Πρόλαβα την εσχάτη ώρα!
Αισθάνομαι την ανάγκη να μοιραστώ την αισθητική απόλαυση που ένιωσα κατά την επίσκεψή μου στην έκθεση «Χειρ Αγγέλου» στο Μουσείο Μπενάκη. Η έκθεση τελειώνει την Κυριακή, λίγος χρόνος απέμεινε για το κοινό. Ωστόσο και ασχέτως του αριθμού των επισκεπτών, η έκθεση αυτή, που δοξάζει την ίδια τη ζωγραφική, ήταν ένα πνευματικό γεγονός, από τα βουβά κύματα στο υπέδαφος της πρωτεύουσας. Προσήλθα με περιέργεια, έφυγα γεμάτος κατάνυξη, γεμάτος ομορφιά, σκέψεις, αισθήσεις.
Για το ευρύ κοινό, η έκθεση «Χειρ Αγγέλου» ήταν μύηση σε ένα κόσμο περίλαμπρο, ωστόσο υποφωτισμένο, με τα χρυσά του και τα πορφυρά τα χρώματα να τρεμοπαίζουν. Βοηθούσε και το στήσιμο. Ενα βαθύ «Π», έμπαινες σαν σε εκκλησία, έβγαινες να πάρεις αντίδωρο. Ο Αγγελος, ο ζωγράφος του 15ου αιώνα, από τη βενετοκρατούμενη Κρήτη, με το βλέμμα στην Κωνσταντινούπολη και με το φως της Ιταλίας στην καρδιά, μας άφησε έργα τόσο βαθιάς πνευματικότητας και τόσο υψηλής αισθητικής, ώστε η σύγχρονη επαφή μαζί τους να προκαλεί τριγμούς. Το έβλεπα και στα πρόσωπα των άλλων επισκεπτών στην έκθεση, στην προσήλωση, στη βαριά σιωπή που γεννά το δέος. Αξίζει επαίνου η επιμελήτρια Μαρία Βασιλάκη που οργάνωσε αυτή την έκθεση, πύλη σε κεφάλαια της ελληνικής ζωγραφικής όχι ευρύτερα γνωστά. Εδωσα 30 ευρώ για τον κατάλογο, με την αίσθηση ότι τα αξίζει ένα προς ένα. Ηθελα να έχω μία συμμετοχή και εγώ με την έξοδό μου.
Και σκέφτεται κανείς πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος ανάλογων εκθέσεων, που σε αποσπούν από την τύρβη της καθημερινότητας και σε εκθέτουν σε ένα φως ουσίας και αλήθειας. «Χειρ Αγγέλου». Σκεφτόμουν καθώς παρατηρούσα τα εξαίσια έργα του Αγγέλου (αλλά και των επιγόνων του, όπως και ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος) ότι τα λίγα βήματα που κάνει ο επισκέπτης στην έκθεση αυτή είναι μία πορεία αυτογνωσίας. Νιώθεις τους δεσμούς με μία βαθύτατη παράδοση, την αλληλεπίδραση με τη Δύση, την ανάγκη να κατανοήσεις και να τιμήσεις αυτό που υπήρξε και που εν πολλοίς επιβιώνει με χίλια πρόσωπα.
Εξω στη Βασιλίσσης Σοφίας, με τον κατάλογο στα χέρια, είχα την ικανοποίηση ότι είχα μεταλάβει προερχόμενος από μία πνευματική εμπειρία. Δεν συμβαίνει συχνά. Γι' αυτό όταν συμβεί, αξίζει να έχουμε συναίσθηση της τύχης αυτής.
Πρέπει εδώ να σημειώσω πως εκτός από τον έξοχο κατάλογο που κυκλοφορεί στα ελληνικά και στα αγγλικά, εκδόθηκε κι ένα ακόμα επιστημονικό βιβλίο: Εικόνες με την υπογραφή ‘Χειρ Αγγέλου’. Η τεχνική ενός Κρητικού ζωγράφου του 15ου αι.
Επίσης, δεν πρέπει να παραλείψουμε τον κύκλο των διαλέξεων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της ομώνυμης έκθεσης. Έγιναν έξι ειδικές διαλέξεις που έδωσαν τη δυνατότητα στο κοινό να αποκτήσει μια συγκροτημένη εικόνα για την καλλιτεχνική παραγωγή στη βενετοκρατούμενη Κρήτη και ιδιαίτερα για το έργο του ζωγράφου Αγγέλου.
Για το Διεθνές Συμπόσιο που πραγματοποιήθηκε στις 21/12/2010 με αφορμή την έκθεση δείτε εδώ.
Τέλος, πρέπει να αναφέρουμε ότι στο πλαίσιο της έκθεσης προβαλλόταν συνεχώς για το κοινό η ταινία "Χειρ Αγγέλου", η οποία παρουσιάζει την περιπέτεια της έρευνας για το ζωγράφο Άγγελο Ακοτάντο, το έργο και τη διαθήκη του. Στην δεκαπεντάλεπτη ταινία, που σκηνοθέτησε ο Νίκος Νταγιαντάς, η Μαρία Βασιλάκη, καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, η οποία είχε και την επιμέλεια της έκθεσης, εξηγεί την περιπέτεια του Αγγέλου, του "προσωπικού αγιογράφου", όπως τον χαρακτήρισε του Αγίου Φανουρίου. Όντως οι εικόνες του Αγίου τη χειρί Αγγέλου είναι αριστουργήματα! Τέχνης και πνευματικότητος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου