Η λέξη επιδότηση ακούγεται πλέον ως κάτι το άσχημο. Τι στιγμή που κάποιος την ξεστομίζει, στο μυαλό όλων έρχεται η σκέψη ότι ρίχνεται προς τη πλευρά των φτωχών όλο και κάποια βοήθεια. Σαν να κατασπαταλώνται για άλλη μια φορά, για λόγους καθαρά κοινωνικής πολιτικής, τα χρήματα όσων πληρώνουν τους φόρους τους. Με τα χρόνια, οι νεοφιλελεύθεροι οικονομολόγοι έχουν με σαφήνεια καταφέρει να δημιουργήσουν την εντύπωση στην κοινή γνώμη, ότι όλες οι επιδοτήσεις είναι σε λάθος κατεύθυνση και ότι χρειάζεται η σταδιακή κατάργησή τους. Η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ έχουν πράγματι αναγκάσει τις κυβερνήσεις να άρουν τις επιδοτήσεις, ως ένα μέτρο δήθεν με το οποίο θα ασκήσουν δημοσιονομική πειθαρχία, προκειμένου να ενισχυθεί η χειμαζόμενη οικονομία τους. Ας δούμε το πρόβλημα κατάματα: Ο μέσος μορφωμένος άνθρωπος θεωρεί τις επιδοτήσεις ως κάτι το κατάπτυστο.
Ιουλίου 16, 2011
by Devinder Sharma
Δεν εξεπλάγην ωστόσο, όταν διάβασα στους N. Y. Times ένα σχόλιο με τίτλο: ‘Η επιδοματική πολιτική των ΗΠΑ παραμένει πάντοτε σε ισχύ’ (14 Ιουλίου 2011). Ο συγγραφέας ζητώντας την κατάργηση των επιδοτήσεων που αποτελούν μια καθαρή σπατάλη των δημοσίων πόρων και οι οποίες σε πολύ μεγάλο βαθμό κατευθύνονται στο γεωργικό τομέα, μας εξηγεί ότι αυτά τα προγράμματα λειτουργούν λιγότερο η περισσότερο σαν βαμπίρ, αφού πάντοτε επιστρέφουν, την ίδια στιγμή που εσύ νόμιζες ότι έχουν πεθάνει ή εξαφανιστεί..
Ο αρθρογράφος αυτός στηρίζει την άποψή του με μερικά εντυπωσιακά παραδείγματα: Αναφέρεται πχ στο Πρόγραμμα Επιδοτήσεων προς τις ‘Βασικές Αεροπορικές Υπηρεσίες της Ουάσιγκτον’ (WEAS), το οποίο έχει ως αποτέλεσμα μια ετήσια επιβάρυνση του προϋπολογισμού της τάξης των $1,6 εκατομμυρίων για μόνο 3 πτήσεις και προσθέτει: ‘Μια προσεκτική ματιά στα παρακάτω δύο Προγράμματα θα μας δείξει πόσο ξεπερασμένη είναι η πολιτική με την οποία ‘προστατεύονται’ οι δημόσιες δαπάνες. Το πρόγραμμα για την αποθήκευση των αποθεμάτων του φιστικιού και του βαμβακιού, το οποίο επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ με $1εκ /έτος, έχει επανειλημμένα περισωθεί από την κατάργησή του εξ αιτίας της δικομματικής υποστήριξης. Σύμφωνα με αυτό το πρόγραμμα η κυβέρνηση αναλαμβάνει τα έξοδα αποθήκευσης για λογαριασμό των αγροτών –οι οποίοι παραδίδουν την εσοδεία τους για φύλαξη, μέχρι να προκύψουν στην αγορά συμφέρουσες τιμές. Οι πιστώσεις για τα έξοδα αποθήκευσης των φιστικιών χορηγούνται από το 2002, ενώ οι επιδοτήσεις για το βαμβάκι από τη δεκαετία του 1990.
Μιλώντας για τις αγροτικές επιδοτήσεις το μυαλό μου πηγαίνει σε ένα άλλο δημοσίευμα του 2010 με τίτλο, « Η κυβέρνηση συνεχίζει να ξελασπώνει τις αγροτικές επιχειρήσεις», το οποίο προέρχεται από την Οργάνωση ‘Environment Working Group’, το οποίο παρουσίαζε μια αναλυτική λίστα με τις αγροτικές επιδοτήσεις που έχουν δοθεί μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με αυτή οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει για επιδοτήσεις $250 εκ ανάμεσα στα έτη 1995 – 2009. Βέβαια, αυτό που καθιστά το γρίφο των αγροτικών επιδοτήσεων πιο περιπεπλεγμένο είναι ο ρόλος που παίζουν τα υψηλά επιδοτούμενα προϊόντα στις διεθνείς αγορές. Ας πάρουμε το παράδειγμα του βαμβακιού. Οι επιδοτήσεις που χορηγούνται στο βαμβάκι των ΗΠΑ είναι πλέον γνωστό πόσο εξοντώνει τους μικροκαλλιεργητές βαμβακιού της Δ. Αφρικής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, καθώς δεν δύνανται να ανταγωνιστούν το υψηλά επιδοτούμενο βαμβάκι που εισάγεται εκ της Αμερικής.
Δεν είμαι καθόλου υπέρμαχος των επιδοτήσεων που προωθούν τη σπατάλη. Κάτι τέτοιο πρέπει να περιοριστεί.
Αλλά γιατί όμως δεν βρίσκεται ούτε ένας οικονομολόγος ούτε ένας πολιτικός, ο οποίος να προθυμοποιηθεί να καταγγείλει τις μαζικές επιδοτήσεις που μοιράζονται στις βιομηχανικές επιχειρήσεις, σε εταιρείες παροχής υπηρεσιών και στον τραπεζικό τομέα, εν ονόματι της βελτίωσης της παραγωγικότητάς τους; Εάν οι επιδοτήσεις είναι κάτι κακό, τότε θα έπρεπε να είναι κακό και για τις βιομηχανίες επίσης. Ας πάρουμε την περίπτωση της Ινδίας, όπου μια τέτοια συζήτηση έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό. Από το 2004 η κυβέρνηση αυτή μοιάζει να έχει παραιτηθεί των δικαιωμάτων της να εισπράττει φόρους από τις επιχειρήσεις και από τον κλάδο της βιομηχανίας – μιλάμε για ποσό της τάξης των Rs 22 lakh crore, ενώ στα πλαίσια αυτής της πολιτικής βλέπουμε να μειώνεται ακόμα και ο φόρος εισοδημάτων. Αυτές οι φορολογικές απαλλαγές υπάγονται στην κατηγορία ‘διαφυγόντα έσοδα’ και φαίνονται πολύ καθαρά στον ετήσιο προϋπολογισμό. Δεν έχω δει ακόμα έναν οικονομολόγο ή έναν παρουσιαστή ειδήσεων να κατακεραυνώνει αυτές τις επιδοτήσεις ως μια ‘σπατάλη χρημάτων’. Ίσως ο λόγος να είναι απλός. Με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο επωφελούμεθα όλοι από το ίδιο σύστημα επιδοτήσεων.
Εξεπλάγην, όταν την επόμενη μέρα διάβασα ένα άλλο δημοσίευμα. Η κυβέρνηση της Ινδίας είχε αποφασίσει να χορηγήσει ως επιδότηση ( μπορείς να την αποκαλέσεις και επένδυση) το ποσό των Rs 100,000 crore μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, στην πολύ ισχυρή οικονομικά εταιρεία IT. Σκέφτηκα ότι η εταιρεία αυτή είχε υπάρξει όλα αυτά τα χρόνια δέκτης τρομερών σε μέγεθος επιδοτήσεων, και η οποία σήμερα θα είναι μια πολύ ανθηρή οικονομικά επιχείρηση. Από την άλλη μεριά βέβαια, η κυβέρνηση το βρίσκει πολύ δύσκολο να αλαφρώσει λίγο την τιμή της φιάλης υγραερίου που αγοράζει ένα μέσο νοικοκυριό για να μαγειρέψει. Ο λόγος είναι απλός: Οι δαπάνες που θα γίνονταν, για να καταστήσουν πιο προσιτές τις φιάλες υγραερίου στα νοικοκυριά, εμπίπτουν στην κατηγορία της επιδότησης, ενώ οι επιδοτήσεις προς την εταιρεία IT αποκαλούνται επένδυση, η οποία πρόκειται να βελτιώσει την αποδοτικότητα της επιχείρησης και να προσφέρει ως εκ τούτου νέες θέσεις εργασίας.
Αυτή η πολιτική είναι που αποκαλείται ‘σκληρή αγάπη’. Σκληρή για σένα και για μένα, και σκέτη ‘αγάπη’ για τους πλούσιους.
μετάφραση, Μαστοράκης Γιάννης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου