Τιμή στα λαγκαδινά μαστόρικα «μπουλούκια»

Η δράση και οι στόχοι του Σωματείου των Φίλων Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής Αρκαδίας, που συστάθηκε πρόσφατα

 

«Εχουμε να κάνουμε, λοιπόν, με τοπία και με σπίτια που λες και τα 'χουν χτίσει κάποιοι θεοί» έλεγε ο Αρης Κωνσταντινίδης, ο μεγάλος έλληνας αρχιτέκτονας, για τα έργα των λαγκαδινών μαστόρων. Από τα τέλη του 18ου αιώνα ως και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο τα λαγκαδινά μαστόρικα «μπουλούκια», δηλαδή οι μάστορες από το συγκεκριμένο χωριό της Γορτυνίας, παρουσίασαν εντονότατη δράση στη Λακωνία, στη Μεσσηνία, στην Πύλο, στην Ορεινή Κορινθία, στα Τρίκαλα και στην Αργολίδα, διαμορφώνοντας σε μεγάλο βαθμό αυτό που σήμερα ονομάζουμε παραδοσιακή ελληνική αρχιτεκτονική. Ονομαστή, για παράδειγμα, ήταν η οικογένεια των Γαρδικέων, που έκανε πολλά δημόσια και ιδιωτικά έργα σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Στην ιστορία έχει μείνει ακόμη ο πρωτομάστορας Αντώνης Ρηγόπουλος, ο οποίος έχτισε μαζί με την ομάδα του τις δύο παλαιότερες εκκλησίες στα Λαγκάδια Γορτυνίας, ενώ φημολογείται ότι ο ίδιος ήταν πίσω από τη δημιουργία του «Τζαμί Πασά Αγά» στο Ναύπλιο, το οίκημα στο οποία συνεδρίασε η πρώτη Βουλή των Ελλήνων.

Τη συμβολή των λαγκαδινών μαστόρων στην ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, αλλά και σε άλλους τομείς του πολιτισμού αποφάσισε να αναδείξει η κίνηση πολιτών Φίλοι Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής Αρκαδίας - Ανθη της Πέτρας, που με έδρα την Αθήνα δημιουργήθηκε πριν από λίγο καιρό από μια ομάδα επιστημόνων, καλλιτεχνών και γνωστών ανθρώπων της κοινωνικής ζωής του τόπου. «Οι σκοποί μας είναι όχι μόνο να αποτιμήσουμε τη συμβολή των μαστόρων στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου, αλλά να αναδείξουμε τα Λαγκάδια Γορτυνίας ως εμβληματικό τόπο για την τέχνη της πέτρας και να προβάλουμε το συγκεκριμένο δομικό υλικό ως μέσο πνευματικής και καλλιτεχνικής έκφρασης» λέει ο κ. Γιάννης Τσιαούσης, καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Κρήτης και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Σωματείου. Τρεις καθηγητές Αρχιτεκτονικής (Καραδήμας, Κωνσταντινίδου και Γυφτόπουλος) συγκαταλέγονται στα ιδρυτικά μέλη του σωματείου.

Σύμφωνα με τον κ. Τσιαούση η δημιουργία ιδρύματος-μουσείου παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και πέτρας στα Λαγκάδια Γορτυνίας, η επιστημονική καταγραφή, μελέτη, «ερμηνεία» και προβολή των έργων των λαγκαδινών μαστόρων, η συλλογή, καταγραφή και αρχειοθέτηση σχετικού εκθεσιακού, φωτογραφικού και αρχειακού υλικού, η συμμετοχή και οργάνωση ερευνητικών δραστηριοτήτων και επιστημονικών δράσεων και η οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων αποτελούν ορισμένες από τις σχεδιαζόμενες δράσεις του σωματείου. Προβλέπεται επίσης εκδοτική δραστηριότητα, συνεργασία με επιστημονικά ιδρύματα, με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

«Υπάρχει μεγάλο ιστορικό και πολιτιστικό απόθεμα» σημειώνει ο κ. Τσιαούσης για τη λαγκαδινή μαστόρικη παράδοση. «Δεν επιδιώκουμε, ωστόσο, να φέρουμε στην επιφάνεια μόνο τα δημιουργήματα αλλά και τους ίδιους τους δημιουργούς, που εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, όπως ο Ρηγόπουλος και οι Γαρδικέοι, έμειναν στην αφάνεια». Στους στόχους περιλαμβάνεται και η ίδρυση Σχολής Μαθητείας της Πέτρας, «που επανήλθε στην Ελλάδα μετά την κάθοδο των Αλβανών το 1990 ως δομικό υλικό».

Επίσης, η επαναφορά της πέτρας ως δομικού υλικού. Οσο για τη χρηματοδότηση, «οι διαδικασίες μας είναι απολύτως διαφανείς και στηρίζονται προς το παρόν στην ιδιωτική πρωτοβουλία» λέει ο κ. Τσιαούσης, ενώ δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να εξασφαλιστούν μεγαλύτερα κονδύλια μέσω προγραμμάτων χρηματοδότησης. Η πρώτη εκδήλωση του σωματείου, με θέμα το παραδοσιακό μοιρολόι, θα πραγματοποιηθεί στις 3 Αυγούστου στο προαύλιο της ιστορικής εκκλησίας του Αϊ Γιώργη.


Δημοσιεύτηκε στο HeliosPlus στις 3 Ιουνίου 2013