Το Συναξάρι του Αγίου Ισαάκ Σύρου, Επισκόπου Νινευΐ (Α΄ Μέρος)

 

Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι στό ἅγιον Ὄρος γίνεται ἀναφορά στή μνήμη του τήν 28η Ἰανουαρίου μαζί μέ τή μνήμη τοῦ ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου...

Ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος εἶναι πασίγνωστος γιά τούς ἀσκητικούς λόγους του. Μόλις στά τέλη τοῦ 8^ου αἰώνα ἤ τό ἀργότερο στίς ἀρχές τοῦ 9^ου αἰώνα, δύο μοναχοί τῆς νήψεως καί τῆς προσευχῆς ἀπό τήν Ἱερά Μονή τοῦ Ἁγίου Σάββα τῆς Παλαιστίνης, ὁ Ἀβράμιος καί ὁ Πατρίκιος ἀνακάλυψαν αὐτό τόν οὐράνιο θησαυρό τῶν λόγων τοῦ Ἁγίου καί τούς μετέφρασαν ἀπό τή συριακή γλῶσσα στήν «Ἑλληνική γλῶσσα», ὅπου ἐννοοῦν τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά. Ὁ θησαυρός αὐτός, διαδόθηκε πολύ γρήγορα παντοῦ μέσῳ ἐκείνων τῶν μεταφράσεων πού ἔγιναν στήν «Ἀραβική γλῶσσα» καί μετέπειτα στή «Σλαβωνική γλῶσσα» καί στή «Λατινική γλῶσσα» καί στή συνέχεια σέ ὅλες τίς «εὐρωπαϊκές» γλῶσσες.Tά ἔργα τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου γίνονται ἀπόλαυση καί τροφή πνευματική, ὅπως καί Θεία παρηγορία γιά τούς ἡσυχαστές, τούς μοναχούς καί ὅλους τούς ὀρθοδόξους πιστούς. Ἀνεδείχθη ὡς νέος οἰκουμενικός διδάσκαλος τῆς ἁγίας ἐν Χριστῷ ζωῆς. Ἀκόμη καί πολλοί ἑτερόδοξοι λόγῳ τῶν μεταφράσεων πού ἔγιναν στή δική τους γλῶσσα, μελετοῦν μέχρι καί σήμερα μέ δίψα τά κείμενα αὐτά καί ἐντρυφοῦν στή διδασκαλία τους. Στίς μέρες μας ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ, δυστυχῶς, δέν ἀναγνωρίζεται ὡς διδάσκαλος τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπό ἀρκετούς ὀρθοδόξους -καί κυρίως- ἀπό τούς οἰκουμενιστές. .

Σήμερα, θά διαβάσουμε τό Συναξάρι του μέ τά στοιχεῖα πού ὑπάρχουν καί ἔχουν καταχωρηθεῖ ἀπό τούς μελετητές τοῦ Ἀββᾶ Ἰσαάκ, γιά νά ἀπολαύσουμε ἕναν νηπτικό ἀσκητή τῆς ἐρήμου, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀποδεδειγμένα πλέον ἕνας «Ὀρθοδοξότατος» Ἅγιος τῆς «Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας».

Α΄ Μέρος

“Ὁ συριακῆς καταγωγῆς ἀββᾶς Ἰσαάκ γεννήθηκε στό Bet Κatraye τό σημερινό Katar στόν Περσικό κόλπο, ἐνῶ κατ’ ἄλλους γενέτειρά του ἦταν ἡ πόλη Νινευΐ, κοντά στή Μοσούλη τῆς Μεσοποταμίας. Δέν εἶναι γνωστή σέ ἐμᾶς ἡ ἀκριβής χρονολογία τῆς γέννησής του. Ἡ μέχρι σήμερα ἔρευνα τοποθετεῖ τή ζωή καί τή δράση του στόν 7ο αἰώνα στηριζόμενη κυρίως στίς πληροφορίες πού ὑπάρχουν σχετικά μέ τή χειροτονία του σέ ἐπίσκοπο. Δέν εἶναι ἐπίσης γνωστό ποιοί ἦταν οἱ γονεῖς του καί πῶς ἔζησε τά πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς του. Γνωρίζουμε ὅμως ὅτι σέ νεαρή ἡλικία ἐγκατέλειψε τόν κόσμο καί μαζί μέ τόν ἀδελφό του εἰσῆλθε νά μονάσει σέ ἕνα κοινόβιο τῆς περιοχῆς, τό ὁποῖο ἦταν ἀφιερωμένο στόν μάρτυρα ἅγιο Ματθαῖο. Ἐκεῖ ἀφοῦ ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα καί γυμνάστηκε στούς ἀσκητικούς ἀγῶνες καί κόπους τῆς κοινοβιακῆς ζωῆς, ἐπεθύμησε πιό αὐστηρή ἄσκηση καί ἡσυχία. ῎Εφυγε ἔτσι ἀπό τή μονή καί ἀφοῦ ἦλθε σέ ἐρημικό τόπο, μακρυά ἀπό τόν κόσμο καί τή συναναστροφή μέ πολλούς, ἐγκαταστάθηκε σέ ἕνα ἀπομακρυσμένο Κελλί, «μόνος μόνῳ Θεῶ», ἀσκούμενος στή ζωή τῆς καθαρῆς ἡσυχίας. Ἡ ἀγάπη του γιά τή ζωή τῆς ἠσυχίας ἦταν τέτοια ὥστε οἱ ἐπίμονες προτροπές καί παρακλήσεις τοῦ ἀδελφοῦ του, ἠγουμένου πιά τοῦ κοινοβίου, νά ἐπιστρέψει ἀπό τήν ἔρημο στή μονή, δέν εἶχαν κανένα ἀποτέλεσμα (1).

Αὐτό ὅμως πού δέν κατόρθωσαν οἱ ἀδελφικές παρακλήσεις τό πέτυχε ἡ κλήση ἀπό τό Θεό στό ἀξίωμα τοῦ ἐπισκόπου. Ἐγκαταλείπει ἔτσι τήν ἔρημο, ἀπό τόν πόθο τῆς ὁποίας ὅλη ἡ καρδιά του φλεγόταν, καί χειροτονεῖται ἐπίσκοπος τῆς μεγάλης πόλεως Νινευΐ ἀπό τόν καθολικό τῆς Νεστοριανικῆς Ἐκκλησίας Γεώργιο (600 – 680).

Ὁ ἱερομόναχος Νικηφόρος Θεοτόκης, ὁ ὁποῖος πρῶτος ἐξέδωσε τυπογραφικά τήν ἐλληνική μετάφραση τῶν Ἀσκητικῶν τοῦ ἀββᾶ ᾿Ισαάκ, ἀναφερόμενος στήν ἐκλογή σέ ἐπίσκοπο τοῦ ἁγίου γράφει μεταξύ ἄλλων καί τά ἑξῆς: «Καί γάρ οὐκ ἔδει τόν λύχνον ὑπό τόν ἐρημικόν κατακρύπτεσθαι μόδιον, ἀλλ’ ἐπί τήν ποιμαντικήν ἐπιτεθεῖναι λυχνίαν, καί τῆς φωταυγοῦς ἀρετῆς πορρωτέρω τά πάμφωτα ἐκπέμψαι σελαγήματα». Ἐξαιτίας τῆς ὕπαρξης καί ἄλλων μέ τό ὄνομα Ἰσαάκ, συριακῆς καταγωγῆς, οἱ ἐπιστήμονες γιά νά τόν ξεχωρίζουν πρόσθεσαν στό ὄνομά του τό ὄνομα τῆς ἐπισκοπῆς: Ἰσαάκ ὁ Νινευΐ ἤ Ἰσαάκ ὁ Νινευΐτης, καί ὄχι τό ἐπίθετο πού ἡ παράδοση τοῦ εἶχε προσάψει Ἰσαάκ ὁ Σύρος (2).

Δέν ἔμελλε ὅμως νά μείνει γιά πολύ στόν ἐπισκοπικό θρόνο ὁ ἐραστής τῆς ἡσυχίας καί τῆς ἄσκησης Ἰσαάκ. Οἱ πολλές ἀσχολίες καί οἱ περισπασμοί ἀπό τήν ἐκτέλεση τῶν ἐπισκοπικῶν του καθηκόντων παράλληλα μέ τήν ἀγάπη του γιά τήν ἡσυχία ὁδήγησαν τόν ἀββᾶ στήν ἀπόφαση, πέντε μῆνες μετά τή χειροτονία του, νά ἐγκαταλείψει τήν ἐπισκοπή καί νά ἐπιστρέψει στήν ἀγαπημένη του ἔρημο κοντά στή ὀροσειρά τοῦ Chuzistan, στήν περιοχή τῆς ἀρχαίας Σουσιανῆς καί ἀργότερα στή μονή Rabban Sabor. Γράφει σχετικά ὁ Νικηφόρος Θεοτόκης: «Ὁρῶν δέ καί τόν ἐν τῆ ἡσυχίᾳ ἐθισθέντα αὐτῶ ἀπράγμονα καί ἀτάραχον βίον ὑπό τῶν τοῦ ἐπισκοπικοῦ ἐπαγγέλματος ἀσχολιῶν περισπώμενον τε καί διαθορυβούμενον, τοῦ θρόνου ὑποχωρήσας, εἰς τήν ἐν τῆ ἐρήμῳ πεφιλημένην αὐτῶ ἐπανῆκε σκήτην…» (3).

Ἐξαιτίας δέ τῆς μεγάλης ἄσκησης καί τῆς πολλῆς μελέτης ἔχασε τό φῶς τῶν ὀφθαλμῶν του.

Κοιμήθηκε σέ μεγάλη ἡλικία στήν μονή Rabban Sabor, ὅπου καί τάφηκε. Ἐδῶ θά πρέπει νά ποῦμε ὅτι ὁ ἀββᾶς Ἰσαάκ ὁ Σύρος δέν ἔχει ἀναγνωριστεῖ ἐπίσημα ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὡς ἅγιος, δέν περιλαμβάνεται στό Ἁγιολόγιο ἤ τόν Συναξαριστή της καί γιά τό λόγο αὐτό ἡ μνήμη του δέν ἑορτάζεται στούς Ἱερούς Ναούς. Ἡ συνείδηση ὅμως ὅσων γνωρίζουν τόν ἀββᾶ μέσα ἀπό τά συγγράμματά του, καί ἰδιαίτερα τῶν μοναζόντων, τόν κατατάσσει ἀνάμεσα στούς ἁγίους καί τούς μεγάλους ὁσίους τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι στό ἅγιον Ὄρος γίνεται ἀναφορά στή μνήμη του τήν 28η Ἰανουαρίου μαζί μέ τή μνήμη τοῦ ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου.

Ὑπάρχουν μάλιστα καί δύο πλήρεις ἀκολουθίες πού ὑμνοῦν τήν ἁγία ζωή καί τούς ἀσκητικούς ἀγῶνες τοῦ ἀββᾶ Ἰσαάκ. Ἀπό αὐτές ἡ μία ἀναφέρεται ἐξ ὁλοκλήρου στόν ἀββᾶ Ἰσαάκ καί εἶναι ποίημα τοῦ ἀειμνήστου Γέροντος ὑμνογράφου Γερασίμου τοῦ Μικραγιαννανίτου (4), ἐνῶ ἡ ἄλλη ἀναφέρεται καί στούς δύο ὁσίους Ἰσαάκ καί Ἐφραίμ καί ἔχει ἐκδοθεῖ τό έτος 1962 ἀπό τό τυπογραφεῖο τῆς «Ἁγιορειτικῆς Βιβλιοθήκης» τοῦ Σωτηρίου Ν. Σχοινᾶ στό Βόλο μέ τόν τίτλο «Ἀκολουθία καί βίος τῶν ὁσίων θεοφόρων Πατέρων ἡμῶν Ἰσαάκ καί Ἐφραίμ τῶν Σύρων, ψαλλομένη τῆ κη΄ Ἰανουαρίου, ποιηθεῖσα παρά Νήφωνος μοναχοῦ Ἁγιορείτου». Στίς πρῶτες σελίδες μάλιστα τῆς δεύτερης αὐτῆς ἀκολουθίας ὑπάρχει καί σχετική εἰκόνα τοῦ ὁσίου, φιλοτεχνημένη ἀπό τό Φώτη Κόντογλου, μέ τόν ὑπότιτλο «Ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος ὁ Θεόπνευστος» (5).

«Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἔνεκεν»!!!

Συνεχίζεται…

(katanixi.Ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ ὁ Σύρος”, στό στόχαστρο τοῦ Οἰκουμενισμοῦ…
29 Σεπ 2019 — (Ἡ ἐργασία αὐτή εἶχε ὡς ἀφορμή α) τό βιβλίο «Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος…. Παλαιότερα στό Ἅγιο Ὄρος τόν τιμούσαν στίς 28 Ιανουαρίου μαζί μέ τόν… ἐκεῖ δέν ὑπήρχαν ὀρθόδοξοι καί πῶς ὁ Ἀββᾶς Ἰσαάκ ἐπίσκοπος Νινευΐ,… Εἴμαστε Ὀρθόδοξοι χριστιανοί πού ὁμολογοῦμε ὅσα καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος ἁγιορείτης)

• 1. Τά βιογραφικά στοιχεία γιά τή ζωή καί τά συγγράμματα τοῦ ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου ἀντλοῦμε ἀπό τό βιβλίο «Πάθη καί Ἀπάθεια κατά τήν διδασκαλία τοῦ ἀββᾶ Ἰσαάκ τοῦ Σύρου» τοῦ Δημητρίου Καλλιντέρη, Θεσσαλονίκη 1997, (σ.σ. 16-20) καί ἀπό τό βιβλίο «Ὁ ἑμός φιλόσοφος, ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος» τοῦ Π. Μ. Σωτήρχου, Ἀθῆνα 1998, (σσ. 137-146). https://www.tideon.org/
• 2. Ὁ ἀείμνηστος καθηγητής Παναγιώτης Χρήστου χαρακτηρίζει τόν Ἰσαάκ τόν Νινευίτη «μετριοπαθή νεστοριανό» διακρίνοντάς τον ἀπό τόν Ἰσαάκ τόν ἐξ’ Ἀμίδος πού ἔζησε γύρω στο 450 καί ἦταν ὀρθόδοξος καί ἀπό τόν Ἰσαάκ Ἀντιοχείας πού ἦταν μονοφυσίτης. (Π. Χρήστου, Ἐκκλησιαστική Γραμματολογία, σ. 278). Ἐπίσης ὁ καθηγητής Δημήτριος Τσάμης θεωρεῖ τόν Ἰσαάκ Νινευΐ νεστοριανό καί ἀποδίδει τούς Ἀσκητικούς λόγους στόν Ἰσαάκ τόν Σύρο πού ἦταν ὀρθόδοξος καί ταυτίζεται, σύμφωνα μέ τόν καθηγητή Δ. Τσάμη, μέ τόν «Ἰσαάκ τόν ἐξ΄ Ἀμίδης πρεσβύτερον». (Δ.Τσάμη, Ἐκκλησιαστική Γραμματολογία, σσ.168- 169).
• 3. Ἰσαάκ Σύρου, Ἀσκητικά, σ. η΄.
• 4. Τήν ἀκολουθία αὐτή ἐξέδωσε ὁ μακαριστός Γέροντας Ἰσαάκ τοῦ Κελλίου τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος τῆς Καψάλας τοῦ Ἁγίου Ὄρους μέ τίτλο «Ἱερά Ἀκολουθία τοῦ ὁσίου καί Θεοφόρου πατρός ἡμῶν Ἰσαάκ τοῦ Σύρου ἐπισκόπου Νινευΐ». Στή μικρή μάλιστα εἰσαγωγή τῆς ἐκδόσεως σημειώνονται τά ἑξῆς ἀναφορικά μέ τήν ἡμερομηνία ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου: «Προηγουμένως οἰ Ἀθωνίτες Πατέρες ἐτίμων τόν ἅγιον συνεορτάζοντάς τον μέ τόν Ὅσιο Ἐφραίμ τόν Σύρο (28 Ἰανουαρίου). ῎Εκτοτε πολλοί μᾶς ζήτησαν ἀντίτυπα τῆς ἀνεκδότου ἀκολουθίας του, διά νά τόν ἑορτάζουν πανηγυρικῶς (28 Σεπτεμβρίου)». Ἡ ἴδια ἀκολουθία ὑπάρχει καί στό βιβλίο: Ὁ ἐμός φιλόσοφος, ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος, τοῦ Π. Μ. Σωτήρχου, σσ. 159-186.
• 5. Δ. Καλλιντέρη, Πάθη καί Ἀπάθεια, σ. 18.