Λουκούμι, το συριανό.Ενα αυθεντικό γλυκό παραδοσιακό γλύκισμα

Βαρδάκη Ερη

Θυμάμαι τα απογεύματα με τον παππού, όταν ήμουν μικρή, o ελληνικός καφές έφτανε μερακλίδικος στον ασημένιο δίσκο, όπως ακριβώς τον ήθελε. Δίπλα το ποτήρι με το νερό και στο πιάτο απαραιτήτως δύο λουκούμια, ένα για εκείνον και ένα για μένα. Καθόμουν απέναντί του. Χαμογελούσε πονηρά και μου πρόσφερε τελικά και τα δύο λουκουμάκια, ενώ εγώ τον παρακαλούσα να μου διηγηθεί για μια ακόμα φορά το «παραμύθι» του λουκουμιού: για εκείνον τον πολυμήχανο ζαχαροπλάστη από την Κωνσταντινούπολη που όταν άκουσε ότι ο σουλτάνος έσπασε το δόντι του από μια σκληρή καραμέλα, πήγε στο εργαστήριό του και επινόησε αυτό το απολαυστικό γλύκισμα από νερό, ζάχαρη και άμυλο.

Πολλά χρόνια πέρασαν από τότε. Σχεδόν είχα ξεχάσει την ιστορία του παππού, όταν φέτος στις διακοπές βρέθηκα στη Σύρο, στην πρωτεύουσα του λουκουμιού όπως συνηθίζουν να λένε. Εδώ, το 1832 οι Χιώτες πρόσφυγες έφεραν την παραδοσιακή συνταγή και έκαναν την πρώτη καζανιά. Το 1837 μάλιστα εμφανίστηκε και η πρώτη επίσημη σφραγίδα του λουκουμοποιού Νικολάου Σταματελάκη.
Στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης (www.ketepo.gr) μια ολόκληρη αίθουσα ήταν αφιερωμένη αυτό το καλοκαίρι στο συριανό λουκούμι. Ηταν λογικό, καθώς το εκλεκτό αυτό γλύκισμα έχει πολιτογραφηθεί πλέον ως συριανό, ίσως ακριβώς γιατί το υφάλμυρο νερό από τις λιγοστές πηγές νερού του νησιού του δίνει αυτήν τη μοναδική γεύση. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ενώ προστάτιδά του θεωρείται η Αγία Γλυκερία, για τους λουκουμοποιούς της Σύρου προστάτης είναι τελικά ο Αγιος Αθανάσιος, εξαιτίας της χρησιμοποίησης νερού από την ομώνυμη πηγή στην Ανω Σύρο.
Γύρω από την συσκευασία του και την προώθησή του δημιουργήθηκαν τελικά μια σειρά επαγγελμάτων. Οπως διαβάζω στο ενημερωτικό φυλλάδιο του μουσείου ο κάθε λουκουμοποιός είχε και το δικό του σήμα. Τα κουτιά κοσμούσαν περίτεχνες ετικέτες: αετός, τίγρης, λιοντάρι, μέλισσα, η φιγούρα του φτερωτού Ερμή κ.α. Μάλιστα στις παγκόσμιες εκθέσεις του 19^ου και στις αρχές του 20^ου αιώνα το συριανό λουκούμι είχε λάβει και σημαντικά βραβεία.
Η παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα με βιοτεχνίες λουκουμιού να επιβιώνουν στο νησί. Πέρα από τις παραδοσιακές γεύσεις (τριαντάφυλλο, μαστίχα, περγαμόντο) πλέον συναντάς και τις νέες με σοκολάτα, ινδική καρύδα, μανταρίνι κ.α. Οταν το πλοίο φτάνει στο λιμάνι βλέπεις ακόμα τους βιαστικούς ταξιδιώτες να τρέχουν στα μαγαζιά για να πάρουν έστω την τελευταία στιγμή ένα κουτί λουκουμάκια, τη γεύση της Σύρου, μαζί τους… 

Διαβάστε επίσης: Φτιάχνω λουκούμια