Το “ιδανικό” του ελάσσονος κόπου

   (Β’ Μέρος)

από Λεωνίδας 

Θα αναφέρω κάποιες σκέψεις ως επιχειρήματα, οι οποίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες ‎με τον τρόπο συμπεριφοράς μας ως ανθρώπων-μελών μιας κοινωνίας. Είναι κάποια ‎απλά πράγματα, που η καλοπέραση και το εύκολο χρήμα μας έκαναν να ‎περιφρονήσουμε και να ξεχάσουμε. Έτσι, ενώ συχνά έχουμε την δυνατότητα, για ‎διαφόρους λόγους δεν τολμάμε να ασχοληθούμε.

‎ 1. Με την ενίσχυση της καλλιέργειας, θα μπορέσουν να οργανωθούν καλύτερα ‎ συνεταιρισμοί από νέους ανθρώπους, οι οποίοι όχι μόνο θα επιτύχουν καλύτερη ‎ποιότητα προϊόντων και ποικιλία στα αγαθά, αλλά και καλύτερες πωλήσεις στην ‎εγχώρια και μη αγορά. Αρκεί βεβαίως να εκλείψουν οι λανθασμένες πρακτικές του ‎παρελθόντος που οδήγησαν αντίστοιχες προσπάθειες σε αδιέξοδα. ‎

‎     2.  Οι νέες προοπτικές βρίσκονται στις μικρές αγορές. Δεν υπάρχει λόγος να ‎σκεπτόμαστε το κέρδος από την προώθηση των προϊόντων στο εξωτερικό ή από την ‎παραγωγή μεγάλης ποσότητας. Όσοι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη στρατευθεί στα ‎παγκόσμια συμφέροντα, δίνουν όλο και περισσότερη σημασία στην αυτάρκεια, στον ‎σεβασμό των φυσικών δυνατοτήτων παραγωγής του κάθε τόπου αλλά και των ‎ανθρώπων, στην αξία της ποιότητας εν αντιθέσει με την ποσότητα και στην ενίσχυση ‎των τοπικών οικονομιών, με την τοπική ή έστω εγχώρια διάθεση και κατανάλωση ‎των προϊόντων. Η ερασιτεχνική καλλιέργεια, με σκοπό κυρίως την ιδιοκατανάλωση ή ‎ως συμπληρωματικό επάγγελμα, κερδίζει όλο και περισσότερους οπαδούς και ‎μάλιστα στα λεγόμενα ανεπτυγμένα κράτη.

‎
‎     3.  Ως κυριότερο όμως επιχείρημα προτείνω την χαρά της προσφοράς. Το να ‎προσφέρω κάτι στο συνάνθρωπό μου, το οποίο να είναι από τον δικό μου κόπο, να ‎είναι καλό ποιοτικά και να μην γίνεται με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος. Όταν ‎υπάρχουν προϊόντα που δημιουργούνται υπό τέτοιες συνθήκες, είναι σίγουρο ότι αυτό ‎θα περάσει και στον αγοραστή. Είναι το μεράκι θα λέγαμε εκείνου που προσφέρει ‎ένα προϊόν. Γροθιά στο στομάχι δε, είναι για εμένα η αναλλοίωτη συμπεριφορά της ‎‎70χρονης πλέον και με προβλήματα υγείας γιαγιάς μου, που σε κάθε μου παρότρυνση ‎να μην ασχολείται άλλο με αγροτικές δουλειές, εκείνη απαντά ότι το κάνει για εμάς, ‎για να έχουμε να τρώμε.‎‎

‎     4.  Ως εξίσου σημαντικό επιχείρημα θέτω την ωφέλεια της επαφής με την φύση ‎αλλά και την χαρά της δημιουργίας. Είναι πραγματικά ανεκτίμητα τα οφέλη που ‎αποκομίζει κάποιος από μια τέτοια ζωντανή “επικοινωνία”, και όχι μέσα από την ‎τηλεόραση. Ωραίο είναι να βλέπουμε ντοκυμαντέρ με θέμα την φύση ή τις ‎καλλιέργειες, αναντικατάστατο όμως είναι να τα ζεις όλα αυτά από κοντά. Είναι ‎χαρακτηριστικό (και απογοητευτικό) ότι σε κάποιο σχολείο της Αμερικής είπαν στα ‎παιδιά να ζωγραφίσουν μια κότα και αυτά την ζωγράφισαν χωρίς κεφάλι, πόδια και ‎φτερά, όπως ακριβώς την έβλεπαν στα σούπερ μάρκετ!‎

5.  Η ενασχόληση με την φύση είναι θα λέγαμε μια διά βίου μάθηση, η οποία σπουδάζεται δίπλα σε έμπειρους ανθρώπους που γνωρίζουν από καλλιέργεια και κτηνοτροφία. Στις γνώσεις αυτές περιέχονται και πολιτιστικά στοιχεία, τα οποία έχουμε χρέος να μεταφέρουμε στις επόμενες γενιές.

‎     6.  Με την νοοτροπία του ελάσσονος κόπου, απωλέσαμε την ικανότητα να ‎εκτιμάμε αυτό που καταναλώνουμε. Στερηθήκαμε την χαρά της δημιουργίας ως ‎‎“παραγωγοί”, μια χαρά που «νοστιμίζει» αλλιώς το προϊόν. Και αφού ξεχάσαμε τι ‎σημαίνει να κουράζεσαι για να παράγεις, θέσαμε ως απόλυτο κριτήριο το οικονομικό ‎και πάψαμε να εκτιμάμε και το προϊόν που παράγεται από τον κόπο του άλλου. ‎Τελικώς, υποβαθμίσαμε έτσι και την ποιότητά του, με φυσικό επακόλουθο στην ‎συνέχεια την υποβάθμισή της και από τον ίδιο τον παραγωγό. ‎

‎     7.  Η προηγούμενη γενιά μάς έριξε άθελά της σε μια παγίδα. Ο υπερβολικός ‎μόχθος της αγροτιάς και τα μικρά έσοδα την οδήγησαν στην απόρριψη συλλήβδην ‎της φυσικής ζωής και στην θεοποίηση του Δημοσίου. Σήμερα όμως, η πρόοδος της ‎τεχνολογίας μάς παρέχει την δυνατότητα να παρακάμψουμε σε μεγάλο βαθμό το ‎μειονέκτημα αυτό. Η βελτίωση των καλλιεργειών, οι νέες μέθοδοι, η αρτιότερη ‎κατάρτιση των παραγωγών έρχονται ως απάντηση στην δικαιολογημένη εν μέρει ‎απαξίωση του παρελθόντος. Ιδιαίτερα δε στην σημερινή κρίση με τις ατελείωτες ώρες ‎εργασίας των ιδιωτικών και μη υπαλλήλων, τα εξαντλητικά ωράρια, τους πενιχρούς ‎μισθούς, την απραγία και αργία των δημοσίων υπαλλήλων, την διαθεσιμότητα, την ‎ανεργία, την εργασιακή αβεβαιότητα.‎

‎
   Κλείνοντας, θα ήθελα να σημειώσω πως έχουμε ίσως μια μοναδική ευκαιρία στις ‎μέρες μας να επανέλθουμε στις καλλιέργειες και στην κτηνοτροφία. Όχι μόνο για το ‎κέρδος, αλλά σε μια προσπάθεια αυτάρκειας των βασικών αγαθών. Στον καιρό της ‎ανεργίας, ας μη μείνουμε στην αργία. Ενώπιον της λαίλαπας του «ιδανικού» του ‎ελάσσονος κόπου, ας ενεργοποιηθούμε προς την αντίθετη κατεύθυνση, στο μέτρο ‎που ο καθένας μπορεί. Ας θυμηθούμε τα λόγια του Αριστοτέλη: «Αδύνατον τον ‎μηδέν πράττοντα πράττειν ευ»! (Ελεύθερη μετάφραση: Είναι αδύνατο να ευτυχεί ‎όποιος δεν ασχολείται με καμία εργασία).‎