Πνευματικά κακομαθημένοι έως και αχάριστοι!

Γράφει ο Ελπιδοφόρος Σωτηριάδης, MD, SM, ScD

Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας

Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Η πανδημία του κορωνοϊού έχει ήδη τελειώσει εδώ και αρκετό καιρό, αλλά παρόλα αυτά, στην Ελλάδα και την Κύπρο, οι κυβερνήσεις συνεχίζουν, σε πείσμα της εξόφθαλμης παγκόσμιας πραγματικότητας, να ταλαιπωρούν τους ανθρώπους με εξετάσεις ταχείας ανίχνευσης, μάσκες και άλλους περιορισμούς. Αν δούμε όμως και την θετική πλευρά των συνεχιζόμενων περιορισμών, θα λέγαμε ότι μας κρατούν έστω και κατ’ ελάχιστον σε εγρήγορση για την οσονούπω επερχόμενη νέα πανδημία που συχνά πυκνά «ευαγγελίζονται» οι γνωστοί άγνωστοι.

Είναι αλήθεια ότι ζήσαμε δύσκολες καταστάσεις, γεμάτες ένταση και πρωτόγνωρες προκλήσεις, που μας οδήγησαν πολλές φορές στα όρια της αντοχής μας. Ταυτόχρονα όμως δημιούργησαν και σωτήριες προϋποθέσεις γνωριμίας και συναδέλφωσης με αμέτρητους συμπολίτες μας στα πλαίσια ενός κοινού αγώνα και της λυτρωτικής ανθρώπινης αλληλεγγύης που γεννήθηκε μέσα από αυτή την δοκιμασία.

Μέσα στα πλαίσια της παρελθούσας πανδημίας, αναλογίζομαι συχνά πυκνά τον τελευταίο καιρό, την ανεπανάληπτη ευλογία που είχαμε να μπούμε εικονικά σε εκατοντάδες ή/και σε χιλιάδες σπίτια μέσω τηλεφώνου ή/και διαδικτύου. Αληθινή ευλογία, αφού, θέλοντας και μη, είχαμε την ευκαιρία να ψηλαφήσουμε για λίγο εκ του μακρόθεν τον πόνο που κουβαλά ο κάθε άνθρωπος σε αυτή την ζωή και να συνειδητοποιήσουμε πόσο μεγάλους σταυρούς σηκώνουν οι συνάνθρωποι μας.

Ασχολούμενοι με τον κορωνοϊό, έχουμε γνωρίσει συνανθρώπους μας που υπομένουν ασήκωτους, για τα σύγχρονα ανθρώπινα μέτρα, μαρτυρικούς σταυρούς αλλά ταυτόχρονα δοξάζουν τον Θεό και διδάσκουν έμπρακτα την Ορθόδοξη πίστη που θα ξάφνιαζε ακόμα και τον πιο ορκισμένο άπιστο. Είδαμε έκθαμβοι τόσους και τέτοιους σταυρούς δοκιμασίας που σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν υπάρχουν ανθρώπινοι ώμοι που να μπορούν να τους σηκώσουν. Τέτοιους σταυρούς που σε υποχρεώνουν αβίαστα να υποκλίνεσαι με δέος μπροστά στο μεγαλείο των ανθρώπων που τους υπομένουν. Αληθινά, αυτή ήταν η μεγαλύτερη έκπληξη και ευλογία αλλά συνάμα και δική μας καταδίκη, να γνωρίσουμε ανθρώπους που σηκώνουν τον επίγειο βαρύ σταυρό τους με αφάνταστη υπομονή, εκπληκτική εγκαρτέρηση και αταλάντευτη πίστη.

Μέσα στην αμεριμνησία της καθημερινότητάς μας, και έχοντας διανύσει την μέχρι τώρα ζωή μας χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες, χωρίς ανυπέρβλητα προβλήματα, χωρίς σοβαρές ασθένειες, χωρίς πείνα, χωρίς ανέχεια, χωρίς μοναξιά, χωρίς ορφάνια, χωρίς προδοσία χωρίς, χωρίς, χωρίς… τώρα μόλις αρχίζουμε να υποπτευόμαστε πόσο πνευματικά κακομαθημένοι είμαστε σε βαθμό αχαριστίας!

Πώς αλλιώς να χαρακτηρίσω την αυτόματη μεμψιμοιρία μας απέναντι στον Θεό με την παραμικρή δυσκολία που εμφανίζεται; Πώς να αξιολογήσω την αδυναμία μας να δεχτούμε μια οποιαδήποτε ελάχιστη δοκιμασία στη ζωή, χωρίς να καταστούμε Θεομάχοι; Πώς να ερμηνεύσω ακόμα και την απροθυμία μας να μοιραστούμε τον πόνο του άλλου κατηγορώντας οποιονδήποτε άλλο εκτός από τον εαυτό μας; Πώς να κρίνω την συνένοχη σιωπή μας μπροστά στην κοινωνική αδικία, την εκνευριστική μας αδιαφορία μπροστά στα καθημερινά βάσανα των συνανθρώπων μας, την άρνησή μας να δώσουμε κάτι στον άλλο, ακόμα κι όταν πρόκειται για λίγο από τον χρόνο μας, την ανάλγητή αναισθησία μας μπροστά στην διαρκή φυσική και ψυχική εξουθένωση των συνανθρώπων μας, και τέλος, το συνεχές κυνηγητό ενός εφήμερου πλούτου ανάμεσα σε τόση και τέτοια ανθρώπινη φτώχεια και δυστυχία χωρίς ίχνος διάθεσης ακόμα και για την ελάχιστη ελεημοσύνη!

Θα μπορούσαμε, όπως οι ευτελέστεροι των πολιτικών, να πούμε το γνωστό «μα και οι άλλοι τα ίδια κάνουν…» ώστε να αυτο-απαλλαχτούμε από τον έλεγχο της συνείδησης με τις πονηριές του θανατηφόρου εγωϊσμού μας όταν πια… έχει καταντήσει αδάμαστο θηρίο. Μας απαλλάσσει άραγε αυτή η φτηνή δικαιολογία από τις ασήκωτες ευθύνες; Είναι ποτέ δυνατόν να προοδεύσουμε πνευματικά με όρους συγκριτικής αυτοδικαίωσης; Το τραγικότερο είναι ότι έχουμε «εκπαιδευτεί» από την ανθελληνική και αιρετική δυτικόφρονη κουλτούρα να θεωρούμε δικαίωμα την απόλαυση των πάντων χωρίς ευθύνες, την απόκτηση των πάντων χωρίς κανόνες, την καταπάτηση των άλλων χωρίς ενοχές! Έχουμε «μάθει» να ζητούμε από τον Θεό χωρίς όρια, να λαμβάνουμε από τον Θεό χωρίς ευχαριστία, να απολαμβάνουμε τα αγαθά του Θεού χωρίς δοξολογία!

Όσο όμως κι αν φαντάζει απαράδεκτη η πιο πάνω πορεία σε ατομικό επίπεδο, άλλο τόσο είναι αληθινά απογοητευτική μια παρόμοια συμπεριφορά αχαριστίας σε οικογενειακό επίπεδο και πολύ περισσότερο καταδικαστική η αχαλίνωτη κατρακύλα σε εθνικό επίπεδο. Είμαστε ατομικά και συλλογικά αδικαιολόγητοι, γιατί ζούμε και συνεχίζουμε να απολαμβάνουμε τις πλουσιοπάροχες υλικές και πνευματικές δωρεές του Θεού σε μια Ελλάδα (και Κύπρο) που με δική μας ευθύνη παραπαίει βυθιζόμενη στην αμαρτία και την ύβρη.

Πού να βρούμε έστω και την ελάχιστη δικαιολογία για τη σημερινή μας κατάντια; Όταν έχουμε συνομιλήσει με Αγίους του αναστήματος ενός Παϊσίου, έχουμε λειτουργηθεί με Αγίους της τάξης ενός Πορφυρίου, έχουμε διακονηθεί και ελεηθεί από Αγίους του διαμετρήματος ενός Ιακώβου, έχουμε καθίσει στην προσφερόμενη τράπεζα μαζί με Αγίους του αναστήματος ενός Ευμενίου και τόσων άλλων που έζησαν και ζουν ακόμα μαζί μας, τι έχουμε να αντιπαραβάλουμε για να μην καταλήξουμε στον πάτο; Δυστυχώς, στις μέρες μας, το μόνο που καταφέρνουμε να επιβεβαιώνουμε διαρκώς, είναι ότι μπορούμε να αναπροσαρμόζουμε τον πάτο κάθε φορά και πιο κάτω!

Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν ευεργετηθεί με άπειρες άνωθεν δωρεές που ανταγωνίζονται τις άπειρες ευεργεσίες του Θεού προς τον εκλεκτό λαό του Ισραήλ. Αντίστοιχα όμως και ανάλογα, οδεύουμε στην ίδια πορεία, ανταγωνιζόμενοι να αποδώσουμε κι εμείς την ίδια και χειρότερη αχαριστία προς τον δωρεοδότη Θεό.

Καθώς οδεύουμε στο εκούσιο πάθος και την Σταυρική θυσία του Χριστού, δεν μας μένει τίποτε άλλο από την μεταμέλεια και την ειλικρινή μετάνοια. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο σε βιοτικές μέριμνες. Δεν μας μένει παρά να κλάψουμε πικρά μαζί με τον Πέτρο για την αχάριστη άρνηση και να επιλέξουμε μαζί με τον Σίμωνα Κυρηναίο να σηκώσουμε εκούσια έστω ένα ελάχιστο σταυρό αναμένοντας και την δική μας Ανάσταση!

Καλή Aνάσταση!