ἡ σύγχρονη μάστιγα τῆς διγλωσσίας καὶ οἱ «ὑπέροχες δυνατότητές» της.

Πρωτ. ΙΩΑΝΝΗ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Αποσπάσματα

Ἐδῶ ἀποφασίσαμε νὰ θίξουμε ἕνα σοβαρὸ πρόβλημα τοῦ ὑπὸ κρίσιν βιβλίου. Εἶναι μία ἐπαμφοτερίζουσα στάση καὶ τοποθέτηση τοῦ συγγραφέως ἀπέναντι στὰ θιγόμενα ζητήματα. Νὰ τὸ ποῦμε πιὸ ἀνοιχτά: μία διγλωσσία. Εἶναι ἡ προσφιλὴς πλέον μέθοδος ποὺ χρησιμοποιοῦν στὸ γραπτὸ καὶ προφορικό τους λόγο σήμερα διάφορα δημόσια πρόσωπα, (πολιτικοί, δημοσιογράφοι, καθηγητές, κληρικοί). Αὐτὸ θὰ πεῖ: στὴ μία παράγραφο νὰ λὲς τὴν τάδε γνώμη ἢ νὰ κάνεις τὴν τάδε ἐκτίμηση καὶ στὴν ἑπόμενη νὰ λέγεις τὰ ἀντίθετα. Στὸ ἕνα κεφάλαιο νὰ λέγεις “α” καὶ στὸ ἄλλο “β” ἢ “-α”.

Εἶναι μία μέθοδος γιὰ νὰ ἐξασφαλίζεις τὰ νῶτα σου, γιὰ νὰ περνᾶς μὲ τὶς δυνατὸν λιγότερες ἀντιδράσεις τὶς καινοφανεῖς ἀπόψεις σου καὶ γιὰ νὰ ἔχεις ἀντεπιχειρήματα ὅταν σου γίνεται κριτική. Ὁ ἀναγνώστης βέβαια, μπερδεύεται. Ἐπειδὴ δίνει, καλόπιστα, πλήρη ἐμπιστοσύνη στὸ συγγραφέα βρίσκει τὰ θετικά, τὰ ξεκάθαρα σημεῖα τοῦ βιβλίου, τοῦ ἄρθρου, τῆς συνεντεύξεως καὶ «ταμπουρώνεται» σ’ αὐτὰ γιὰ νὰ δικαιολογήσει τὶς ἄλλες διάσπαρτες ἀπόψεις, οἱ ὁποῖες καθ’ ἐαυτὲς μελετώμενες εἶναι ἀπαράδεκτες. Τὸ τελικὸ ὅμως ἀποτέλεσμα τῆς διγλωσσίας γιὰ τοὺς ἀναγνῶστες τέτοιων κειμένων, μετὰ ἀπὸ ἀρκετὸ χρόνο, εἶναι ἡ μείωση τῆς κριτικῆς ἱκανότητας, ἡ διαστρέβλωση τῶν κριτηρίων, ἡ προϊούσα ἀστάθεια τοῦ ἀναγνώστη στὶς ἀπόψεις του καὶ ἡ σταδιακὴ μεταβολὴ τῶν ἀπόψεων αὐτῶν, ὥστε νὰ ἐναρμονισθοῦν μὲ τὶς ἀπόψεις τοῦ συγγραφέως, τὸν ὁποῖο ἔχει ὡς ἄνθρωπο θαυμάσει, ἀγαπήσει καὶ ἐμπιστευθεῖ.

Γι’ αὐτὸ εἶναι ἰδιαζόντως ἐπικίνδυνη στὴ περίπτωση τῶν χριστιανῶν, ἡ συναισθηματικὴ προσκόλλησή τους σὲ πρόσωπα, ὀφειλομένη σὲ ἔλλειψη ὀρθοδόξων κριτηρίων, ἡ τυφλὴ ἐμπιστοσύνη σ’ ὅ,τι λέγουν καὶ πράττουν αὐτὰ τὰ πρόσωπα. Ὅπως εἴπαμε καὶ ἀρχικά, μόνο τὸ λόγο τοῦ Κυρίου μας, τῆς Θεοτόκου, τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Ἁγίων πρέπει νὰ ἐμπιστευόμεθα πλήρως. Ὅλα τὰ ἄλλα πρέπει νὰ τὰ ἐξετάζουμε, νὰ τὰ δοκιμάζουμε μὲ αὐτὴ τὴ λυδία λίθο τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικῆς διδασκαλίας….

…Ἀλλὰ καὶ σὲ προηγούμενα κεφάλαια παρατηρεῖται μία διπλὴ γλώσσα. Ἔτσι στὴ σελίδα 186 διαβάζουμε ὅτι «οἱ παλαιὲς ἀόριστες γνώσεις γιὰ τὰ διάφορα θρησκεύματα δημιούργησαν κάποτε μία ἀρνητικὴ ψευδαίσθηση: ὅτι εἶναι ἀνάξια λόγου ἢ δαιμονικὰ» ἐνῶ στὴ σελίδα 196 διαβάζουμε ὅτι «τὸ δαιμονικὸ στοιχεῖο ἔχει παρεισφρύσει πολὺ πιὸ ἐπικίνδυνα [ἔνν. ἀπ' ὅσο ἔχει εἰσχωρήσει στὸ Ἰσραὴλ] στὰ ἄλλα θρησκεύματα»!

…Ἴσως χρειάζεται νὰ ποῦμε ὅτι αὐτὴ ἡ μέθοδος τῆς διγλωσσίας εἶναι ἀντίθετη πρὸς τὴν εὐαγγελικὴ μέθοδο. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος γράφει στοὺς Κορινθίους βεβαιώνοντάς τους γιὰ τὴν ἀξιοπιστία καὶ σταθερότητα τοῦ κηρύγματός του: «Πιστὸς δὲ ὁ Θεὸς ὅτι ὁ λόγος ἠμῶν ὁ πρὸς ὑμᾶς οὐκ ἐγένετο ναὶ καὶ οὔ. ὁ γὰρ τοῦ Θεοῦ υἱὸς Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ ἐν ὑμὶν δὶ’ ἠμῶν κηρυχθεῖς, δὶ’ ἐμοῦ καὶ Σιλουανοὺ καὶ Τιμοθέου, οὐκ ἐγένετο ναὶ καὶ οὔ, ἀλλὰ ναὶ ἐν αὐτῶ γέγονεν» (Β’ Κόρ. 1,18-19). Μετάφραση: «Ἀξιόπιστος εἶναι ὁ Θεός, ὅτι ὁ λόγος μας, τὸ κήρυγμά μας πρὸς ἐσᾶς δὲν ἔγινε ναὶ καὶ ὄχι. Κι αὐτὸ γιατί ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ ὁποῖος ἐκηρύχθη σὲ σᾶς ἀπὸ μένα, τὸ Σιλουανὸ καὶ τὸν Τιμόθεο δὲν ἦταν ναὶ καὶ ὄχι ἀλλὰ σ’ αὐτὸν ὑπῆρχε μόνο Ναί». Ἐπικαλεῖται ὁ Ἀπόστολος τὴν ἀξιοπιστία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀμετακίνητη Ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ γιὰ νὰ βεβαιώσει τὴν ἀποστολικὴ πιστότητα αὐτοῦ καὶ τῶν μαθητῶν του, τὴ σταθερότητα καὶ τὴν ἀνδρεία τοῦ κατὰ τὴ μετάδοση στοὺς Κορινθίους καὶ λοιποὺς πιστοὺς τῶν ἀληθειῶν τῆς πίστεως.

[...] Τελειώνοντας τὶς σκέψεις μας στὸ ζήτημα τῆς διγλωσσίας ἐπισημαίνουμε ὅτι ὅσοι τὴ χρησιμοποιοῦν, ἔχουν συγκεκριμένες θέσεις καὶ ἀπόψεις ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ προωθήσουν. Ἡ διπλὴ γλώσσα δὲν σημαίνει δύο-τρεῖς πραγματικὲς διαφορετικὲς γνῶμες τοῦ οἱουδήποτε συγγράφοντος ἢ ὁμιλοῦντος, οἱ ὁποῖες ἀλληλοαναιροῦνται. Σημαίνει μὲ ἁπλὰ λόγια: Λέω μία τὸ ἕνα, μία τὸ ἄλλο, μία τὸ τρίτο, ἀλλὰ «στὸ πίσω μέρος τοῦ μυαλοῦ μου» ἔχω τὴν ξεκάθαρη γνώμη μου καὶ προσπαθῶ, συγχέοντας τὰ κριτήρια τῶν ἀποδεκτῶν μου μέσω τῆς διπλῆς γλώσσας, νὰ τὴν ἐμφυτεύσω στὴν καρδιά τους.

Αποσπάσματα από:

ΘΕΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ Ή ΠΑΝΘΡΗΣΚΕΙΑΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ

Κριτικὲς τοποθετήσεις στό βιβλίο 

«Παγκοσμιότητα καί Ορθοδοξία» Ἀρχιεπ. Αλβανίας π. Αναστασίου

 η συνέχεια εδώ