Γιώργος Παπαδόπουλος: Το δεξί χέρι του Τραμπ μιλά για την Κύπρο, την Τουρκία και τις αλλαγές που θα φέρει ο υποψηφιος προεδρος στην περιοχή.

Είναι Ελληνοαμερικανός, μετανάστης δεύτερης γενιάς, με γονείς από τη Θεσσαλονίκη. Ο Γιώργος Παπαδόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Σικάγο. Έκανε το μάστερ του στην πολιτική οικονομία και θέματα ασφαλείας. Τα τελευταία πέντε χρόνια δουλεύει με το Hudson Institute, την αμερικανική δεξαμενή σκέψης, η οποία πάνω από 50 χρόνια προβληματίζει με τις παρεμβάσεις της την αμερικανική πολιτική. Όπως μας εξηγεί, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι δυο μήνες μετά τη δική της δημόσια παρέμβαση για να σταματήσει το εμπάργκο αμερικάνικων όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία ξεκίνησε μια έντονη συζήτηση από το Κογκρέσο ώστε να προχωρήσουν στην άρση του. Ο στόχος του Ινστιτούτου είναι να κτίσει μια στενή συνεργασία Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ, Αιγύπτου και ΗΠΑ για τη σταθερότητα και την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και αυτή θα αναλύσει αυτό τον μήνα στο Κογκρέσο.

Γράφει: Αντιγόνη Σολομωνίδου Δρουσιώτου 

ΕΡ: Για τρίτη συνεχή χρονιά επισκέπτεστε την Κύπρο;
ΑΠ: Ναι, με τη βοήθεια του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών κάνουμε επίσημες συναντήσεις και σεμινάρια για καλύτερη πληροφόρηση για τις σχέσεις ΗΠΑ – Κύπρου σε όλους τους τομείς συμπεριλαμβανομένων της εξωτερικής πολιτικής, ασφάλειας και ενέργειας. Τα τελευταία 5 χρόνια εργάζομαι ως ερευνητής στο Hudson Institute και έχουμε κάνει έρευνες πάνω στην ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου και τι σημαίνει αυτό. Είμαστε η πρώτη δεξαμενή σκέψης που οργάνωσε το 2013 διάσκεψη πάνω στις σχέσεις ΗΠΑ, Κύπρου, Ισραήλ, Ελλάδας στην Ουάσιγκτον όπου μίλησαν οι πρέσβεις των χωρών σε μέλη του Κογκρέσου. Μετά από αυτή τη διάσκεψη έχουμε δημοσιεύσει άρθρα σε αμερικανικές, κυπριακές, ελληνικές, ισραηλίτικες εφημερίδες για το ποια θα πρέπει να είναι η αμερικανική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά σήμερα, με δεδομένη την ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Κύπρο και Ισραήλ και τη στήριξη από την Τουρκία στους τζιχαντιστές στη Συρία και Ιράκ. Ως Hudson Institute πιστεύουμε ότι η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει την πολιτική σταθερότητα σε αυτή την πλευρά του κόσμου διότι έχει πολύ καλές σχέσεις με τον Λίβανο, την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Ελλάδα. Είναι πολύ σημαντικό η Κύπρος πρώτη να αναπτύξει τους δεσμούς της με τους γείτονές της και αν η Τουρκία κάποια στιγμή στο μέλλον αλλάξει την πολιτική στήριξης των τζιχαντιστών, τότε θα μπορεί να ενσωματωθεί σε αυτή τη συμμαχία όπου η Κύπρος θα είναι στο επίκεντρο.

ΕΡ: Τα γεωπολιτικά δεδομένα και η εξεύρεση υδρογονανθράκων μπορεί να είναι μοχλός πίεσης για την Τουρκία ώστε να προχωρήσει σε λύση του Κυπριακού;
ΑΠ: Οι συνομιλίες μπορεί να είναι ευλογία ή κατάρα για την Κύπρο αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή. Αν η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι σε θέση να διατηρήσει τις σχέσεις πολιτικής και ασφάλειας που δημιουργήθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια με Ισραήλ, Αίγυπτο, Λίβανο, Ελλάδα, Ηνωμένες Πολιτείες, Γαλλία και Ιταλία λόγω δημιουργίας νέου κράτους από μια ενδεχόμενη λύση, αυτό θα ανατρέψει τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν η λύση θα είναι συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, το ομόσπονδο κράτος θα συνεχίσει να είναι μέλος της ΕΕ, των Ηνωμένων Εθνών κ.λπ., τότε θα είναι ευλογία.

ΕΡ: Μια λύση που θα μιλά για παρθενογένεση και όχι συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν θα περάσει από δημοψήφισμα.
ΑΠ: Αν λύση σημαίνει να μείνουν τα τουρκικά στρατεύματα στο νησί, δεν νομίζω ότι ενδιαφέρει οποιονδήποτε διότι η Τουρκία, όπως σας είπα, έχει προβλήματα με όλη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και δεν νομίζω κανένας να θέλει τα τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν στην Κύπρο.

ΕΡ: Ποια είναι η πολιτική των ΗΠΑ για το Κυπριακό και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο;
ΑΠ: Δεν υπάρχει ομοιόμορφη πολιτική των ΗΠΑ γι’ αυτή την περιοχή του κόσμου, το Κογκρέσο έχει άλλες απόψεις από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας και άλλες το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Το Κογκρέσο, από τότε που οι σχέσεις Τουρκίας και Ισραήλ επιδεινώθηκαν, κράτησε μια πιο εχθρική στάση απέναντι στην Τουρκία και σε αυτό βοήθησαν οι ομάδες πίεσης από το ελληνοαμερικανικό και ισραηλοαμερικανικό λόμπι, προσπαθώντας βασικά να περάσουν νομοθεσίες που θα έβλαπταν τουρκικά συμφέροντα. Τα τελευταία 5 χρόνια πολλοί γερουσιαστές δήλωναν δημόσια πως η Τουρκία δεν είναι πλέον σύμμαχός μας διότι στηρίζει τους τζιχαντιστές. Γι’ αυτό θεωρούμε ότι η συνεργασία μεταξύ Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ θα πρέπει να είναι το θεμέλιο της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή, διότι είναι οι τρεις μοναδικές δημοκρατίες σε αυτή την πλευρά του κόσμου.

ΕΡ: Το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ τι πιστεύει;
ΑΠ: Ως η διπλωματική πτέρυγα της κυβέρνησης ο στόχος του είναι να μη βρεθεί απομονωμένη η Τουρκία. Πιστεύουν ότι είναι σημαντικό για την Κύπρο να διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με το Ισραήλ στον τομέα της ασφάλειας και πολιτικής, δεν θέλουν όμως η συνεργασία αυτή να απομονώσει την Τουρκία από μια ενδεχόμενη εξαγωγική αγορά. Είναι πολύ θετικοί στο ότι οι Ισραηλίτες και Κύπριοι συνεργάζονται για να εξαγάγουν φυσικό αέριο στην αιγυπτιακή αγορά, αλλά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν θέλει την Τουρκία απομονωμένη διότι είναι μια πολύ μεγάλη και σημαντική χώρα, μέλος του ΝΑΤΟ.

ΕΡ: Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας;
ΑΠ: Το 2014 ήταν μια πολύ σημαντική κίνηση από τον Αντιπρόεδρο Μπάιντεν να επισκεφτεί την Κύπρο, να στηρίξει τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και να εκφράσει τη στήριξη των ΗΠΑ στις συνομιλίες. Δήλωσε ότι η Κύπρος είναι ένας πολύ σημαντικός συνεργάτης των ΗΠΑ για την ασφάλεια στην περιοχή. Το 2014 το αμερικανικό ναυτικό έκανε για πρώτη φορά στην ιστορία του κοινές ασκήσεις με τους Κύπριους. Την ίδια εποχή οι Κύπριοι για πρώτη φορά επέτρεψαν να χρησιμοποιηθούν οι βρετανικές βάσεις για να κτυπήσουν τους ISIS στη Συρία και Ιράκ.

ΕΡ: Κυκλοφορήσατε ένα μικρό βιβλίο για τα οφέλη της επίσκεψης του Αμερικανού Αντιπροέδρου Joe Biden στην Κύπρο;
ΑΠ: Ναι, διότι άτομα από το Κογκρέσο, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, το Στέιντ Ντιπάρτμεντ διαβάζουν τη δουλειά του Hudson Institute και δεν υπάρχουν πολλές δεξαμενές σκέψεις που να εστιάζονται πάνω στη Μεσόγειο. Η αμερικανική κυβέρνηση ακούει τις συστάσεις μας. Μας έχει καλέσει το Κογκρέσο αυτό τον μήνα να τους παρουσιάσουμε τα ευρήματά μας στην Ανατολική Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια. Θα συζητήσουμε βασικά αυτά που γράψαμε στην έκδοση του μικρού βιβλίου Monograph για το Πρόγραμμα για την Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και θα τους εξηγήσουμε ποια θα πρέπει να είναι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και η ενεργειακή πολιτική στη Μεσόγειο. Αυτό είναι μια απτή απόδειξη για το τι κάνει το Hudson Institute στην Ουάσιγκτον.

Η Τουρκία δεν είναι πλέον συνεργάτης του Ισραήλ

ΕΡ: Τι σας φέρνει αυτή τη φορά στην Κύπρο;
ΑΠ: Είναι η τρίτη χρονιά που έρχομαι ως φιλοξενούμενος του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών.Είχα συναντήσεις υψηλού επιπέδου για τους σκοπούς του Προγράμματός μας και με τις εταιρείες που κάνουν τις γεωτρήσεις στο νησί για να μαζέψω τις τελευταίες πληροφορίες πάνω στα θέματα που θα συζητήσουμε στο Κογκρέσο αυτό τον μήνα. Με κάλεσαν επίσης να μιλήσω σε ένα ενεργειακό σεμινάριο που οργανώθηκε στη Λευκωσία στην παρουσία του υπουργού Εξωτερικών Κασουλίδη. Έλαβα μέρος σε κλειστό εργαστήριο που οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας με τη συνεργασία του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, στο οποίο έλαβαν μέρος κρατικοί αξιωματούχοι και ξένοι παράγοντες για θέματα ενέργειας. ΕΡ: Με το Monograph τελειώνετε τη μελέτη;
ΑΠ: Όχι, η μελέτη μας θα συνεχιστεί. Μίλησα πρόσφατα σε ένα συνέδριο στην Αθήνα με τη δεξαμενή σκέψης Besa από το Ισραήλ και θα οργανώσουμε μια διάσκεψη στην Ουάσιγκτον που όχι μόνο θα φέρουμε Αμερικανικούς, Ισραηλίτες, Κύπριους και Έλληνες αξιωματούχους μαζί όπως κάναμε το 2013, αλλά θα φέρουμε για πρώτη φορά και Αιγύπτιους αξιωματούχους στην Ουάσιγκτον. Το κοινό συμπέρασμα από το σεμινάριο στην Ελλάδα που οργανώθηκε με το Πανεπιστήμιο του Πειραιά ήταν ότι η Τουρκία δεν είναι πλέον συνεργάτης του Ισραήλ και η επαναπροσέγγιση δεν θα είναι στο σύντομο μέλλον. Η νέα πολιτική του Ισραήλ αυτή την εποχή είναι οι στενές σχέσεις με Κύπρο και Ελλάδα και Αίγυπτο και μια μέρα, αν ο Ερντογάν σταματήσει να στηρίζει τους ισλαμιστές και τζιχαντιστές όπως ISIS, Χαμάς, τότε μπορεί να έχουν καλύτερες σχέσεις με την Τουρκία αλλά μέχρι τότε δεν υπάρχει σχέση. ΕΡ: Με αυτά τα δεδομένα πώς μπορεί να λύσουμε το Κυπριακό;
ΑΠ: Όπως σας είπα στην αρχή, τα κίνητρα για την Τουρκία αυτή τη στιγμή είναι ότι η Κύπρος είναι ένας εν δυνάμει εξαγωγέας φυσικού αερίου και μια λύση στο Κυπριακό θα τους επιτρέψει να έχουν μια επιτυχία στην εξωτερική τους πολιτική σε μια περιοχή που όλα καταρρέουν. ΕΡ: Οι εκλογές της επόμενης χρονιάς στις ΗΠΑ τι θα αλλάξουν;
ΑΠ: Πιστεύω ότι ο νέος Πρόεδρος δεν θα έχει τόσο καταστροφική εξωτερική πολιτική όσο αυτήν του Ομπάμα όπου η Μέση Ανατολή διαλύθηκε μπροστά στα μάτια μας. Η έλλειψη αμερικανικής εμπλοκής στη Μέση Ανατολή είχε ως αποτέλεσμα οι τζιχαντιστές να καταστρέψουν Συρία και Ιράκ. Ο λόγος είναι ότι αποσύρθηκαν τα αμερικανικά στρατεύματα από το Ιράκ το 2011 και αυτό το κενό το εκμεταλλεύτηκαν οι τζιχαντιστές. ΕΡ: Μπορεί να αντιμετωπιστούν οι τζιχαντιστές;
ΑΠ: Μόνο με πολεμικές επιδρομές εδάφους. Ο Ομπάμα έχει έναν ακόμη χρόνο και δεν είναι διατεθειμένος να στείλει στρατό. Αυτό θα είναι ένα από τα θέματα που θα μονοπωλήσουν τον προεκλογικό αγώνα αυτού του χρόνου. ΕΡ: Ποιος είναι ο επόμενος στόχος σας;
ΑΠ: Να παρουσιάσουμε το Monograph στο Κογκρέσο αυτό τον μήνα και να συνεχίσουμε να δουλεύουμε ώστε να δείξουμε την αμερικανική στήριξη στην Κύπρο, Ελλάδα, Ισραήλ, Αίγυπτο. Πιστεύουμε ότι η αμερικανική στήριξη για τη σχέση που έκτισε η Κύπρος με τις γειτονικές χώρες είναι πολύ σημαντική για την ειρήνη στην περιοχή.
ΣΥΜΦΕΡΕΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
ΕΡ: Συμφέρει στην Τουρκία να λύσει τώρα το Κυπριακό;
ΑΠ: Επειδή η Τουρκία έχει δική της εξωτερική πολιτική γι’ αυτή τη μεριά του κόσμου συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, Συρίας, Ιράκ, ακόμα και Λιβύης, μπορεί να θέλει να στηρίξει τις διαπραγματεύσεις για δυο λόγους. Ο πρώτος είναι για να ανεβάσει την εικόνα της, διότι μια λύση του Κυπριακού θα είναι επιτυχία της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Ερντογάν. Το δεύτερο είναι ότι η Κύπρος είναι μια μελλοντική ενεργειακή αγορά για την Τουρκία, η οποία δεν έχει τα δικά της αποθέματα φυσικού αερίου. Γι’ αυτούς τους δυο λόγους η Τουρκία μπορεί να έχει ενδιαφέρον να στηρίξει την επανένωση της Κύπρου. ΕΡ: Να τη στηρίξει ή να πετύχει λύση, διότι μπορεί να συνομιλούμε άλλα 50 χρόνια;
ΑΠ: Εξαρτάται πόσο ανεξάρτητος είναι ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Από ό,τι έχω καταλάβει, ο Ακιντζί θέλει να κρατήσει αποστάσεις από την τουρκική κυβέρνηση. Ο Ερντογάν, όπως ξέρετε, όταν είχε εκλεγεί ο Ακιντζί, τόνισε ότι η Τουρκία δεν βλέπει την ούτω καλούμενη δημοκρατία της βορείου Κύπρου ως μια ξεχωριστή οντότητα αλλά ως ένα κομμάτι της Τουρκίας. Όλα εξαρτώνται από την απόσταση που θα μπορέσουν οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι να δημιουργήσουν από την Τουρκία και ποια διεθνή στήριξη θα έχουν στον αγώνα τους να αποκοπούν από τον Ερντογάν. Αν δεν μπορέσουν οι Τουρκοκύπριοι να δημιουργήσουν απόσταση από την Τουρκία, δεν θα υπάρξει λύση.

Ο Ερντογάν έγινε αλαζονικός…

ΕΡ: Πού διαφέρουν οι θέσεις του Hudson Institute με των ΗΠΑ;
ΑΠ: Ο μόνος τομέας που υπάρχει διαφορά με την πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης είναι στο θέμα του ότι η Τουρκία δεν πρέπει να απομονωθεί· να μην ξεχνούμε ότι η Τουρκία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πολεμική δύναμη του ΝΑΤΟ. Θα είναι προς τον συμφέρον όλων αν η Τουρκία ήταν μια σταθερή και αξιόπιστη σύμμαχος σε αυτή την πλευρά του κόσμου. 

ΕΡ: Πώς εξηγείτε αυτή τη στάση της Τουρκίας;
ΑΠ: Στο ότι ο Ερντογάν έγινε αλαζονικός και συνάμα στο ότι τα συμφέροντα Τουρκίας και ΗΠΑ δεν ταυτίζονται αυτή τη στιγμή. Ο Ερντογάν την εποχή της Αραβικής Άνοιξης με την ανατροπή του Μουμπάρακ, όταν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι είχαν εκλεγεί στην Αίγυπτο πήγε και χιλιάδες κόσμου ήταν στους δρόμους με τουρκικές και αιγυπτιακές σημαίες. Νομίζω ότι αυτή ήταν η πιο μεγάλη στιγμή της επίδρασης της τουρκικής πολιτικής σε αυτή τη μεριά του κόσμου. Μετά από ένα χρόνο ανατράπηκαν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι στην Αίγυπτο και από τότε η Τουρκία είναι η υπ’ αριθμόν ένας αντίπαλος της αιγυπτιακής κυβέρνησης, διότι η ιδεολογία της νέας αιγυπτιακής κυβέρνησης είναι εντελώς διαφορετική από την ισλαμική που στηρίζει η Τουρκία, με το δόγμα Νταβούτογλου.

Πηγή