Μήπως σφάλουμε;

τοῦ Ἀθανασίου Φωκᾶ


1. Δέχομαι ὡς δεδομένο ὅτι ὄντως ὁ Πρωθυπουργός πιστεύει ὅτι ἕνα ἰσχυρό «Ὄχι» θά τοῦ παράσχει ἰσχυρό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα ἔναντι τῶν δανειστῶν. Ἐπειδή ὅμως τό ἀποτέλεσμα μιᾶς διαπραγμάτευσης ἐξαρτᾶται ἀπό τίς ἀπόψεις καί τῶν δύο πλευρῶν, μήπως θά πρέπει νά λάβουμε ὑπόψη καί τήν τοποθέτηση τῶν Ἑταίρων ἄν ὄντως τό «Ὄχι» θά διευκολύνει τίς διαπραγματεύσεις;

2. Ἀφοῦ τίς προτάσεις τῆς Ἑλλάδας ἀπέρριψαν καί οἱ 18 ὑπόλοιπες χῶρες τῆς Εὐρωζώνης, ἀκόμη καί ἡ Κύπρος, μήπως θά πρέπει νά ἐξετάσουμε τό ἐνδεχόμενο ὅτι ἴσως σφάλουμε;

3. Ἐπειδή δυστυχῶς δέν ὑπάρχει νόμος ὁ ὁποῖος ἀπαγορεύει τήν χειροτέρευση μιᾶς κατάστασης, ὅσο ἄσχημη κι ἄν εἶναι αὐτή, μήπως θά πρέπει νά δεχθοῦμε ὅτι ὑπάρχει πιθανότητα ἡ σημερινή κατάσταση τῆς Ἑλλάδας νά χειροτερεύσει καί μάλιστα κατά πολύ;

4. Τό βιοτικό ἐπίπεδο μιᾶς χώρας καθορίζεται ἀπό τό ποιό ἦταν αὐτό τό ἐπίπεδο πρίν μερικά χρόνια, ἤ μέ βάση τήν παραγωγικότητα καί ἀνταγωνιστηκότητα αὐτῆς τῆς χώρας; Ἄν ἡ ἀπάντηση στήν ἀνωτέρω ἐρώτηση εἶναι ἡ δεύτερη, τότε μήπως τό βασικό ἐρώτημα δέν θά πρέπει νά εἶναι ναί ἤ ὄχι στή λιτότητα, ἀλλά ναί ἤ ὄχι σέ ἄμεσες, ριζοσπαστικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις τίς ὁποῖες ὅλοι ἐπικαλοῦνται ἀλλά οὐσιαστικά κανείς δέν ὑλοποιεῖ;

5. Ἡ τοποθέτηση τῆς Κυβέρνησης ὅτι ἀγωνίζεται στήν Εὐρώπη γιά ἀλλαγή νοοτροπίας πρός ὄφελος ὅλων τῶν λαῶν τῆς εἶναι συνεπής μέ τόν διεθνισμό πού ἀποτελεῖ ἐξέχον στοιχεῖο τῆς Ἀριστερῆς ἰδεολογίας. Μήπως ὅμως οἱ ἀκραῖες ἐπιθέσεις κατά τῶν δημοκρατικά ἐκλεγμένων κυβερνήσεων τῶν Εὐρωπαϊκῶν κρατῶν ἔχουν πλέον φτάσει στό ὅριο τοῦ ἐθνικισμοῦ; Σχετικά μέ αὐτό, μήπως δέν ἦταν τυχαῖο τό ὅτι ἡ πρόταση δημοψηφίσματος ὑποστηρίχθηκε καί ἀπό τά δύο ἄκρως ἐθνικιστικά κόμματα τοῦ Ἑλληνικοῦ Κοινοβουλίου;

6. Εἶναι γνωστοί οἱ ἀγῶνες τῆς Ἀριστερᾶς γιά κοινωνική δικαιοσύνη, καθώς ἐπίσης καί τό γεγονός ὅτι ἐκφράζει καί ἐκπροσωπεῖ τά οἰκονομικῶς ἀσθενέστερα κοινωνικά στρώματα. Μήπως ὅμως σάν ἀποτέλεσμα τῶν χειρισμῶν τῆς Κυβερνήσης αὐτά ἀκριβῶς τά κοινωνικά στρώματα πλήττονται τά μέγιστα τώρα ἀλλά καί πιθανῶς στό ἐγγύς μέλλον;

7. Οἱ ἀρχαῖοι μας πρόγονοι εἶχαν κατανοήσει τήν ἀλληλοσύνδετη σχέση μεταξύ δικαιωμάτων καί ὑποχρεώσεων. Μήπως ὅμως ἐμεῖς, σέ σχέση μέ τήν Εὐρώπη ἀλλά καί γενικότερα, τονίζουμε μόνο τά δικαιώματά μας; Μήπως ἡ εἴσοδός μας στήν Εὐρωζώνη δημιουργοῦσε καί ὑποχρεώσεις ὄχι μόνο γιά τήν πλήρη οἰκονομική ἀναδιοργάνωση τῆς χώρας μας, ἀλλά καί σχετικά μέ τήν ἐν γένει συμπεριφορά μας, ὑποχρεώσεις μέ τίς ὁποῖες δέν ἀσχολήθηκε οὐσιαστικά καμία πολιτική παράταξη;

8. Λαμβάνοντας ὡς δεδομένο ὅτι ἡ εὐπρέπεια δέν εἶναι προνόμιο οὔτε τῆς Ἀριστερᾶς οὔτε τῆς Δεξιᾶς, ἀλλά ὅτι ἀποτελεῖ καθοριστικό στοιχεῖο πολιτισμοῦ, τότε γιατί ἡ ἀγένεια στίς σχέσεις μας μέ τούς ἑταίρους ἡρωοποιεῖται ἀντί νά καταδικάζεται;

9. Γιατί θά πρέπει οἱ Ἑταῖροι μας νά δεχθοῦν τίς θέσεις τῆς Ἑλλάδας, ἐπειδή τά κόμματα πού ἐκπροσωποῦνται στήν Κυβέρνηση ὑποσχέθηκαν νά ὑλοποίησουν αὐτές τίς θέσεις, καί δέν θά πρέπει οἱ Εὐρωπαϊκές Κυβερνήσεις νά λαμβάνουν ὑπόψη τήν βούληση τῶν δικῶν τους ψηφοφόρων ἀφοῦ καί αὐτές ἐκλέχθηκαν δημοκρατικά καί μέ τήν προφανῆ ὑποχρέωση νά εἶναι συνεπεῖς μέ τίς ἐντολές τους;

10. Γιατί εἶναι ἠθικός ἐκβιασμός ἡ θέση «ἤ ἀκολουθεῖτε τό πρόγραμμα πού ἤδη ἔχει συμφωνηθεῖ ἤ διακόπτεται ἡ χρηματοδότηση» καί δέν εἶναι ἠθικός ἐκβιασμός ἡ θέση «ἤ μᾶς παράσχετε περισσότερα βοήθεια ἤ θά ὁδηγηθεῖ ἡ Εὐρώπη, κι ὄχι μόνο, σέ οἰκονομική καταστροφή»;

Ἡ Ἑλλάδα τοῦ ἀπίστευτου Ἔπους τοῦ 1940 καί τῆς μεγαλειώδους Ἐθνικῆς Ἀντίστασης κατάντησε μέσα σέ λίγα χρόνια νά εἶναι παράδειγμα πρός ἀποφυγή. Οἱ αἰτίες εἶναι πολλές. Κατά τή γνώμη μου μία ἀπό τίς σημαντικότερες εἶναι αὐτή πού τόσο εὔγλωττα παρουσίασε ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλής στήν Ἑλληνική Βουλή τό 1975:

«Ἡ πολεμική ἐναντίον τῆς Δύσεως, Ἀμερικανῶν καί Εὐρωπαίων, γίνεται μέ τό ἐπιχείρημα ὅτι αὐτοί εἶναι ὑπεύθυνοι διά τήν πτῶσιν τῆς Δημοκρατίας στόν τόπο μας καί τήν τραγωδία τῆς Κύπρου. Αἱ κατηγορίαι ὅμως αὐταί, κατά τήν γνώμην μου, δέν εἶναι μόνο ἀβάσιμοι, εἶναι καί πολιτικῶς ὕποπτοι. Ὑπεύθυνοι δι’ ὅλες αὐτές τίς συμφορές τοῦ Ἔθνους μας εἴμαστε ἐμεῖς καί μόνον ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες, οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦμε νά φορτώσουμε στούς ξένους τίς εὐθύνες μας διότι δέν ἔχουμε τό θάρρος νά τίς ἀναλάβουμε. Δέν λέγω ὅτι δέν μποροῦν ξένες χῶρες διά τῆς πολιτικῆς των νά βλάψουν ἤ νά ὠφελήσουν. Ἀλλά ἡ εὐθύνη ἡ βασική, ἡ εὐθύνη ἡ πρωταρχική, ἡ εὐθύνη ἡ ἐθνική βαρύνει ἐμᾶς τούς Ἕλληνες. Αὐτό εἶναι ἑλληνικό φαινόμενον: νά φορτώνουμε πάντοτε στούς ξένους τίς δικές μας εὐθύνες, τά δικά μας σφάλματα. Εἶναι μόνιμο φαινόμενο στήν ἱστορία τοῦ τόπου μας. Καί κάποτε θά πρέπει νά ἀναλάβουμε τήν εὐθύνην τῶν πράξεών μας, τῶν σφαλμάτων μας, καί κατόπιν νά ἀναζητοῦμε ἐκείνους πού τά ἐνθαρρύνουν».



Ὁ Ἀθανάσιος Φωκᾶς εἶναι Ἀκαδημαϊκός, Καθηγητής Ἐφαρμοσμένων Μαθηματικῶν/κάτοχος τῆς ἕδρας Μή Γραμμικῆς Μαθηματικῆς Ἐπιστήμης τοῦ Πανεπιστημίου Cambridge.

πηγή