ὑπὸ Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου
Ὡς γνωστόν, πολλὰ εἶναι τὰ προσωνύμια τῆς Παναγίας. Καὶ κατὰ μὲν τὸν ἀείμνηστον Κορινθίας Παντελεήμονα ἀνέρχονται εἰς χιλιάδας, κατὰ δὲ τὸν Δ. Κορολῆν εἰς 18.600 ἐνῶ κατ’ ἄλλους εἰς 498.
Εἰς ταῦτα δέον νὰ προστεθεῖ καὶ τὸ τῆς Χαλκηδονιτίσσης, τῆς ὁποίας ἡ σημαντικοτάτη ἱ. εἰκὼν ἀποθησαυρίζεται σήμερον εἰς τὸ νότιον τμῆμα τοῦ σωλέος τοῦ Καθεδρικοῦ ἱ. ναοῦ τῆς Ἁγίας Τριάδος Χαλκηδόνος, ὡς "Παντοβασίλισσα" αὐτῆς. Πρότερον αὕτη ἦτο βαναύσως –πιθανῶς ἐκ λόγων ἀσφαλείας καὶ ὄχι μόνον– καρφωμένη ἐπὶ ξύλων καὶ καταχωσμένη ἐντὸς ἀριστοτεχνικοῦ μαρμαρίνου προσκυνηταρίου τοῦ νοτίου κλίτους, ἔργου Τηνίων λιθογλυπτῶν, ὡς μαρτυρεῖ ἡ ἐπιγραφή: ΛΑΖΑΡΟΣ ΚΑΙ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΛΥΡΙΤΗΣ / ΚΑΜΠΡΙΣΤΑΝ ΑΡ. 23. ΠΕΡΑ.
Κατὰ τὸν Δέρκων Κωνσταντῖνον, ἡ εἰκὼν αὕτη ἦτο "πεταμένη", τὴν ἔσωσε δὲ ἡ μάμμη αὐτοῦ Βασιλικὴ Χαρισιάδου. Ἔχει δὲ καὶ περίτεχνον ἀργυροῦν ὑποκάμισον τύπου Oklad, καθ’ ὅτι διακρίνονται μόνον αἱ σάρκες τῶν μορφῶν. Κατὰ τὸ 1955 ἐπρόκειτο νὰ ἀποσταλεῖ εἰς μίαν ἔκθεσιν τοῦ Βυζαντινοῦ Μουσείου Ἀθηνῶν. Τῆς ἀφήρεσαν τότε τὸ ὑποκάμισον καὶ τὸ "ἔκρυψαν" εἰς τὸ ἄνω νότιον τμῆμα τοῦ ἐσωτερικοῦ τοῦ τέμπλου. Οὕτω διέφυγε χάριτι θείᾳ, τὰς δηώσεις τῆς 6/7. 9. 1955, ἐκ τῶν ὁποίων ὑπέμεινεν τὰ πάνδεινα ὁ μεγαλοπρεπῆς ναός.
Ἡ εἰκὼν αὕτη, τέμπερα ἐπὶ ξύλου, εἶναι ἀμφιπρόσωπος, ἔχουσα τὴν Σταύρωσιν εἰς τὴν ὁπισθίαν πλευράν, ὡς τοιαύτη δέ, ἀσφαλῶς δὲν ἠμποροῦσε νὰ ἀνήκει εἰς τέμπλον ναοῦ. Εἶναι ἔργον ἐξαίρετον τῆς Παλαιολογείου Ἀναγεννήσεως (πιθανῶς 14ου αἰῶνος), διαστάσεων 0.74 x 0.97.
Ἐπὶ τοῦ ὑποκαμίσου ἀναγινώσκεται ἡ ἀφιερωτικὴ ἐπιγραφή: Ἡ ἀρχαία/καὶ θαυματουργὸς αὕτη εἰκὼν ἐπηργυρώθη δυνάμει συνδρομῆς εὐ/σεβῶν καὶ Ὀρθοδόξων Κυριῶν Ἐν/Χαλκηδόνι τῇ 4 Ἰ(ουνίου) 1905, δηλ. 54 ἡμέρας μετὰ τὴν ἀποπεράτωσιν τοῦ δευτέρου ναοῦ τῆς Ἁγίας Τριάδος (10.4.1905). Ἄρα πιθανῶς νὰ εὑρίσκετο αὕτη εἰς τὸν πρῶτον ξύλινον ναόν, ἐξ οὗ σώζεται εἰς τὸν γυναικωνίτην καὶ ξύλινον βημόθυρον μετὰ τῶν παραστάσεων τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καὶ ἕξι Ἁγίων (Νικολάου, Χαραλάμπους, Τρύφωνος, Σπυρίδωνος, Βασιλείου, Ἰωάννου τοῦ Ὁμολογητοῦ καὶ Ὁσίου), λαϊκοῦ χαρακτῆρος.
Εἰκονογραφικῶς παριστᾶ τὴν Θεοτόκον ὑπὸ τὸν τύπον τῆς Ὁδηγητρίας, ἡ ὁποία κρατεῖ διὰ τῆς ἀριστερᾶς τὸν Κύριον, διὰ τῆς δεξιᾶς εὐλογοῦντα, ἐνῶ εἰς τὴν ἀριστερὰν ἔχει κλειστὸν εἰλητάριον. Ἄνω ὑπάρχουν κατὰ τὸ ἥμισυ δύο σεβίζοντες Ἄγγελοι.
Ἡ κατάστασις τῆς εἰκόνος ἦτο ἀπελπιστική. Ἐπαρουσίαζεν ἀποφλοιώσεις καὶ ρήγματα (craquelure) χρωμάτων, ἐλλείποντα τμήματα, λοιπὰς κακώσεις ἐκ καρφιῶν, τῆς ὀπισθίας ἐπὶ τῆς Σταυρώσεως τραβέρσας! ἡ ὁποία καθίστα τὴν συντήρησιν δυσχερεστέραν, μέγα ρῆγμα ἐκ τῶν ἄνω πρὸς τὰ κάτω εἰς τὰ δεξιά, ὁλόκληρον δὲ τὸ τμῆμα τοῦτο ἦτο λίαν σπογγῶδες ἐκ τῆς σκωληκοβρώσεως καὶ ἀκηδίας. Διὸ καὶ συνετηρήθη πάραυτα ὑποδειγματικῶς, προνοίᾳ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καὶ τῆς Κοινότητος Χαλκηδόνος, ἐπὶ δύο καὶ ἥμισυ ἔτη!, ὑπὸ εἰδήμονος , ἐκαθαρίσθη καὶ ἐστερεώθη τελικῶς καὶ διὰ ρητίνης, κατόπιν μεγάλου κόπου –λόγῳ τῆς κινητικότητος τῶν στρωμάτων– καὶ ἀφηρέθησαν αἱ μεταγενέστεραι, ὡς μὴ ὤφελε, ἐπιζωγραφίσεις αὐτῆς.
Μετὰ δὲ ταῦτα, ἐτοποθετήθη ἐντὸς δωρικοῦ χαρακτῆρος ξύλινου προσκυνηταρίου μεθ’ ὑάλου, πρὸς ἁγιασμὸν τῶν πιστῶν, ἐνῶ τὸ ὑποκάμισον αὐτῆς μετὰ τῶν φωτογραφιῶν τῶν σαρκῶν, ἐτέθη εἰς τὸ παλαιὸν μαρμάρινον προσκυνητάριον.
Θερμὰς εὐχαριστίας πρὸς τὸν Χαλκηδόνιο Γέροντα Δέρκων Κωνσταντῖνον, διὰ τὰς πληροφορίας του.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου