Να ακούς τη Χαρούλα Αλεξίου εκεί σε ένα πεζούλι δίπλα στη θάλασσα στη Σκάλα Μυστεγνών, με τη φωνή της να μπερδεύεται με το αεράκι και τον παφλασμό των κυμάτων. Να την ακούς να σου μιλά για τον αγαπημένο της τόπο τη Μυτιλήνη, «εμείς σαν τους παλιούς Μυτιλήνη λέμε όλο το νησί» σου λέει. Να την ακούς να σου απαγγέλει αποσπάσματα από «το Αϊβαλί η πατρίδα μου» του Φώτη Κόντογλου με τη ματιά της μια από εδώ και μια καρσί «στου λαγού τα αυτιά» και «στου δαιμόνου την τράπεζα». Να την ακούς να σου μιλά για ανθρώπους «θεμέλια» του τόπου, για ανθρώπους που αγάπησε γιατί μπήκε στα σπίτια τους και έφαγε το φαί τους.
Να την ακούς και να λες πως τίποτα δεν έτυχε. Η Χαρούλα Αλεξίου είναι στ’ αλήθεια ένας ζωντανός θρύλος της Ελληνικής μουσικής, η «πρώτη κυρία» όνομα και πράγμα και ετούτο δεν είναι τυχαίο.
Το ραντεβού μαζί της κλείστηκε ένα απόγευμα πριν λίγες μέρες. Μας περίμενε μαζί με την άσπρη σκυλίτσα της τη «Σούγκαρ».
- «Ζαχαρούλα τη λένε αλλά τέλος πάντων....» λέει, συνωμοτικά θαρρείς.
Διαλέγει το πού θα καθίσει, τι θα φαίνεται πίσω της, νιώθεις πως επιλέγει τι άλλο θα ακούγεται εξόν από τη φωνή της.
Και μετά σαν αρχίσει να μιλά λες πως δεν έχεις πολλά να ρωτήσεις, δεν πρέπει να διακόπτεται ο λόγος της, πάρεξ για να την ξαναγυρίσεις πίσω από ένα μοναδικό ταξίδι, το ταξίδι της ζωής της στο νησί. Να ξαναγυρίσεις κι εσύ στη συνέντευξη. Ο λόγος της Χαρούλας Αλεξίου ταξίδι δικό της το οποίο κάνεις κι εσύ θέλοντας και μη. Ταξίδι σε ένα όμορφο αγαπημένο νησί «την όμορφη της Μυτιλήνη» που πρωτογνώρισε το 1974, πριν 48 χρόνια! Στους ανθρώπους του, στα προβλήματα τους, στην ανάγκη να στηριχτεί ο τόπος, στην προσφυγιά τη σημερινή αλλά και την άλλη πριν 100 χρόνια.
Τη ρωτήσαμε γιατί ενώ τόσες και τόσες φορές έχει έρθει στη Μυτιλήνη, φέτος επέλεξε να το δημοσιοποιήσει.
«Ήρθα με τη βραδινή πτήση στη Μυτιλήνη. Πέρασα με το ταξί στο δρόμο για τη Σκάλα Μυστεγνών από την Προκυμαία. Δεν ήταν αργά, 10 η ώρα ήταν κάπου. Σκοτεινά και χωρίς κόσμο. Αλλιώς την ήξερα την Προκυμαία. ‘Έχουμε προβλήματα, δεν έχουμε κόσμο’ μου είπε ο ταξιτζής. Την επομένη αποφάσισα να κάνω κάτι. Δημοσιοποίησα την παρουσία μου λέγοντας και συγχωράτε με αν αυτό που λέω είναι επηρμένο. Έστειλα ένα σήμα λέγοντας πως το νησί είναι πανέμορφο, είμαι εδώ, περνάω πολύ καλά όπως πάντα και ελάτε».
Για τη Χαρούλα Αλεξίου η Μυτιλήνη δεν είναι ένα νησί «σαν τα κυκλαδονήσια». Είναι ένας τόπος ολόκληρος. Ένας ευλογημένος τόπος. Έχει μια δικιά του αυτονομία. Πολλά πράγματα είναι μόνο Μυτιληνιά. «Σαν τη Μυτιληνιά ντοπιολαλιά που οπότε έρθω προσπαθώ να τη μιλήσω» σημειώνει.
Στη Μυτιλήνη ήρθε πρώτη φορά το 1974. «Μετά από μια συναυλία στην Κύπρο ακολούθησε η εισβολή των Τούρκων κι εγώ ήρθα στη Μυτιλήνη. Ο άντρας μου (σ.σ ο Αχιλλέας Θεοφίλου πρώην σύζυγος της από τα Μυστεγνά αυτός που μύησε την Αλεξίου στον τόπο του) ερχόταν τη μέρα της εισβολής με το καράβι. Το βράδυ το καράβι ταξίδευε στα σκοτεινά»!
Από τότε πηγαινοερχόταν στο νησί. Κάθε χρόνο. Ήρθε και στα δύσκολα χρόνια της πανδημίας. «Να ανασάνει».
«Δέθηκα με τον τόπο, σημειώνει. Εδώ μεγάλωσε ο γιός μου, εδώ τον βαφτίσαμε με νονούς το Λευτέρη Παπαδόπουλο και τη Μυρσίνη Λοίζου. Είπαμε να κάνουμε τη βάφτιση μεταξύ μας και έγινε φεστιβάλ. Μαζεύτηκε όλο το χωριό. Δέθηκα και με τους ανθρώπους τους».
Δε θα μπορούσε παρά να αναφερθεί και στη δύσκολη δεκαετία και στις επιπτώσεις της. «Δεν είναι μόνο τα χρόνια της πανδημίας. Προηγήθηκε η προσφυγική κρίση και πιο πριν η οικονομική κρίση. Το νησί και οι άνθρωποι του πέρασαν μια 10ετία ταλαιπωρίας. Παρά αυτήν όμως παραμένει αγνό. Όπως την πρώτη φορά που το γνώρισα».
Και πέρασε μοναδικές στιγμές στο νησί η Χαρούλα. Κορυφαία όταν ψάρευε στα Τουκμάκια. Και καθάριζε τις γόπες στη βάρκα «μη λερώσουμε την ακτή».
Τις άσχημες στιγμές δεν τις θυμάται. «Τις σκέπασε η χαρά».
Φυσικά δε μπορεί παρά να αναφερθεί και στις μέρες του προσφυγικού. «Δε ξέρω όμως σε ποιο τόπο θα συνέβαιναν όλα αυτά και δε θα υπήρχε πληγή. Αλλά και ποιανού αλλουνού τόπου οι άνθρωποι θα έκαναν όσα κάναν εδώ» λέει. Μιλά για τις γιαγιάδες της Συκαμνιάς, για την προσφυγιά που είναι «σπυρί».
Η Χαρούλα μεγάλωσε ανάμεσα σε Μικρασιάτες. Οι παππούδες της κι οι γιαγιάδες της δε μιλούσαν όμως ποτέ για το «σπυρί» της προσφυγιάς. «Αργότερα πήγα στο χωριό του παππού. Το είχε σκεπάσει μια τεχνητή λίμνη. Ξεχώρισα στην επιφάνεια το νερού κάτι κεραμίδια από στέγες, μια καμινάδα... Πήγε και στη γειτονιά της γιαγιάς, «στον Άγιο Κωνσταντίνο της Σμύρνης».
Μιλά για τις καλές της σχέσεις με ανθρώπους του πολιτισμού στην Τουρκία. Για τα τραγούδια της που τραγουδήθηκαν από Τούρκους. Για τα τραγούδια του Μάνου Λουίζου, έναν άνθρωπο «θεμέλιο». «Ανθρώπους που μας έχτισαν, μας έφτιαξαν...».
Την αποχαιρετάμε. Εύχεται ησυχία στον κόσμο όλο. «Να μείνουμε όμως σε εγρήγορση, να διεκδικεί ο κόσμος, να παλεύει, να ζητά αυτό που του αξίζει».
Μας αποχαιρετά. Με λόγια του Φώτη Κόντογλου που αναπολεί τον καλό καιρό στην Ανατολή «που ήταν εύκολη η ζωή».
Τη χαρήκαμε τη συνέντευξη. Να τη χαρούν κι οι αναγνώστες μας.
Σε ευχαριστούμε Χαρούλα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου