Χάθηκε το μέτρο...

Αρχιμανδρίτης π.Χρυσόστομος Χρυσόπουλος

Μεγάλωσα σε γειτονιά και Ενορία της δυτικής Αθήνας που υπήρχε μια ευλαβική συνήθεια.Την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής του Πάσχα έφερναν οι μοναχές από την Ι.Μονή Παναγίας "Κλειστών" την θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου προς ενίσχυση των πιστών την περίοδο εκείνη.
Ήταν για λίγες ημέρες το προσκύνημα,μεσολαβούσε και μια ακολουθία των Χαιρετισμών Της και επέστρεφε με κάποιους ενορίτες στο θρονί Της. Με ταπεινό τρόπο έρχονταν,έτσι και γύριζε στο Μοναστήρι Της.
Στους καιρούς μας,έχει λάβει άλλη διάσταση η ευλαβική συνήθεια αυτή. Όχι βέβαια στην συγκεκριμένη περιοχή,αλλά στην χώρα όλη και όχι μόνο. Τίμιο Ξύλο, Άγια Λείψανα,Ιερές Εικόνες περιφέρονται ανά την Ελλάδα με κάθε ευκαιρία.
Δεν νοείται πιά πανήγυρη χωρίς υποδοχή ενός σεβάσματος της πίστης μας,όσο χαριτόβρυτο ή γνωστό και αν είναι εκείνο.Σε κάποιες περιπτώσεις πρόκειται για λέιψανα Αγίων άγνωστων και άσχετων με την γιορτή ή τον τόπο. Μέχρι πού θα φτάσει η συνήθεια αυτή; Έγινε υπερβολή ,έως και σκάνδαλο. Χάθηκε το μέτρο.
Κάποτε έφερναν μοναχοί Τίμιο Ξύλο ,μια Εικόνα της Θεοτόκου,ή άλλο κειμήλιο,ήταν όμως γεγονός σπάνιο, γι΄αυτό και ελάμβανε τεράστια πνευματική και συναισθηματική αξία.
Ποιός θα λησμονήσει την έλευση της εφέστιας Εικόνας του Πρωτάτου Αγίου Όρους,"Άξιον Εστί", στην Αθήνα το 1987; Τότε,σε συνδιασμό με τον ερχομό του μακαριστού Οικουμενικού Πατριάρχη Δημητρίου,η πρωτεύουσα -ιδίως το κέντρο της - ζούσε στον παλμό του Θεομητορικού προσκυνήματος.Εκατομμύρια πιστοί είχαν μείνει έκθαμβοι με τα γενόμενα,γι΄αυτό και έχουν μείνει αξέχαστα.
Οι συνθήκες κάποτε για να πάει ο χριστιανός στα Ιεροσόλυμα ήταν δύσκολες, ήταν ταξίδι και όνειρο ζωής. Ούτε τα οικονομικά,ούτε και τα συγκοινωνιακά μέσα ήταν τέτοια ,ώστε να πάει κάποιος στην αγία Γη και να προσκυνήσει όλα όσα έχουν σχέση με τον Κύριό μας.
Το ίδιο ίσχυε και για μοναστήρια του τόπου μας.Μεταφορικό μέσο δεν υπήρχε,ούτε και οδικό δίκτυο κατάλληλο.Οι συνθήκες άλλαξαν.
Τα Ιεροσόλυμα με το αεροπλάνο ήρθαν κοντά μας,τα Μοναστήρια δίπλα μας.Τι αποσκοπεί άραγε η έξοδος και υποδοχές Εικόνων (μάλιστα αντιγράφων);Να περιμένουμε ίσως και τον Γολγοθά ή την πλάκα της Αποκαθηλώσεως να ξεριζώνονται και να μεταφέρονται;Το ίδιο συμβαίνει και με τις "εξαγωγές" λειψάνων από τον τόπο μας στο εξωτερικό.
Τα ιερά και τα όσια έχουν την αξία τους εκεί που η χάρη του Θεού τα έταξε και ο τόπος συνδέθηκε μ' αυτά. Κάθε άλλη κίνηση ίσως τα υποβιβάζει. Όχι ότι δεν πρέπει ποτέ να γίνονται τέτοιες ενέργειες,αλλά μήπως το παρακάνουμε; Η οικειότητα φέρνει την περιφρόνηση. Ίσως παρανοήθηκε ο σκοπός και ο λόγος τέτοιων πρωτοβουλιών και ακουμπά τον ανταγωνισμό τι και γιατί θα φέρουμε και όχι το πότε θα το φέρουμε.
Όταν σε μία και μόνο περιοχή της πρωτεύουσας υπάρχουν ταυτόχρονα τρία προσκυνήματα,με ισάριθμες υποδοχές και περιφορές με τα επακόλουθα αυτών (που θα ''πληρώσουμε'' στο μέλλον), δηλώνει ότι μάλλον υπάρχει έλλειμμα πνευματικότητας εκεί και πρέπει άμεσα ν' αναπληρωθεί-θεραπευτεί. Η έλευση μίας εικόνας η ιερού λειψάνου στην πανήγυρη του Ναού μας τι θα χαρίσει παραπάνω;
Σαν να μην είναι ικανό πρόσωπο ο Άγιος ή η Αγία της εκκλησιαστικής κοινότητάς μας να μας εμπνεύσουν και να μας καθοδηγήσουν,γι΄αυτό και φέρνουμε πνευματικές έκτακτες ενισχύσεις ηχηρά ονόματα (guest star).
Υπάρχουν βέβαια και οι επιβεβλημένες εξαιρέσεις που σχετίζονται με τοπικά έθιμα,θαύματα από το παρελθόν,ιστορικές επετείους.Για την διατήρηση της μνήμης επιτρέπονται. Είναι θέμα διδαχής πλέον και έγκαιρης ενημέρωσης.
Με όποια λογική η παράλογη πρόφαση γίνονται οι παραπάνω μεταφορές, πρέπει να τεθεί ένα μέτρο. Πρέπει να εξετάζεται η συχνότητα,ο σκοπός και ο λόγος.Οι αποφάσεις να τηρούνται. Είναι παρήγορο που ο λαός μας ψάχνει πνευματικό αποκούμπι σε καιρούς δύσκολους και φτωχούς.
Δεν πρέπει όμως να βιάζουμε το θρησκευτικό συναίσθημά του,να εκμεταλλευόμαστε την ευσέβειά του και να υποβιβάζουμε την νοημοσύνη του. Η αποφυγή των δυσάρεστων σχολίων ας γίνει άλλο ένα κριτήριο.

πηγή