Τοῦ Καθηγουμένου τῆς Ἱ. Μ. ΒατοπαιδίουἈρχιμ. Ἐφραίμ
Ὁ Ἅγιoς Μάξιμος ὁ Γραικὸς ἔζησε στὸ τέλος τοῦ 15ου αἰώνα καὶ στὶς ἀρχὲς τοῦ 16ου αἰώνα, σὲ μία πολὺ κρίσιμη ἐποχὴ γιὰ τὴν ἀνθρωπότητα. Κανένας δὲν εὐεργέτησε τὴν Ρωσσία ὅσο καὶ ὅπως ὁ Μάξιμος, γι᾽ αὐτὸ καὶ κανένας δὲν ἔχει τόσο ἐξέχουσα θέση στὴν ρωσσικὴ ἐκκλησιαστικὴ καὶ κοσμικὴ Ἱστορία, γραμματεία, λογοτεχνία καὶ τὴν πανρωσικὴ συνείδηση.
. Μετὰ τὴν πτώση τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας ἡ Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ βρισκόταν σὲ κρίση καὶ ἀνησυχία. Κανεὶς δὲν πίστευε ὅτι οἱ Μουσουλμάνοι θὰ κυρίευαν τὸ μεγαλύτερο καὶ σημαντικότερο μέρος τῆς Ὀρθοδοξίας. Στὴν Ρωσσία ἄρχιζε νὰ διαμορφώνεται ἡ θεωρία τῆς Μόσχας ὡς Τρίτης Ρώμης. Στὴν Δύση ἡ Ἀναγέννηση μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῶν ἐπιστημῶν καὶ τῶν τεχνῶν κέρδιζε τόπο σὲ ὅλο τὸν κοινωνικό, πολιτικὸ καὶ θεολογικὸ χῶρο, ἐνῶ ἡ Ρωμαιοκαθολικὴ Ἐκκλησία ὅλο καὶ περισσότερο ἐκκοσμικευόταν.
. Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ἔζησε ὅλες αὐτὲς τὶς κοινωνικὲς καὶ θεολογικὲς ζυμώσεις. Σπούδασε στὴν Ἰταλία, ὅπου ἔγινε αὐτόπτης μάρτυς τῆς Ἀναγεννήσεως. Κατόπιν ἔγινε μοναχὸς στὸ Ἅγιον Ὄρος στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου, ὅπου ἐβίωσε τὴν Πατερικὴ Παράδοση, τὴν τέχνη καὶ τὴν ἐμπειρία τοῦ ἁγιασμοῦ. Ἡ θεία Πρόνοια τοῦ ἐπεφύλασσε νὰ γίνει ἕνας Ὁμολογητὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως στὴν Ρωσσία.
. Ἐνῶ στὰ πρῶτα ἑπτὰ ἔτη τῆς παραμονῆς του στὴν Ρωσία εἶχε τὴν προσωπικὴ εὔνοια τοῦ Μεγάλου Ἡγεμόνα καὶ τοῦ Μητροπολίτη Μόσχας, τὴν φιλία τῶν μορφωμένων βογιάρων, τῶν λογίων καὶ τῶν πιστῶν ὅλων τῶν κοινωνικῶν τάξεων -εἶχε τὴν κατὰ κόσμον καταξίωση- τὰ ὑπόλοιπα τριάντα ἕνα ἔτη ἦταν μαρτυρικά, μέσα σὲ θλίψεις, διωγμούς, συκοφαντίες, φρικτὰ βάσανα, σωματικὰ καὶ ψυχικά.
. Πολλὲς φορὲς ἡ θεία Πρόνοια ἐνεργεῖ πίσω ἀπὸ τὴν ἐμπάθεια τῶν ἀνθρώπων. Ἂν ὁ Ἅγιος Μάξιμος δὲν ὑπέμενε τέτοιου μεγέθους ἀδικία, δὲν θὰ ἦταν σήμερα ἕνας μεγάλος Ἅγιος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Μπορεῖ νὰ γινόταν ἕνας καθηγητὴς Πανεπιστημίου στὴν Ἰταλία, μπορεῖ νὰ γινόταν ἡγούμενος στὴν Μονὴ τῆς μετανοίας του, στὸ Βατοπαίδι, μπορεῖ νὰ γινόταν Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, ἂν τὰ πράγματα ἐξελίσσονταν διαφορετικὰ ἀπὸ ὅ,τι ἔγιναν, ὅμως δὲν θὰ γινόταν Ἅγιος.
. Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὑπέμεινε μὲ πολλὴ ταπείνωση τὴν ἄδικη καταδίκη του στὶς Δίκες τοῦ 1525 καὶ 1531. Τὸ φοβερὸ εἶναι ὅτι καὶ μετὰ τὴν κοίμηση τοῦ Ἁγίου κάποιοι δὲν ἤθελαν οὔτε καὶ τὰ Πρακτικὰ αὐτῶν τῶν Δικῶν νὰ μείνουν ἀνόθευτα. Ὁ ἀρχαιολόγος Νικόλαος Ποκρόφσκι ἀνακάλυψε τὸ 1968 στὸ Ἀλτάι τῆς Σιβηρίας τὰ γνησιότερα Πρακτικὰ ἀπὸ αὐτὰ ποὺ ὑπῆρχαν μέχρι τότε.
। Ὁ κ. Κωνσταντῖνος Τσιλιγιάννης, διακεκριμένος ἱστορικὸς ἐρευνητὴς καὶ συγγραφέας, ἀλλὰ καὶ σύγχρονος ἐρευνητὴς τοῦ βίου καὶ τοῦ ἔργου τοῦ Ἁγίου Μαξίμου -στὸν ὁποῖο ὀφείλεται ἡ ἀνάδειξη τοῦ Ἁγίου στὸν ἑλληνικὸ χῶρο μὲ τὴν συγγραφὴ τουλάχιστον 16 βιβλίων καὶ μὲ τὶς λοιπὲς δραστηριότητές του- πρὶν 15 τουλάχιστον χρόνια εἶχε δώσει ὑπόσχεση σὲ ὁμιλία ποὺ εἶχε κάνει στὴν Τράπεζα τῆς Μονῆς μας ὅτι θὰ ἐκδόσει ἕνα βιβλίο μὲ τίτλο, «Ἡ Δίκη τοῦ Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ». Καὶ σήμερα ὁ κ. Τσιλιγιάννης μετὰ ἀπὸ 15 χρόνια μελέτης καὶ ἔρευνας γιὰ τὸ συγκεκριμμένο θέμα παρουσιάζει τὸ ἐν λόγῳ βιβλίο του, ἀναλύοντας καὶ ἑρμηνεύοντας τὴν σπουδαιότητα τῶν Πρακτικῶν τῆς Δίκης καὶ ἐξαίροντας βέβαια τὸ πρόσωπο τοῦ ἀγαπημένου του ἁγίου Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ. Ἡ πολύχρονη ἐμβριθὴς μελέτη τοῦ κ. Τσιλιγιάννη σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ στὸν φωτεινὸ ἀστέρα τῆς Ὀρθοδοξίας ποὺ ὀνομάζεται Μάξιμος ὁ Γραικός, ἀλλὰ καὶ ἡ ἰδιότητά του ὡς δικηγόρου ἐγγυῶνται μία συνεπῆ καὶ ἄψογη τεκμηρίωση καὶ παρουσίαση τῶν συμπερασμάτων τῆς ἔρευνάς του ἀπὸ ἱστορικοθεολογικῆς καὶ νομικῆς ἀπόψεως. Τὸ ἐν λόγῳ πόνημα τοῦ κ. Τσιλιγιάννη ἀποτελεῖ ἔργο ζωῆς γιὰ τὸν συμπατριώτη του ἅγιο Μάξιμο τὸν Γραικό. Ἴσως καὶ γι᾽ αὐτὸν τὸν λόγο συμπεριέλαβε στὸ βιβλίο αὐτὸ καὶ πολλὰ στοιχεῖα ποῦ ἀφοροῦν στὸν βίο τοῦ ἁγίου Μαξίμου εἴτε ἀπὸ τὴν διεθνῆ βιβλιογραφία εἴτε ἀπὸ τὰ νέα ἱστορικὰ ντοκουμέντα ποὺ ὁ ἴδιος ἀνακάλυψε κατὰ τὶς πολλὲς καὶ πολύχρονες ἔρευνές του. […]
*στὸ βιβλίο τοῦ Κωνστ. Τσιλιγιάννη, δικηγόρου παρ᾽ Ἀρείῳ Πάγῳ:
«Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΓΡΑΙΚΟΥ»,
ἔκδ. Ἰνστιτούτου “Ἅγιος Μάξιμος ὁ Γραικός”,
Ἀθῆναι 2011, σελ. 448
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου