Ήθελα να γράψω ένα ποίημα «Ισαάκ του Σύρου»!… διάβασα. «Υπέρ πάντα, την σιωπήν αγάπησον». Και δεν έγραψα τίποτα! Και δεν είπα τίποτα!

 

Συναξάριον.
Τῇ ΚΗ΄ (28ῃ) τοῦ μηνὸς Ἰανουαρίου, Μνήμη τῶν Ὁσίων Πατέρων ἡμῶν Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου (373) καί Ἰσαὰκ ἐπισκόπου Νινευῒ τοῦ μεγάλου Ἡσυχαστοῦ καὶ πολὺ ἀδικημένου (6ος αι.).

Ἰσαὰκ τὸν Ὅσιον χρεὼν γεραίρειν,
ὥσπερ δι’ αὐτοῦ μυούμενοι τὰ κρείττω.
Εἰκάδι ὀγδοάτῃ Ἰσαὰκ ἄφθιτον κλέος ὕδω.

«Ὑπὲρ πάντα τὴν σιωπὴν ἀγάπησον», Ἀββᾶς Ἰσαὰκ ὁ Σῦρος ὁ μέγας πατὴρ τοῦ ἡσυχασμοῦ. 
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης_Διαβάζετε Πατέρες, είναι γνήσια πνευματική τροφή και οδηγούν με ασφάλεια στον πνευματικό δρόμο. Το βιβλίο του Αββά Ισαάκ αξίζει όσο ολόκληρη πατερική βιβλιοθήκη.

ΑΒΒΑ ΙΣΑΑΚ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ

 

Πῆρα χαρτὶ καὶ μολύβι,
ἄνοιξα βιβλία,
βίους ἀσκητῶν μαρτύρων!
Ἤθελα νὰ πῶ ἕνα λόγο γιὰ Σένα.
Ἤθελα νὰ γράψω ἕνα ποίημα
«Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου»!
Γύρισα, εἶδα τὴν ἁγία μορφή σου,
τὸ αὐστηρὸ βλέμμα σου
ὡς τὸ ἱστόρησε αὐτὸ τὸ καλοκαίρι
ἐν προσευχῇ «Φώτιος ὁ ἁγιογράφος».
Στήλωσα πάνω σου τὰ μάτια,
εἶδα τὸ τυλιχτάρι ποὺ κρατοῦσες
στὸ ἅγιο χέρι σου, διάβασα.
«Ὑπὲρ πάντα, τὴν σιωπὴν ἀγάπησον».
Καὶ δὲν ἔγραψα τίποτα!
Καὶ δὲν εἶπα τίποτα!
Νίκος Καμβύσης (+), Ἰσάγγελοι, ποιήματα, β´ ἔκδ. ἐκδ. «ΤΗΝΟΣ», Ἀθῆναι 2007

***

Η αγάπη του Οσίου Παϊσίου του Αγιορείτου για τον Αββά Ισαάκ

 

«Οι αληθινοί Πατέρες, έλεγε ο Όσιος, δεν λένε σκέψεις που κατεβάζει το μυαλό τους, αλλά αυτά που ο Θεός τους κατεβάζει από ψηλά ή εμπειρίες της ζωής τους. Μιλούν για αλήθειες που έζησαν οι ίδιοι, οι οποίες έχουν ζωή και δίνουν ζωή στους ανθρώπους». Και ο ίδιος μιλούσε απλά, «ουκ εν διδακτοίς ανθρωπίνης σοφίας λόγοις, αλλ’ εν διδακτοίς Πνεύματος Αγίου» (Α΄ Κορ. 2,13)….

Κάποτε ένας φοιτητής της Θεολογικής Σχολής τον ρώτησε:
– Γέροντα, πως έγραψε ο Μωυσής την Πεντάτευχο;
– Ε, ευλογημένε, του τα έδειξε ο Θεός σαν τηλεόραση, και τα έγραψε, απάντησε με φυσικότητα ο Πατήρ Παΐσιος, αφού και ο ίδιος είχε πείρα της «πνευματικής τηλεοράσεως».

Μια άλλη φορά ένας θεολόγος, που είχε σπουδάσει στην Γαλλία, επέμενε ότι ο Αββάς Ισαάκ δεν ήταν Ορθόδοξος, επειδή είχε διατελέσει Επίσκοπος σε περιβάλλον νεστοριανών. Ο Πατήρ Παΐσιος προσπαθούσε να του δώση να καταλάβη ότι ο Αββάς Ισαάκ βρίσκεται στην καρδιά της Ορθοδοξίας, αλλά δεν τον έπειθε, και γι’ αυτό στενοχωρήθηκε πολύ. «Τόσο πολύ πόνεσα, είπε, που αν με χτυπούσε ένας με τσεκούρι στο κεφάλι, δεν θα πονούσα τόσο. Μετά είδα και ένα γεγονός. Γι’ αυτό λέω ότι, όταν πονάη κανείς για κάτι, ο Θεός μετά τον πληροφορεί· όλη η βάση εκεί είναι. Αν δεν πονάη η καρδιά δεν πληροφορεί ο Θεός για την ακρίβεια».
Ο Θεός λοιπόν τον πληροφόρησε με ακρίβεια για το συγκεκριμένο ζήτημα. Είδε σε όραμα να περνούν από μπροστά του Ιεράρχες· ανάμεσα τους ήταν και ο Αββάς Ισαάκ, ο οποίος στράφηκε προς το μέρος του και του είπε: «Ναι, έζησα σε νεστοριανό περιβάλλον, υπήρχαν στην επαρχία μου αιρετικοί, αλλά εγώ ήμουν Ορθόδοξος και τους πολέμησα». Ύστερα από αυτό ο Όσιος διακήρυττε με έμφαση: «Ο Αββάς Ισαάκ ήταν Ορθοδοξότατος». Εξηγούσε μάλιστα ότι οι Δυτικοί τον συκοφάντησαν ως μη Ορθόδοξο, επειδή καλλιέργησε τον ησυχασμό. Γι’ αυτό τον ονόμαζε «αδικημένο Άγιο». Και στο Μηναίο, στο Συναξάρι της 28ης Ιανουαρίου, που είναι η μνήμη του Αγίου Εφραίμ του Σύρου, είχε προσθέσει: «Και Ισαάκ του μεγάλου Ησυχαστού και πολύ αδικημένου».

 

«Τους Ασκητικούς Λόγους του αββά Ισαάκ τους είχε στο προσκέφαλό του και τους μελετούσε πάντοτε. Για μια περίοδο έξι ετών ήταν η μοναδική του πνευματική ανάγνωση. Έπαιρνε ένα στίχο και όλη την ημέρα τον επανέφερε συχνά στον νου του, τον μελετούσε βαθειά και πρακτικά, “όπως τα ζώα αναμηρυκάζουν την τροφή τους”, κατά την έκφρασή του. Μοίραζε ευλογία ένα απάνθισμα από τους λόγους του, για να παρακινήσει στη μελέτη τους. Πίστευε ότι «πολύ βοηθά η μελέτη στα Ασκητικά του αββά Ισαάκ, διότι και το βαθύτερο νόημα της ζωής δίνει να καταλάβει κανείς και κάθε είδους μικρό ή μεγάλο κόμπλεξ και εάν έχει ο άνθρωπος που πιστεύει στον Θεό, τον βοηθάει για να το διώξει. Η ολίγη μελέτη στον αββά Ισαάκ αλλοιώνει την ψυχή με τις πολλές της βιταμίνες».
Συνιστούσε και στους λαϊκούς να τον διαβάζουν, αλλά λίγο-λίγο, για να τον αφομοιώνουν. Έλεγε ότι το βιβλίο του αββά Ισαάκ αξίζει ολόκληρη πατερική βιβλιοθήκη. Στο βιβλίο που διάβαζε, κάτω από την εικόνα του Αγίου που κρατά στο χέρι του ένα φτερό και γράφει, σημείωσε: «Αββά μου , δος μου την πένα σου, για να υπογραμμίσω ολόκληρο το βιβλίο σου». Αξίζει δηλαδή να υπογραμμιστεί ολόκληρο το κείμενο.
Όχι μόνο τον μελετούσε ο Γέροντας, αλλά και πολύ τον ευλαβείτο και ιδιαιτέρως τον τιμούσε ως άγιο. Πάνω στη μικρή Αγία Τράπεζα της “Παναγούδας” η μία από τις πέντε-έξι εικόνες που είχε ήταν του οσίου Ισαάκ. Από αγάπη και ευλάβεια προς αυτόν έδωσε το όνομά του σε κάποιον, όταν τον έκανε μεγαλόσχημο…».
Ο Άγιος Παΐσιος, ο Αγιορείτης, Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Βασιλικά Θεσσαλονίκης, 2015, σελ. 369-372 – Ιερομονάχου Ισαάκ, βίος Γέροντος Παϊσίου του αγιορείτου σελ. 248).

Χαρακτηριστικός είναι ο διάλογος που είχε ο Γέροντας Παΐσιος με τον όσιο Γέροντα ασκητή παπα- Τύχωνα. Να πως διηγείται ο Γέροντας Παΐσιος το περιστατικό:
«Μια μέρα με ρώτησε:
– Εσύ παιδί μου, τι βιβλία διαβάζεις;
Του απάντησα:
– Αββά Ισαάκ.
– Πά, πά , πά , παιδί μου, αυτός ο άγιος είναι μεγάλος! Ούτε έναν ψύλλο δεν σκότωνε ο Αββάς Ισαάκ.
Ήθελε με αυτό που είπε να τονίση την μεγάλη πνευματική ευαισθησία του Αγίου».
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Αγιορείται Πατέρες και αγιορείτικα, εκδ. Ιερ.Ησυχαστηρίου «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή 1993, σελ. 32.

***

 

Κάποτε πάλι, έλεγε ο άγιος Γέροντας Παΐσιος ότι, μελετώντας τον Αββά Ισαάκ έμεινε σε μία φράση του στοχαζόμενος και προσευχόμενος για δύο ολόκληρες ώρες.

Ο Γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης προτρέπει όχι μόνο τους προχωρημένους ησυχαστές να μελετούν τον αββά Ισαάκ αλλά και τους αρχάριους. Γράφει σχετικά: «Πολύ θα σε βοηθήσει ο Αββάς Ισαάκ διότι και το βαθύτερο νόημα της ζωής δίνει να καταλάβει κανείς και κάθε είδους μικρό ή μεγάλο κόμπλεξ και εάν έχει ο άνθρωπος που πιστεύει στον Θεό, τον βοηθάει για να τα διώξει. Η ολίγη μελέτη στον Αββά Ισαάκ αλλοιώνει την ψυχή με τις πολλές της βιταμίνες». Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Επιστολές, εκδ. Ιερ.Ησυχαστηρίου «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή 1994, σελ. 69.

Κάθε πρόταση των πατερικών κειμένων δεν κρύβει ένα αλλά πολλά νοήματα, και καθένας τα καταλαβαίνει ανάλογα με την πνευματική του κατάσταση. Καλό είναι να διαβάζη κανείς κείμενο και όχι μετάφραση, επειδή ο μεταφραστής ερμηνεύει το πρωτότυπο ανάλογα με την δική του πνευματικότητα. Πάντως, για να κατανοήση κανείς τους Πατέρες, πρέπει να σφίξη τον εαυτό του, να συγκεντρώση τον νού του και να ζη πνευματικά, γιατί το πνεύμα των Πατέρων γίνεται αντιληπτό μόνο με το πνεύμα. Ειδικά οι Ασκητικοί Λόγοι του Αββά Ισαάκ του Σύρου πολύ βοηθούν, αλλά χρειάζεται να τους μελετάη λίγο – λίγο, για να αφομοιώνη την τροφή. Από το βιβλίο Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου – Πνευματική αφύπνιση, Λόγοι Β’

«Αν πήγαινε κανείς στο Ψυχιατρείο και διάβαζε στους ασθενείς τον Αββά Ισαάκ, θα γίνονταν καλά όσοι πιστεύουν στον Θεό, γιατί θα γνώριζαν το βαθύτερο νόημα της ζωής».

***

Η αγάπη του Οσίου Γέροντος Ιερωνύμου της Αιγίνης για τον Αββά Ισαάκ

  

Ο Γέροντας της Αίγινας Ιερώνυμος συμβούλευε τα πνευματικά του παιδιά: «
Να διαβάζετε από το βιβλίο « Ασκητικοί Λόγοι του Ισαάκ του Σύρου» έστω ένα φύλλο την ημέρα.
Εκεί θα βλέπεστε σαν σε καθρέφτη.
Είναι καθρέφτης ο Ισαάκ. Να βλέπετε δηλ. που βρίσκεσθε.
Επίσης, είναι το θερμόμετρο ο Ισαάκ.
Εκεί μέσα θα βλέπεις τον εαυτόν σου.
Εις τον Ισαάκ θα βλέπεις τους λογισμούς σου: τι μελετούν; Τα πόδια σου που βαδίζουν; Φως τα μάτια σου αν βλέπουν.
Στον Ισαάκ, θα βρεις πολλούς και σωστούς τρόπους, απλανείς, δια να βοηθηθείς πνευματικά.
Του Ισαάκ του Σύρου τους Λόγους, μετά τις δέκα φορές πού θα τους διάβασης, τότε θα καταλάβεις την αξία τους!

«Να μην περάσει μέρα χωρίς να διαβάσεις έστω και μια σελίδα από τον αββά Ισαάκ. Εγώ πολύ τον αγαπώ τον ευλογημένο, γέροντά μου τον έχω. Και σε ό, τι διαβάζεις, να εγκύπτεις και να λέγεις μέσα σου: Εγώ το πράττω αυτό; Έτσι θα παρακινείσαι από την ανάγνωση να μεταβαίνεις εις την πράξιν».

«Ο Ισαάκ ο Σύρος κρύβει ένα µεγάλο θησαυρό. Ανοίξετέ τον, διαβάσετέ τον πλουτίσατε πνευµατικά… Αν δεν έχεις Ισαάκ Σύρο, και αν δεν έχεις λεφτά να τον αγοράσης, να πάρης µια τσάντα και να βγης να ζητήσης χρηµατα και να τον πάρης… Όταν το διαβάζης και χαίρεσαι και ελέγχεσαι… Να διαβάζετε ένα φύλλο την ηµέραν, να βλέπεσθε σαν σε καθρέφτη».

***

Γράφει ο μακαριστός κυρ Φώτης Κόντογλους για τον αββά Ισαάκ τον Σύρο
“…Aς μη σιμώση κανένας σε τούτη την ατίμητη κιβωτό μ’ ελαφρύν λογισμό, αλλά με φόβο και με τρόμο. Γιατί αλλοιώς, άδικα θα θελήση να δροσιστή απ’ αυτή την αγιασμένη βρύση όποιος έχει τη γέψη του χαλασμένη από τα θολά και φαρμακερά πιοτά του κόσμου.
“Για τον άγιο Iσαάκ μπορεί να πη κανένας πως η Σοφία κάθισε σαν μέλισσα χρυσή απάνω στο στόμα του. Όχι η σοφία των σοφών, η μάταια κ’ η σαστισμένη, αλλ’ η αμάραντη, η πηγή της αφθαρσίας, που ελευθερώνει αληθινά όποιον την κατέχει…
“K’ επειδή το Πνεύμα το Άγιο μιλά με το στόμα του, τα λόγια του είναι εξαίσια στο κάλλος, από θείον οίστρον πυρπολημένα. Για τούτο, μ’ όλο που γράφει τόσα πολλά ο τρισμακάριος, απομένει μέσα στο πνεύμα μας μια ιερή σιωπή, σαν να μη μίλησε κανένας, παρά σαν να ακούμε ένα μακρινό αντιλάλημα κάποιας θάλασσας που δεν τη βλέπουμε…
“Tο μάτι του βλέπει τον ήλιο χωρίς να θαμπώση. Σαν αητός εξαίσιος βγαίνει μέσ’ από τα σύννεφα και πετά ατάραχος απάνω από τα μελανά βουνά, αγναντεύοντας το βαθύ πέλαγος, σε καιρό που εμείς καθόμαστε μέσα σ’ ένα στενοπήγαδο, και κράζουμε να μας ελεήση…

Aς βάνουμε παρακάτω λίγες αράδες από τους λόγους του αββά Iσαάκ, που είναι, όπως έγραψε ένας σοφός σημερινός, σαν τα ξωτικά λουλούδια που βγαίνουνε στα ψηλά χιονισμένα βουνά:
“Παρακίνησε τον εαυτό σου να μιμηθής την ταπείνωση του Xριστού, για να ανάψη περισσότερο μέσα σου η φωτιά που άναψε ο Xριστός μέσα σου, και να καούν όλες οι επιθυμίες του κόσμου που θανατώνουνε τον καινούργιον άνθρωπο και που μολύνουνε τις αυλές του Kυρίου, που είναι άγιος και δυνατός. Γιατί εγώ παίρνω το θάρρος να πω, κατά τα λόγια του αγίου Παύλου, πως είμαστε ναός του Θεού. Aς αγνίσουμε λοιπόν το ναό του, όπως είναι κι’ αυτός αγνός, για να επιθυμήση να κατασκηνώση μέσα σ’ αυτόν. Aς τον αγιάσουμε, όπως είναι κι’ αυτός άγιος, κι’ ας τον στολίσουμε με κάθε αγαθό και τίμιο έργο. Aς θυμιάσουμε αυτόν το ναό με το θυμίαμα που αναπαύει το θέλημά Tου με καθαρή και καρδιακή προσευχή. Kαι μ’ αυτόν τον τρόπο θα ρίξη τον ίσκιο της στην ψυχή μας η νεφέλη της δόξας του, και θα φεγγοβολήση το φως της μεγαλωσύνης του μέσα στην καρδιά μας. Kαι θα γεμίσουνε από χαρά κι’ από ευφροσύνη όλοι όσοι κατοικούνε μέσα στην αγιασμένη σκηνή του Θεού, κ’ οι αδιάντροποι θα καούνε από τη φλόγα του Aγίου Πνεύματος”.

Ποιό φίλο απόκτησες στον Ουρανό, για να σε υποδεχθεί, όταν φύγεις απ’ αυτόν τον κόσμο; Σε ποιού το χωράφι δούλεψες, για να σου πληρώσει το μισθό σου; Κλάψε πολύ, για ν’ αναπαυθεί σε σένα το Αγιο Πνεύμα, καθαρίζοντας το ρύπο της καρδιάς.

“Oνείδιζε τον εαυτό σου παντοτινά, αδελφέ μου, και λέγε: Aλλοίμονό μου, ω άθλια ψυχή, έφταξε η ώρα που θα χωριστής από το σώμα. Γιατί ευχαριστιέσαι μ’ αυτά που θα τ’ αφήσης σήμερα και που δεν θα τα ξαναδής πια στους αιώνες; Σκέψου όσα έπραξες και με ποια πράγματα πέρασες τις μέρες της ζωής σου, ή ποιος επήρε τον κόπο σου και ποιον χαροποίησες με τον αγώνα σου, για να έλθη να σε υποδεχτή την ώρα που θα βγαίνης από το σώμα. Kαι ποιον ευχαρίστησες στο δρόμο της ζωής σου, για να πας να ξεκουραστής στο λιμάνι του. Kαι για χάρη τίνος κακοπάθησες και κοπίασες, για να πας κοντά του με χαρά. Ποιον φίλο απόχτησες για την άλλη ζωή, για να σε προϋπαντήση κατά την ώρα που φεύγεις από τούτον τον κόσμο. Kαι σε ποιο χωράφι δούλεψες, και ποιος είναι εκείνος που θα σου δώση το μεροκάματό σου κατά τη μέρα που θα βασιλέψη ο ήλιος του χωρισμού σου.

Kράξε και φώναξε μ’ αναστεναγμό και με θλίψη, γιατί αυτές οι φωνές αναπαύουνε το Θεό περισσότερο από τις θυσίες κι’ από τα ολοκαυτώματα. Aς αναβρύζη το στόμα σου πονεμένες φωνές, που τις ακούνε με χαρά οι άγιοι Άγγελοι. Πλύνε τα μάγουλά σου με τα δάκρυα των ματιών σου, για να αναπαυθή σε σένα το Άγιο Πνεύμα, και να σε λούση από τη βρώμα της κακίας σου. Eξιλέωσε τον Kύριο με τα δάκρυά σου, για να έλθη να σε βοηθήση. Eπικαλέσου τη Mαρία και τη Mάρθα για να σε διδάξουνε λυπηρές φωνές. Kράξε στον Kύριο:
«Kύριε Iησού Xριστέ ο Θεός μας, εσύ που έκλαψες για τον Λάζαρο και που τα μάτια σου στάξανε γι’ αυτόν δάκρυα πονεμένα, δέξου τα πικρά δάκρυά μου, δώσε μου καρδιά πικραμένη για να σε ζητήσω ολόψυχα. Σε άφησα, μη μ’ αφήσης. Ξεμάκρυνα από σένα, έβγα να με ζητήσης και βάλε με στη μάντρα σου μαζί με τα διαλεχτά πρόβατά σου, και θρέψε με με το χορτάρι των θείων μυστηρίων σου»
”Σαν συναπαντήσης κάποιον, τίμησέ τον περισσότερο από την αξία του. Φίλησε τα χέρια και τα πόδια του, και βάσταξέ τα με πολλή τιμή, και βάλε τα απάνω στα μάτια σου. Kαι σαν χωριστεί από σένα, πες γι’ αυτόν κάθε καλόν λόγο. Γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο τον τραβάς στο καλό, και σπέρνεις σ’ αυτόν σπόρο καλόν, κι’ απ’ αυτή τη συνήθεια που συνηθίζεις τον εαυτό σου, τυπώνεται μέσα σου σφραγίδα αγαθή, και θ’ αποχτήσης πολλή ταπείνωση.

***

αββά Ισαάκ του Σύρου

 

Να εμπιστευτείς τον εαυτό σου στον Θεό, σημαίνει να μην κυριεύεσαι πλέον από καμιά αγωνία ή φόβο, να μην βασανιστείς ξανά από κανέναν λογισμό, από καμιά σκέψη πώς δεν έχεις κανέναν για να σε φροντίσει.
Όταν ο νους εκπέσει από αυτήν την εμπιστοσύνη, ο άνθρωπος αρχίζει να πέφτει μέσω των λογισμών σε χιλιάδες πειρασμούς.

Άμα ο άνθρωπος απορρίψει για τον εαυτό του κάθε αισθητή βοήθεια και κάθε ανθρώπινη ελπίδα, όπως συμβαίνει με τους ησυχαστές, και αφιερωθεί στο Θεό με εμπιστοσύνη και καθαρή καρδιά, αμέσως ακολουθεί η θεία χάρη και του αποκαλύπτει τη δύναμή της βοηθώντας τον με πολλούς τρόπους…
Και η θεία χάρη τον απαλλάσσει από πολλά δυσάρεστα και επικίνδυνα πολλές φορές, πράγματα, χωρίς αυτός να τα καταλαβαίνει. Όλα αυτά τα αποδιώχνει άπ’ αυτόν, ανεπαίσθητα, η θεία χάρη, με θαυμαστό τρόπο, και τον σκεπάζει σαν την κλώσα, πού ανοίγει τα φτερά της και σκεπάζει τα κλωσσόπουλα, για να μην πάθουν κανένα κακό.

– Δίψασε για τον Χριστό για να σε μεθύσει με την αγάπη Του.
– Η προσευχή του ταπεινού πάει κατευθείαν από το στόμα στα αυτιά του Θεού.

Όποιος αγαπά την ευχή, αγαπά και τη μοναξιά, διότι εκεί βρίσκει το Χριστό να συνομιλήσει. Περισσότερο απ’ όλα αγάπησε τη σιωπή. Από τη σιωπή γεννάται η ηδονή στην καρδιά και το πλήθος των δακρύων. Η σιωπή μόνη υπερβαίνει όλες τις άλλες εργασίες της μοναχικής πολιτείας!… Εάν φυλάξεις τη γλώσσα σου, εισέρχεσαι στη χαρά του Αγίου Πνεύματος. Αν δεν έχεις καθαρή καρδιά, έχε τουλάχιστο καθαρό στόμα!…

Αυτος που συναισθάνεται τις αμαρτίες του, είναι ανώτερος από κείνον ποὺ ανασταίνει νεκρούς με την προσευχή του μέσα στον κόσμο. Αυτος που στενάζει μία ώρα για την ψυχή του, είναι ανώτερος ἀπὸ κείνον που ωφελεί όλο τον κόσμο με τη διδασκαλία του.

Άνθρωπε, εσύ που νομίζεις, ότι με τον ζήλο σου θεραπεύεις τα ξένα σφάλματα, διώχνεις την υγεία από την ψυχή σου· αν αληθινά επιθυμείς να θεραπεύσεις τους ασθενείς στην ψυχή, γνώριζε καλά, ότι οι ασθενείς και οι άρρωστοι στην ψυχή χρειάζονται περισσότερο συμπάθεια παρά επίπληξη· και πάλι, όταν εσύ δεν έχεις συμπάθεια προς τους άλλους, προξενείς στον εαυτό σου μεγάλη ψυχική βλάβη.

«Έλεγξε με τη δύναμη των αρετών σου αυτούς που σου αντιλέγουν και μη με την πιθανολογία των λόγων σου. Και με την πραότητα και τη γαλήνη των χειλέων σου κατασίγασε των απειθών την αναίδεια. ΄Ελεγξε τους ακόλαστους με την ευγένεια της συμπεριφοράς σου και τους αναίσχυντους κατά τις αισθήσεις, με το συγκράτημα των οφθαλμών σου».

Το μέλι είναι πολύ ωραίο. Όταν, όμως, φάει κανείς πάρα πολύ, μπορεί να του δημιουργήσει εμετό. Έτσι και στα πνευματικά, δεν πρέπει να βγαίνεις αδιάκριτα από τα όρια των δυνατοτήτων σου. Να κάνεις μόνο εκείνο που μπορείς. Αυτό θέλει ο Θεός. Τ’ άλλα θα τ’ αναπληρώσει ο Ίδιος με τη χάρη Του. Γιατί υπάρχει και ο φόβος ν’ απελπισθείς διαβάζοντας τις υψηλές καταστάσεις που έφτασαν οι άγιοι. Προχώρα στην πνευματική ζωή με ταπεινό φρόνημα και ο Θεός δεν θα σ’ εγκαταλείψει. Μην προσπαθείς να φτάσεις πνευματικές καταστάσεις που υπερβαίνουν τις δυνάμεις σου, γιατί θα πέσεις οπωσδήποτε και την πτώση σου αυτή θα την εκμεταλλευθεί ο διάβολος.

– Απόκτησε την γλυκύτητα των χειλέων κατά τους λόγους σου και όλους τους ανθρώπους θα τους έχεις φίλους.
– Αγάπησε τους αμαρτωλούς, μίσησε όμως τα έργα τους και μην τους καταφρονήσεις για τα ελαττώματα τους, μη τυχόν και εσύ πειρασθείς με παρόμοια κακά.

– Δεν υπάρχει αμαρτία ασυγχώρητη παρά μόνο η αμετανόητη.
– Οι Άγιοι δεν έχουν καιρό αργίας διότι είναι απασχολημένοι με τα πνευματικά.
– Ο ελεήμων είναι ιατρός της ψυχής του, διότι διώχνει από μέσα του το σκοτάδι των παθών όπως συμβαίνει με τον δυνατό άνεμο.

Όπως μια χουφτιά άμμου, που πέφτει σε μεγάλη θάλασσα, χάνεται, έτσι και τα αμαρτήματα οποιουδήποτε ανθρώπου δεν μπορούν να σταθούν μπροστά στη φιλάνθρωπη Πρόνοια και στην ευσπλαχνία του Θεού. Και όπως δεν μπορεί να φράξει κανείς μια πηγή με πολύ νερό με μια χούφτα χώμα, έτσι δεν μπορεί να νικηθεί η ελεημοσύνη του Θεού από την κακία των κτισμάτων του.
Όπως δεν είναι δυνατό να εμποδίσουμε τη φλόγα της φωτιάς να ανεβεί προς τα επάνω, έτσι δεν μπορούν να εμποδισθούν οι προσευχές των ελεημόνων να ανεβούν στον ουρανό.

Όσο πλησιάζεις και προοδεύεις στην πορεία σου, τόσο οι εναντίον σου πειρασμοί πληθύνονται. Διότι ο Θεός οδηγεί τη ψυχή στις θλίψεις των δοκιμασιών κατά το μέτρο της Χάριτος που παραχωρεί.
Ο Θεός δεν χορηγεί μεγάλο χάρισμα χωρίς μεγάλη δοκιμασία. Ο Θεός, κατά τη σοφία Του, που βρίσκεται πέρα από την κατανόηση των πλασμάτων Του, όρισε τα δώρα Του να παραχωρούνται ανάλογα με τους πειρασμούς. Επειδή χωρίς δοκιμασίες δεν φαίνεται η Πρόνοια του Θεού και δεν μπορείς να αποκτήσεις παρρησία μπροστά στον Θεό, ούτε να μάθεις τη σοφία του Πνεύματος.
Ας νιώθουμε, λοιπόν, ευγνωμοσύνη και αγάπη για όσα η άφατη φιλανθρωπία του Θεού μας χάρισε και συνεχίζει να μας χαρίζει.

Τ’ αγριοπούλι που λέγεται ερωδιός, φραίνεται και χαίρεται, όπως λένε οι σοφοί, όταν χωρισθεί από τα μέρη πούνε κατοικημένα, και πάγει σ’ έρημον τόπο και κάνει τη φωληά του μοναχό του έτσι κ’ η ψυχή του ασκητή, δέχεται την ουράνια χαρά όταν ξεμακρύνει από τους ανθρώπους και πάγει να κατοικήσει στη χώρα της ησυχίας και καρτερά εκεί πέρα πότε θάρθει η ώρα για να φύγει από τούτον τον κόσμο.

Όποιος γευθεί τη γλυκύτητα της ησυχίας, αποφεύγει τις συνομιλίες με τους ανθρώπους…
Η σιωπή και η προσευχή μας εξομοιώνουν με τους αγγέλους!…

Ο αληθινά ταπεινός περιμένει σιωπώντας το έλεος του Θεού, του Οποίου η αρετή επιβάλλει σιωπή σ’ όλα τα αγγελικά τάγματα, λέγοντας, “Κύριε γεννηθήτω επ’ εμοί το Πανάγιον Σου θέλημα”.

***

 

Χωρίς τη γεύση των παθημάτων του Χριστού, δεν έχει η ψυχή κοινωνία με το Θεό!…

Δέξου να καταφρονηθής, αλλά να μη καταφρόνησης• να αδικηθής, αλλά να μη αδικήσης. Να μη έλθης σε δικαστήριο με κανένα, αλλά αν κατακριθής, υπόμεινε, έστω κι αν δεν είσαι ένοχος.
Μίκρυνε τον εαυτό σου μπροστά σε όλους τους ανθρώπους και θα υψωθείς πάνω απ’ όλους τους άρχοντας τούτου του κόσμου. Ταπείνωσε τον εαυτό σου και θα δεις την δόξα του Θεού εντός σου.Αν έχεις την ταπείνωση στην καρδιά σου, εκεί στην καρδιά σου φανερώνει ο Θεός την δόξα Του.

Ο ταπεινός θεωρεί τον εαυτό του αμαρτωλό και ευτελή και ευκαταφρόνητο.

Είναι δυνατό να γίνει ταπεινός ο άνθρωπος; Ναι, με τη δύναμη των Αχράντων Μυστηρίων, που τελειοποιούν, όπως οι μακάριοι Απόστολοι “εν γλώσσαις πυρίναις” την Πεντηκοστή και με την τελειότητα όλων των αρετών!..

Μακάριος όποιος εγνώρισε τις αδυναμίες του, που είναι το θεμέλιο κάθε αρετής!..

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίσει την αδυναμία του, άν δεν πέσει σε ψυχικούς και σωματικούς πειρασμούς. Τότε προσεύχεται και συντρίβεται και ταπεινώνεται.

Η αμοιβή δε δίνεται στον άνθρωπο για την αρετή του, αλλά για την ταπείνωση του. Χωρίς την ταπείνωση όλα είναι μάταια!…

***

Άγιος Ισαάκ ο Σύρος,
μυρίπνοο άνθος της ευγενείας

 

«Απόκτησε χείλη γλυκά, και όλους φίλους θα τους έχεις».
«Μίκρυνε τον εαυτό σου μπροστά σε όλους τους ανθρώπους και θα υψωθείς πάνω απ’ όλους τους άρχοντας τούτου του κόσμου».
«Πρότρεχε όλους στον χαιρετισμό και θα τιμηθείς πιο πολύ από κείνους που προσφέρουν πολύτιμο χρυσάφι».
«Καταφρόνησε την τιμή για να τιμηθείς, και μη την αγαπήσεις για να μην ατιμασθείς».
«Μη αηδιάσεις την δυσοσμία των αρρώστων και μάλιστα των πτωχών, γιατί και συ σώμα φέρεις».
«Όταν συναντήσεις κάποιον, ανάγκασε τον εαυτό σου να τον τιμήσει πιο πάνω απ’ ότι αξίζει. Χαιρέτισε τον θερμά. Παίνεσε τον. Όταν απομακρυνθεί, πες γι’ αυτόν κάθε καλό και τίμιο λόγο.
Με τον τρόπο αυτόν θα τον κάνεις καλύτερον απ’ ότι είναι. Πάντοτε ο τρόπος αυτός να σε χαρακτηρίζει. Να είσαι δηλαδή ευπροσήγορος πάντοτε και να αποδίδεις την τιμή σε όλους».
«Μη διακόψεις τον συνομιλητή σου για να πεις τη γνώμη σου σαν αμαθής και απαίδευτος».
«Μη ξεγυμνώνεσαι μπροστά στους άλλους».
«Απομακρύνσου από την παρρησία (την υπερβολική οικειότητα) σαν από τον θάνατο».
«Μην απλώσεις το χέρι σου να πάρεις κάτι μπροστά από τους άλλους, με αναίδεια».

«Εάν φιλοξενήσεις κάποιον, πρότρεψε τον μία και δύο φορές να φάγει, καθισμένος και συ συνεσταλμένα μαζί του στο τραπέζι».
«Όταν χασμουριέσαι, βάλε μπροστά το χέρι σου. Κρατώντας την αναπνοή σου θα σου περάσει».
«Όταν μπεις στο σπίτι εκείνου που σε φιλοξενεί μη στρέφεις από δω κι από κει τα μάτια σου εξετάζοντας τα γύρω αντικείμενα».
«Μη μπεις αιφνίδια σε ξένο σπίτι ή δωμάτιο, αλλά να κρούσεις προηγουμένως απ’ έξω, κι αφού προτραπείς να μπεις, τότε πέρασε με πολλή ευλάβεια».
«Με ηρεμία άνοιξε και κλείσε, τόσο τη δική σου πόρτα όσο και την ξένη».

«Με σωφροσύνη κοίταξε τους άλλους, και τα μάτια σου μη τα χορτάσεις από το κοίταγμα ξένου προσώπου».
«Όταν βαδίζεις με ανωτέρους σου, μη τους προσπερνάς στο βάδισμα».

 iconandlight.