Αλιεύοντας ελπίδες...

Δύσκολες μέρες. Ψαρεύω ελπίδες. Δίχτυα παντού.

Πολύκεντρο Σητείας, 29-5-2010. Ο σκηνοθέτης Φίλιππος Κουτσαφτής και η αρχαιολόγος Στέλλα Χρυσουλάκη, προβάλλουν την ταινία τους "Μια μέρα με τον Μίνωα". Θέμα της 30λεπτης ταινίας, ένα τριήμερο του 1988 στο Δημοτικό σχολείο της Ζάκρου, στο ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου και στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σητείας. Πρωταγωνιστούν τα παιδικά μάτια των μαθητών, που παίζουν και μαθαίνουν αναλαμβάνοντας ρόλους που τους μοιράζει η Στέλλα. Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας ανακαλύπτουν τα βασιλικά διαμερίσματα, οι τεχνίτες τα εργαστήρια, ενώ οι τροβαδούροι, μόνον αυτοί, έχουν το ελεύθερο να σεργιανούν παντού.

Συμπρωταγωνιστούν οι αρχαίες πέτρες που χαμογελούν και τα μοναδικά ευρήματα που αποκαλύπτουν μια άλλη καθημερινότητα και ξεχασμένες διαδρομές στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Από τότε, 22 χρόνια, ο Φίλιππος επιμένει. Παρακολουθεί την ανασκαφή, τους μαθητές που έγιναν γονείς, την τοπική κοινωνία και τη σχέση της με τα αρχαία. Ζητεί ενίσχυση να κάνει την ταινία του μεγάλη. Μεγάλη. Αποσπά ψίχουλα υποσχέσεων. Την ίδια στιγμή, φτωχοί και σπάταλοι, δαπανούμε πακτωλούς δανεικών για τουριστική προβολή. Καλύτερη προβολή της Ελλάδας απ’ αυτή την ταινία δεν μπορώ να φανταστώ.

Ρούσσα Εκκλησιά, ταβέρνα "Πλάτανος", Σαββατόβραδο, 12-6-2010, βραδιά και παρέα εξαιρετική. Ο Μιχάλης Περράκης, νεαρός μαθηματικός και δόκιμος που έχει χρεωθεί την ίδρυση Αστεροσκοπείου στου Μισιριού, λίγο πιο ψηλά, στην εγκαταλελειμμένη βάση ραντάρ, προτείνει το επιδόρπιο. Αποδεκτό. Σε 10 λεπτά είμαστε εκεί. Με το laser μας μυεί στους γαλαξίες. Μικρή, Μεγάλη Άρκτος, Πολικός, Βέγας, ο τεράστιος Σκορπιός, Ανδρομέδα, Βερενίκη, Κασσιόπη... Οποία απόλαυση. Μάθημα οριζόντων, πολλαπλώς χρήσιμο. Κι οι ιδέες να κατεβαίνουν ασταμάτητες. Νά εδώ, στο αστεροσκοπείο, θα έρχονται σχολεία να μαθαίνουν τα αστέρια κι ελληνική μυθολογία ταυτόχρονα. Εναλλακτικός, ουράνιος τουρισμός. Αλλά και τόσο γήινος, αφού τις νύχτες οι θαλασσινοί επί αιώνες αυτά τα αστέρια είχαν για GPS.

Ιεράπετρα, μπροστά στο παλιό τζαμί, μια βδομάδα μετά, 19-6-2010. Η πλατεία γεμάτη. Ο καλός φιλόλογος Μανόλης Τζάβλας με την παρέα του γράφουν Ιστορία. Μαζί με ξένους που ζουν στην περιοχή, οικονομικούς μετανάστες από Αίγυπτο, Παλαιστίνη, Συρία, Τουρκία, Ρωσία, Βαλκάνια, αλλά και με άλλους ευκατάστατους απ' την προηγμένη Δύση, μόνιμους κατοίκους της περιοχής. Επιλέγουν ποιητές και ποιήματα των χωρών τους και τα απαγγέλλουν. Μελαψοί δουλεμένοι εργάτες, ξανθές γυναίκες της Ανατολικής Ευρώπης, μια Ρουμάνα μαθήτρια, φοιτήτρια πια σε ελληνικό ΑΕΙ, φινετσάτοι Δυτικοευρωπαίοι. Όλοι μια αγκαλιά με τους στίχους τους. Στην οθόνη, δίπλα, η ελληνική μετάφραση. Με μια σπειροειδή γεωγραφική πορεία καταλήγουν στην ποιητική Ελλάδα, που εκπροσωπείται επάξια. Πέρασαν κι απ' την Ιρλανδία και τον Γέιτς, "πάτα αλαφρά γιατί πατάς απάνω στα όνειρά μου".

Να σημειώσω ότι το γεραπετρίτικο βράδυ της 19-6-2010 θα μπει στην ιστορία, όχι για την ποιητική βραδιά, που ελάχιστοι την έμαθαν, αλλά γιατί την ίδια ώρα λίγο πιο πέρα απ' το τζαμί μια άλλη Ιεράπετρα, πιο επίσημη, πιο γκλαμουράτη και πιο μαζική, μοχθούσε να μπει στο βιβλίο Γκίνες με τη μεγαλύτερη, και ακριβότερη, υποθέτω, σαλάτα του κόσμου. Και τα κατάφερε.

Διορθώνω λοιπόν. Δύσκολες μέρες. Ψαρεύω ελπίδες. Ρίχνω δίχτυα σε γη, σε ουρανό, σε στίχους, αλλ' όχι παντού. Οι καλύτερες μέρες είναι και θέμα επιλογών.

Αντώνης Ανηψητάκης