Λίγο πριν από τις εμφανίσεις της στο Μέγαρο Μουσικής, η συνθέτρια θυμάται κομβικές στιγμές της καριέρας της μέσα από τους ανθρώπους που τη σημάδεψαν καλλιτεχνικά
«Eίχα γράψει το θέμα και δεν ήθελα να βάλω κλαρίνο. Θυμήθηκα τότε το σαξόφωνο του Γκαρμπάρεκ που είχα ακούσει σε έναν δίσκο της ΕCΜ και είπα μέσα μου “αυτό είναι”. Αλλά δεν σημαίνει ότι έγινε επειδή το σκέφτηκα. Επρεπε πρώτα να πείσω και τον Αγγελόπουλο. Πήρα λοιπόν το τρένο και πήγα και τον βρήκα. Του βάζω την κασέτα, “άκου” του λέω. “Βρε Ελένη” μου λέει “πού να πας να το βρεις, είναι μακριά, γιατί δεν βάζεις έναν δικό μας, τόσοι υπάρχουν”. Εγώ πήρα το αεροπλανάκι μου και πήγα και τον βρήκα στη Νορβηγία. Του λέω από το τηλέφωνο “έχω ένα θέμα που μόνο εσύ μπορείς να το παίξεις”. Του το βάζω, το ακούει και μου λέει “great”. Υστερα από αυτό το “great” σιωπή εγώ. Τι να πω αφού τότε τρία αγγλικά ήξερα κι αυτά στραβά».
Διηγείται με νεύρο, απνευστί. Κουνάει χέρια, σε ρωτάει αν το τσάι είναι καλό, συνεχίζει χωρίς ανάσα, σε παίρνει και σε... σηκώνει. Είναι όμως τόσο ζωντανές οι εικόνες και τόσο πυρετώδης ο λόγος της που προτιμάς να αφεθείς να σε πάει...
Στις 19, 20 και 21 Νοεμβρίου θα τη δούμε στο Μέγαρο Μουσικής. Ο Γιαν Γκαρμπάρεκ- κορυφαίος νορβηγός σαξοφωνίστας, και από χρόνια συνεργάτης της- φτάνει στα μέρη μας ειδικά γι΄ αυτήν τη συναυλία. Επίσης και η αμερικανίδα σολίστ της βιόλας Κιμ Κασκάσιαν, την οποία είδαμε πριν από 12 χρόνια στην παρουσίαση της μουσικής της ταινίας «Το βλέμμα του Οδυσσέα» (1998). Από κοντά και ο Μάνφρεντ Αϊχερ της θρυλικής ΕCΜ, o «σκηνοθέτης» των δίσκων της (20 χρόνια τώρα) και αρχιτέκτονας των συναυλιών της, και σίγουρα (όπως λέει η ίδια) «ο άνθρωπος που εδραίωσε τις τρέλες της».
Για το έργο «Δαβίδ» που θα δούμε στο πρώτο μέρος- σκηνική Καντάτα για μέτζο σοπράνο (Ειρήνη Καράγιαννη), βαρύτονο (Τάσης Χριστογιαννόπουλος), βιόλα, όμποε, αφηγητή και ορχήστρα δωματίου- μιλάει με το ίδιο πάθος που μιλάει για όλα.
Πριν να προλάβω να ρωτήσω, σηκώνεται, φέρνει τις παρτιτούρες, τις ανοίγει μπροστά μου- «κοίτα εδώ όγκο δουλειάς...» μου λέεικαι στον επόμενο... τόνο βρίσκεται στο στερεοφωνικό του διπλανού δωματίου σιγοτραγουδώντας το θέμα. «Εχει πλάκα» λέει. «Ακου το. Τόσο ωραία η ποίηση, τόσο χιούμορ...».
Σκέφτομαι τις υπόκωφα νοσταλγικές μουσικές της, τα παγωμένα τοπία του Αγγελόπουλου, το ιδιαίτερο δέσιμο ήχου και εικόνας. Την αίσθηση του ξεριζωμού, της απώλειας, την κρυμμένη πληγή που είναι πάντα εκεί σαν απόηχος που σε διαπερνάει και φτάνει στην ψυχή. Η γυναίκα όμως που βλέπω μπροστά μου- και τυχαίνει να την ξέρω χρόνια- είναι η προσωποποίηση της ανεξάντλητης ενέργειας, της αυτοπεποίθησης, της αποτελεσματικότητας. Κάπως έτσι μου έρχεται στον νου η περιγραφή που είχα ακούσει κάποτε από τον Μάνφρεντ Αϊχερ για τις μουσικές της: «Μια γυναίκα που γράφει “αντάτζιο” αλλά με τρόπο ανάλαφρο, έτσι που μέσα από τη λύπη να βγάζει πάντα ελπίδα και χαρά». Ελπίδα και αισιοδοξία. Σε προηγούμενη συνέντευξη μου είχε διηγηθεί το πώς βρέθηκε μόνη της στο Παρίσι με ένα μωρό παιδί στην αγκαλιά (επί δικτατορίας) και μου είχε κάνει εντύπωση το γεγονός ότι δεν είχε σταθεί καθόλου στις σκληρές λεπτομέρειες εκείνης της εποχής.
Ανασφάλεια ποτέ;
«Το ΄88 στην πρώτη μου συναυλία που έγινε στο Ηρώδειο δεν ήξερα αν θα έρθει κόσμος ή αν θα ήταν τρεις κι ο κούκος. Καθώς πήγαινα με το ταξί και θυμάμαι ότι η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά. Εβλεπα όλον αυτόν τον κόσμο να ανεβαίνει κι έλεγα “δεν είναι δυνατόν, για μένα έρχονται όλοι αυτοί;”».
Μέχρι τότε είχε κάνει μόνο τρεις ταινίες με τον Αγγελόπουλο (η τρίτη ήταν το «Τοπίο στην ομίχλη») και δεν ήξερε τι αντίκτυπο είχε η δουλειά της στον κόσμο. «Στο “Ταξίδι στα Κύθηρα” όμως έγινε κάτι. Με τον Αγγελόπουλο γενικά έγινε κάτι. Σαν να επικοινωνούσαμε με έναν βαθύτερο τρόπο. Στο μεταξύ είχα συνεργαστεί το ΄86 με τον Γκαρμπάρεκ για τον “Μελισσοκόμο” και μέσω του Γκαρμπάρεκ γνώρισα αργότερα και τον Αϊχερ».
Μάνφρεντ Αϊχερ. Ο παραγωγός, ο σκηνοθέτης, ο καλλιτέχνης της ευρωπαϊκής δισκογραφίας που εδώ και 40 χρόνια μας συστήνει μουσικούς όπως ο Κιθ Τζάρετ, ο Γιαν Γκαρμπάρεκ, ο Αρβο Περτ, ο Τζακ ντε Ζονέτ.
«Σ΄ αυτήν την εταιρεία ανακάλυψα το ταμπεραμέντο μου» λέει. «Γιατί υπάρχει μια αθωότητα στο κοίταγμα της μουσικής. Εγώ έκανα από την αρχή μόνη μου όλες μου τις παραγωγές. Δεν άφηνα κανέναν να παρέμβει. Και ξαφνικά γνωρίζω τον Αϊχερ και μου επιβεβαιώνει την τρελάρα μου και με απελευθερώνει εντελώς. Είμαι τυχερή... Αγγελόπουλος, Αϊχερ, οι μουσικοί μου...».
Από εκείνο το πρώτο της ταξίδι στη Νορβηγία, τι θυμάται περισσότερο; «Που είπα μέσα μου, τι ευτυχισμένη που είμαι! Τι ωραίοι άνθρωποι. Ακόμη και τίποτα να μη γίνει, δεν βαριέσαι, εγώ το έζησα...».
Πληροφορίες
Στις 19- 21/11 στο Μέγαρο Μουσικής. Α΄ μέρος: Σκηνική Kαντάτα «Δαβίδ» με αφηγητή τον Δ. Καταλειφό. Β΄ μέρος:
Μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Μ. Αϊχερ. Διεύθυνση χορωδίας: Α. Κοντογεωργίου. Την Καμεράτα διευθύνει ο Αλ. Μυράτ. Συμμετέχουν: Κ. Κασκασιάν, Γ. Γκαρμπάρεκ, Β. Χριστόπουλος. Εναρξη: 20.30
1. Με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στα γυρίσματα τού «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» το 1997
2. Με τους γονείς της, τον αδελφό της και τον παππού της σε ένα φωτογραφείο των Αμπελοκήπων, εκεί που είναι τώρα το «Αθήναιον»
3. Με τον γιο της παιδάκι, την εποχή που ήταν στο Παρίσι
4. Με τον Γιαν Γκαρμπάρεκ στο στούντιο Polysound (Μεσογείων) το 1986 5. Με τα εγγόνια της 6. Σκηνές από έναν γάμο. Με τον άνδρα της, σκηνοθέτη Αντώνη Αντύπα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου