H "μουσική επίσκεψη" του Αλκίνοου στη "Φόνισσα" του Αλ.Παπαδιαμάντη

H "μουσική επίσκεψη" του Αλκίνοου Ιωαννίδη στη "Φόνισσα" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

(Με αφορμή τη συναυλία που θα δώσει με τη Μαρία Φαραντούρη στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, το Σάββατο 20/8/11):

Κύθηρα, 8 και 9/8/2011

Η Φόνισσα και ο Λουπαδόρος

Κάτω εις το δάπεδον, το ιερόν δάπεδον του Αρχαίου Θεάτρου των Φιλίππων, του ευρισκομένου εις το ήμισυ του δρόμου, μεταξύ της θείας Έλλης, της εν Καβάλα, και της εν Δράμα ετέρας θείας μου, Ελένης, θα κείται απαστράπτουσα μηχανή τελευταίας τεχνολογίας, με πολλά κομβία και αναβοσβήνουσας πολυχρώμους λυχνίας, ονόματι “Κυκλωτικός Σταθμός”, αγγλιστί: “Λουπ Στέσιον”. Το μηχάνημα δε τούτο, το εξαίσιον, επί το λαϊκότερον και εις την χονδροειδή και συχνά κακόηχον γλώσσαν των μουσικών, των ασώτων αυτών γυρολόγων που κατατρώγουσιν το βιος των με τας απανταχού Φρύνας και Λαΐδας, ονομάζεται “λουπαδόρος”.

Έκαστον των επί σκηνής ευρισκομένων μουσικών οργάνων (ηλεκτρική κιθάρα μάρκας Γίβσον, ηλεκτρικόν βαθύχορδον μάρκας Φένδερ, ηλεκτρονικά κύμβαλα μάρκας Κοργ, αυλοί διαφορετικών μεγεθών, ξυλόφωνον, μεταλλόφωνον), θα συνδέηται μετά του λουπαδόρου διά πολυπλοκάμου καλωδίου, τοποθετημένου επιμελώς κατά την εσπέραν υπό του αρβανίτου ευπατρίδου Βασιλείου Δρούγκα, ηχολήπτου.

Καθ’ όν χρόνον η Μαρία Φαραντούρη θα αναγιγνώσκη στεντορίως και μεγαλοπρεπώς τα δύο τελευταία των κεφαλαίων της Φόνισσας, ο γράφων, ο επιεικώς μέτριος εις την απόδοσην εκάστου οργάνου, πλην ευτυχώς δεινός εις την απόκρυψην των ατελιών και ελλείψεών του, θα επιχειρήση, ενώ τα δάκτυλα θα ερεθίζουν τας χορδάς, τα δέρματα, τα ξύλα και τα μέταλλα, όπως οι πόδες αυτού, εν είδει παγανιστικού χορού ή πυροβασίας, πιέζωσιν ταυτοχρόνως το πλήθος των κομβίων του δαιμονικού προαναφερθέντος μηχανήματος, το οποίον θα ηχογραφή και θα αναπαράγη τας μουσικάς αυτού φράσεις. Εάν δε, παρ’ελπίδα, συναισθανθή την αυτού ανεπάρκειαν, θα ζητήση την συνδρομήν και ετέρων, πλέον κατηρτισμένων, καίτοι χαμηλότερα αμοιβομένων μουσικών.

Επί των επαναλήψεων των μόλις ηχογραφηθέντων ήχων θα προστίθενται ή θα αφαιρούνται κ’ άλλοι. Η αλληλοσυγχώνευσις των χροιών, η αυξομείωσις των εντάσεων, η εναλλαγή των ρυθμών, η αρμονική ανάπτυξις, καθώς και η απαραίτητος παρουσία των ώτων μας, ελπίζομεν όπως ανασύρωσιν τελικώς το μουσικόν έργον εκ του μη όντος εις το είναι.
Βεβαίως, το κείμενον του Σκιαθίτου γέροντος ουδεμίαν ανάγκην μελοποιήσεως έχει, καθ’ ότι μουσικότατον καθ’ εαυτό. Πιθανόν, λοιπόν, η όλη υπόθεσις να αποτελή αυθαιρεσίαν!

Ερωτηθής ο μουσικός διά την ανάγκην υπάρξεως του εν λόγω εγχειρήματος, θα ημπορούσεν ευκόλως να υπεκφύγει, λέγων πως ο ενθουσιασμός του έχοντος την ιδέαν, Θεοδωρή Γκόνη, ήτο τόσον ορμητικός, ώστε συμπαρέσυρεν τον άμοιρον τροβαδούρον, και να τον συγχωρήτε. Εις την περίπτωσιν όμως που, με κίνδυνον να απογοητεύσει, ο λαοπρόβλητος βάρδος αποφασίση όπως απολογηθή ειλικρινώς, έν μόνον ημπορεί να απαντήση: ο καλλιτέχνης, ως άλλος παπαδιαμαντικός Φιλάρετος, ενδιαφέρεται αποκλειστικώς ίνα ευχαριστήση τον ίδιον τον εαυτόν του και δεν τον μέλλει διά τους άλλους. Η (φευ! αβεβαία) συνέχεια της λαμπράς πορείας του, εξαρτάται εις μέγιστον βαθμόν από το κέφι, και το κέφι είναι αυθαίρετον πράγμα. Το διατί υμείς, εις εποχήν ανεχείας, όπου την πλιατσικολογίαν διαδέχεται η φορολογία, πληρώνετε εισιτήριον ίνα παρακολουθήσετε την διαδικασίαν, είναι ιδικόν σας ζήτημα και δεν μου πέφτει λόγος.

Λαμβάνων ανά χείρας το έν όργανον μετά το άλλο, πατών επί του πλήθους των κομβίων και ακούων προσεκτικώς την σεβασμίαν, βαθύφωνον αναγνώστριαν, ο νους μου οπωσδήποτε θα παλινδρομή εις το ήμισυ του δρόμου μεταξύ της θείας ωραιότητος του λόγου και της απευκταίας, καίτοι ουδόλως αμυδράς, πιθανότητος το όλον εγχείρημα να αποβή καταστροφικόν.

Μετά τιμής,
Αλκίνοος Ιωαννίδης