Μουσουλμάνοι Τσάμηδες εθελοντές στα στρατεύματα κατοχής, παρουσιάζουν όπλα σε Ιταλό αξιωματικό
“Τσάμηδες”, ονομάζονταν οι 20.000 μουσουλμάνοι κάτοικοι της Θεσπρωτίας οι οποίοι αν και αρχικά είχαν κριθεί ανταλλάξιμοι όπως προέβλεπε η Συνθήκη της Λωζάννης, η Αλβανία με την παρακίνηση της Ιταλίας πετυχαίνει την εξαίρεση τους προβάλλοντας την αλβανική καταγωγή τους. Το αίτημα αυτό δέχτηκε και η δικτατορική κυβέρνηση Πάγκαλου που σε συνδυασμό με το κλείσιμο των Βορειοηπειρωτικών σωματείων στόχευε αφελώς στην καλυτέρευση των σχέσεων με την Αλβανία .
Η περίοδος του Μεσοπόλεμου (1924 -1935) χαρακτηρίζεται από τις συνεχείς προσφυγές των Τσάμηδων στην Κοινωνία των Εθνών με τις οποίες διαμαρτύρονταν για την απαλλοτρίωση κτημάτων προς όφελος των προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την δήθεν καταπάτηση των δικαιωμάτων τους. Παράλληλα, παρατηρείται η έντονη προπαγάνδα με την δράση Αλβανών και Ιταλών πρακτόρων ενώ εντείνεται το κλίμα τρομοκρατίας από αλβανικές συμμορίες που εφορμούν από τα σύνορα.
Κατά την διάρκεια της Κατοχής, πλαισίωσαν τα ιταλικά και γερμανικά στρατεύματα και στη συνέχεια ίδρυσαν την οργάνωση KSILIA (Αλβανική Εθνική Επιτροπή), την κυβέρνηση των Τσάμηδων της Θεσπρωτίας με πρόεδρο τον Μαζάρ Ντίνο (ύπατο αρμοστή της Θεσπρωτίας διορισμένο με διάταγμα της κυβέρνησης Μουσολίνι) και τάγματα επιστράτων για ένοπλη στήριξη της ιταλικής κατοχής.
Τα τάγματα αυτά, στράφηκαν εναντίον των ελληνικών αντιστασιακών ομάδων και ιδιαίτερα του ΕΔΕΣ που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή ενώ παράλληλα διέπραξαν θηριωδίες έναντι των Ελλήνων κατοίκων της Θεσπρωτίας με κορυφαία την σφαγή των 49 προκρίτων της Παραμυθιάς. Κατά την υποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, οι Τσάμηδες επέλεξαν την μαζική οικειοθελή αποχώρηση τους από την Θεσπρωτία μετά την καταδίκη από το Ειδικό Δικαστήριο Δωσίλογων Ιωαννίνων των 1930 εμπλεκόμενων στις θηριωδίες αυτές.
Το θέμα της εξόδου των Τσάμηδων, από την Ελλάδα, παραχαράσσεται σκόπιμα από την Αλβανία μετά την πτώση του κομμουνισμού και προβάλλεται ως γενοκτονία. Από το 1994, η αλβανική κυβέρνηση καθιέρωσε την 27η Ιουνίου ως «ημέρα μνήμης της γενοκτονίας των Τσάμηδων από τους Έλληνες» ενώ παράλληλα απαιτεί από την Ελλάδα αναγνώριση αλβανικής μειονότητας καθώς και την αποζημίωση των Τσάμηδων για τις περιουσίες τους οι οποίες δημεύθηκαν. Πάγια τακτική των αλβανικών κυβερνήσεων, είναι η σύνδεση των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων της αναγνωρισμένης, βάσει συνθηκών, ελληνικής μειονότητας με το ανεδαφικό «Τσάμικο ζήτημα» το όποιο τίθεται πάντα σε μια στρεβλή ανταποδοτική λογική.
Το συγκεκριμένο ζήτημα, για την χώρα μας, έχει κλείσει από το 1948.Οι δικαστικές αποφάσεις που καταδίκαζαν σε θάνατο τους δωσίλογους Τσάμηδες ήταν στο ίδιο μήκος κύματος με αντίστοιχες αποφάσεις που ελήφθησαν κατά τη μεταπολεμική περίοδο, σε πολλές χώρες της Ευρώπης ακόμη και στην ίδια την Αλβανία. Η μαζική οικειοθελής έξοδος τους από την χώρα, καταμαρτυρεί την ενοχή τους και κάθε προσπάθεια για ανακίνηση του θέματος, από πλευράς του αλβανικού κράτους και Τσάμικων σωματείων, πέφτει στο κενό.
Δημήτρης Κούτρας
(Μεταπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πειραιώς)
Να προσθέσω ή να διορθώσω μερικά σημεία του άρθρου.
1. Ο Πάγκαλος έκανε ένα τεράστιο λάθος και δέχθηκε την παραμονή των Τσάμηδων στην Ελλάδα, αν και ήταν ανταλλάξιμοι, καθώς η Συνθήκη της Λωζάννης έθετε ως όρο ανταλλαξιμότητας το θρήσκευμα και όχι τη γλώσσα. Σύμβουλοι του Θεόδωρου Πάγκαλου του επεσήμαναν αυτό, αλλά ο ίδιος ήταν ανένδοτος. Έπαιξε ρόλο και μία συμπάθειά του προς την αλβανική πλευρά, καθώς ο ίδιος ήταν δίγλωσσος Αρβανίτης, από τη Σαλαμίνα και την Ελευσίνα. Ο ίδιος είχε δηλώσει ότι μητρική του γλώσσα ήταν η αλβανική. Αργότερα είχε γίνει στενός φίλος με τον βασιλιά Αχμέτ Ζόγκου της Αλβανίας. Την ίδια εποχή βέβαια, ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Παύλος Κουντουριώτης μιλούσε με τον αλβανό πρέσβη στην Αθήνα στα…αρβανίτικα. Δεν αμφισβητείται η φιλοπατρία του Παγκάλου, για να είμαστε τίμιοι, απλά φέρθηκε αφελώς, ιδεαλιστικά, στο συγκεκριμένο θέμα. Πίστευε πως θα ήταν δυνατή η ομαλοποίηση των σχέσεων με την νεοπαγή Αλβανία, κάνοντάς της ένα δώρο. Ίσως πίστευε πως θα την τραβούσε από την επιρροή της Αλβανίας και πως θα εξασφάλιζε τα νώτα έναντι της Τουρκίας.
2. Οι Τσάμηδες δεν ήταν οι μοναδικοί αλβανόφωνοι της Θεσπρωτίας. Πολλοί άλλοι ήταν χριστιανοί Αρβανίτες, με ελληνική συνείδηση. Για διάκριση από αυτούς, οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες ονομάζονταν Τουρκοτσάμηδες. Αλλά οι μεγάλες εκτάσεις γης ανήκαν στους μουσουλμάνους Τσάμηδες, ως μπέηδες, λόγω εξισλαμισμού τους. Οι χριστιανοί αλβανόφωνοι μοιράζονταν τη μοίρα των λοιπών χριστιανών της Τουρκοκρατίας. Κάτι που δεν λένε οι Αλβανοί, γιατί δεν τους συμφέρει, είναι ότι από την εκδίωξη των μουσουλμάνων Τσάμηδων ωφελήθηκαν τα μάλα οι ομόγλωσσοι (αλβανόφωνοι) αλλά χριστιανοί και με ελληνική συνείδηση κάτοικοι της Θεσπρωτίας και μέρους του νομού Πρεβέζης (χωριά Πέρδικα, Αγιά, Μόρφι, κ.ά.).
3. Η αλβανοφωνία στη Θεσπρωτία δεν χρονολογείται από την….Αρχαιότητα, όπως ισχυρίζονται αυθαίρετα οι Αλβανοί. Αντίθετα, φαίνεται ότι είναι φαινόμενο των ύστερων μεσαιωνικών χρόνων, με την εξάπλωση της αλβανοφωνίας προς νότο (μιλάμε για τον 14ο αιώνα κυρίως). Υπάρχουν συγκεκριμένα ιστορικά και γλωσσολογικά επιχειρήματα που ενισχύουν την άποψη αυτή, αλλά δεν είναι του παρόντος.
4. Ο αριθμός των Τσάμηδων όντως δεν υπερέβαινε τις 20-25.000. Οι Αλβανοί μιλούν για 200 χιλιάδες, λες και διεκδικούν όλο τον πληθυσμό της Ηπείρου! Λογική εξήγηση και επιχειρήματα μην περιμένετε. Οι Αλβανοί διεκδικούν μέχρι και την Άρτα, αν και σε ολόκληρο τον νομό Άρτης δεν υπάρχει ούτε μισό αλβανόφωνο (χριστιανικό) χωριό, ούτε φυσικά υπήρχαν μουσουλμάνοι Τσάμηδες στην Άρτα ή και στην Πρέβεζα. Η παρουσία τους περιοριζόταν σε ορισμένα τμήματα του νομού Θεσπρωτίας, με επίκεντρο το Μαργαρίτι (Marglici, στην αλβανική).
5. Η αλήθεια είναι ότι οι Τσάμηδες έφυγαν με βίαιο τρόπο, διωγμένοι από τα σώματα του Ζέρβα και τα σπίτια τους πυρπολήθηκαν, τουλάχιστον πολλά από αυτά. Βέβαια, με δεδομένη τη συμπεριφορά τους στον Μεσοπόλεμο και ειδικά στην Κατοχή, υπήρχε τόσο συσσωρευμένο μίσος εναντίον τους που αυτό δεν εκπλήσσει. Πάντως, γενοκτονία δεν υπήρξε, με την έννοια της μαζικής σφαγής και εξολόθρευσης. Υπήρξε βίαιη εκδίωξη. Εκ των υστέρων, καταδικάστηκαν ως δοσίλογοι.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου