Οι Σύροι πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη και ο άγιος Δημήτριος

Στον Ιερό Ναό του πολιούχου της  Θεσσαλονίκης  Αγίου Δημητρίου υπάρχει ένα ενδιαφέρον ψηφιδωτό, το οποίο βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νότιου πεσσού. Η εικόνα παριστά ολόσωμο το Μεγαλομάρτυρα να ακουμπά το χέρι του με προστατευτικό τρόπο στον ώμο ενός επίσης ολόσωμου διακόνου.

Κάτω από τα πόδια των δύο μορφών αναγράφεται το εξής: “Πανόλβιε, Χριστού μάρτυς, φιλόπολις/φροντίδα τίθη, και πολιτών και ξένων” (Μακάριε Μάρτυρα του Χριστού, εσύ που αγαπάς την πόλη σου, φρόντιζε και τους πολίτες της και τους ξένους). Η αναφορά στους “ξένους” εικάζεται πως οφείλεται στη φροντίδα του αγίου προς τους αλλοεθνείς, οι οποίοι βοήθησαν τους Θεσσαλονικείς στην ανοικοδόμηση του Ναού από την καταστροφή που υπέστη περί το 620 – προσπάθεια στην οποία φέρεται πως συνέβαλε και ο εικονιζόμενος διάκονος.

Δεν θα πρέπει να διαφύγει της προσοχής μας, ωστόσο, ότι η πόλη κατά την εποχή εκείνη, τον 7ο αι., υπήρξε τόπος υποδοχής προσφύγων από τη Συρία, οι οποίοι εγκατέλειψαν την πατρίδα τους λόγω αραβικής εισβολής. Συνέβη δηλαδή πριν από 14 περίπου αιώνες το ίδιο που συμβαίνει και στις μέρες μας…

(Η μόνη «μικρή διαφορά» είναι ότι στη  πλειοψηφία τους οι σημερινοί « πρόσφυγες» είναι μουσουλμάνοι ας μην το ξεχνάμε αυτό, γιατί δημιουργούνται  λάθος  εντυπώσεις ,και επίσης σήμερα οι Χριστιανοί Σύριοι  κάθονται στον τόπος τους υπερασπιζόμενοι τα ιερά τους...!)

Μάλιστα, από τους κόλπους των προσφύγων αυτών προήλθε και ένας αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ο Σέργιος, περί το 700, ο οποίος και θεωρείται ως δεύτερος κτήτωρ του Ναού – ενδεχομένως συριακής καταγωγής να ήταν επίσης και ο εικονιζόμενος διάκονος
 πηγή