Το ανεξάλειπτο της ιερωσύνης

Σε άρθρο Μητροπολίτη της Ελλαδικής Εκκλησίας αμφισβητήθηκε το ανεξάλειπτο της ιερωσύνης και μάλιστα τονίστηκε ότι η άποψη  αυτή είναι των Παπικών.Με αφορμή τις απόψεις αυτές σημειώνονται τα παρακάτω.

 

Α.Σύμφωνα με την Ορθόδοξη Θεολογία, η Ιεροσύνη είναι το μυστήριο στο οποίο με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος και την επίθεση των χεριών στον χειροτονούμενο, κατεβαίνει η θεία Χάρη, τον σφραγίζει ανεξάλειπτα και τον εγκαθιστά σε έναν από τους τρείς ιερατικούς βαθμούς, Διάκονο, Πρεσβύτερο, Επίσκοπο, κάνοντας τον άξιο λειτουργό της Εκκλησίας.Σύμφωνα με τη δογματική διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας η Ιεροσύνη ανήκει στα Μυστήρια που δεν επαναλαμβάνονται και είναι έργο της Θείας Χάριτος. 

 

Β. Δεν υπάρχει Ιεροσύνη,που «εξαλείφεται»,και για κανένα λόγο! Ακόμη και οι πλέον αμαρτωλοί ή τιμωρημένοι ιερείς, έχουν κανονική ιεροσύνη και τα μυστήρια που τελούν, τελούνται από τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος.

 

Γ. Οι διάφορες υπηρεσίες στις τοπικές εκκλησίες, δηλαδή οι Αρχιεπίσκοπος, Μητροπολίτες,Σύνοδος, επιβάλλουν κατά καιρούς πειθαρχικές ποινές σε κληρικούς που ανήκουν στην εκκλησιαστική τους«δικαιοδοσία». Όπως π.χ., αργία, καθαίρεση, ακοινωνησία, στέρηση μισθού κλπ.Καμία, όμως, από αυτές τις διοικητικές ποινές, δεν μπορεί να αφαιρεί από τον Ιερέα την Χάρη της Ιεροσύνης, διότι η Ιεροσύνη παραμένει ανεξάλειπτη.

 

Δ. Επειδή την Χάρη της Ιεροσύνης την παρέχει ο Τριαδικός Θεός,δεν μπορεί να την αφαιρέσει άνθρωπος, και επομένως είναι ανεξάλειπτη.

Επειδή η Ιεροσύνη είναι ανεξάλειπτη, αυτό σημαίνει, ότι και τα ιερά Μυστήρια, που τελούν Κληρικοί, που τυχόν έχουν(προσωρινά) διοικητικά καθαιρεθεί,είναι έγκυρα. Συνεπώς, αυτή η ποινή της καθαίρεσης, ουσιαστικά ταυτίζεται με μια διοικητική απαγόρευση τέλεσης ιεροπραξιών, την οποία επιβάλλει κάποια χρονική στιγμή η εκκλησιαστική Διοίκηση σε κάποιον κληρικό. Μπορεί όμως να έρθει η επόμενη διοίκηση, και να κάνει άρση – ακύρωση της ποινής αυτής.Η καθαίρεση είναι πειθαρχικό μέσο της Εκκλησίας,μη δυνάμενο να άρει την Χάρη του Μυστηρίου, αλλ' απλώς αναστολή των εκδηλώσεων αυτής.

 

Ε. Σύμφωνα πάλι με τον καθηγητή Π.Μπούμη , η καθαίρεση δεν μπορεί να καταργήσει την Χάρη της Ιερωσύνης. Καί λέει: «Καθαίρεση,λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι είναι η αναστολή της ενεργείας του χαρίσματος της ιερωσύνης».

Ο ίδιος γράφει για την καθαίρεση, ότι δεν αφαιρεί την Χάρη της Ιερωσύνης: «Επειδή ακριβώς η καθαίρεση είναι αναστολή της ενεργείας του χαρίσματος της ιερωσύνης, και όχι αφαίρεση αυτού, γι’ αυτό, εάν τυχόν ένας καθηρημένος κληρικός αθωωθεί από άλλο δικαστήριο, επανέρχεται στην τάξη των κληρικών, χωρίς νέα χειροτονία».

(βλέπε:Μπούμης Ι. Παναγιώτης, «Κανονικόν Δίκαιον», σελ.203-204).

Στ. Ο καθηγητής Αμίλκας Αλιβιζάτος διδάσκει ότι διά της καθαιρέσεως δεν αφαιρείται το θείον της Ιερωσύνης Χάρισμα (Βλ. Αμ.Αλιβιζάτου, Περί χάριτος των ποινών των κληρικών σ.19).

 

Σύμφωνα με τη δογματική διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας η Ιεροσύνη ανήκει στα Μυστήρια που δεν επαναλαμβάνονται και είναι έργο της Θείας Χάριτος. Η καθαίρεση είναι πειθαρχικό μέσο της Εκκλησίας,μη δυνάμενο να άρει την Χάρη του Μυστηρίου, αλλ' απλώς αναστολή των εκδηλώσεων αυτής.

 

Ζ. ΑΝ ένας τιμωρημένος - καθηρημένος Επίσκοπος ή Ιερέας, τελέσει κάποιο Μυστήριο, μπορεί η Διοίκηση της Εκκλησίας,Αρχιεπίσκοπος, Μητροπολίτες, Σύνοδος, να τον ξανά τιμωρήσουν, π.χ. διότι δεν υπάκουσε, διότι δεν εφάρμοσε την ποινή.

Όμως το Μυστήριο που τελείται κάθε φορά, είναι Κανονικό Μυστήριο. Τελείται από το Άγιο Πνεύμα.

 

Η. Η Τρίτη, Οικουμενική Σύνοδος δέχθηκε άνευ αναχειροτονήσεως τον Επίσκοπο Παμφυλίας Ευστάθιο που είχε καθαιρεθεί από την Σύνοδο της Παμφυλίας, που σημαίνει ότι η Τρίτη, Οικουμενική Σύνοδος αναγνώρισε το ανεξάλειπτο της Ιεροσύνης και μετά την καθαίρεση. Και ο καθηρημένοςΆγιος Μ. Αθανάσιος, που καθαιρέθηκε από την Σύνοδο της Αντιοχείας το 340 μ.Χ. αποκαταστάθηκε από την Εκκλησία άνευ αναχειροτονήσεως, που σημαίνει ότι η Εκκλησία αναγνώρισε πάλι το ανεξάλειπτο της Ιερωσύνης και μετά την καθαίρεση. Παρόμοια έγινε και με όσους κληρικούς καθαίρεσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος Κοτσώνης, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Αργότερα, ο διάδοχός του, Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ τους αποκατέστησε όλους, χωρίς να τους ξαναχειροτονήσει, και αναγνώρισε ως έγκυρα τα Μυστήρια που τελέσθηκαν από τους καθηρημένουςΚληρικούς, που σημαίνει ότι η Εκκλησία Ελάδος,αναγνώρισε πάλι το ανεξάλειπτο της Ιεροσύνης και μετά την καθαίρεση.

 

(Για το ανεξάλειπτο της Ιερωσύνης, βλ.: Π. Τρεμπέλα, Η ανεξάλειπτος σφραγίς εν τοις μυστηρίοις και ιδία εν τη ιερωσύνη, εν: Επιστημονική Επετηρίς Θεολογικής σχολής1955-1956 σ. 49-63. Βλ. σχετικώς καί Γνωμ. Εισαγγελ. Α.Π. 1/1947, 27/1947 (εν:Ε.Ε.Ν. 14, 169 και 15, 142 ) Α.Π. 222/1934 (εν: ΕΕΝ 1, 471), Εφ.Αθηνών80/950και 1356/1949) .