Eπισκόπου Αμφιλοχίου Ράντοβιτς
Και αυτό είναι αναπόφευκτο. Γιατί ο τρόπος με τον οποίο προσπάθησε η επανάσταση να πραγματοποιήσει τους νόμιμους και Ιερούς θα έλεγα σκοπούς της, είναι -όταν τώρα τα σκεφτόμαστε αναδρομικά- ταυτόσημος με τον τρόπο τον οποίο χρησιμοποίησε η Ιερά Εξέταση τον Μεσαίωνα, και με τον τρόπο που χρησιμοποίησε αργότερα η γαλλική επανάσταση. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι και η γαλλική και η Οκτωβριανή επανάσταση έχουν τις πνευματικές ρίζες τους στην Ιερά Εξέταση. Αυτό είναι ένα στοιχείο που πολλές φορές ξεχνιέται, και πολλοί χτυπούν την Ιερό Εξέταση -και έχουν ασφαλώς απόλυτο δίκιο- αλλά ξεχνούν πόσα τέκνα πολύ πιο τερατώδη έχει στη μεταγενέστερη ιστορία. Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε αυτό που λέει ο Ντοστογιέφσκυ για τη «ρωμαϊκή ιδέα- για τη δίψα δηλαδή της επεκτάσεως που χαρακτήριζε την αρχαία Ρώμη, για τη δίψα της ενωμένης οικουμένης, που θα επραγματοποιείτο με τη βία. Αυτό το στοιχείο της βίας στην πραγμάτωση της ενότητας εισχώρησε στο πνεύμα του Ρωμαιοκαθολικισμού και έτσι γεννήθηκε η Ιερά Εξέταση ως μια νοθεία του χριστιανισμού, αναπόφευκτη μέσα στα πλαίσια της ρωμαϊκής ιδέας. Ο Ντοστογιέφσκυ συνεχίζει λέγοντας ότι ο σοσιαλισμός της γαλλικής επανάστασης, μολονότι ήταν εκκοσμικευμένος και από αυτή την άποψη είχε άλλους σκοπούς και άλλα μέσα, στην ουσία είχε τις ίδιες ρίζες, την ίδια πολιτιστική δομή του Ρωμαιοκαθολικισμού. Και αυτό ισχύει και για την Οκτωβριανή επανάσταση.
Υπάρχει λοιπόν και στο σημείο αυτό ριζική διαφορά μεταξύ του μαρξισμού και του γνήσιου Χριστιανισμού. Ο Χριστιανισμός έχει μια ακατάλυτη αρχή: Το καλό το οποίο δεν γίνεται με καλό τρόπο παύει να είναι καλό. Η αγάπη που δεν χρησιμοποιεί αγαθά μέσα, παύει να είναι αγάπη, μετατρέπεται σε μίσος, καταστρέφει αντί να δημιουργεί. Αγάπη πραγματική είναι εκείνη που δεν ζητάει τα δικά της, η αγάπη που θυσιάζεται, που θυσιάζει τον εαυτό της, που δεν θυσιάζει τους άλλους. Η αγάπη που θυσιάζει τον άλλο, μεταστρέφεται σε μίσος και απανθρωπιά ξεριζώνει, σκοτώνει, αποπροσωποποιεί, καταστρέφει.
Θα μου πείτε ίσως, ότι αυτή η χριστιανική αγάπη είναι κάτι το ακατόρθωτο. Πιθανόν παραμένει ωστόσο η μοναδική ελπίδα του κόσμου και του ανθρώπου και νομίζω πως ο σύγχρονος κόσμος με όλα τα τρωτά, με όλες τις παρανομίες και τα εγκλήματά του, στα ενδόμυχα βάθη του, αυτή την αγάπη πλέον ζητάει. Γι' αυτό μπορούμε να πούμε πως ο Χριστιανισμός μόλις αρχίζει, ότι το μέλλον βρίσκεται μπροστά του. Γιατί μετά από αυτή την έκρηξη της βίας, την άνευ προηγουμένου που είχαμε στον εικοστό αιώνα, ο άνθρωπος θα σωφρονιστεί, θα καταλάβει ότι αυτά που θεωρούσε ως τρόπους σωτηρίας του ήταν εσφαλμένα. Μετά από όλη αυτή την ερήμωση του ανθρώπου, μετά από όλα τα στρατόπεδα του φασισμού και του σταλινισμού, η δίψα για την πραγματική αγάπη δεν μπορεί να μην αυξηθεί, επομένως δεν μπορεί να μην αυξηθεί η δίψα για τη αιώνια Εικόνα του Πατρός, που είναι ο μονογενής Υιός. Η δίψα για εκείνη την Αγάπη και την Ελευθέρια πάνω στην οποία στηρίζεται το σύμπαν, πάνω στην οποία στηρίζεται, προς την οποία τείνει και από την οποία προσκαλείται ως από το έσχατον της υπάρξεώς του ο άνθρωπος. Και η αγάπη αυτή, επειδή είναι Πρόσωπο και μάλιστα ακατάληπτο και απρόσιτο, δεν μπορεί να έχει τέλος.
Και αυτό είναι αναπόφευκτο. Γιατί ο τρόπος με τον οποίο προσπάθησε η επανάσταση να πραγματοποιήσει τους νόμιμους και Ιερούς θα έλεγα σκοπούς της, είναι -όταν τώρα τα σκεφτόμαστε αναδρομικά- ταυτόσημος με τον τρόπο τον οποίο χρησιμοποίησε η Ιερά Εξέταση τον Μεσαίωνα, και με τον τρόπο που χρησιμοποίησε αργότερα η γαλλική επανάσταση. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι και η γαλλική και η Οκτωβριανή επανάσταση έχουν τις πνευματικές ρίζες τους στην Ιερά Εξέταση. Αυτό είναι ένα στοιχείο που πολλές φορές ξεχνιέται, και πολλοί χτυπούν την Ιερό Εξέταση -και έχουν ασφαλώς απόλυτο δίκιο- αλλά ξεχνούν πόσα τέκνα πολύ πιο τερατώδη έχει στη μεταγενέστερη ιστορία. Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε αυτό που λέει ο Ντοστογιέφσκυ για τη «ρωμαϊκή ιδέα- για τη δίψα δηλαδή της επεκτάσεως που χαρακτήριζε την αρχαία Ρώμη, για τη δίψα της ενωμένης οικουμένης, που θα επραγματοποιείτο με τη βία. Αυτό το στοιχείο της βίας στην πραγμάτωση της ενότητας εισχώρησε στο πνεύμα του Ρωμαιοκαθολικισμού και έτσι γεννήθηκε η Ιερά Εξέταση ως μια νοθεία του χριστιανισμού, αναπόφευκτη μέσα στα πλαίσια της ρωμαϊκής ιδέας. Ο Ντοστογιέφσκυ συνεχίζει λέγοντας ότι ο σοσιαλισμός της γαλλικής επανάστασης, μολονότι ήταν εκκοσμικευμένος και από αυτή την άποψη είχε άλλους σκοπούς και άλλα μέσα, στην ουσία είχε τις ίδιες ρίζες, την ίδια πολιτιστική δομή του Ρωμαιοκαθολικισμού. Και αυτό ισχύει και για την Οκτωβριανή επανάσταση.
Υπάρχει λοιπόν και στο σημείο αυτό ριζική διαφορά μεταξύ του μαρξισμού και του γνήσιου Χριστιανισμού. Ο Χριστιανισμός έχει μια ακατάλυτη αρχή: Το καλό το οποίο δεν γίνεται με καλό τρόπο παύει να είναι καλό. Η αγάπη που δεν χρησιμοποιεί αγαθά μέσα, παύει να είναι αγάπη, μετατρέπεται σε μίσος, καταστρέφει αντί να δημιουργεί. Αγάπη πραγματική είναι εκείνη που δεν ζητάει τα δικά της, η αγάπη που θυσιάζεται, που θυσιάζει τον εαυτό της, που δεν θυσιάζει τους άλλους. Η αγάπη που θυσιάζει τον άλλο, μεταστρέφεται σε μίσος και απανθρωπιά ξεριζώνει, σκοτώνει, αποπροσωποποιεί, καταστρέφει.
Θα μου πείτε ίσως, ότι αυτή η χριστιανική αγάπη είναι κάτι το ακατόρθωτο. Πιθανόν παραμένει ωστόσο η μοναδική ελπίδα του κόσμου και του ανθρώπου και νομίζω πως ο σύγχρονος κόσμος με όλα τα τρωτά, με όλες τις παρανομίες και τα εγκλήματά του, στα ενδόμυχα βάθη του, αυτή την αγάπη πλέον ζητάει. Γι' αυτό μπορούμε να πούμε πως ο Χριστιανισμός μόλις αρχίζει, ότι το μέλλον βρίσκεται μπροστά του. Γιατί μετά από αυτή την έκρηξη της βίας, την άνευ προηγουμένου που είχαμε στον εικοστό αιώνα, ο άνθρωπος θα σωφρονιστεί, θα καταλάβει ότι αυτά που θεωρούσε ως τρόπους σωτηρίας του ήταν εσφαλμένα. Μετά από όλη αυτή την ερήμωση του ανθρώπου, μετά από όλα τα στρατόπεδα του φασισμού και του σταλινισμού, η δίψα για την πραγματική αγάπη δεν μπορεί να μην αυξηθεί, επομένως δεν μπορεί να μην αυξηθεί η δίψα για τη αιώνια Εικόνα του Πατρός, που είναι ο μονογενής Υιός. Η δίψα για εκείνη την Αγάπη και την Ελευθέρια πάνω στην οποία στηρίζεται το σύμπαν, πάνω στην οποία στηρίζεται, προς την οποία τείνει και από την οποία προσκαλείται ως από το έσχατον της υπάρξεώς του ο άνθρωπος. Και η αγάπη αυτή, επειδή είναι Πρόσωπο και μάλιστα ακατάληπτο και απρόσιτο, δεν μπορεί να έχει τέλος.
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου