Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΥΡΔΙΣΤΑΝ JILA HOSSEINI (1964-1995)

Μυρωδιά αγάπης, ελευθερίας και ελπίδας

Της Χίβας Παναχί

Η ύπαρξή σου είναι μια γη που καρποφορεί σε κύκλους των εποχών μας, μοιράζει ανθούς, μας μιλά θερμά κυοφορώντας καλοκαιρία, φυλλοβόλα σαν Σαζί σε πεδιάδες του φθινοπώρου, κοιτάς ήρεμα υπομονετικά όπως τα χιόνια όταν ακουμπάνε βουνά, γη και δέντρα, έτσι ακουμπάς και εσύ τον χρόνο και τον χώρο.
Ο χρόνος πώς φεύγει, αν έχει πραγματική υπόσταση, ρωτάνε τα δικά μου μάτια τα μάτια του καθρέφτη και δακρύζω ήρεμα. Γεμίζει το δωμάτιο της καρδιάς μου από κεριά, γεμίζει ο χώρος μου με ποιήματά σου, γέλια μας, ατάκες, και τρέχω πάλι όλους τους διαδρόμους της ιστορίας που συμμαχεί μαζί μου. Βλέπω πως η μάνα ιστορία σε έχει ψηλά, λαμπιρίζουν μέρες, μήνες και χρόνια σου .
Συνεχίζω να συγκινούμαι σταθερά και εσύ με φωτίζεις συνεχώς, με κάνεις να περπατώ δυναμικά και έτσι τρέχει η μάνα ιστορία προς τα πίσω μαζί μας.
Μάλλον έχεις πληγές, άκουσα την φωνή σου και η νύχτα κυλά βαριά, με αγκαλίζεις και ηρεμώ απίθανα, όμως η μέρα που πλησιάζει ξέρεις και ξέρω ότι είναι μέρα ξεριζωμού, το σκοτάδι δεν θα σε αντέξει σαν να είπες .
Όλα τα πονεμένα πουλιά στον κλειστό ουρανό του Κουρδιστάν είπαν να φύγω πρέπει, οι πόνοι σου ηρεμούν στα λαλιά των ποταμών, πάντα εδώ και εκεί δίπλα μου σε έχω. Έτσι νυχτιάτικα τα αφήνω όλα πίσω, μέσα στην τσάντα μου τα βιβλία σου, φωτογραφίες και νιώθω έντονα κάτι πόνους στο σώμα μου, εσύ όμως μου τραγουδάς εκείνους τους στίχους σου:

«Ήλιε της αγάπης
Καμιά φορά από ανησυχία
Η καρδιά έμεινε πίσω, έτσι ερχόσουν
Ανθοβολούσες τις πεδιάδες του πόνου
Εκ νέου άκουγα απ' τη φωνή σου ιστορίες Ελεύθερων εποχών
Μοίρασα τους πόνους με τα βουνά
Ακούμπησα τις πληγές των βράχων
Από τότε ζεις στο στήθος μου
Μυρωδιά αγάπης, ελευθερίας και ελπίδας»

Βουνά ψηλά, αμέτρητα, εσύ ψυχή της γης έγινες .
Εδώ στην Αθήνα είμαι, κοιτώ τα έργα σου στην βιβλιοθήκη μου και τα ξαναπιάνω στο χέρι. Το πρώτο σου έχει την αφιέρωση σε μένα. Ξεραμένα λουλούδια κοσμούν φύλλα, αποκόμματα εφημερίδων με μεγάλα γράμματα: “Η μεγάλη ποιήτρια του Κουρδιστάν η Jila 32 ετών, μαζί με το κοριτσάκι της Jina 10 μηνών βρέθηκαν νεκρές στο...”
Στο πρόλογο του βιβλίου σου γράφει ο αναλυτής: «αν πιστέψουμε ότι οι ψυχές δεν πεθαίνουν και επιστρέφουν σαν άνθη, η ποιήτρια Jila μετά από διακόσια χρόνια περίπου στην πόλη μας, μετά από την εξοχότατη Mastoura Ardalani, είναι υπόσταση των ευχών και των οραμάτων».
Ένας άλλος σε μια άλλη δημοσίευση λέει: «σαν τα μάτια της νεράιδας στην αυγή έχει έρθει της ζωής και της τέχνης, και ναι είναι και είσαι γεγονός».
Κοιτώ στα μάτια του καθρέφτη και πάω να βρω το μικρό βάζο που κρύβω στην ντουλάπα μου, το βάζο έχει χώμα από την πατρίδα και εκεί που κοιμάσαι, αρχίζω και τραγουδώ μαζί σου, κάπου γράφεις έτσι:
«Τώρα φεύγω, όμως θα δεις κάποτε θα επιστρέψω,
Αυτή τη φορά έχω στο ένα χέρι μου τον ήλιο
Στο άλλο χέρι έχω την θάλασσα».

Κόρη μου Άνθη
Ξεχασμένα τα χαρούμενα τραγούδια
Για φετινό Νεβρουζ, πενθεί το Κουρδιστάν
Στην αγκαλιά μου είναι η Χαλάπτζα 1

Χορός του θανάτου
Αγκάλιασα τους πόνους σου
Σε έσφιξα στην ψυχή μου
Όλα τα διηγήματα ήταν για τα καμένα χέρια
Για τα τυφλωμένα μάτια
Την ώρα της καταστροφής
Έκαψα το σώμα μου έτσι στα κομμάτια μου τα κομμάτια σου
Φλόγες πολλές όμως πλησιάζει ημέρα

Άγνωστος στρατιώτης
Μια μέρα πέτρα
Άνθη και δέντρα
Μαζί με τα πουλιά
Επισκέφτηκαν ομαδικά τον ήλιο
Πες μας Ήλιε τι έγινε ξανά;
Κοιτάξτε εκεί στο κάμπο
Στην ανάσα των ανθών
Στο σταθμό των αλόγων με τα χρυσαφένια πατήματα
Μετέφεραν ένα ματωμένο κλαδί πίσω
Πεταμένο στο χώμα
Βράχος, βουνό, ανθοί και χώμα
βούρκωσαν ομαδικά

Η μαυροφορεμένη Χατούν
Οι χάρες σου, κρεμασμένη
πενθείς με τη σιωπή
Αντιλαλούν τα βουνά στο σιωπηλό μας κόσμο
Αποζητάς μια φωνή
Ίσως και άραγε είναι εδώ κανείς;
Malak Xtoun όμορφη γυναίκα του Κουρδιστάν
Στην πνοή της ορχήστρας ζωής
Κάθε φορά με μια νέα τεχνοτροπία
Θα τραγουδήσουν το άδικο πένθος σου
Στα βράχια και στους ποταμούς μας
Εδώ είναι μια ποιήτρια ομόγλωσση
Θα μιλά κάθε φορά για τον σκοτωμένο σου άντρα.

Κοιτώ το χρόνο. Βρέχει όμορφα στην πόλη των Αθηνών. Παίρνω το δρόμο και παρατηρώ τον κόσμο. Εδώ είναι η πόλη του Πλάτωνα και εκείνος αγαπούσε τον δάσκαλό του. Έτσι η μάνα ιστορία δεν μας εγκαταλείπει. Και θα 'μαι πάντα συγκινημένη καθώς βλέπω να απλώνεται ο έρωτάς σου στα ουράνια και να χαϊδεύει τη γη, μυρωδιά αγάπης, ελευθερίας και ελπίδας.

Η χαρισματική Jila Hosseini γεννήθηκε το 1964 στο Κουρδιστάν του Ιράν σε μεγαλοαστική οικογένεια Κούρδων διανοουμένων. Ο πατέρας της, ο οποίος ήταν σύμμαχός της στον αγώνα της για τα γράμματα και τη γραφή, παντρεύτηκε από έρωτα σε μικρή ηλικία και τέλειωσε παιδαγωγικά. Την γνώρισα το 1991 σε μια λογοτεχνική συγκέντρωση τυχαία. Εκτός από ποίηση έχει γράψει μια ανάλυση πάνω στο έργο του Nitche, ένα μυθιστόρημα και πολλά άρθρα και μεταφράσεις .

Το απόγευμα της 28ης Σεπτεμβρίου 1995 δολοφονήθηκε κάτω από παράξενες συνθήκες σε ένα δρόμο της πόλης μας, μαζί με την δέκα μηνών κόρη της Jina. Είναι από τις γυναίκες που αναφέρω στην αφιέρωση του βιβλίου μου στα ελληνικά.

1Η πόλη που την βομβάρδισε ο Σαντάμ με χημικά

πηγή