Οἱ ἀντίφα, οἱ φασίστες καὶ οἱ ἀντιφάσεις

Ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἀντίληψη δέχεται τὸν ἄνθρωπο πολλαπλό, ἀντιφατικό, σὲ σημεῖο ποὺ νὰ μὴν ξέρει τό ΄να χέρι τι κάνει τ’ ἄλλο.[1]

Ἡ στάθμη τοῦ ζύθου μέσα στὸ μισόλιτρο ποτήρι κατεβαίνει ἀρκετὰ γρήγορα στὰ λίγα λέπτα τῆς ὧρας. Μὲ τὸν εὐτραφὴ φίλο καὶ ἀγαθὸ γίγαντα Βασιλάρα προτιμοῦμε συνήθως κάποιο καφὲ, σχετικὰ ἄδειο, παρὰ κάποιο μεταμοντέρνο ἀφτεράδικο ἢ ὀρθάδικο. Σχόλια γύρω ἀπ’τὴν ἐπικαιρότητα ἐναλλάσονται μὲ τὰ καθ’ἑαυτὸν νέα, γιὰ νὰ καταλήξει πάντα ἡ κουβέντα καὶ νὰ τοῦ πῶ:

- Ἐμπιστεύεσαι τὴν ἐπιδιόρθωση τοῦ καβάλου ἀπ’ τὸ παλιό σου μπλουτζὴν στὸ ἀπὸ δεκαπενταετίας φιλιππινέζικο ρεταλάδικο τῆς γειτονιᾶς, τὰ μαλλιά σου ἐπιτρέπεις νὰ στὰ περιποιοῦνται γνωστοί σου ἀπ’ τὸ Μπαγκλαντές, κάτι Τετάρτες καὶ Παρασκευὲς χορταίνεις τὴν πείνα σου μὲ παραδοσιακὸ φαλάφελ μόνο ἀπὸ χέρια τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, ἀκόμα - ἀκόμα ἐμπιστεύεσαι τὴν περιποίηση τῆς κατάκοιτης μητέρας σου στὰ χέρια μιᾶς κυρίας ἀπὸ τὴν Ἀλβανία! Καὶ μοῦ μιλᾶς ἀκόμα γιὰ τὴν καθαρότητα τοῦ ἔθνους καὶ τὴν δόξα τῆς πατρίδος[2]! Ρὲ Μπίλυ,μήπως τὸ παρακάνουμε…

Ἀλλ’ ἔπειτα μόνος συνεχίζω ν’ ἀναρωτιέμαι, γιατί θα πρέπει ν’ ἀνήκω κατ’ ἀποκλειστικότητα κάπου τακτοποιημένος, ἀλλὰ ταυτόχρονα τόσο τραγικὰ διχασμένος.

Γιατί ὅταν ἀναφέρομαι στὸ περιβάλλον, νὰ ἐννοῶ μονάχα τὰ δέντρα, τὰ δάση καὶ τὶς θάλασσες χωρὶς νὰ περιβάλω καὶ τὶς πέτρες ἢ μάρμαρα κι’ ὅλα ἐκείνα τὰ ἀρχαία καὶ κατοπινὰ ὰποτυπώματα αὐτὼν που ἔζησαν πρὶν ἀπὸ μᾶς. Δηλαδὴ, γιατὶ μιὰ ἀρχαιολογικὴ ἀνακάλυψη νὰ ἐξαντλεῖται ἐπικοινωνιακὰ ἔνθεν κακεῖθεν, καὶ μιὰ παράλογη ἐξόρυξη πολύτιμου μεταλλεύματος νὰ διχάζει τὴ κοινωνία; Γιατὶ πρέπει νὰ ξεχωρίζω ὅλους τοὺς δίκαιους ἀγῶνες ἐργατῶν τε καὶ σπουδαστῶν ἀπὸ ἐκείνους τοὺς ἀγῶνες γιὰ ἐλευθερία. Γιατί φαντάζουν δημοφιλέστεροι οἱ Ζαπατίστας ἀπὸ τοὺς Κύπριους ἀγωνιστές; Πάσχει ἡ κοινὴ γνώμη γιὰ τὴν κακοποίηση κάποιου προσφιλοῦς ζώου, ἀλλ’ ὄχι γιὰ τὸν χαμὸ χιλιάδων ἢ καὶ ἐκατομμυρίων ψυχῶν ποὺ δὲν προλαβαίνουν νὰ γεννηθοῦν.

Κι’ ὅλα αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα μᾶλλον ἀνήκουν σὲ συλλογικὸ ἐπίπεδο, τί νὰ γίνεται μ’ ὅλα ἐκείνα τὰ καθημερινὰ διλλήματα ποὺ μᾶς κατακερματίζουν.

 Ἐν ἔτει 1991 γράφει ὁ Χρῆστος Βακαλόπουλος, ἡ ζωὴ δὲν μᾶς ἀφορᾶ, τὸ μόνο ποὺ μᾶς ἐρεθίζει εἶναι μιὰ ἄλλη ζωὴ ποὺ θὰ μπορούσαμε νὰ ζήσουμε, δεχόμαστε ἀπὸ παντοὺ προτάσεις σεναρίων γιὰ τὸ φάντασμα τῆς ζωῆς ποὺ ἐπιθυμοῦμε καὶ τὶς συζητᾶμε μέχρι νὰ πεθάνουμε.[3]

Κάπως ἔτσι ξοδευόμαστε νὰ ζήσουμε στὸ θόρυβο καὶ στὴν πληθώρα ποὺ μᾶς πρόβαλαν ὡς ἰδανικά.

Μᾶς παρουσιάστηκε ὡς κατάκτηση τοῦ ἀνθρώπου μετὰ ἀπὸ αἰῶνες σκοταδιοῦ, ἡ ἡλιοκεντρικὴ πραγματικότητα τοῦ πλανητικοῦ μας συστήματος, δηλαδὴ ὅτι ἡ γῆ κινεῖται γύρω ἀπὸ τὸν ἄξονά της καὶ γύρω ἀπὸ τὸν ἥλιο. Κι ὅμως ὁ ἄνθρωπος δὲν ἔπαψε νὰ κινεῖ τὸν ἥλιο γύρω ἀπὸ τὴ γῆ. Ἢ μᾶλλον νὰ κινεῖ τὸ σύμπαν γύρω ἀπὸ τὸ ἄτομό του.  Τὸ βλέπουμε ἄλλωστε στὰ πλήρως ἐπιστημονικὰ δελτία καιροῦ μὲ τοὺς ἥλιους νὰ ὑπερπερισσεύουν πάνω στοὺς χάρτες τῆς κάθε χώρας. Διαθεσιολόγοι–μετεωρολόγοι καὶ ἄλλοι μέτρ τῆς ἀντικειμενικῆς γνώσης προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν ἢ νὰ χαλάσουν, ἀνάλογα, τὴν βουτυρένια διάθεσή μας.

Μοναξιὰ καὶ θλίψη. Νοσεῖ ὁ σημερινός ἄνθρωπος, τραγικὰ διχασμένος σ’ αὐτὸ ποὺ τοῦ διαφήμισαν ὡς ὄνειρο καὶ ποτὲ δὲν πρόκειται νὰ κατακτήσει.

Ἄλλοι ἔμειναν στὸ σῶμα καὶ ξέμοιαξαν μὲ τὰ ἀδρανὴ ὑλικά, ἄλλοι ἔμειναν στὴ ψυχή ἢ μᾶλλον στὶς ἰδέες τους, τόσο μονοφυσίτες καὶ τά ‘χουν τακτοποιήσει ὅλα τόσο ἰδεολογικά, ποὺ ἂν τύχει ὅμως καὶ καταρρεύσουν τὰ φαντασιακὰ κοσμοείδωλά τους καταρρέουν οἱ ἴδιοι καὶ θρυμματίζονται.

Ἀλλ’ ἐδῶ, σ’αὐτὸ τὸ σημεῖο φέρνω στὴ μνήμη μου τὸν Νίκο Καροῦζο, ὁ ὁποῖος μέσα στὴν τραγικότητα τῆς ἐξορίας του στὴν Μακρόνησο γράφει πρὸς τὸ Φώτη Κόντογλου,  πὼς οἱ ἐκεῖ ὁμότεχνοι σύντροφοί του ἀναρωτιοῦνται γιατί ἔχασαν, αὐτὸς ἀρχίζει καὶ ἀναρωτιέται γιατί ὑπάρχει[4].

Δὲν ὑπάρχουμε γιὰ νὰ καταναλώνουμε οὔτε ἰδέες, οὔτε διαφημιστικά πυροτεχνήματα. Κάθε θλίψη μᾶς προσφέρεται μᾶλλον  ὡς εὐκαιρία νὰ ἐνώσουμε τὸν διχασμένο συλλογικὸ καὶ προσωπικὸ ἑαυτό μας.

Ὁ συλλογικό μας Τρόπος ἐδῶ καὶ δυὸ χιλιάδες χρόνια μᾶς καλεῖ ὅλους, ἐγκρατεὶς καὶ ράθυμους, πλούσιους καὶ φτωχοὺς, νηστεύσαντες καὶ μὴ νηστεύσαντες, ζωντανοὺς καὶ νεκροὺς σὲ τραπέζι καὶ σὲ χορὸ, καθὼς δὲν ἐξαντλούμαστε σὲ κηρύγματα, ἀλλ’ ἀσκούμαστε μὲ τὰ πράγματα, ὅχι γιὰ νὰ ζήσουμε «καλύτερες ἡμέρες», ἀλλὰ γιατὶ ζοῦμε τὴ κάθε μέρα.

---

[1] Ν.Γ.ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ, Ἀνδρέας Δημακούδης καὶ ἄλλες μαρτυρίες χαμοῦ, Ἀγροτικές Συνεταιριστικὲς Ἐκδόσεις Θεσσαλονίκη 1988,σ.213.

[2] Σωκράτης Μάλαμας, τραγούδι «Θίασος», ἀπὸ τὸ δίσκο «Τὸ Ἄδειο Δωμάτιο» 2005.

[3] ἄρθρο «Ἡ ἱερὴ μελωδία τῆς πραγματικότητας», στὸ περ. «Ἀντί», τ. 463,  5.4.1991

[4] Φώτης Κόντογλους, Ἐν εἰκόνι διαπορευόμενος, Ἀκρίτας, 1995.

πηγή