Τι μαρτυρά το ψηφιδωτό στην Αμφίπολη

Φουντώνουν ολοένα και περισσότερο τα σενάρια για τον ένοικο του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη. Τι υποδηλώνει έως τώρα η παράσταση στο εντυπωσιακό ψηφιδωτό αλλά και τι ακόμη κρύβει

Φουντώνουν ολοένα και περισσότερο τα σενάρια για τον ένοικο του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη, μετά την αποκάλυψη των νέων εντυπωσιακών ευρημάτων στον τρίτο θάλαμο πίσω από τις Καρυάτιδες.
Το εξαίσιας ομορφιάς ψηφιδωτό δάπεδο που ήρθε στο φως της δημοσιότητας χθες, ανοίγει νέο κύκλο συζητήσεων και εκτιμήσεων, καθώς απεικονίζεται ένα άρμα εν κινήσει, το οποίο σύρεται από δύο λευκά άλογα και το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας, που στο κεφάλι του φέρει ένα στεφάνι δάφνης. Μπροστά από το άρμα απεικονίζεται ο θεός Ερμής ως ψυχοπομπός, δηλαδή μεταφορέας των ψυχών στον Άδη, ο οποίος φορά πέτασο, μανδύα, φτερωτά σανδάλια και κρατά κηρύκειο.
Σύμβολο του αγγελιοφόρου των θεών ήταν το κηρύκειο, το ραβδί του, ενώ τα φτερωτά του σανδάλια τον βοηθούσαν να μετακινείται στις αμέτρητες «αποστολές» του. Εξού και η σύνθεση του ψηφιδωτού έχει κατεύθυνση από την Ανατολή προς τη Δύση, σε έναν συμβολισμό για τον θάνατο, τη «δύση» του νεκρού που κείτεται στον τάφο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η παράστασή του δεν έχει πλήρως αποκαλυφθεί και πίσω από τον τον δαφνοστεφανωμένο άνδρα που κρατά τα γκέμια των δύο λευκών αλόγων, βρίσκεται και άλλο πρόσωπο, που πιθανότατα αποτελεί τον ένοικο του τάφου.
Μάλιστα, όπως εκτιμάται, η αποκάλυψη του προσώπου του θα πραγματοποιηθεί όταν αφαιρεθούν τα 60 εκ. χώματος τα οποία καλύπτουν ακόμη το ψηφιδωτό.
Εξάλλου, όπως σημειώνεται και στη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, «το ψηφιδωτό δάπεδο, ανατολικά και δυτικά, δεν έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό του, καθώς η ανασκαφή είναι ακόμη σε εξέλιξη στα τμήματα αυτά».
Επισημαίνεται ότι το ψηφιδωτό έχει υποστεί φθορά στο κέντρο, σε σχήμα κύκλου, διαμέτρου 0,80μ. Ωστόσο, πολλά μέρη από το φθαρμένο τμήμα έχουν βρεθεί στην αμμώδη επίχωση. Τις επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια συγκόλλησης και αποκατάστασής του, προκειμένου να συντεθεί, στο μέτρο του δυνατού, η συνολική εικόνα της παράστασης.

Σύμφωνα με μία άλλη θεωρία η σύνθεση του ψηφιδωτού ενισχύει το σενάριο που θέλει τον παιδικό φίλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ηφαιστίωνα, να βρίσκεται θαμμένος στο επιβλητικό ταφικό μνημείο, ενώ, παράλληλα, μειώνονται οι πιθανότητες να αποτελεί ένοικο του τάφου μία γυναίκα της μακεδονικής βασιλικής οικογένειας, όπως φερειπείν η μητέρα του σπουδαίου στρατηλάτη, Ολυμπιάδα.

Η εκτίμηση αυτή συμπίπτει με τα λεγόμενα του αναπληρωτή καθηγητή Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Θεόδωρου Μαυρογιάννη.Μάλιστα, εικάζεται ότι η ύπαρξη στον δεύτερο θάλαμο των δύο εντυπωσιακών Καρυάτιδων, σύμβολο των Αθηναίων, σε μακεδονικό τάφο συμβολίζει πιθανότατα την καταγωγή του «ενοίκου». Μάλιστα, ο κ. Μαυρογιάννης έχει παραπέμψει σε μελέτη του 1991 που λέει ότι ο πατέρας του Ηφαιστίωνα, Αμύντωρ ήταν Αθηναίος.

Το ψηφιδωτό συνδέει την Αμφίπολη με την Πέλλα
Σε ό,τι αφορά στη γεωμετρική διακόσμηση που πλαισιώνει την παράσταση στο ψηφιδωτό, η χρήση των επάλληλων και αλληλοδιαπλεκόμενων μαιάνδρων, αποδεικνύει ότι το συγκεκριμένο μοτίβο ήταν δημοφιλές στην αρχαία Μακεδονία, καθώς σχεδόν πανομοιότυπα σχήματα ανακαλύφθηκαν στην Πέλλα και πιο συγκεκριμένα σε δάπεδο του εκεί ανακτόρου.
Δημοφιλές επιτάφιο θέμα, παράλληλα, ήταν και η Αρπαγή της Περσεφόνηςαπό τον Πλούτωνα. Ο άμεσος συνειρμός (ταφικό μνημείο-άρμα-Ερμής κ.ο.κ) συνδέει το τελευταίο εύρημα της Αμφίπολης με τη ζωγραφική παράσταση της Αρπαγής στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας. 

πηγή