Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2010

Αριθμολογικές κουβέντες



Μπλογκ = Έκφραση

Έφραση = ;

Στην εποχή μας όλοι μας γνωρίζουμε την ελευθερία έκφρασης. Ή μάλλον... θεωρούμε πως γνωρίζουμε. Ή έστω και απλά αναφερόμαστε σε εκείνη. Έστω ότι πηγαίνουμε σε τυροπώλη και ζητάμε "μισό κιλό τυρί". Προϋποτίθεται βεβαίως πως κατανοούμε τίς είναι "μισό", τί είναι "κιλό" και τί είναι "τυρί". Έτσι, ως μισό αναγνωρίζουμε την ποσότητα που αν διπλασιαστεί θα μας δώσει ένα αναγνωρισμένο σύνολο το οποίο ορίζουμε ως μοναδιαίο, ως κιλό αναγνωρίζουμε ό,τι μας δείχνει ο μετρητής, δηλαδή η ζυγαριά, κι ώς τυρί αναγνωρίζουμε αυτό το βιομηχανικό προϊόν που περιέχει περισσότερες ποσότητες ασβέστολιθικών ιζημάτων διαλυμμένες σε διυδρογονούχο οξυγόνο από τις αντίστοιχες του γάλακτος -κοινού τετράποδου οικόσιτου ζώου- που πιθανότατα έπεσαν από λάθος μέσα στα μηχανήματα της βιομηχανίας. Αντίστοιχα για να κατανοήσουμε τί είναι "ελευθερία έκφρασης" θα πρέπει να γνωρίζουμε τί σημαίνουν τα δύο συνθετικά της έκφρασης, δηλαδή τί είναι ελευθερία και τί έκφραση. Κι όπως συμβαίνει με τα λογικά παράγωγα της κοινωνίας (τεχνολογία, βιομηχανία), έτσι και τα λογικά παράγωγα του ανθρώπου (λογισμοί, ιδεολογίες) περιέχουν περισσότερα βιομηχανικά-τεχνολογικά παράγωγα παρά γνήσιες ανησυχίες και θεωρίες του ατόμου.



Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ο άνθρωπος αν και δηλώνει ελεύθερος μέσα στις ιστοσελίδες του γνωρίζει ταυτόχρονα πως πάσχει από μία φοβερή εξάρτηση: την εξάρτηση της αποδοχής. Η αποδοχή αυτή εκλαμβάνεται μέσω των ευνοϊκών σχολιασμών, των ιδεολογικών συμβιβασμών, μα κυρίως μέσω των αριθμών.



Η αριθμολογία είναι πανάρχαιη λατρεία. Τα πόδια της ακόμα μυρίζουν αίμα και ιδρώτα των ανθρώπων που εκείνη ποδοπάτησε, είτε με τη μορφή του πεπερασμένου, είτε με εκείνη του απείρου. Κι αν αυτό φαίνεται μακρινό, ας κοιτάξουμε την εποχή μας. Ποτέ δεν κοιτάζουμε έναν άνθρωπο στα μάτια. Παρατηρούμε όλα τα κωδικοποιημένα σε ποσότητες στοιχεία του: ύψος, βάρος, αναλογίες, κόστος ένδυσης και υπόδυσης, μέγεθος οικίας, ώρες εργασίας, αριθμός γενετήσιων περιπτύξεων ανηγμένος σε εικοσιτετράωρο με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων της εβδομαδιαίας στατιστικής ανάλυσης κ.ο.κ. Δεν κατοικεί κάποιος π.χ. στην Κομοτηνή, μα διαμένει στο μέρος με γεωγραφικές συντεταγμένες τάδε, ταχυδρομικό κώδικα τάδε, διεύθυνση κι αριθμό οικίας τάδε. Η ποιότητα διαβίωσης εξαρτάται από την πληθυσμιακή κατανομή και τους δείκτες πύκνωσης πληθυσμού και η φτώχεια από το όρια του 60% του μέσου δηλωμένου εισοδήματος των κατοίκων.



Έτσι, λοιπόν, αναπόφευκτα η αριθμολογία εισήλθε ως δαίμων στους ιστοχώρου για να επιτεθεί στην ελευθερία του μέσου αρθρογράφου.

- Αυτήν την εβδομάδα είχα 1000 επισκέψεις.

- Σήμερα είχα 10 σχόλια.

- Η ιστοσελίδα αυτή έχει 58.000 επισκέπτες.

κ.ο.κ.



Στο απο-συνείδητο του επίδοξου συγγραφέως δημιουργείται η αίσθηση πως γράφει κάτι ενδιαφέρον, κάτι μοναδικό και δημιουργικό.



Το σημαντικό είναι όμως το τί σημαίνουν τα νούμερα για τον εκάστοτε συγγραφέα.

Συνήθως ερμηνεύουμε έναν αριθμό επισκέψεων ως μοναδικές επισκέψεις. Δηλαδή, αν δούμε τον αριθμό 345 πιστεύουμε ή θέλουμε να πιστέψουμε πως σήμερα μας διάβασαν 345 διαφορετικοί άνθρωποι. Η πραγματικότητα για κάποιον που ενασχολείται με απλή παρατήρηση των χώρων αυτών είναι τελείως διαφορετική. Η πραγματικότητα είναι πως σε κάθε σχόλιο επαναλαμβάνεται σχεδόν κάθε επίσκεψη πανομοιότυπα. Έστω ότι γράφοντας αυτό το κείμενο έχω 35 επισκέψεις χωρίς κανένα σχολιασμό. Μόλις σχολιάσει ο 36ος, το μεαγαλύτερο ποσοστό εκείνων που διάβασαν το κείμενο θα ξανακλικάρουν το δεσμό που οδηγεί σε εκείνο, για να διαβάσουν το σχόλιο. Έτσι, από 36 ανθρώπους, θα εμφανιστούν περί των 71 κλικ (36+ οι 35 πρώτοι). Βέβαια, αν γίνουν αρκετοί σχολιασμοί με μικρή χρονική διαφορά μεταξύ τους ο αριθμός των κλικ μειώνεται αισθητα, καθώς κάποιος με ένα κλικ διαβάζει 3 και 4 σχόλια ταυτόχρονα.



***



Οι αριθμοί είναι ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος ερμηνεύει το περιβάλλον του. Δεν είναι η γλώσσα του περιβάλλοντος καθαυτή. Αυτό σημαίνει πως, όπως συμβαίνει και με τη γλώσσα μας, οι λέξεις και οι αριθμοί περιγράφουν την ανθρώπινη αλήθεια των πραγμάτων κι όχι την αλήθεια που δημιούργησε τον άνθρωπο εξαρχής. Γι' αυτό και οι αριθμοί -όπως και οι λέξεις- ερμηνεύονται ανάλογα με τον φορέα τους. Αυτός είναι και ο λόγος που κάθε θέση εμφανίζει μία ισοδύναμη αντίθεση. Είναι η διαφορετική ερμηνεία των λέξεων κι αριθμών, κοιτάζοντάς τα από διαφορετική αρχική θεώρηση και οπτική γωνία. Η πραγματικότητα είναι πως ο άνθρωπος φέρει μία αρχική υπόσταση και τείνει να ερμηνεύσει κάθε κώδικα επικοινωνίας (λέξεις, κινήσεις, αριθμοί, στάσεις σώματος κλπ.) με βάση την ήδη δημιουργημένη προσωπικότητά του η οποία μορφώνεται σε μή συνειδητό επίπεδο. και δεν υπάρχει μεγαλύτερη πλάνη από την επαλήθευση της προσωπικότητας του ατόμου μέσα από τις θεωρήσεις. Γιατί για κάθε άτομο υπάρχει και μία θεώρηση που να δικαιολογεί πλήρως την όποια λειτουργία του.



Εδώ είναι σημαντικό να κοιτάξει κανείς την επιστήμη που ενασχολείται με το άτομο, την Ψυχολογία. Θα διαπιστώσει ότι συνεχώς υπαναχωρεί. Όσο περνούν τα χρόνια κι αλλάζουν οι λέξεις και οι αναλύσεις τείνει να προσεγγίσει το χάος, το άπειρο. Οι εσωτερικές διαμάχες που είναι περισσότερο διαμάχη φιλοσοφικών ρευμάτων και σοφιστικών ρητορειών έχουν οδηγήσει την επιστήμη στον αφορισμό της. "Τελικα, όλα είναι φυσιολογικά. Εκείνο δεν πειράζει. Δεν γνωρίζω τί είναι στην πραγματικότητα διαταραχή, οπότε και δεν μπορώ να είμαι καταφατικός σε τίποτα. Η φυσιολογικότητα του ατόμου είναι σχετική ανάλογα με τις εποχές και τις συνθήκες κ.ο.κ.". Έφτασε δηλαδή στο σημείο που την άφησε ο πρώτος της πραγματικός εραστής, ο Σωκράτης. "Δεν μπορώ να μιλήσω για τίποτα με βεβαιότητα. Εκείνο που μπορώ είναι να προσπαθώ να προσεγγίσω με τη νόησή μου το Αγαθό". Και να σκεφτεί κανείς ότι ήταν ο πραμγατικός επαναστάτης κατά της νουμερολογίας. Σε μία εποχή δημοκρατική που ο αριθμός (πλειοψηφία) καθόριζε τις τύχες. Σε μία εποχή οικονομίας -σαν τη σημερινή- που λίγες φωτεινές υπάρξεις προσπαθούσαν μέσα από τις τέχνες να σπάσουν τα τείχη των αριθμών του εμπορίου και των -όπως κατέληξαν- ανόητων νόμων. Σε μία εποχή που γεννήθηκε ο μέγιστος της λογικής Αριστοτέλης, ο οποίος αφιέρωσε το μισό του έργο στα της Φύσεως και το άλλο του μισό στα της Μεταφύσεως. Στο Συνειδητό και στο Ασυνείδητο. Στην Επιστήμη και στις Τέχνες. Στα Ρητά και στα Άρρητα. Στην Πολιτική και στον Άνθρωπο.



***




Ο άνθρωπος έχει γίνει αριθμός. Μα το χειρότερο είναι πως έχει αποδεχθεί την αριθμολογική υπόστασή του, όπως εκείνη εντέχνως του επιβάλλεται. Επιδιώκει συνεχώς τη συμμετοχή του στους συγκεντρωτικούς αριθμούς, ως ένα ψηφίο τους, ένας ακόμη αθροιστής. Θεωρεί πως με τα νούμερα ευδοκιμούν και οι κοινωνίες κι εξελίσσονται οι άνθρωποι. Και πιστεύει πως τα νούμερα καθορίζουν και τη δική του ποιότητα. Μα ξεχνά πως η ύπαρξή του δεν αντιστοιχεί στο 1/7.000.000.000 της ύπαρξης στον κόσμο αυτό. Πώς είναι μοναδική κι αδιαίρετη όπως και κάθε άλλη ύπαρξη. Και ξεχνά συνεχώς πως η σοφή λαϊκή ρήση κατονομάζει τον άνθρωπο που δεν διαθέτει ποιότητα με την αυτή περιγραφική λέξη: νούμερο. Όπως ακριβώς ερμηνεύουμε τους νεκρούς και τους ζωντανούς μας καθημερινά. καθε 7 δευτερόλεπτα πεθαίνει ένα βρέφος από ασιτία κάπου στο κέντρο της Μαύρης Γης.

Σταύρος

Δεν υπάρχουν σχόλια: