτωση τῆς Οὐκρανίας δὲν ἐνήργησε ὡς ἐκφραστής τῆς πανορθόδοξης συμφωνίας καὶ ἀποδοχῆς, ἀλλὰ ἐντελῶς ἀντίθετα πρὸς αὐτή.
Δυστυχῶς, μὲ θλίψη διαπιστώνουμε ὅτι τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο περιφρόνησε τὴν κραυγὴ τῆς Κανονικῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Οὐκρανικοῦ λαοῦ, περιφρόνησε τὴ γνώμη τῆς μητρὸς Ἐκκλησίας, περιφρόνησε τὴν ὁμόφωνη ἄρνηση ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, καὶ ὑπάκουσε σὲ ποιούς; Σὲ δύο ὁμάδες Οὐκρανῶν: α) Στὴν πολιτικὴ ἡγεσία ὑπὸ τὸν τέως πρόεδρο (τοῦ 17%!) Ποροσένκο, καὶ τὸν πρόεδρο τῆς Βουλῆς, ποὺ καὶ οἱ δύο εἶναι Οὐνίτες καὶ β) σέ δυὸ ὁμάδες καθηρημένων, ἀφορισμένων καὶ αὐτοχειροτόνητων ψευδοκληρικῶν. Οἱ ψευδοκληρικοὶ αὐτοί, εἶχαν συστήσει σχισματικὲς ὁμάδες, ἀλλά, παρὰ τὴν κρατικὴ καὶ παρακρατικὴ συμπαράσταση καὶ βοήθεια, εἶχαν μικρὴ ἀπήχηση στὸ λαό.
Εἶναι προφανὴς ἡ περιφρόνηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως καὶ τάξεως γιὰ τὴν ἀπόδοση τῆς Οὐκρανικῆς αὐτοκεφαλίας.
Εἶναι δυνατὸν μιὰ αὐτοκεφαλία ἡ οποία στηρίχθηκε σὲ τέτοιες βάσεις, νὰ ἔχει πνευματικοὺς καρποὺς καὶ νὰ προκόψει; Συνεχῶς, μόνο προβλήματα θὰ δημιουργεῖ.
Γ΄
Σὲ ποιοὺς δόθηκε ἡ αὐτοκεφαλία;
Ἂν στὶς προηγούμενες δύο ἑνότητες ἔχουμε περιφρόνηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως καὶ τάξεως, καὶ σοβαρὲς κανονικὲς παραβάσεις, ἡ κατάσταση εἶναι πολὺ πιὸ σοβαρὴ ἂν ἐξετάσουμε σὲ ποιοὺς ἀποδόθηκε ἡ αὐτοκεφαλία!
Ἐδῶ ἔχουμε περιφρόνηση αὐτοῦ τοῦ ἐσώτατου πυρήνα τῆς Χριστιανικῆς Ἱερωσύνης, τοῦ ἴδιου τοῦ μυστηρίου τῆς μεταδόσεως τῆς Θ. Χάριτος μέσῳ τῆς ἀδιάκοπης Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἀρχιερωσύνης. Οὐσιαστικὰ ἔχουμε προσβολὴ ὄχι κάποιου ἐκκλησιαστικοῦ κανόνα, ἀλλὰ τῆς περὶ ἱερωσύνης δογματικῆς διδασκαλίας τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς ἀδιάκοπης συνέχειας ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους μέχρι σήμερα.
Μὲ μία πρωτοφανῆ καὶ πρωτάκουστη πράξη τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀναγνώρισε καὶ ἀποκατέστησε στὴν ἀρχιερωσύνη,
1) Τόν Φιλάρετο Ντενισένκο, καθηρημένο καὶ ἀναθεματισμένο πρώην ἐπίσκοπο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας. Ἡ καθαίρεση καὶ ὁ ἀναθεματισμὸς τοῦ Φιλαρέτου ἀναγνωρίστηκε καὶ ἔγινε ἀποδεκτὸς χωρὶς ἀντίρρηση ἐπὶ 26 χρόνια ἀπὸ τὴν πανορθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση καὶ ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως. Μάλιστα, ὁ Φιλάρετος ἀμέσως μόλις καθαιρέθηκε, τὸν Ἰούνιο 1992, προσέφυγε στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο κάνοντας χρήση τοῦ ἐκκλήτου, τὸ Πατριαρχεῖο ἔστειλε ἀντιπροσωπεία στὴ Μόσχα γιὰ νὰ ἐξετάσει τὰ δεδομένα τῆς καθαιρέσεως, ἀπέρριψε τὴν ἔκκλητο προσφυγὴ καὶ ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος τὸν Αὔγουστο 1992 σὲ ἐπιστολή του στὸν Πατριάρχη Μόσχας ἀποδέχθηκε ὡς κανονικὴ τὴν καθαίρεση τοῦ Φιλαρέτου.
2) Τὸν Μακάριο Μαλέτιτς, ὁ ὁποῖος οὐδέποτε καθαιρέθηκε, διότι οὐδέποτε ἔλαβε κανονικὴ εἰς ἐπίσκοπο χειροτονία! Οὐσιαστικὰ ὁ Μακάριος εἶναι ἐντελῶς ἀχειροτόνητος, διότι αὐτοὶ ποὺ τὸν χειροτόνησαν εἶχαν χειροτονηθεῖ ἀπὸ ἕνα καθηρημένο καὶ οὐδέποτε ἀποκατασταθέντα ἐπίσκοπο, καὶ ἀπὸ τὸν Βίκτωρα Τσεκάλιν, ἕνα πρώην διάκονο, τσαρλατάνο ἀπατεώνα τοῦ κοινοῦ ποινικοῦ δικαίου, ὁ ὁποῖος δὲν εἶχε χειροτονηθεῖ οὔτε κἄν ὡς ἱερέας.
Ἡ νέα αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ἔχει περίπου 50 ἐπισκόπους. Δυστυχῶς, σήμερα, τὰ 2/3 τῆς ἱεραρχίας της εἶναι χειροτονίες καθηρημένων σχισματικῶν, ἐνῶ τὸ 1/3 (περίπου 15 ἐπίσκοποι) ἕλκουν τὴν ἱερωσύνη τους ἀπὸ τὸν ἀπατεώνα ψευδοεπίσκοπο Τσεκάλιν!
Ὅμως, γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῶν καθηρημένων, ἀφορισμένων καὶ αὐτοχειροτόνητών τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο δὲν ἀκολούθησε τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση, ὅπως εὔστοχα ἔχει ἐπισημανθεῖ ἀκόμα καὶ ἀπὸ Ἀρχιερεῖς καὶ Προκαθημένους πολλῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν:
α) Δὲν ὑπῆρξε μετάνοια ἐκ μέρους τῶν σχισματικῶν. Είναι, λοιπόν, φυσικὸ ὁ Φιλάρετος νὰ ξανακάνει τὰ ἴδια. Ἂς προσέξουμε ὃτι ἡ ἔνταξη αἱρετικῶν ἢ σχισματικῶν στὴν Ἐκκλησία εἶναι πρωτίστως καθαρὰ πνευματικὴ-Ἁγιοπνευματικὴ διαδικασία. Δὲν συντελεῖται μὲ μιὰ διοικητικὴ πράξη ἑνὸς θεσμικοῦ ὀργάνου, ὅπως ἡ ἔνταξη σὲ ἕνα σωματεῖο! Πολὺ εὔστοχα ὁ καθηγητὴς Τσελλεγγίδης ἐπισημαίνει ὅτι ἡ μετάνοια εἶναι ἡ βασικὴ, θεμελιώδης ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ προϋπόθεση γιὰ νὰ ἐνεργήσει ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ καί δὲν μπορεῖ νὰ ὑποκατασταθεῖ ἀπὸ καμία πράξη κανενὸς θεσμικοῦ ὀργάνου. Ἂν δὲν ὑπάρξει μετάνοια δὲν μπορεῖ νὰ ἐνεργήσει καὶ, ἑπομένως, δὲν ἔχει ἰσχὺ καμία συνοδικὴ ἀπόφαση. Καὶ ἐδῶ δὲν ὑπῆρχε οὔτε κἄν μεταμέλεια ἢ ἔστω ἐξωτερική, τυπικὴ μετάνοια.
β) Οἱ σχισματικοὶ δὲν εἶχαν καμία πρόθεση, καὶ δὲν ἐπανῆλθαν στὴν κοινωνία μὲ τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν ὁποία ἀποσχίσθηκαν. Ἔτσι, περιφρονεῖται ἡ τοπικὴ Ἐκκλησία καὶ ἀθετεῖται ἡ βασικὴ καὶ θεμελιώδης ἀρχὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἡ κοινωνία μὲ τὴν καθ’ ὅλου Ἐκκλησία γίνεται διά τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, καί ἡ καταδικαστικὴ ἀπόφαση γιὰ ἐκκλησιαστικὰ ἐγκλήματα μιᾶς τοπικῆς Ἐκκλησίας ἰσχύει σὲ ὅλη τὴν ἀνὰ τὴν οἰκουμένη Ἐκκλησία (Ἀποστ-12, -32, Ἀντιοχ-6, Καρθ-9).
Ἡ θεμελιώδης αὐτὴ κανονικὴ ἀρχὴ εἶναι καθοριστικῆς σημασίας γιὰ τὴν ἀποκατάσταση τῶν σχισματικῶν κοινοτήτων. Ἡ ἀποκατάστασή τους δὲν συντελεῖται ἀπροϋπόθετα μὲ τὴν ἁπλὴ κοινωνία καὶ ἀναγνώριση ἀπὸ κάποιους “φίλους” ποὺ ἀνήκουν στὴν κανονικὴ Ἐκκλησία. Ἡ κοινωνία μὲ τὸ σχίσμα δὲν διορθώνει τὸ σχίσμα, ἀλλὰ καθιστᾶ ὑποδίκους ἐνώπιον τῶν Ἱ. Κανόνων τοὺς κοινωνοῦντας μὲ αὐτὸ! Ἡ κανονικὴ παράδοση εἶναι σαφής: «Μὴ ἐξεῖναι δὲ κοινωνεῖν τοῖς ἀκοινωνήτοις μηδὲ ἐν ἑτέρᾳ Ἐκκλησίᾳ ὑποδέχεσθαι τοὺς ἐν ἑτέρᾳ Ἐκκλησίᾳ μὴ συναγομένους. Εἰ δὲ φανείῃ τις τῶν Ἐπισκόπων ἢ πρεσβυτέρων ἢ Διακόνων ἢ τις τοῦ Κανόνος, τοῖς ἀκοινωνήτοις κοινωνῶν, καὶ τοῦτον ἀκοινώνητον εἶναι, ὡς ἂν συγχέοντα τὸν Κανόνα τῆς Ἐκκλησίας» (Ἀντιοχ-2). Ἐπίσης, «εἰ τις ἀκοινωνήτῳ, κἄν ἐν οἴκῳ συνεύξηται, οὗτος ἀφοριζέσθω» (Ἀποστ-10), καὶ «οὐ δεῖ αἱρετικοῖς ἢ σχισματικοῖς συνεύχεσθαι» (Λαοδ-33).
Ἔτσι, στὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ἡ ἀποκατάσταση τῶν σχισματικῶν γίνεται πάντοτε εἴτε διὰ τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας, ἀπὸ τὴν ὁποία ἀποσχίσθηκαν, εἴτε διὰ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (π.χ. Μελιτιανὸ Σχίσμα ἀπὸ τὴν Α΄ Οἰκουμενική). Ποτὲ μία τοπική Ἐκκλησία δὲν ἀποκατέστησε σχισματικὴ ὁμάδα ποὺ εἶχε ἀποσχισθεῖ ἀπὸ ἄλλη ἐκκλησιαστικὴ δικαιοδοσία. Κάτι τέτοιο θὰ σήμαινε «σύγχηση τοῦ κανόνα τῆς ἐκκλησίας» (Ἀντιοχ-2).
γ) Δὲν ὑπῆρξε καμία ὑπεύθυνη μέριμνα καὶ φροντίδα γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση τῆς ἀπουσίας Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς στοὺς ἀχειροτόνητους “ἐπισκόπους” τῆς νέας Ἐκκλησίας, δηλαδὴ:
• Δέν ἀναχειροτονήθηκαν ὅσοι ἔλαβαν ψευδο-χειροτονία στὸ σχίσμα
• Δὲν ἀναχειροτονήθηκαν ὅσοι ἔλαβαν ψευδο-χειροτονία ἀπὸ καθηρημένους καὶ ἀναθεματισμένους.
• Δὲν ἀναχειροτονήθηκαν ὅσοι ἔλαβαν ψευδο-χειροτονία ἀπὸ αὐτοχειροτό-νητους καὶ ἀχειροτόνητους,
ὅπως διελάμβανε ἡ σχετικὴ ἀπόφαση τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου γιὰ τὸ Μελιτιανὸ Σχίσμα καὶ ὅπως ἔπραξε πρόσφατα τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ὅταν δύο «ἐπίσκοποι» παλαιοημερολογῖτες ἐντάχθηκαν στὴ δικαιοδοσία Του στὶς ΗΠΑ. Τοὺς χειροτόνησε ὡς ἀχειροτόνητους!
Οἱ 35 περίπου ἐκ τῶν 50 “ἀρχιερέων” τῆς νέας ἐκκλησίας εἶναι τῆς ὁμάδας τοῦ Φιλαρέτου, ὁ ὁποῖος εἶχε δεχθεῖ κανονικὴ χειροτονία στὴ Ρωσικὴ Ἐκκλησία, ἀλλὰ στὴ συνέχεια, ἂν καὶ καθαιρέθηκε καὶ ἀναθεματίστηκε, συνέχιζε νὰ “χειροτονεῖ”. Οἱ ὑπόλοιποι “ἀρχιερεῖς” (περίπου 15) εἶναι τῆς ὁμάδας Μακαρίου, ποὺ ἕλκουν τὴν “ἀρχιερωσύνη” ἀπὸ τὸν ἀχειροτόνητο τσαρλατάνο καὶ ἀπατεώνα Βίκτωρα Τσεκάλιν.
Κάποιοι, δυστυχῶς καί θεσμικά πρόσωπα, γιά νά φημώσουν τή δική τους συνείδηση καί νά δικαιολογήσουν τήν ἀπραξία καί σιωπή τους, χαρακτηρίζουν ὡς ἐμμονὴ τὴν ἐπιμονή μας στὸ ζήτημα τῶν ἀχειροτονήτων. Ὅμως, μέχρι νὰ μᾶς ἀπαντήσουν σοβαρὰ καὶ ὑπεύθυνα, ἐμεῖς θὰ ἐπιμένουμε νὰ φωνάζουμε γιὰ τὸ ζήτημα αὐτὸ μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι κάποια στιγμὴ θὰ ἀναλάβει τὸ ἔργο μας ἡ συνείδησή τους… Εἰλικρινά, ἀνησυχοῦμε ἰδιαίτερα διότι οὔτε τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο οὔτε ἡ νέα Ἐκκλησία ἔχουν ἀπαντήσει στὸ κρίσιμο ἐρώτημα: «πόθεν ἔχουν λάβει τὴν Ἀρχιερωσύνη καὶ τὴν Ἀποστολικὴ Διαδοχὴ οἱ “ἐπίσκοποι” τῆς “ὁμάδας” τοῦ Μακαρίου»; Γιατί δὲν ἀπαντοῦν ὑπεύθυνα οἱ ἁρμόδιοι; Μήπως τὸ ζήτημα εἶναι λεπτομέρεια ἀνάξια λόγου; Δὲν εἶναι κρίσιμο τό ζήτημα τῆς Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς τῶν Ὀρθοδόξων Ἀρχιερέων; Κυκλοφοροῦν στὸ διαδίκτυο ἀνεπίσημα 4-5 ἐκδοχὲς ποὺ προσπαθοῦν νὰ στηρίξουν τὴν “κανονικότητα” τῆς χειροτονίας. Πετυχαίνουν ὅμως ἀκριβῶς τὸ ἀντίθετο, διότι α) τὰ στοιχεῖα ποὺ παραθέτουν δὲν συμφωνοῦν μεταξύ τους. Κάθε ἐκδοχὴ εἶναι τελείως διαφορετικὴ, καὶ ἀναιρεῖ τὶς ἄλλες, καὶ β) δὲν προέρχονται ἀπὸ ἐπίσημες ἀνακοινώσεις ἁρμοδίων ἐκκλησιαστικῶν φορέων, ἀλλὰ ἀπὸ οὐκρανοὺς δημοσιογράφους, ἢ ἀκόμα καὶ ἀπὸ ἀνώνυμο (!)… μελετητή πού δημοσίευσε ἀνυπόγραφο κείμενο! Εἶναι δυνατὸν σὲ τόσο σοβαρὰ θέματα νὰ σιωποῦν τὰ ἁρμόδια θεσμικὰ ὄργανα καὶ νὰ ἀπαντοῦν… δημοσιογράφοι;
• Ἡ νέα Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία σιωπᾶ, ὡς νὰ μὴν ὑπάρχει τὸ παραμικρὸ πρόβλημα!
• Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ αὐτὸ σιωπᾶ ὡς νὰ μὴν ὑπάρχει πρόβλημα!
• Τὸ Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας καὶ αὐτὸ σιωπᾶ γιὰ τὸ ζήτημα!
• Ὁ εἰδικὸς εἰσηγητὴς τῶν Συνοδικῶν Ἐπιτροπῶν, καθηγητὴς Βλ. Φειδᾶς, στὴν εἰσήγησή του καὶ αὐτὸς σιωπᾶ!
• Ἡ Συνοδικὴ Ἐπιτροπὴ ἐπὶ τῶν Δογματικῶν καὶ Νομοκανονικῶν ζητημάτων καὶ αὐτὴ σιωπᾶ στὸ ὑπόμνημά της πρὸς τὴν Ἱ. Σύνοδο!
• Ἡ Συνοδικὴ Ἐπιτροπὴ ἐπὶ τῶν Διορθοδόξων καὶ Διαχριστιανικῶν Σχέσεων καὶ αὐτὴ σιωπᾶ στὸ ὑπόμνημά της πρὸς τὴν Ἱ. Σύνοδο!
• Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν στήν εἰσήγησή Του ἐνώπιον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος σιωπᾶ γιὰ τὸ ζήτημα αὐτό!
• Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἱεραρχίας στὶς 7.11.19 οὐδεὶς τῶν Ἀρχιερέων ποὺ ὑποστήριξαν τὴν αὐτοκεφαλία ἀναφέρθηκε στὸ ζήτημα τῆς θεραπείας τῶν ἀχειροτο-νήτων τοῦ Μακαρίου. Καὶ αὐτοὶ σιωποῦν!
• Τέλος, ἡ ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος σιωπᾶ ἐντελῶς…
Ὅλοι οἱ ἀνωτέρω δὲν ἄκουσαν ποτὲ καὶ πουθενὰ νὰ ὑπάρχει κάποιο πρόβλημα μὲ τήν ἀπουσία Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς στοὺς ἀχειροτόνητους! Καὶ φταῖμε ἐμεῖς ποὺ διερωτώμαστε καὶ ρωτᾶμε… Κρίμα…
Τελικά, ἐμεῖς ποὺ σκεπτόμαστε καὶ μιλᾶμε σκανδαλίζουμε τὸ Λαὸ τοῦ Θεοῦ, ἢ ὅσοι ἂν καί θεσμικὰ ἁρμόδιοι καὶ ὑπεύθυνοι σιωποῦν; Δείχνει ἐκκλησιολογικὸ ἦθος ἡ ἀπαίτηση ὁ Λαὸς τοῦ Θεοῦ νὰ μὴν διερωτᾶται καὶ νὰ μὴν ἐρωτᾶ ἁρμοδίως; Ἂν δὲν μᾶς ἀπαντήσουν οἱ ἁρμόδιοι Ποιμένες, ποιὸς θὰ μᾶς ἀπαντήσει;
Καὶ τὸ πλέον σημαντικό! Τὰ ἐρωτήματα αὐτὰ γιὰ τὸν τρόπο ἀποδοχῆς τῆς “ἱερωσύνης” τῶν ἀχειροτονήτων, δὲν τὰ θέτουμε ἐμεῖς μὲ τὶς… ἐμμονές μας, ἀλλὰ Ἀρχιερεῖς καὶ Προκαθήμενοι καὶ Σύνοδοι Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν.
Μπορεῖ κάποιος νὰ κατηγορήσει Ἀρχιερεῖς καὶ Προκαθήμενους ὅτι σκανδαλίζουν τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν ἀρνοῦνται τὴν ἀρχιερωσύνη στοὺς ἀχειροτόνητους;
Μπορεῖ κάποιος νὰ κατηγορήσει τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀλβανίας Ἀναστάσιο ὅτι σκανδαλίζει τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν μὲ ἀδιάσειστα θεολογικὰ ἐπιχειρήματα ἀπαντᾶ στὸν Οἰκουμενικὸ, καὶ ἀρνεῖται τὴν κανονικότητα τῆς “ἀρχιερωσύνης”, ἀκόμα καὶ τοῦ Φιλαρέτου; Πόσο μᾶλλον τοῦ ἐντελῶς ἀχειροτόνητου Μακαρίου!
Τὶς ἴδιες ἀνησυχίες ἔχει, τά ἴδια ἐρωτήματα θέτει, καὶ ὁ ὑπέρμαχος τῶν δικαίων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καὶ ὑποστηρικτὴς τῆς αὐτοκεφαλίας, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ναυπάκτου. Ὡς ἔγκριτος θεολόγος καὶ γνώστης τῆς δογματικῆς διδασκαλίας καὶ τῆς ἐκκλησιαστικῆς κανονικῆς τάξεως δὲν “ἀναπαύεται” μὲ τὸν τρόπο ποὺ ἔγινε ἡ “ἀποκατάταση”. Ἔτσι, σημειώνει στὴν ἀπὸ 30.3.2019 ἐπιστολή του πρὸς τὴν Ἱ. Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος:
«Ὡς πρὸς τὸ θέμα τοῦ πῶς ἔγινε ἀποδεκτὴ ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἡ Ἀρχιερωσύνη» τῶν Ἐπισκόπων πού «χειροτονήθηκαν» ἀπὸ τοὺς καθηρημένους Ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς σχισματικοὺς ἢ «αὐτοχειροτονήτους», ἡ Ἐκκλησία μας πρὶν λάβη κάποια ἀπόφαση,
θὰ πρέπει νὰ ἐρωτήσῃ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο γιὰ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖον ἀποκατέστησε τοὺς «Ἀρχιερεῖς» αὐτοὺς» .
Ἀλήθεια, τί ἀπάντησε τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο στὶς εὔλογες ἀνησυχίες τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου; Ἀπόλυτη σιωπή! Περιφρόνηση στὴ δικαιολογημένη ἀγωνία ἑνὸς ἐγκρίτου ἐπισκόπου γιὰ τὴν οὐσία τοῦ μυστηρίου τῆς Ἀρχιερωσύνης, καὶ τὴν ἁγιοπνευματικὴ ἐγκυρότητά του!
Ἄξιο πολλῆς προσοχῆς εἶναι ὅτι ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου θέτει ἐντὸς εἰσαγωγι-κῶν τὶς λέξεις «Ἀρχιερωσύνη», «χειροτονήθηκαν», «αὐτοχειροτονήτους», «Ἀρχιερεῖς» πού ἀφοροῦν στοὺς «ἐπισκόπους» τῆς αὐτοκέφαλης, διότι, προφανῶς, διατηρεῖ σοβαρότατες ἀμφιβολίες γιὰ τὸ ἂν «χειροτονήθηκαν», γιὰ τὸν ἂν ἔχουν «Ἀρχιερωσύνη» καὶ, ἐν τέλει ἂν εἶναι «Ἀρχιερεῖς»! Μήπως ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου σκανδάλισε τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ ὅταν ἔδωσε στὴ δημοσιότητα τὴν ἐπιστολή του;
Μήπως καὶ ὁ Μητροπολίτης Κηθύρων σκανδαλίζει τὸν Λαὸ, ὅταν στὴν πρωτοχρο-νιάτικη ἐγκύκλιό του λέει μὲ ἐξαιρετικὴ σαφήνεια:
«Τὸ ἄλλο πιὸ ἐπικίνδυνο καὶ ἀνησυχητικό πρόβλημα εἶναι τὸ διογκωμένο γνωστὸ οὐκρανικὸ ζήτημα τῆς ἀντικανονικῶς δοθείσης «Αὐτοκεφαλίας». Αὐτός εἶναι ὁ ἀνυπολογίστων διαστάσεων πνευματικός κίνδυνος ἐμβαθύνσεως καί παγιώσεως τοῦ διαφαινομένου σχίσματος εἰς τάς κατά τόπους Αὐτοκεφάλους Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας, ἐάν μὴ ἐγκαίρως, κανονικῶς καὶ ἀποφασιστικῶς δέν λυθῇ πανορθοδόξως τὸ περίπλοκον αὐτὸ καὶ ἐκ τῆς φύσεώς του δυσεπίλυτον κανονικὸ καὶ ἐκκλησιολογικό ζήτημα. Δέν θά κουρασθοῦμε νὰ τὸ τονίζωμε αὐτὸ. Πανταχόθεν ἀκούονται φωνές ἀνησυχητικές, ἔμπονες καί ἀγωνιώδεις διὰ τήν παρατεινομένη ἀντικανονική πορεία καὶ ἐξέλιξιν τοῦ φλέγοντος αὐτοῦ Οὐκρανικοῦ ζητήματος»;
δ) Οἱ πρώην σχισματικοὶ “ἐπίσκοποι”, δὲν ὑποτάχθηκαν στοὺς κανονικοὺς ἐπισκόπους, ὅπως προβλέπει ὁ Α-8 ποὺ ἀντιμετώπισε τὸ ζήτημα τῆς ἐπιστροφῆς σχισματικῶν κληρικῶν (τῶν Καθαρῶν) στὴν ἐκκλησιαστικὴ κοινωνία, ὅπου διαλαμβὰνεται: «ὁ μέν ἐπίσκοπος τῆς (κανονικῆς) ἐκκλησίας ἕξει τό ἀξίωμα τοῦ ἐπισκόπου· ὁ δέ ὀνομαζόμενος παρά τοῖς λεγομένοις Καθαροῖς ἐπίσκοπος (δηλ. ὁ πρώην σχισματικός ἐπίσκοπος), τήν τοῦ πρεσβυτέρου τιμήν ἕξει· πλήν εἰ μή ἄρα δοκοίῃ (= ἐάν φανεῖ καλό) τῷ (κυριάρχῃ) ἐπισκόπῳ, τῆς τιμῆς τοῦ ὀνόματος αὐτόν μετέχειν… ἵνα μή ἐν τῇ πόλει δύο ἐπίσκοποι ὦσιν».
Ἀντίθετα παραμένουν ὡς “παράλληλοι” ἐπίσκοποι μὲ τοὺς κανονικοὺς ἐπισκόπους στὴν ἴδια ἐπισκοπή. Μάλιστα, δὲν ἔχουμε μόνο παράλληλη ὕπαρξη δύο ἐπισκόπων κατὰ παράβαση τοῦ Α-8 ποὺ ἐπιτάσσει «ἳνα μὴ ἐν τῇ πόλει δύο ἐπίσκοποι ὦσιν», ἀλλὰ ἔχουμε καὶ τὴ δημιουργία παράλληλης Ἐκκλησίας καὶ παράλληλης Συνόδου στὸ ἔδαφος ἄλλης Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας…
Ἂν θέλουμε νὰ εἴμαστε εἰλικρινεῖς δὲν μποροῦμε νὰ μὴν βλέπουμε ὅτι ἡ παρέμβαση τοῦ Φαναρίου στὴν Οὐκρανία ὁδήγησε σὲ τραγελαφικὲς καταστάσεις: Ἦταν τόσο “ἐπιτυχής” ποὺ κατόρθωσε τὸ ἀκατόρθωτο σὲ ὅλη τὴν Ὀρθοδοξία: σὲ μία πόλη νὰ ὑπάρχουν 4 ἐπίσκοποι τῆς αὐτῆς ἐθνότητος γιὰ τὸν ἴδιο λαὸ. Ὁ κανονικὸς ἐπίσκοπος ποὺ ἀνήκει στὴν Αὐτόνομη Ἐκκλη-σία ὑπὸ τὸν Ὀνούφριο, δύο ἀπὸ τὶς παλαιὲς σχισματικὲς δομὲς τοῦ Φιλαρέτου καὶ τοῦ Μακαρίου ποὺ προϋπῆρχαν τοῦ Τόμου, καὶ ὁ νέος ποὺ χειροτόνησε τελευταία ὁ Φιλάρετος ὅταν ἀποσχίστηκε ἀπὸ τὸ σχίσμα! Καὶ τὸ πιὸ τραγικὸ εἶναι ὅτι τὸ Φανάρι καὶ τὰ παπαγαλάκια του ὁμιλοῦν χωρὶς κανένα ἐνδοιασμὸ ἀλλὰ μὲ πολὺ ἄνεση περὶ ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας…
Δὲν ὑπάρχει ἱστορικὸ καὶ κανονικὸ προηγούμενο ἕνα συνονθύλευμα καθηρημένων, ἀφορισμένων, αὐτοχειροτόνητων, σχισματικῶν μὲ μία πράξη νὰ “ἀποκαθίσταται”, νὰ συγκροτεῖται σὲ «ἑνωτικὴ σύνοδο» καὶ, ταυτόχρονα, νὰ λαμβάνει «αὐτοκεφαλία» — ἀξιοζήλευτη ὡς fast track διαδικασία! Καὶ αὐτὸ περιφρονώντας τὴν ἀποστολικὴ ἀλλὰ καὶ κανονικὴ ἐπιταγὴ ποὺ προβλέπει τὸν «νεόφυτον» ἢ τὸν «ἐκ φαύλης διαγωγῆς, οὐ δίκαιόν ἐστι πάραυτα προχειρίζεσθαι ἐπίσκοπον· ἄδικον γάρ, τὸν μηδέπω πεῖραν ἐπιδειξάμενον, ἑτέρων εἶναι διδάσκαλον», βλ. Ἀποστ-80 καί Α-2, Λαοδικείας-3, Ἁγ. Κυρίλλου-4)! Ἐδῶ, τὸ Πατριαρχεῖο ἔσπευσε ἀμέσως νὰ χορηγήσει τὴν ὕψιστη ἐκκλησιαστικὴ βαθμίδα τῆς Αὐτοκεφαλίας σὲ ἀνθρώπους ποὺ εἶχαν γεννηθεῖ καὶ ἀνδρωθεῖ πνευματικὰ στὸ 25ετές σχίσμα καὶ τώρα Αὐτό ἀπολαμβάνει τὰ τῶν ἐπιλογῶν Του ντροπιάζοντας ὅμως τὴν Ἐκκλησία.
Ἐφ’ ὅσον ὁ ἀναγνωριζόμενος ἀπὸ ὅλες τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες κανονικὸς Μητροπολίτης Κιέβου Ὀνούφριος καὶ οἱ λοιποὶ κανονικοὶ ἐπίσκοποι δὲν ἐκοιμήθησαν, δὲν παραιτήθηκαν, δὲν ἀπουσίασαν ἀδικαιολόγητα ἀπὸ τὴν ἐπαρχία τους, δὲν καταδικάστηκαν γιὰ κανονικὸ παράπτωμα, πῶς ἐκλέγεται ὡς «Μητροπολίτης Κιέβου» κάποιος ἄλλος ἐπίσκοπος; Δὲν ἀπαγορεύεται αὐτὸ ἀπὸ τὸν ΑΒ-16 ποὺ διακελεύει «Διὰ τὰς φιλονεικίας τε καὶ ταραχάς, τὰς ἐν τῇ τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίᾳ συμβαινούσας, καὶ τοῦτο ὁρίσαι ἀναγκαῖόν ἐστι· τό, μηδενὶ τρόπῳ ἐπίσκοπον καταστῆναι ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, ἧς ἔτι ὁ προεστὼς ζῇ καὶ ἐν τῇ ἰδίᾳ συνίσταται τιμῇ, εἰμὴ αὐτὸς ἑκὼν τὴν ἐπισκοπὴν παραιτήσεται. Χρὴ γὰρ πρότερον τὴν αἰτίαν τοῦ μέλλοντος τῆς ἐπισκοπῆς ἐκδιώκεσθαι, κανονικῶς ἐξεταζομένην, εἰς πέρας ἄγεσθαι, εἶθ᾿ οὕτω, μετὰ τὴν αὐτοῦ καθαίρεσιν, ἕτερον ἀντ᾽ αὐτοῦ εἰς τὴν ἐπισκοπὴν προβιβάζεσθαι»;
Ἐντελῶς ἀντικανονικὰ ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἀπαιτεῖ ἀπὸ τὸν ἀναγνωριζόμενο ἀπὸ ὅλη τὴν Ὀρθοδοξία ὡς κανονικὸ «Μητροπολίτη Κιέβου» νὰ πάψει νὰ ἀποκαλεῖται μὲ τὸν κανονικό του τίτλο, τὸν ὁποῖο ἀναγνωρίζουν ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες.
Εἶναι ἀντίθετη μέ τούς ἱεροὺς κανόνες ἡ ἀπόφαση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νὰ δεχθεῖ ἀρχιερεῖς ἄλλης Ἐκκλησίας ἄνευ ἀπολυτηρίου γράμματος καὶ χωρὶς τὴν ἄδεια τοῦ κυριάρχου-κανονικοῦ Πατριάρχου τους; Οἱ κανόνες Ἀποστολικὸς-14, -15, Α-16, Σαρδικῆς-15, Καρθαγένης -63(54) τὸ ἀπαγορεύουν κατηγορηματικά.
Βάσει ποίου ἐκκλησιαστικοῦ κανόνα μία Αὐτόνομη Ἐκκλησία, μὲ ἰδιαίτερα ἔντονη ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ (χιλιάδες ἐνορίες, χιλιάδες μοναχοὺς καὶ ἑκατομμύρια πιστῶν), ποὺ μέχρι σήμερα ἀναγνωριζόταν ἀπὸ ὅλες τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ὅτι αὐτὴ καὶ μόνο αὐτὴ ἐκφράζει τὸ σύνολο τῶν Ὀρθοδόξων τῆς Οὐκρανίας, «ἐξαφανίζεται» ἀπὸ τὸν ἐκκλησιαστικὸ χάρτη γιὰ νὰ δημιουργηθεῖ χῶρος νὰ ἱδρυθεῖ μία «νέα» Ἐκκλησία;
Καὶ τελικά, εἶναι δυνατὸν οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες νὰ ἀναγνωρίσουν ὅτι οἱ ἐνέργειες καὶ πράξεις ἑνὸς τσαρλατάνου ἀχειροτόνητου ψευδοεπισκόπου παρέχουν τὴν τελετουργική τοῦ μυστηρίου τῆς Ἱερωσύνης Θεία Χάρη; Εἶναι δυνατὸν ἕνας ἀχειροτόνητος νὰ χειροτονεῖ κανονικοὺς ἐπίσκοπους; Ἀπὸ πότε οἱ αὐτοχειροτόνητοι ἔχουν Ἀποστολικὴ Διαδοχὴ;
ΤΟ ΗΘΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Ἂς δοῦμε λίγο πιὸ ἀναλυτικά το ἦθος τῶν στελεχῶν καὶ, κατὰ συνέπεια, τὸ ἦθος τῆς νέας Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία ὡς Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀναγνωρίσαμε:
Εἰλικρινά, ἀμφιβάλω ἂν τὰ στελέχη τῆς νέας Ἐκκλησίας πιστεύουν. Λυπᾶμαι ποὺ τὸ λέω, ἀλλὰ ἀπὸ τὴ συμπεριφορὰ τους φαίνονται ἀδίστακτοι καὶ θὰ συνεργαστοῦν ἀκόμα καὶ μὲ τὸ διάβολο γιὰ νὰ καταφέρουν αὐτὸ ποὺ θέλουν! Καὶ τὸ Φανάρι ξέρει πολὺ καλὰ μὲ τί “παιδιὰ” ἔχει νὰ κάνει, καὶ δὲν τοὺς ἔχει ἐμπιστοσύνη. Ἀπόδειξη: στὸν Τόμο προβλέπεται τὸ ἀδιανόητο, ὅτι ἡ Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία δὲν μπορεῖ νὰ ἁγιοκατατάξει Ἁγίους, ἀλλὰ πρέπει νὰ ἀπευθύνεται στὴν Κωνσταντινούπολη! Σὲ καμία ἄλλη Ἐκκλησία δὲν προβλέπεται κάτι τέτοιο. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δικαιοῦται νὰ ἁγιοκατατάσσει, ἀλλὰ μόνο γιὰ λόγους σεβασμοῦ πρὸς τὸ Πατριαρχεῖο ἀπευθύνεται σ’ Αὐτό, χωρὶς ὡστόσο νὰ εἶναι ὑποχρεωμένη. Ὅμως, καὶ μπορεῖ καὶ δικαιοῦται: π.χ. τὸν Χρυσόστομο Σμύρνης τὸν ἁγιοκατέταξε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος χωρὶς νὰ ἀπευθυνθεῖ στὸ Φανάρι. Στὴν Οὐκρανία ἡ Αὐτόνομη Ἐκκλησία τοῦ Μόσχας δικαιοῦται νὰ ἁγιοκατατάσσει, ἐνῶ ἡ Αὐτοκέφαλη ὄχι!!!
Θὰ ἀναφέρω τέσσερα περιστατικὰ, ἐνδεικτικά του ἤθους τῆς νέας Ἐκκλησίας:
1. “Ἁγιοκατάταξη”… αὐτοχειροτόνητου καὶ τιμητικὴ ἐκδήλωση! Δέκα μέρες μετὰ τὴν παραλαβὴ τοῦ «Τόμου» (6.1.2019) καὶ πρὶν καλὰ-καλὰ «ἐνθρονιστεῖ», ὁ νέος «προκαθήμενος» ἔσπευσε νὰ τιμήσει τὸν Βασίλειο Λιπκόφσκη (Vasyl Lypkivsky) . Παρουσίᾳ τοῦ προέδρου Ποροσένκο καὶ ἑνός «ἐπισκόπου» τῆς νέας του ἐκκλησίας, στὶς 18.1.19 στὸ Cherkasy τῆς Οὐκρανίας ὁ Ἐπιφάνιος ἔκανε τὰ ἀποκαλυ-πτήρια μεγάλου ἀδριάντος πρὸς τιμὴν τοῦ Vasyl Lypkivsky, στὸν ὁποῖο ὁ τιμώμενος εἰκονίζεται ὡς ἀρχιερέας !
Μάλιστα, ὁ ἀποκατασταθείς ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ἀχειροτόνητος Μακάριος τίμησε τὸν Vasyl Lypkivsky στὶς 27.11.2018 ὡς «ἱερομάρτυρα» , ἔχοντας ἁγιογραφήσει καὶ εἰκόνα του!
Ποιὸς εἶναι ὁ Vasyl Lypkivsky; Καθηρημένος Οὐκρανὸς ἱερέας, στὴ συνέχεια αὐτοχειροτόνητος «ἀρχιεπίσκοπος», καὶ ἀργότερα αὐτοανακηρυγμένος «Μητροπο-λίτης Κιέβου καὶ πάσης Οὐρανίας»! Δὲν ἦταν ἀκριβῶς αὐτοχειροτόνητος, ἀλλὰ σὲ σοβιετικοῦ τύπου λαϊκὴ συνέλευση, οἱ παρόντες καθηρημένοι πρώην ἱερεῖς καὶ διάκονοι, μαζὶ μὲ λαϊκοὺς ἀνάμεσά τους καὶ γυναῖκες τὸν «χειροτόνησαν». Μάλιστα γιὰ νὰ εἶναι πιὸ… ἔγκυρη ἡ «χειροτονία» ἐτέθη ἐπὶ τῆς κεφαλῆς τοῦ «χειροτονουμένου» τμῆμα λειψάνου (χειρὸς) τοῦ ἱερομάρτυρος Μακαρίου, ἐπισκόπου Κιέβου! Λόγῳ τοῦ ἀνίερου καὶ ἱερόσυλου τρόπου τῶν «χειροτονιῶν» ἡ ὁμάδα αὐτὴ ὀνομάστηκε στή συνείδηση τοῦ λαοῦ «σαμοσφιὰτοι» (=αὐτοχειροτόνητοι)!
Κατά τόν διαπρεπὴ ἱεράρχη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τόν ἀείμνηστο Μητροπολίτη Σάρδεων Μάξιμο, ὁ Vasyl Lypkivsky ἐφάρμοσε τήν ἒγγαμο ἀρχιερωσύνη, τή δευτερογαμία καί τριτογαμία τῶν κληρικῶν, καί τήν ἀπόρριψη τοῦ μοναχισμοῦ! Ὑψηλό, ἀξιομίμητο, ἐκκλησιαστικό ἦθος, ἂξιο κάθε τιμῆς καί σεβασμοῦ…
Ἐπισημαίνεται, γιὰ νὰ γίνει κατανοητὴ ἡ σοβαρότητα τοῦ ζητήματος γιὰ ὅλη τὴν Ὀρθοδοξία, ὅτι ἡ ὁμάδα τοῦ αὐτοχειροτόνητου Vasyl Lypkivsky μέσα σὲ δυόμισι χρόνια, στὶς ἀρχὲς τοῦ 1924 εἶχε 30 ἐπισκόπους καὶ περίπου 1.500 ἱερεῖς καὶ διακόνους ποῦ ὑπηρετοῦσαν σὲ σχεδὸν 1.100 ἐνορίες, ἐνῶ ἔχει γίνει διασπορά της σὲ Εὐρώπη καὶ Ἀμερική! Μάλιστα, σύμφωνα με τὴ σχετική ἀναφορὰ τοῦ Μητροπολίτη Σάρδεων Μαξίμου:
«Ὁ ὡς ἄνω αὐτοχειροτονήτως τὸν ἐπισκοπικὸν βαθμὸν καὶ τὸν τίτλον τοῦ “Μητροπολίτου Κιέβου καὶ πάσης Οὐκρανίας” ἰδιοποιηθείς Βασίλειος Λιπκόβσκη ἀπηυθύνθη ἐπανειλημμένως πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ἐξαιτούμενος ἐπικοινωνίαν καὶ εὐλογίαν, καὶ δικαιολογῶν ἀδικαιολογήτως τὴν αὐτοχειροτόνητον ἑαυτοῦ καὶ τῶν ἄλλων χειροτονίαν … Περιττὸν βεβαίως καὶ νὰ λεχθῇ, οὐδεμίας ἔτυχε, ὡς εἰκός, ἀπὸ μέρους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀπαντήσεως».
Ποῦ εἶσαι, ἀείμνηστε Ἰεράρχα Μάξιμε, νά δεῖς τήν ἀξιοθρήνητη ἐξέλιξη…
Δυστυχῶς αὐτὸν τίμησε καὶ αὐτὸν προσκυνεῖ ὡς Ἅγιο ἡ νέα Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας… Ἐπισημαίνω μὲ ἰδιαίτερη ἔμφαση ὅτι τὰ ἀνωτέρω δὲν τὰ ἀναφέρουν οἱ Ρῶσοι προκειμένου νά… συκοφαντήσουν τόν «ἀπόστολο τῆς Οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας» (ἔτσι χαρακτήρισε τὸν Λιπκόβσκυ ὁ προκαθήμενος Ἐπιφάνιος), ἀλλὰ οἱ διαπρεπεῖς ἱεράρχες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, οἱ ἀείμνηστοι Μητροπολίτης Σάρδεων Μάξιμος καί πρώην Θυατείρων Μεθόδιος Φούγιας!
2. Καὶ ΛΟΑΤΚΙ;! Κύριε ἐλέησον! Ἡ νέα Ἐκκλησία, γέννημα καὶ ὄργανο τῆς ἀμερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς, δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει ἀναστολὲς γιὰ τὸ κίνημα τῶν κίναιδων (ὁμοφιλοφύλων). Στὶς πρῶτες του δηλώσεις ὁ νέος προκαθήμενος Ἐπιφάνιος δήλωσε ἀναφορικὰ μὲ τὰ δικαιώματα τῶν σοδομιστῶν, κίναιδων κλπ ΛΟΑΤΚΙ:
«Φυσικά, εἶμαι ὑπὲρ τῆς ἔναρξης μεταρρυθμίσεων στὴν ἐκκλησία γιὰ νὰ μὴν ὑπάρχει συντηρητισμός, γιὰ νὰ ἀπομακρυνθοῦμε ἀπὸ τὴν Ρωσικὴ παράδοση καὶ γιὰ νὰ εἶναι ἡ ἐκκλησία ἀνοιχτή, καὶ ἕνας πνευματικὸς ὁδηγὸς γιὰ τὸν Οὐκρανικὸ λαό. Κινούμαστε πρὸς τὴν Εὐρώπη καὶ συνεπῶς θὰ πρέπει νὰ ἀπομακρυνθοῦμε ἀπὸ τὴν συντηρητικὴ Ρωσικὴ παράδοση. Ἡ Ἐκκλησία θὰ πρέπει νὰ εἶναι πιὸ ἀνοιχτή, διότι ἡ Ρωσικὴ Ὀρθοδοξία εἶναι πολὺ συντηρητικὴ… Αὐτὸ εἶναι ἕνα δύσκολο ζήτημα τὸ ὁποῖο δὲν πρέπει νὰ προβάλουμε στὴν ἀρχὴ τοῦ ταξιδιοῦ μας, διότι γνωρίζετε τὸν τρόπο ποὺ ἡ Οὐκρανικὴ κοινωνία ἀντιλαμβάνεται αὐτὸ τὸ θέμα. Τώρα πρέπει νὰ ἐργαστοῦμε πάνω σε αὐτὸ γιὰ νὰ τὸ δεχτεῖ ἡ Οὐκρανικὴ κοινωνία. Εἶναι μιὰ μακρὰ πορεία. Θὰ συζητήσουμε καὶ θὰ ἀναζητήσουμε ἀπαντήσεις σὲ αὐτὰ τὰ περίπλοκα ζητήματα» .
Καὶ σύντομα ἄρχισε νὰ ὑλοποιεῖ τὰ σχέδιά του: Στὴν τελευταία Σύνοδο τῆς Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας συμμετεῖχε ὡς μεταφραστής ὁ κ. Ivan Ryabchiy (https:// spzh.news/gr/news/67209-na-arkhijereskom-sobore-pcu-prisutstvoval-lgbt-aktivist–smi) ἡγετικὸ στέλεχος τοῦ Κινήματος τῶν ΛΟΑΤΚΙ καὶ πρωτοστατῶν στὶς παρελάσεις αἰσχύνης (gay pride) στὸ Κίεβο. Σύμφωνα μὲ τοὺς δημοσιογράφους, ὁ Ryabchiy, ὁ ὁποῖος, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν σεξουαλικό προσανατολισμό του, τοποθετεῖ τὸν ἑαυτό του ὡς ἐθνικιστὴ καὶ πατριώτη, ἦταν προηγουμένως κοντὰ στὴν ἡγεσία τοῦ «Πατριαρχείου Κιέβου». Γιὰ παράδειγμα, τὸ 2016 ὁ «πατριάρχης» Φιλάρετος (Ντενισένκο) ἀπένειμε στὸ Ryabachy τὸ παράσημο τῆς UOC-KP (ἡ σχισματικὴ ὁμάδα τοῦ Φιλαρέτου μὲ τὴν ἐπωνυμία Πατριαρχεῖο Κιέβου)
Ναί! Τὸ δραστήριο μέλος τοῦ κινήματος τῶν ΛΟΑΤΚΙ παρακάθεται στὴ Σύνοδο τῆς Αὐτοκέφαλης Ἐκκλησίας, καὶ βραβεύεται ἀπὸ τὸν «ἐπίτιμο Πατριάρχη» Φιλάρετο «γιὰ τὴν ἰδιαίτερη συμβολή του στὴν ἀναβίωση τῆς πνευματικότητας στὴν Οὐκρανία»!!!
Νὰ χαιρόμαστε τὴ νέα Ἐκκλησία ποὺ ἀνέτειλε!
3. Ἀσφαλῶς καὶ μὲ τοὺς Οὐνίτες! Ἄφησα γιὰ τελευταῖο δεῖγμα ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους τὸ πλέον σημαντικό: αὐτὸ ποὺ ὅλο καὶ περισσότερο θὰ μᾶς ἀπασχολεῖ ἀπὸ ἐδῶ καὶ στὸ ἑξῆς μὲ τὴν Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία. Ἴσως αὐτὸς εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς λόγους ποὺ τὸ Πατριαρχεῖο προχώρησε στὴ δημιουργία αὐτοῦ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μορφώματος.
Ἄκρως ἀνησυχητικὲς εἶναι οἱ θερμὲς σχέσεις ποὺ ὁλοὲν καὶ περισσότερο ἀναπτύσσει ἡ Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία μὲ τοὺς Οὐνίτες. Ὁ καλύτερος φίλος τοῦ Ἐπιφανίου εἶναι ὁ Οὐνίτης Ἀρχιεπίσκοπος Σβετσούκ. Ὅλο γλυκόλογα εἶναι… Μὴν ξεχνᾶμε ὅτι ὁ πάπας εἶχε πεῖ ὅτι «ἡ Οὐκρανία εἶναι τὸ ἐργαστήριο τοῦ Οἰκουμενισμοῦ»! Ὁ σχεδιασμὸς προχωρεῖ μεθοδικά: τὸ Φανάρι θέλει νὰ καταπιοῦμε ὡς Ὀρθόδοξοι τὴν κοινωνία μὲ τοὺς σχισματικούς. Νὰ καταπιοῦμε τὴν ἀνυπαρξία Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς στὴν Ἀρχιερωσύνη. Σιγὰ-σιγὰ θὰ συνηθίσουμε τὸ πήγαινε-ἔλα μὲ τοὺς Οὐνίτες. Καὶ, τελικά, το βῆμα γιὰ νὰ βρεθοῦμε στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ πάπα ποὺ τόσο μᾶς “ἀγαπὰ”, δὲν εἶναι καθόλου δύσκολο… Θὰ μᾶς ποῦν τότε: «Νὰ καὶ οἱ Οὐνίτες τί ἔπαθαν ποὺ ἀναγνωρίζουν τὸν πάπα, καὶ αὐτοὶ εἶναι σὰν Ὀρθόδοξοι. Ἔτσι, θὰ εἴμαστε καὶ ἐμεῖς… ὅλοι μαζὶ ἀγαπημένοι καὶ μονιασμένοι! Ποῦ εἶναι τὸ κακό;».
Ἀποκαλυπτικὸ εἶναι τὸ σχετικὸ video (βλ. https://tasthyras.wordpress.com/2019/12 /21/ουνίτες-και-σχισματικοί-στην-ουκρανί/), τὸ ὁποῖο ἀξίζει νὰ δοῦμε γιὰ νὰ καταλάβουμε τί μᾶς ἑτοιμάζουν.
Εἰλικρινὰ προβληματίζομαι μὲ τοὺς παραδοσιακοὺς Ἕλληνες Ἀρχιερεῖς καὶ θεολόγους οἱ ὁποῖοι ἀποδέχθηκαν, ἐνέκριναν καὶ θέλουν νὰ ἐπιβάλουν στὸν πιστὸ λαὸ τὴν οὐκρανικὴ κακοκεφαλία! Διερωτῶμαι πῶς αἰσθάνονται ὅταν βλέπουν τίς μεθοδεύσεις αὐτές; Δὲν αἰσθάνονται ἒντονες τύψεις ὡς συνένοχοι, διότι συνέπραξαν σὲ ἔγκλημα κατὰ τοῦ Οὐκρανικοῦ λαοῦ μέ τό νὰ ἀναγνωρίσουν τέτοιους ἀνθρώπους ὡς Ποιμένες του καὶ τέτοια Ἐκκλησία ὡς Μάνα του;
Δ΄
Οὐκρανικό: ἀπὸ κανονικὸ σὲ ἐκκλησιολογικὸ ζήτημα
Δυστυχῶς, τὸ ἐκκλησιαστικὸ πρόβλημα τῆς Οὐκρανίας ἐξελίσσεται ἀπὸ πρόβλημα κανονικῆς ὑφῆς σὲ μεῖζον ἐκκλησιολογικό πρόβλημα, μὲ ἀπροσδιόριστες γιὰ τὴν ὥρα συνέπειες καὶ διαστάσεις:
Ἔχουμε στὴ νεώτερη ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία γιὰ πρώτη φορὰ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη νὰ προσδίδει στὰ «πρεσβεῖα τιμῆς» -ποὺ ἀναμφισβήτητα ἡ Ὀρθόδοξη παράδοση Τοῦ ἀναγνωρίζει- ἔννοια παπικοῦ τύπου πρωτείο ἐξουσίας
• Πρωτεῖο τιμῆς (πρεσβεῖα τιμῆς):
1. Συντονιστικὸς ρόλος στὶς πανορθόδοξες σχέσεις.
2. Ἒκφραση καὶ ὑλοποίηση ἀποφάσεων ποὺ λαμβάνουν ἐν Συνόδῳ οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες.
• Παπικὸ πρωτεῖο ἐξουσίας:
1. Ὁ πάπας ἐνεργεῖ ὑπερορίως, ὄχι μόνο στὰ ὅρια τοῦ Πατριαρχείου Ρώμης, ἀλλὰ στὴν καθ’ ὅλου Ἐκκλησία.
2. Ὁ πάπας ἀποφασίζει κυριαρχικά καί ἀνεξάρτητα, ἢ καὶ ἀντίθετα μὲ τὴ γνώμη τῶν κατὰ τόπους Ἐκκλησιῶν.
3. Οἱ λοιποὶ ἐπίσκοποι ὑποχρεοῦνται νὰ ἀποδεχθοῦν τὴν παπικὴ ἀπόφαση.
4. Ἡ παπικὴ ἀπόφαση δὲν χρήζει ἐγκρίσεως, ἀλλὰ οὔτε προσβάλλεται οὔτε ἀναιρεῖται.
Σᾶς παρακαλῶ πολύ, πεῖτε μου, οἱ ἐνέργειες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου στὸ Οὐκρανικὸ τί σᾶς θυμίζουν; Ὀρθόδοξα πρεσβεῖα τιμῆς ἢ παπικὸ πρωτεῖο ἐξουσίας;
Καὶ ἔτι πλέον: ἡ καινοφανὴς στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπαίτηση τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχου νὰ ἐπιλαμβάνεται Αὐτὸς τῶν σοβαρῶν ὑποθέσεων τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, καὶ νὰ μπορεῖ νὰ ἐπεμβαίνει ὑπερορίως στὴν ἀνὰ τὴν Οἰκουμένη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀκόμα καὶ «αὐτεπαγγέλτως καί ὡς ἐκ καθήκοντος» «οὐ μόνον ἔνθα περί Δογμάτων καί ἱερῶν Παραδόσεων καί Κανονικῶν Ἐκκλησιαστικῶν Διατάξεων ἤ περί γενικῶν ζητημάτων ἀφορώντων εἰς ὁλόκληρον τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά καί ἐν πᾶσι τοῖς σχετικῶς σπουδαίοις ἐπί μέρους ζητήμασι τοῖς ἐνδιαφέρουσι ταύτην ἤ ἐκείνην τήν Τοπικήν Ἐκκλησίαν» , φέρνει στό νοῦ τὸ Διάταγμα Dictatus Papae (1075), τοῦ πάπα Γρηγορίου Ζ ́. Στο παπικό Διαταγμα ἀναγράφεται ἡ ἀπαίτηση νὰ ὑποβάλλονται πρός λύση στόν πάπα ὅλες οἱ “cause majores” (μείζονες ὑποθέσεις) τῶν ἀνὰ τὴν οἰκουμένη Ἐκκλησιῶν! Καὶ οἱ συνειρμοὶ συνεχίζονται ἂν θυμηθοῦμε τὶς φράσεις τοῦ θεωρητικοῦ τῆς παπικής Γρηγοριανῆς μεταρρύθμισης, τοῦ καρδιναλίου τῆς Silva Candida (1053-1054) στὸ σύγγραμμά του “De sancta romana ecclesia”, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης εἶναι «ἡ μητέρα ὅλων τῶν Ἐκκλησιῶν» (mater omnium ecclesiarum), ὁ ἄξονας, ἡ πηγὴ καὶ ἡ ἀρχὴ (cardo, fons et origo), ἡ κορυφὴ καί το θεμέλιό τους (vertex et fundamentum).
Καταλαβαίνουμε, σεβαστοὶ πατέρες καὶ ἀγαπητοί, ποῦ ὁδηγεῖται ἡ Ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία μας…
Συνεπῶς, ἡ εὐθύνη ὅλων ὅσων συμπράξουν ἢ διὰ τῆς σιωπῆς τους δώσουν τὴ δυνατότητα νὰ παγιωθοῦν αὐτὲς οἱ παπικές ἀντιλήψεις καὶ πρακτικὲς στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία θὰ εἶναι μεγάλη. Ἡ τυχόν ἀνοχὴ θὰ καταλογιστεῖ ὡς συνενοχή.
Οἱ Προκαθήμενοι τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί οἱ ἐπίσκοποί μας, μάλιστα, ποὺ ἔχουν δώσει ὅρκο σεβασμοῦ στοὺς ἱεροὺς κανόνες, στήν τήρηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς τάξεως καὶ στὴ διατήρηση ἀνοθεύτου τῆς Ὀρθοδόξου ἐκκλησιολογίας, θέλουμε νά πιστεύουμε πώς κατανοοῦν πλήρως τὴν μεγίστη εὐθύνη τους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ Λαοῦ Του.
Ε΄
Ἕνας χρόνος νέα ἐκκλησία Οὐκρανίας …
Συμπληρώθηκε προχθές, στὶς 6.1.2020, ἤδη ἕνας χρόνος ἀπὸ τὴ χορήγηση τοῦ Τόμου στὴν Οὐκρανία. Ὅπως εἶναι φυσικὸ μία ἐκκλησιαστικὴ ἐνέργεια ποὺ ὑπαγορεύθηκε ἀπὸ συγκεκριμένα ἀντίχριστα κέντρα ἐξουσίας, ἡ ὁποία σχεδιάστηκε γιὰ νὰ ὑπηρετήσει ὄχι ἐκκλησιαστικοὺς ἀλλὰ ἀποκλειστικὰ καὶ μόνο γεωπολιτικοὺς στόχους, ποὺ θεμελιώθηκε στὴν περιφρόνηση καὶ καταπάτηση σωρείας ἱερῶν κανόνων, καὶ ὁδεύει ταχέως σὲ ἐκκλησιολογικὴ ἐκτροπὴ δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει καλὰ ἀποτελέσματα γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας. Οἱ πνευματικοὶ νόμοι, θὰ ἔλεγε ὁ Ἃγ. Παΐσιος, θά λειτουργήσουν! Καὶ νὰ τὸ ἀποτέλεσμα:
1. Ἐπιδείνωση τῆς ἐκκλησιαστικῆς καταστάσεως στὴν Οὐκρανία. Ὄχι μόνο δὲν ὑπῆρξε εἰρήνη, ὁμόνοια καί ἑνότητα, ἀλλὰ ἀντιθέτως βιαιότητες, καταλήψεις ναῶν, σπάσιμο θυρῶν τῶν ἱ. Ναῶν μὲ λοστοὺς καὶ ἀλλυσοπρίονα, ἀπειλές, προκηρύξεις κατὰ κληρικῶν, δικαστήρια κοκ.
Ἀλήθεια, ἀγαπητοί μου, πῶς μποροῦμε ἐμεῖς, κληρικοὶ καὶ λαϊκοὶ, νὰ εἴμαστε ἥσυχοι καὶ νὰ στεκόμαστε ἀδιάφοροι στὸν πόνο καὶ τὸ μαρτύριο τῶν χιλιάδων Ὀρθοδόξων ἀδελφῶν μας μελῶν τῆς κανονικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ παραμένουν στὴ Μάνα τοὺς Ἐκκλησία καὶ γιὰ τὸ λόγο αὐτὸ ὑφίστανται τόσες διώξεις; Δὲν εἶναι αὐτοὶ μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ; Δὲν ὑποχρεούμαστε καὶ ἐμεῖς νὰ συμπάσχουμε μαζί τους; Εἶναι δυνατὸν ἐμεῖς ὡς Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες νὰ στεκόμαστε στό πλευρὸ τῶν δημίων τους;
Ἐνδεικτικὸ τῆς ἀπουσίας Πνεύματος τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ ἐπενέργειας πονηροῦ πνεύματος, εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία αὐτοδιασπάστηκε! Τὸ σχίσμα ἀποσχίστηκε! Ὁ Φιλάρετος μὲ κάποιους ἐπισκόπους ἀποσχίστηκε ἀπό τούς σχισματικούς, καὶ ἄρχισε νὰ χειροτονεῖ ἄλλους ἐπισκόπους. Μέχρι σήμερα ἒχει δική του Σύνοδο μέ 8 «Μητοπολίτες»! Τὸ πνευματικὸ παιδί του, ὁ προκαθήμενος Ἐπιφάνιος τὸν καταγγέλλει, καὶ ὁ Φιλάρετος ἀπειλεῖ μὲ ἀποκαλύψεις. Τὸ Φανάρι ποὺ ἀποκατέστησε τὸν Φιλάρετο καὶ τὸν ἀνακήρυξε -ἄκουσον, ἄκουσον!- «ἐπίτιμο Πατριάρχη», στέκεται ἀμήχανο καὶ κατηγορεῖ τοὺς Ρώσους ὅτι φταῖνε ποὺ τσακώθηκε ὁ Φιλάρετος μὲ τὸν Ἐπιφάνιο! Γιὰ γέλια καὶ γιὰ κλάμματα!
2. Καὶ ὅπως ὅλες οἱ δαιμονοκίνητες καταστάσεις δὲν περιορίζονται ἀλλὰ ἐξαπλώνουν τὴν ταραχὴ καὶ τὴ διάσπαση σὲ διορθόδοξο ἐπίπεδο, τό ἲδιο ἀκριβῶς συμβαίνει καί μέ τό Οὐκρανικό Αὐτοκέφαλο:
Στὴν Ἀφρικὴ 30 ἰθαγενεῖς κληρικοὶ ἀπὸ τέσσερις Μητροπόλεις δημοσίευσαν ἐπιστολὴ μὲ τὴν ὁποία διαφωνοῦν μὲ τὴν ἐπιλογὴ τοῦ Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας νὰ ἀναγνωρίσει τοὺς Οὐκρανούς. Πρωτοφανὲς γιὰ τὴν Ἀφρική. Καὶ ὑπάρχει κίνδυνος ἐὰν οἱ ἐκεῖ ἐπίσκοποι δὲν προσέξουν νὰ χάσουν ὅλους τους κληρικοὺς καὶ τότε κλάψτε τὴν ἱεραποστολή…
Στὴν Κύπρο εἶδαν τὸ φῶς τῆς δημοσιότητος ἔντονες λεκτικὲς ἀντεγκλήσεις τοῦ Ἀρχιεπισκόπου μὲ 3- 4 Ἀρχιερεῖς!
Στὴν Ἑλλάδα δὲν βλέπετε τί γίνεται; Δὲν βλέπετε ὅτι ὅλο καὶ περισσότερο ζημιώνεται ἡ τοπική μας Ἐκκλησία μας ἀπὸ τὴν Οὐκρανικὴ αὐτοκεφαλία;
1. Θὰ σᾶς παραπέμψω σὲ ἐπιστολὴ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀλβανίας Ἀναστασίου ποὺ περιγράφει τὴν κατάπτωση ἐξ αἰτίας τοῦ Οὐκρανικοῦ, στὴν ὁποία ἔχει ὁδηγηθεῖ ὁ ἐκκλησιαστικὸς λόγος ἐν Ἑλλάδι «μὲ ἄνωθεν καθοδήγηση καὶ προστασία» -πράγματι, φοβερὴ καταγγελία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Τιράνων!- ὅπως λέει:
«Εἶναι λυπηρὸ ὅτι γιὰ ἕνα τόσο κρίσιμο θέμα ἔχουν κινητοποιηθεῖ ἀνεύθυνα πρόσωπα, μὲ σκοπὸ νὰ λοιδοροῦν ἐκείνους ποὺ διατυπώνουν διαφορετικὲς ἐκτιμήσεις, κολακεύοντας συγχρόνως ὅσους ὑποστηρίζουν.
Ἀποκαλύπτεται ἕνας συγκεκριμένος ἐπιχειρησιακὸς σχεδιασμός. Ὁρισμένοι χρησιμοποιοῦν τὴν κοινωνικὴ δικτύωση.
Τὸ κύριο φερέφωνό τους εἶναι κληρικὸς Μητροπόλεως τῆς Κρήτης (καθοδηγούμενος καὶ προστατευόμενος ἄνωθεν), ὁ ὁποῖος μὲ μία συγκεκριμένη «παρέα κρούσεως» ἀνέλαβαν τὸν ρόλο νὰ εἰρωνεύονται μὲ κακεντρέχεια, νὰ ἐκφοβίζουν καὶ κατὰ τὴ φαντασία τους νὰ τιμωροῦν μὲ ὕβρεις, ἀπειλές, μικρονοϊκὰ σοφίσματα, ἀκόμα καὶ ἄθλιες βωμολοχίες ὅσους ἔχουν διαφορετικὲς προτάσεις γιὰ τὴν ὑπέρβαση τῆς κρίσεως…
Ὅσοι μετέχουν σὲ αὐτὸν τὸν σχεδιασμό, ἀπερίφραστα ἢ μὲ ὑπονοούμενα, ἐπιχειροῦν ἀνενδοίαστα νὰ κολλήσουν ἐτικέτες ἐθνοφυλετικὴς ἐμπνεύσεως, μὲ ἐπιγραφὲς ὅπως «σλαβόφιλοι», «ρωσόφιλοι» καὶ ἄλλα παρόμοια. Πρόκειται γιὰ κατάπτωση ἐκκλησιαστικῆς ἀντιπαραθέσεως, ποὺ ἐξαθλιώνει τὸν διορθόδοξο διάλογο σὲ μία κρίσιμη γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία ἐποχὴ».
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας ἀναφέρεται κυρίως σὲ ὑποστηρικτὲς τῆς αὐτοκεφαλίας ποὺ ἒχουν συστήσει «συγκεκριμένη παρέα κρούσεως», καί λοιδοροῦν, χλευάζουν, προπηλακίζουν ὅσους ἀσκοῦν κριτικὴ στὶς ἐνέργειες τοῦ Φαναρίου, «μὲ ἄνωθεν καθοδήγηση καὶ προστασία»!
2. Προσωπικὰ στενοχωρήθηκα γιὰ τὴν ἀπομείωση τῆς ἀξιοπρέπειας τῆς Ἱεραρχίας μας, ὅταν ὁ Οἰκουμενικὸς προεξόφλησε τὴν ἀπόφασή Της… Δυστυχῶς, κανένας ἐπίσκοπος δὲν διαμαρτυρήθηκε γιὰ τὴν εὐθεία προσβολὴ τοῦ Ἱεραρχικοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
3. Γιὰ νὰ εἴμαστε εἰλικρινεῖς μὲ τοὺς πνευματικούς μας Πατέρες θὰ πρέπει νὰ τοὺς ποῦμε μὲ πολὺ σεβασμὸ ὡς παιδιά τους ὅτι πλήν ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων μᾶς ἀπογοήτευσαν, καὶ ὡς πρόσωπα ἀλλὰ καὶ ὡς σύνολο, ὡς Ἱεραρχία. Διότι, μπορεῖ νὰ μὴν αἰσθανθεῖ κάποιος ἀπογοήτευση ὅταν βλέπει νὰ προσβάλεται ὁ πυρήνας τοῦ συνοδικοῦ συστήματος μὲ τὴν ἄρνηση νὰ διεξαχθεῖ ψηφοφορία ἐπὶ τῆς προτάσεως γιὰ ἔγκριση τῆς αὐτοκεφαλίας; Τί φοβήθηκαν καὶ δὲν ἔθεσαν τὸ ζήτημα σὲ ψηφοφορία; Μήπως ὅτι δὲν τοὺς ἔβγαιναν τὰ κουκιὰ καὶ θὰ ἐκτίθεντο σὲ αὐτοὺς πού εἶχαν ὑποσχεθεῖ ὅτι θὰ λύσουν τὸ ζήτημα; Ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴ Συνοδικὴ «ἀπόφαση», σεβαστοὶ Ἀρχιερεῖς ἔχουν καταθέσει σοβαρότατες ἐνστάσεις, π.χ. «ἐσπευσμένη διαδικασία», «ἀνέτοιμους καὶ ἀπληροφόρητους καὶ ἐντελῶς ἀπροετοίμαστους Ἀρχιερεῖς», ζήτημα ποὺ ἦταν «ἀνώριμο πρὸς συζήτηση», «βιαστικὲς ἀποφάσεις», ἐνῶ τὸ κρίσιμο ὑπόμνημα τῶν Συνοδικῶν Ἐπιτροπῶν εἶναι «πρόχειρον καὶ περιέχει ἀνακρίβειες, ἀντιφατικά, ἀλλοπρόσαλλα καὶ προχειρότητες» γιὰ νὰ περιοριστῶ μόνο σὲ ὅσα ἔχει ἀναφέρει ὁ πολιὸς Μητροπολίτης Ἠλείας Γερμανὸς , ἐνημερώνοντας ὑπεύθυνα τούς ἱερεῖς του σὲ ἱερατικὴ σύναξη.
4. Ἀπογοήτευση αἰσθανθήκαμε καὶ ἀπὸ συνοδικὲς συνομιλίες, ὅπως αὐτὲς διέρρευσαν, χωρὶς νὰ διαψευστοῦν. Μποροῦμε νὰ μὴν θλιβόμαστε ὅταν ἀκοῦμε τοὺς Ἱεράρχες μας νὰ σιωποῦν σχεδὸν στὸ σύνολό τους γιὰ τὰ κρίσιμα κανονικά, ἐκκλησιαστικὰ καὶ θεολογικὰ ζητήματα ποὺ τέθηκαν μὲ τὴν Οὐκρανικὴ Αὐτοκεφαλία, καὶ νὰ ὁμιλοῦν γιὰ «λεβέντικη Ἱεραρχία» ἢ νὰ ἐπικαλοῦνται τὸ ἐθνικὸ φρόνημα μὲ φτηνὰ ἐθνοφυλετικοῦ τύπου ἐπιχειρήματα «δὲν θὰ ἀφήσουμε τοὺς Ρώσους νὰ μᾶς πάρουν τὸ Πατριαρχεῖο»; Εἶναι πολὺ τραγικὸ Ἕλληνες Ἱεράχες ἐν Συνόδῳ (δηλαδή στὸ πλέον ἐπίσημο βῆμα, ὅπου θὰ ἔπρεπε νὰ παράγεται θεολογία) νὰ προσπαθοῦν νὰ ὑποστηρίξουν τὴν Οὐκρανικὴ αὐτοκεφαλία ἐξιστορώντας πόσο κακὴ εἶναι ἡ Μόσχα, ὁπότε “καλά τούς ἔκανε” ὁ Βαρθολομαῖος! Ἂν εἶναι δυνατόν! Ἡ ἐπιχειρηματολογία αὐτὴ μὲ πάει πίσω 15 χρόνια, στὴν οἰκογενειακή μου ζωή, ὅταν τὰ μικρὰ, τότε, παιδιά μου τσακώνονταν. Ὅταν μάλωνα τὸ ἕνα μοῦ ἔλεγε ὅτι ὁ ἄλλος μὲ πείραξε πρῶτος, καὶ τό ἄλλο δικαιολογεῖται: δὲν φταίω ἐγώ, ἐκεῖνος ἄρχισε πρῶτος… Καὶ ἂν τὰ παιδικὰ τερτίπια μᾶς προκαλοῦν θυμηδία, δὲν συμβαίνει τὸ ἴδιο ὅταν ἡ ἴδια βάση ἐπιχειρηματολογίας ἀκούγεται ἀπὸ ἐπισκόπους ἐν Συνόδῳ γιὰ τὰ τόσο κρίσιμα θεολογικὰ ζητήματα. Ὡς λογικὸ ποίμνιο, ἐπειδὴ καὶ ἀγαποῦμε καὶ σεβόμαστε τοὺς Ποιμένες μας, θέλουμε καὶ ἀπαιτοῦμε ἀπὸ αὐτοὺς σοβαρότητα, νὰ σταθοῦν δε στὸ ὕψος ποὺ τούς ἔθεσε ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
Ὁτιδήποτε ἄλλο εἶναι ἀπογοητευτικὸ καὶ μᾶς γεμίζει μὲ πικρία…
Θὰ ἤθελα νὰ σταθῶ λίγο περισσότερο στὴν ἐνώπιον τῆς Συνόδου δήλωση τοῦ Μητροπολίτου μας. Ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας εἶπε: «ἂν οἱ Ρῶσοι εἶχαν ἔρθει στὴ Σύνοδο τῆς Κρήτης δὲν θὰ εἶχε δώσει αὐτοκεφαλία ὁ Πατριάρχης στὴν Οὐκρανία». Δυστυχῶς ὁ Ποιμενάρχης μας ἔχει ἀπόλυτο δίκιο. Ἡ δήλωση αὐτὴ εἶναι πέρα γιὰ πέρα σωστὴ –δυστυχῶς! Ἂν εἶχαν πάει οἱ Ρῶσοι στὴν Κρήτη δὲν θὰ ἔδινε αὐτοκεφαλία στὴν Οὐκρανία. Αὐτὸ τὸ εἶχε ὑποσχεθεῖ ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης Βαρθολομαῖος στὸν Πατριάρχη Μόσχας στὸ Σαμπεζὺ τῆς Γενεύης κατὰ τὴν τελευταία πρὸ τῆς Συνόδου τῆς Κρήτης Σύναξη τῶν Προκαθημένων (Ἰανουάριος 2016), ὅπως τὸ ἔχουν δηλώσει σὲ ἐπιστολὲς τους ὁ Πατριάρχης Σερβίας καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Τσεχίας καὶ Σλοβακίας. Μάλιστα, Ἕλληνας ἐπίσκοπος ποὺ ὑπεραμύνεται τῶν δικαίων τοῦ Πατριαρχείου μοῦ περιέγραψε ἀκριβῶς τί ἔγινε στὸ Σαμπεζὺ τὸν Ἰανουάριο 2016: στὴ Σύναξη τῶν Προκαθημένων ὁ Μόσχας ἦταν ἐντελῶς ἀρνητικὸς γιὰ τὴν Πανορθόδοξη καὶ ἔτσι φαινόταν ὅτι ἡ Σύναξη ὁδηγεῖτο σὲ ἀδιέξοδο. Στὸ διάλειμμα, πίνοντας καφὲ στὸ σαλόνι, λέει ὁ Οἰκουμενικὸς στὸν Μόσχας ἐνώπιον τῶν ἄλλων Προκαθημένων: «ἔλα ἐσὺ στὴν Κρήτη καὶ δὲν θὰ πειράξω ἐγὼ τὴν Οὐκρανία!». Συμφώνησε σὲ αὐτὸ ὁ Μόσχας, μπῆκαν ἀγαπημένοι στὴν αἴθουσα διασκέψεων, καὶ ἀνακοίνωσαν τὴ διεξαγωγὴ τῆς Πανορθοδόξου στὴν Κρήτη! Τελικὰ ὅμως ἡ Μόσχα ὄχι μόνο δὲν πῆγε στὴν Κρήτη γιὰ νὰ διατρανώσει τὴν πρωτοκαθεδρία τοῦ Κωνσταντινουπόλεως, ἀλλὰ 6 μῆνες μετὰ τὴν Κρήτη μὲ ἀφορμὴ τὰ γενέθλια τοῦ Κυρίλλου διοργάνωσε ἀντι-Σύναξη Προκαθημένων μὲ ντεκὸρ ποὺ θύμιζε τὴν Πανορθόδοξη. Αὐτὸ ξεχείλησε τὴν ὀργὴ τοῦ Φαναρίου…
Σὲ αὐτὸ ἀναφέρθηκε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας ὅταν εἶπε: «ἂν οἱ Ρῶσοι εἶχαν ἔρθει στὴ Σύνοδο τῆς Κρήτης δὲν θὰ εἶχε δώσει αὐτοκεφαλία ὁ Πατριάρχης στὴν Οὐκρανία».
Εἶπα, ὅμως «δυστυχῶς αὐτὸ εἶναι ἀλήθεια». Γιατί «δυστυχῶς»; Διότι καὶ ἀπὸ αὐτὸ ἀποδεικνύεται ὅτι τὰ κίνητρα γιὰ τὴν ἐκχώρηση τῆς αὐτοκεφαλίας δὲν ἦταν πνευματικά! Δὲν ὑπῆρξε ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν Οὐκρανικὸ λαό, δὲν ὑπῆρξε ἀγωνία γιὰ τὴν ἐπούλωση τοῦ σχίσματος. Δὲν ὑπῆρξε πόνος καὶ πόθος γιὰ ἐπιστροφὴ τῶν πιστῶν στὴν κοινωνία μὲ τὴν Ἐκκλησία. Ὑπῆρξαν μόνο σκοπιμότητες ἐκκλησιαστικῆς πολιτικῆς. Ἂν ἡ Μόσχα μὲ τὴν παρουσία της στὴν Κρήτη ἐπιβεβαίωνε τὴν Πρωτοκαθεδρία τοῦ Κωνσταντινου-πόλεως δὲν θὰ καιγόταν καρφὶ σὲ κανέναν γιὰ τὸ σχίσμα στὴν Οὐκρανία. Μήπως ἔχω ἄδικο;
5. Ἄφησα τελευταία στὴν ἑνότητα αὐτὴ τὴν ταραχὴ καὶ τὴν ἀναστάστωση ποὺ ἔχουν προκαλέσει οἱ ἐπισκέψεις τῶν αὐτοκεφαλιστῶν στὴ χώρα μας. «Ἐπίσκοποι» τῆς νέας Ἐκκλησίας πῆγαν στὴν Πάτμο, στὴν Ἱ. Μονὴ τοῦ Ἠγαπημένου (ἱδρυτὴς ὁ Ἃγ. Ἀμφιλόχιος Μακρής), στὴν πανήγυρη τῆς Μονῆς (ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ). Τὸ ἀποτέλεσμα: καμία μοναχὴ τῆς μονῆς δὲν κοινώνησε! Γιὰ σκεφτεῖτε, ἀγαπητοί, ἡμέρα Εὐαγγελισμοῦ καὶ πανήγυρη Μονῆς καὶ οἱ μοναχὲς νὰ μὴν κοινωνήσουν…
Δὲν εἴδατε τὸ θράσος τῶν αὐτοκεφαλιστῶν πρὶν καλὰ-καλὰ στεγνώσει ἡ ὑπογραφὴ τῆς ἀναγνωρίσεως, νὰ κάνουν περιοδεία στὴν Ἑλλάδα, γιὰ νὰ προσκυνήσουν, δῆθεν, τὰ ἱερά τῆς πατρίδας μας. Οὐσιαστικὰ ἤθελαν νὰ βγάλουν φωτογραφίες γιὰ νὰ τὶς παρουσιάσουν στὸν ἁπλὸ λαὸ τῆς Οὐκρανίας καὶ νὰ ποῦν: «Νά! ὁλόκληρη ἡ Ἑλλάδα ἐμᾶς ἀναγνωρίζει καὶ ὄχι τὸν Ὀνούφριο»! Τέτοιοι εἶναι, αὐτὸ εἶναι τὸ πνευματικό τους ἐπίπεδο!
Εὐτυχῶς ἡ πόλη μας δὲν ἀτιμάστηκε, οὔτε τὸ θυσιαστήριο τοῦ Πρωτοκλήτου μας βεβηλώθηκε. Αὐτὸ ὀφείλετο σὲ δύο πρόσωπα: α) στὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας ὁ ὁποῖος δὲν τοὺς ἔδωσε ἄδεια νὰ λειτουργήσουν, ὅπως εἶχαν ἀνακοινώσει. Προσωπικὰ εὔχομαι καὶ προσεύχομαι ὁ Θεὸς νὰ τοῦ δίνει πνευματική δύναμη, ὥστε καὶ σὲ ἄλλες παρόμοιες ἐπιθέσεις τοῦ δαίμονα καὶ τῶν ὀργάνων του νὰ μὴν ὑποκύψει. Εἶμαι βέβαιος ὅτι οἱ σχετικὲς πιέσεις θὰ ἐνταθοῦν ὄχι μόνο ἀπὸ τοὺς σχισματικούς τῆς Οὐκρανίας ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοὺς προστάτες τους, ἐκκλησιαστικοὺς καὶ πολιτικούς.
Τὸ δεύτερο πρόσωπο μετὰ τὸν Μητροπολίτη ὁ ὁποῖος συνέβαλε στό νὰ μὴ μιανθεῖ τὸ ἱερὸ Ἀποστολεῖο τοῦ Πρωτοκλήτου εἶναι ἕνας ἁπλὸς Χριστιανός, ὁ Σπύρος Ζορμπαλᾶς. Ὀφείλω δημόσια νὰ πῶ ὅτι μὲ τὸν κ. Ζορμπαλά συναντηθήκαμε γιὰ πρώτη φορὰ 1-2 μέρες πρὶν ἔρθουν οἱ σχισματικοὶ καὶ τοῦ διατύπωσα κάποιες ἐπιφυλάξεις μου. Ὁμολογῶ, ὅμως, ὅτι ἔκανα λάθος καὶ ἡ κίνησή του πέτυχε, διότι κατατρόμαξε τοὺς σχισματικοὺς, ὥστε ἀναγκάστηκαν νὰ ἀλλάξουν τὸ πρόγραμμά τους καὶ νὰ μὴν παραβρεθοῦν σὲ Θ. Λειτουργία στὸν Ἱ. Ναὸ τοῦ Πρωτοκλήτου! Ἐπιβεβαιώθηκε γιὰ ἄλλη μία φορὰ τὸ τοῦ Μωϋσέως: «διώξεται εἷς χιλίους καὶ δύο μετακινήσουσι μυριάδας».
Ἀγαπητοί μου, νομίζω, πλησιάζει ἡ ὥρα ποὺ θὰ πρέπει νὰ πάρουμε ἀποφάσεις, πιθανὸν καὶ ἐπώδυνες. Δὲν ἔχουμε καμία δικαιολογία ὅταν βλέπουμε νὰ βεβηλώνονται τὰ θυσιαστήρια ἀπὸ τὰ λακτίσματα τῶν κατὰ πνεῦμα ἡμιόνων [θυμηθεῖτε, παρακαλῶ, τὸ φοβερὸ ὅραμα τοῦ Μ. Ἀντωνίου ὅταν εἶδε τοὺς Ἀρειανοὺς ὡς ἡμιόνους νὰ ἔχουν περικυκλώσει τὴν Ἁγ. Τράπεζα τῆς Σκήτης, νὰ χοροπηδοῦν καὶ νὰ τὴν λακτίζουν. Κατὰ τὸν Ἱ. Χρυσόστομο δὲν διαφέρουν πολὺ οἱ αἱρετικοὶ ἀπὸ τοὺς σχισματικούς, διότι καὶ οἱ δύο ὁδηγοῦν ψυχὲς ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας, στὴν ἀπώλεια]. Ἄν, λοιπόν, δοῦμε ἄλογα ζῶα νὰ μπαίνουν στὸν ἱ. Ναό, νὰ κοπρίζουν καὶ νὰ τὸν μαγαρίζουν δὲν θὰ ἀντιδράσουμε ἀλλὰ θὰ σταθοῦμε ἀδιάφοροι καὶ θὰ ποῦμε: αὐτὸ εἶναι δουλειὰ τοῦ νεωκόρου καὶ τοῦ παπᾶ; Δὲν συμβάλλουμε ἔτσι, μὲ τὴν ἀδιαφορία μας, στὴ βεβήλωση τῶν ἱερῶν τῆς πίστεώς μας;
Ὡς πιστὸς Λαὸς τοῦ Θεοῦ καλούμαστε νὰ ἀφήσουμε τὴν πνευματικὴ ραστώνη καὶ τὸν ἐφησυχασμὸ, καὶ νὰ ἀναλάβουμε στὸ μέτρο τῶν δυνάμεων καὶ δυνατοτήτων μας ἕκαστος ἡμῶν τὶς εὐθύνες ποὺ τοῦ ἔχει ἀναθέσει ἡ Ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία, ὅπως συμπυκνώνεται ἐπιγραμματικὰ στὴν περίφημη ἀπάντηση τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς (1848) πρὸς τὸν πάπα: «ὁ Λαὸς τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ φύλακας τῆς θρησκείας».
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)