Ως συνειδητός αγών, η άσκησις ημών αποβαίνει εν τη εξελίξει αυτής επιστήμη, τέχνη, πνευματική καλλιέργεια. Αλλ’ επαναλαμβάνομεν, όσον υψηλή και εάν είναι η καλλιέργεια αύτη, εκ της ανθρωπίνης αυτής απόψεως, έχει εντελώς συμβατικήν αξίαν. Πάσα μορφή ασκήσεως –νηστεία, αγρυπνία, εγκράτεια, βίος αυστηρός, πτωχεία υπό μορφήν ακτημοσύνης και απουσίας επιθυμίας «κτήσεως» ως ελευθερία εκ της εφ’ ημάς εξουσίας του υλικού κόσμου· υπακοή ως υπερνίκησις της εγωϊστικής «ατομικής» θελήσεως ημών και ως μία εκ των υψηλών και θαυμασίων φανερώσεων της αγάπης ημών προς τον Θεόν και προς τον πλησίον· ερημικός βίος ως αναζήτησις εσωτερικού καταφυγίου, όπου να δύναται τις να «προσεύχηται τω Πατρί εν τω κρυπτώ»· μελέτη εν τω λόγω του Θεού, ουχί υπό την «εξωτερικήν» έννοιαν, ήτοι προς απόκτησιν ακαδημαϊκής γνώσεως, αλλά κατά τρόπον διαποτίζοντα ολόκληρον την ύπαρξιν δι’ εκείνου του πνεύματος της εν χάριτι ζωής και Θεογνωσίας, το οποίον εμπεριέχεται εις την Αγίαν Γραφήν και τα έργα των Αγίων Πατέρων· σωφροσύνη ως υπερνίκησις των «αλόγων» κινήσεων της σαρκός και εν γένει του «σαρκικού φρονήματος» δια της παραμονής εν τη μνήμη του Θεού· ανδρεία, μακροθυμία, ταπείνωσις, συμπάθεια και ευσπλαγχνία ως έκφρασις της αγάπης προς τον Θεόν και τον πλησίον· πίστις ως αυτούσιος εκδήλωσις αυτής της αγάπης– δύναται και οφείλει να είναι η λογική και ελευθέρα άσκησις του ανθρώπου, μέχρις ότου έλθη η τα πάντα στερεούσα ενέργεια της Θείας Χάριτος να σφραγίση τους ασκητικούς αγώνας· πάσα μορφή ασκήσεως θα παραμένη ανθρώπινον έργον, και κατά συνέπειαν φθαρτόν....
πηγή:Άσκησις και θεωρεία
