Νεομάρτυς Μιχαήλ Μαυροειδής εξ Αδριανουπόλεως.
Ο Νεομάρτυς Μιχαήλ Μαυροειδής κατήγετο εξ Αδριανουπόλεως, ένθα και διέμενε καθ' όλον τον βίον του μέχρι
του μαρτυρίου του λαβόντος χώραν κατά το τελευταίον τέταρτον του 15ου
αιώνος και είναι ίσως ο πρώτος γνωστός Νεομάρτυς της Ορθοδόξου Εκκλησίας
μας μετά την άλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Νεομάρτυς Μιχαήλ κατείχεν εξέχουσαν κοινωνικήν θέσιν εις την γενέτειράν του ων πρόκριτος αυτής και περιφανής γνωστός δια τε τον πλούτον του και τας αρετάς του εις τους περί την Αδριανούπολιν Τούρκους, αλλά και εις τους μεγιστάνας της Κωνσταντινουπόλεως. Λόγω της κατά τα ανωτέρω κοινωνικής θέσεως του, του πλούτου και των αρετών του ο Νεομάρτυς Μιχαήλ προεκάλεσεν τον φθόνον ωρισμένων φανατικών Τούρκων της Αδριανουπόλεως, οι οποίοι κατήγγειλαν αυτόν συκοφαντικώς εις τον Μουσουλμάνον Ιεροδικαστήν της πόλεως ως απαγγέλοντα δήθεν την μουσουλμανικήν ομολογίαν πίστεως «ουδείς Θεός ειμή εις ο Θεός και ο προφήτης αυτού ο Μωάμεθ». Η συκοφαντική αυτή καταγγελία του Νεομάρτυρος Μιχαήλ προς τον Ιεροδικαστήν εγένετο υπό των Τούρκων πιθανώς και προς τον σκοπόν του εξαναγκασμού του Μιχαήλ να απαρνηθή την Χριστιανικήν πίστιν του και να προσχωρήση εις τον Ισλαμισμόν, πράγμα το οποίον επιτυγχανόμενον θα επέφερεν λόγω της εξεχούοης κοινωνικής και ηθικής υποστάσεως και των εν γένει αρετών του Μιχαήλ Μαυροειδή μεγάλον κλονισμόν, ως ανέμενον οι συκοφάνται του, εις την πίστιν και πολλών άλλων Χριστιανών και θα διευκολύνετο ούτω η υπό των Τούρκων επιδιωκομένη τότε εξισλάμισις των υποδούλων Ελλήνων.
Κατόπιν της ως άνω καταγγελίας παρεπέμφθη εις το Δικαστήριον ο Μιχαήλ, ένθα απέκρουσεν ούτος την εναντίον του κατηγορίαν ως ανυπόστατον, ψευδή και συκοφαντικήν. Πεισθείς ο Δικαστής ότι η γενομένη καταγγελία απετέλει διαβολήν και συκοφαντίαν του Μιχαήλ Μαυροειδούς, τον ενάρετον και νομοταγή βίον ως και την κοινωνικήν υπόστασιν του οποίου εγνώριζε ούτος εξ ιδίας αντιλήψεως, απεφάσισεν την αθώωσιν τούτου εκ της αποδιδομένης αυτώ κατηγορίας και την εκ των φυλακών απόλυσίν του. Τούτου δε γενομένου αντιληπτού υπό των συκοφαντών και διαβολέων του Μιχαήλ, ήρχισαν ούτοι θορυβούντες και διαμαρτυρόμενοι εντός του δικαστηρίου και απειλούντες τον Δικαστήν ότι, εάν απολύση τον κατηγορούμενον, θα καταγγείλουν εις τον Σουλτάνον τούτον ως ολιγωρούντα δια την εφαρμογήν των θρησκευτικών και πολιτικών νόμων του κράτους των. Φοβηθείς εκ των απειλών τούτων ο Δικαστής διέταξε την εκ νέου φυλάκισιν του Μιχαήλ μέχρις ότου αποφανθή επί της κατηγορίας του ο Σουλτάνος, εις τον οποίον προσέφυγαν οι κατήγοροι του.
Ο Σουλτάνος, εις τον οποίον προσέφυγαν οι κατήγοροι του Μιχαήλ Μαυροειδούς ενισχυθέντες και υπό άλλων ομοθρήσκων και ομοφρόνων των ψευδομαρτύρων, εξέδωσε φιρμάνιον καθ' ο «ει μη τη εκείνων προστεθείη θρησκεία, την ιδίαν εξομοσάμενον, κατακαέντα αποθανείν»(1), εάν δηλονότι δεν προσχωρήση ο Μιχαήλ εις τον Μωαμεθανισμόν, απαρνούμενος την Χριστιανικήν Θρησκείαν του, οφείλει να θανατωθή κατακαιόμενος.
Επανελθόντες εις Αδριανούπολιν οι διαβολείς και συκοφάνται του Μιχαήλ και επιδείξαντες το σουλτανικόν φιρμάνιον εις τον Δικαστήν προσεπάθησαν δια δελεαστικών υποσχέσεων περί μεγίστων τιμών και δόξης να πείσουν τον εγκεκλεισμένον εις τας φυλακάς Μιχαήλ να ομολογήση πίστιν εις τον Μωάμεθ απαρνούμενος τον Χριστόν. άλλως ώφειλεν ούτος να θανατωθή κατά τον νόμον αυτών και τον φιρμάνιον του Σουλτάνου. Αλλ' ο γενναίος Έλλην και φωτισμένος Χριστιανός Μιχαήλ όχι μόνον απέρριψεν μετά περιφρονήσεως τας γενομένας προς αυτόν κατά τα ανωτέρω δελεαστικάς προτάσεις αλλά και μετ' απαραμίλλου τόλμης και παρρησίας διεκήρυξεν την εμμονήν του εις την Χριστιανικήν πίστιν και την απόφασίν του να υποστή μαρτυρικόν θάνατον ομολογών τον Χριστόν ως Θεόν και Σωτήρα του και απολογούμενος ως κατωτέρω: «Επεί τοσούτον ίσχυσεν κατ' εμού το ψεύδος και ραδιουργία υμών, καλώς εσκεψάμην εν εμαυτώ, ούτε γαρ ευήθης τις και ασύνετος, ως ίσθε, εγώ, ούτε μεταμελήσομαι ή μεταβουλεύσομαι ουδέποτε περί την του Χριστού μου πίστιν, νυν μεν άλλα, αύριον δε άλλα φρονών τούτο γαρ ουδέ παίδων έργον φρονίμων αλλ' υπομένω φρονίμως τον θάνατον ουδένα λόγον ποιούμενος ων φάτε δωρεών και δόξης και των λοιπών εκείνο δε θαυμάζω, ει τον μεν δια ξίφους θάνατον οίεσθε με υποστήναι πάνυ προθύμως, τον δε δια πυρός δυσχαιρανείν. ει δε και πλείω την αίσθησιν εκείνος των αλγηδόνων παρέχεται, αλλ' επίσης κακείνος υπάρχει θάνατος, ώστε οποτέρω με βούλεσθε παραπέμψατε, του λοιπού μηδέν τι πλέον ειπόντες. άλλο γαρ τι παρ' εμού ουκ ακούσεσθε» (2).
Μετά την ως άνω τηρηθείσαν στάσιν του Μιχαήλ έναντι των γενομένων προς αυτόν προτάσεων και την εμμονήν του εις την πατρώαν Χριστιανικήν πίστιν του και την ομολογίαν του εις τον Χριστόν, οι Τούρκοι διέταξαν τον δήμιον ν' αποκόψη την κεφαλήν του Μιχαήλ, ο οποίος υπέστη αμέσως το μαρτύριον καρατομηθείς καθ' όν χρόνον προσηύχετο λέγων: «Κύριε ημών Ιησού Χριστέ, δέξαι το πνεύμα μου». Μετά την καρατόμησιν του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς οι φανατισμένοι Μουσουλμάνοι προς κορεσμόν της μανίας των κατέκαυσαν το σεπτόν σκήνωμα του μάρτυρος αποτεφρώσαντες τούτο επί πυράς(3).
1 1.Υπόμνημα περί του μαρτυρίου του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς περισωθέν εις τον υπ' αριθ. 1295΄ φ. 316α κώδικα της Εθνικής Βιβλιοθήκης Παρισίων, «Θρακικά» τόμος 10ος, σ. 11.
2. Υπόμνημα περί του μαρτυρίου του Νεομάρτυρος Μιχαήλ ως εις την προηγουμένην σελίδα.
3.Τα του βίου και του μαρτυρίου του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς εξ Ανδριανουπόλεως αφηγούνται δύο διάσημοι λόγιοι της εποχής του και μεγάλοι διδάσκαλοι του Γένους α) ο Μέγας Ρήτωρ και Λογοθέτης Μανουήλ ο Κορίνθιος και β) ο Ιωάννης Μόσχος ο Λακεδαιμόνιος.
Το έργον του Μεγάλου Ρήτορας και Λογοθέτου Μανουήλ, το αναφερόμενον εις τον βίον και το μαρτύριον του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς μετά εγκωμίου προς τον μάρτυρα περιεσώθη εις τον υπ' αριθ. 512 κώδικα της Μονής Ιβήρων υπό τον τίτλον «Ακολουθία εις τον Άγιον του Χρίστου Μάρτυρα Μιχαήλ τον επικληθέντα Μαυροειδήν, ποιηθείσα υπό Μανουήλ Μεγάλου Ρήτορος» (23).
Ο Ιωάννης Μόσχος ο Λακεδαιμόνιος ευρισκόμενος περί το 1490 εν Κερκύρα ως Διευθυντής της εκεί λειτουργούσης περιωνύμου Σχολής συνέταξεν Ακολουθίαν του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς περισωθείσαν εις τον υπ' αριθ. 1295 φ. 314 - 319 κώδικα της Εθνικής Βιβλιοθήκης Παρισίων και φέρουσαν τον τίτλον «Ακολουθία εις τον Άγιον Μιχαήλ τον εν Αδριανουπόλει νέον μάρτυρα τον καλούμενον Μαυροειδήν» υπό την ακόλουθον σημείωσιν «Αυτή η Ακολουθία εποιήθη παρά του σοφωτάτου και λογιωτάτου κυρ Ιωάννου του Μόσχου οικούντος εν τη νήσω Κερκύρα, ήτις πρότερον Φαιακίς εκαλείτο, τα νυν δε παρά τοις νεωτέροις Κορυφαί(23α).
Ο Νεομάρτυς Μιχαήλ κατείχεν εξέχουσαν κοινωνικήν θέσιν εις την γενέτειράν του ων πρόκριτος αυτής και περιφανής γνωστός δια τε τον πλούτον του και τας αρετάς του εις τους περί την Αδριανούπολιν Τούρκους, αλλά και εις τους μεγιστάνας της Κωνσταντινουπόλεως. Λόγω της κατά τα ανωτέρω κοινωνικής θέσεως του, του πλούτου και των αρετών του ο Νεομάρτυς Μιχαήλ προεκάλεσεν τον φθόνον ωρισμένων φανατικών Τούρκων της Αδριανουπόλεως, οι οποίοι κατήγγειλαν αυτόν συκοφαντικώς εις τον Μουσουλμάνον Ιεροδικαστήν της πόλεως ως απαγγέλοντα δήθεν την μουσουλμανικήν ομολογίαν πίστεως «ουδείς Θεός ειμή εις ο Θεός και ο προφήτης αυτού ο Μωάμεθ». Η συκοφαντική αυτή καταγγελία του Νεομάρτυρος Μιχαήλ προς τον Ιεροδικαστήν εγένετο υπό των Τούρκων πιθανώς και προς τον σκοπόν του εξαναγκασμού του Μιχαήλ να απαρνηθή την Χριστιανικήν πίστιν του και να προσχωρήση εις τον Ισλαμισμόν, πράγμα το οποίον επιτυγχανόμενον θα επέφερεν λόγω της εξεχούοης κοινωνικής και ηθικής υποστάσεως και των εν γένει αρετών του Μιχαήλ Μαυροειδή μεγάλον κλονισμόν, ως ανέμενον οι συκοφάνται του, εις την πίστιν και πολλών άλλων Χριστιανών και θα διευκολύνετο ούτω η υπό των Τούρκων επιδιωκομένη τότε εξισλάμισις των υποδούλων Ελλήνων.
Κατόπιν της ως άνω καταγγελίας παρεπέμφθη εις το Δικαστήριον ο Μιχαήλ, ένθα απέκρουσεν ούτος την εναντίον του κατηγορίαν ως ανυπόστατον, ψευδή και συκοφαντικήν. Πεισθείς ο Δικαστής ότι η γενομένη καταγγελία απετέλει διαβολήν και συκοφαντίαν του Μιχαήλ Μαυροειδούς, τον ενάρετον και νομοταγή βίον ως και την κοινωνικήν υπόστασιν του οποίου εγνώριζε ούτος εξ ιδίας αντιλήψεως, απεφάσισεν την αθώωσιν τούτου εκ της αποδιδομένης αυτώ κατηγορίας και την εκ των φυλακών απόλυσίν του. Τούτου δε γενομένου αντιληπτού υπό των συκοφαντών και διαβολέων του Μιχαήλ, ήρχισαν ούτοι θορυβούντες και διαμαρτυρόμενοι εντός του δικαστηρίου και απειλούντες τον Δικαστήν ότι, εάν απολύση τον κατηγορούμενον, θα καταγγείλουν εις τον Σουλτάνον τούτον ως ολιγωρούντα δια την εφαρμογήν των θρησκευτικών και πολιτικών νόμων του κράτους των. Φοβηθείς εκ των απειλών τούτων ο Δικαστής διέταξε την εκ νέου φυλάκισιν του Μιχαήλ μέχρις ότου αποφανθή επί της κατηγορίας του ο Σουλτάνος, εις τον οποίον προσέφυγαν οι κατήγοροι του.
Ο Σουλτάνος, εις τον οποίον προσέφυγαν οι κατήγοροι του Μιχαήλ Μαυροειδούς ενισχυθέντες και υπό άλλων ομοθρήσκων και ομοφρόνων των ψευδομαρτύρων, εξέδωσε φιρμάνιον καθ' ο «ει μη τη εκείνων προστεθείη θρησκεία, την ιδίαν εξομοσάμενον, κατακαέντα αποθανείν»(1), εάν δηλονότι δεν προσχωρήση ο Μιχαήλ εις τον Μωαμεθανισμόν, απαρνούμενος την Χριστιανικήν Θρησκείαν του, οφείλει να θανατωθή κατακαιόμενος.
Επανελθόντες εις Αδριανούπολιν οι διαβολείς και συκοφάνται του Μιχαήλ και επιδείξαντες το σουλτανικόν φιρμάνιον εις τον Δικαστήν προσεπάθησαν δια δελεαστικών υποσχέσεων περί μεγίστων τιμών και δόξης να πείσουν τον εγκεκλεισμένον εις τας φυλακάς Μιχαήλ να ομολογήση πίστιν εις τον Μωάμεθ απαρνούμενος τον Χριστόν. άλλως ώφειλεν ούτος να θανατωθή κατά τον νόμον αυτών και τον φιρμάνιον του Σουλτάνου. Αλλ' ο γενναίος Έλλην και φωτισμένος Χριστιανός Μιχαήλ όχι μόνον απέρριψεν μετά περιφρονήσεως τας γενομένας προς αυτόν κατά τα ανωτέρω δελεαστικάς προτάσεις αλλά και μετ' απαραμίλλου τόλμης και παρρησίας διεκήρυξεν την εμμονήν του εις την Χριστιανικήν πίστιν και την απόφασίν του να υποστή μαρτυρικόν θάνατον ομολογών τον Χριστόν ως Θεόν και Σωτήρα του και απολογούμενος ως κατωτέρω: «Επεί τοσούτον ίσχυσεν κατ' εμού το ψεύδος και ραδιουργία υμών, καλώς εσκεψάμην εν εμαυτώ, ούτε γαρ ευήθης τις και ασύνετος, ως ίσθε, εγώ, ούτε μεταμελήσομαι ή μεταβουλεύσομαι ουδέποτε περί την του Χριστού μου πίστιν, νυν μεν άλλα, αύριον δε άλλα φρονών τούτο γαρ ουδέ παίδων έργον φρονίμων αλλ' υπομένω φρονίμως τον θάνατον ουδένα λόγον ποιούμενος ων φάτε δωρεών και δόξης και των λοιπών εκείνο δε θαυμάζω, ει τον μεν δια ξίφους θάνατον οίεσθε με υποστήναι πάνυ προθύμως, τον δε δια πυρός δυσχαιρανείν. ει δε και πλείω την αίσθησιν εκείνος των αλγηδόνων παρέχεται, αλλ' επίσης κακείνος υπάρχει θάνατος, ώστε οποτέρω με βούλεσθε παραπέμψατε, του λοιπού μηδέν τι πλέον ειπόντες. άλλο γαρ τι παρ' εμού ουκ ακούσεσθε» (2).
Μετά την ως άνω τηρηθείσαν στάσιν του Μιχαήλ έναντι των γενομένων προς αυτόν προτάσεων και την εμμονήν του εις την πατρώαν Χριστιανικήν πίστιν του και την ομολογίαν του εις τον Χριστόν, οι Τούρκοι διέταξαν τον δήμιον ν' αποκόψη την κεφαλήν του Μιχαήλ, ο οποίος υπέστη αμέσως το μαρτύριον καρατομηθείς καθ' όν χρόνον προσηύχετο λέγων: «Κύριε ημών Ιησού Χριστέ, δέξαι το πνεύμα μου». Μετά την καρατόμησιν του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς οι φανατισμένοι Μουσουλμάνοι προς κορεσμόν της μανίας των κατέκαυσαν το σεπτόν σκήνωμα του μάρτυρος αποτεφρώσαντες τούτο επί πυράς(3).
1 1.Υπόμνημα περί του μαρτυρίου του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς περισωθέν εις τον υπ' αριθ. 1295΄ φ. 316α κώδικα της Εθνικής Βιβλιοθήκης Παρισίων, «Θρακικά» τόμος 10ος, σ. 11.
2. Υπόμνημα περί του μαρτυρίου του Νεομάρτυρος Μιχαήλ ως εις την προηγουμένην σελίδα.
3.Τα του βίου και του μαρτυρίου του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς εξ Ανδριανουπόλεως αφηγούνται δύο διάσημοι λόγιοι της εποχής του και μεγάλοι διδάσκαλοι του Γένους α) ο Μέγας Ρήτωρ και Λογοθέτης Μανουήλ ο Κορίνθιος και β) ο Ιωάννης Μόσχος ο Λακεδαιμόνιος.
Το έργον του Μεγάλου Ρήτορας και Λογοθέτου Μανουήλ, το αναφερόμενον εις τον βίον και το μαρτύριον του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς μετά εγκωμίου προς τον μάρτυρα περιεσώθη εις τον υπ' αριθ. 512 κώδικα της Μονής Ιβήρων υπό τον τίτλον «Ακολουθία εις τον Άγιον του Χρίστου Μάρτυρα Μιχαήλ τον επικληθέντα Μαυροειδήν, ποιηθείσα υπό Μανουήλ Μεγάλου Ρήτορος» (23).
Ο Ιωάννης Μόσχος ο Λακεδαιμόνιος ευρισκόμενος περί το 1490 εν Κερκύρα ως Διευθυντής της εκεί λειτουργούσης περιωνύμου Σχολής συνέταξεν Ακολουθίαν του Νεομάρτυρος Μιχαήλ Μαυροειδούς περισωθείσαν εις τον υπ' αριθ. 1295 φ. 314 - 319 κώδικα της Εθνικής Βιβλιοθήκης Παρισίων και φέρουσαν τον τίτλον «Ακολουθία εις τον Άγιον Μιχαήλ τον εν Αδριανουπόλει νέον μάρτυρα τον καλούμενον Μαυροειδήν» υπό την ακόλουθον σημείωσιν «Αυτή η Ακολουθία εποιήθη παρά του σοφωτάτου και λογιωτάτου κυρ Ιωάννου του Μόσχου οικούντος εν τη νήσω Κερκύρα, ήτις πρότερον Φαιακίς εκαλείτο, τα νυν δε παρά τοις νεωτέροις Κορυφαί(23α).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου