Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου 2025
Τήν πίκρα μου τή μοιραζόμουν μέ τόν Θεό, γι’ αυτό καί άντεχα
Ἅγιος Ἱλαρίων ὁ νέος καὶ Βενέδικτος ὁ πνευματικός.
Μοναχός Θεολόγος Ιβηρίτης
Δύο Γεωργιανοὶ ἁγιορεῖτες, ἡ εμπλοκὴ τοῦ πρώτου στὰ μετεπαναστατικὰ γεγονότα
τοῦ 1821–1822 καὶ οἱ δραστηριότητες ἀμφοτέρων στὴν ἰβηριτικὴ βιβλιοθήκη
Ἡ Μονὴ Ἰβήρων εἶναι γνωστὴ γιὰ τὴν «ἀσκητικοφιλολογικὴ σχολή» της, δηλαδὴ τὴν πλούσια
μεταφραστικὴ καὶ καλλιγραφικὴ δραστηριότητα ποὺ ἐγκαινίασαν οἱ Γεωργιανοὶ κτίτορές της
ἅγιοι Ἰωάννης καὶ Εὐθύμιος γύρω στὸ 980 καὶ ἄνθισε ἐδῶ μέχρι τὰ τέλη τοῦ 12ου αἰώνα. Ἐλά-
χιστα γνωστή, ὅμως, εἶναι ἡ ἐνασχόληση κάποιων ἄλλων Γεωργιανῶν μὲ τὰ γεωργιανὰ χειρό-
γραφά της στὰ χρόνια τῆς Ἐπαναστάσεως καὶ τὰ ἀμέσως ἑπόμενα.
Μιὰ ἀπὸ τὶς πιὸ σημαντικὲς μορφὲς τοῦ Ἄθω στὰ χρόνια αὐτὰ εἶναι ὁ ὅσιος Ἱλαρίων ὁ νέος
(1776–1864). Ἔχοντας παιδευτεῖ στὴ Γεωργία ἀπὸ σημαντικοὺς ἀσκητὲς καὶ δασκάλους, δια-
τελέσει πνευματικὸς τοῦ τελευταίου βασιλικοῦ ζεύγους τῆς Ἱμερέτης καὶ συντροφεύσει γιὰ
ἑφτὰ χρόνια τὸν βασιλιὰ Σολομώντα στὴν αὐτοεξορία του στὴν Τουρκία καὶ γιὰ τριάμιση χρό-
νια τὴ βασίλισσα Μαρία στὴ Μόσχα, ὁ τότε Ἰεσσαὶ ἔρχεται στὸ Ἅγιον Ὄρος τὸ 1819. Μὴ
βρίσκοντας Γεωργιανοὺς μοναχοὺς στὴν Ἰβήρων, ἐγκαταβιώνει στὴ Μονὴ Διονυσίου.
Μὲ τὴν καταστολὴ τῆς Ἐπαναστάσεως στὰ τέλη τοῦ 1821, ἀποτελεῖ μέλος τῆς τριμελοῦς ἀντι-
προσωπείας τῆς Μονῆς πρὸς τὸν συμπατριώτη του Μεχμὲτ Ἐμὶν πασᾶ στὴν Κομίτσα. Τὸ 1822,
μετὰ τὴν καταστροφὴ τῆς Νάουσας, πηγαίνει στὴ Θεσσαλονίκη, γιὰ νὰ μεσολαβήσει στὸν
πασᾶ, συνδέεται μὲ τὸν ἐπίτροπο τοῦ Ἁγίου Ὄρους Σπανδωνῆ καὶ καταλήγει νὰ περιθάλπει καὶ
νὰ τροφοδοτεῖ τοὺς ἑκατοντάδες φυλακισμένους (πολλοὶ ἀπὸ αὐτούς, Ἁγιορεῖτες) γιὰ ἕνα ἑξά-
μηνο. Ἐπιστρέφει στὴ Διονυσίου, μένει ἐκεῖ γιὰ λίγο καὶ στὴ συνέχεια ἀσκητεύει στὴν ἔρημο
τοῦ Ἁγίου Ὄρους γιὰ λίγα χρόνια. Ἕνα ἢ δύο χρόνια πρὶν ἀπὸ τὴν ἀπαλλαγὴ τοῦ Ὄρους ἀπὸ
τὸν τουρκικὸ στρατό (1830), ἔρχεται στὴ Μονὴ Ἰβήρων, ὅπου βρίσκει τὸν συμπατριώτη καὶ
πρώην συμμοναστή του Βενέδικτο τὸν πνευματικό.
Ὁ Βενέδικτος εἶχε κι αὐτὸς σχέση μὲ τὸν βασιλιὰ Σολομώντα τὸν ὁποῖο καὶ ἀκολούθησε στὴν
Τουρκία. Τὸ 1816 ἔρχεται στὸ Ὄρος καὶ ἐγκαταβιώνει στὸ Ρωσικό. Σύντομα, ὅμως,
ἐγκαταστάθηκε στὴ Μονὴ Διονυσίου. Ἐκεῖ ἔλαβε τὸ Μέγα Σχῆμα τὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ
τοῦ 1821 ἀπὸ τὸν ἡγούμενο Στέφανο, τὴν ἴδια μέρα μὲ τὸν ὅσιο Ἱλαρίωνα. Τὸ 1822 ἔρχεται
στὴν Ἰβήρων καὶ ἀναλαμβάνει προσμονάριος τοῦ ναοῦ τῆς Πορταΐτισσας μέχρι τὸ 1834.
Στὸ διάστημα 1819–1822 ποὺ οἱ δύο Γεωργιανοὶ μόναζαν στὴ Διονυσίου ἔρχονταν στὴ Μονὴ
Ἰβήρων καὶ δανείζονταν γεωργιανὰ χειρόγραφα πρὸς μελέτην, μιὰ καὶ τὰ ἑλληνικά τους δὲν
ἦταν καλά. Ὅταν ἔρχεται ἐδῶ ὁ ὅσιος Ἱλαρίων μετὰ τὴν ἔρημο, παραμένει γιὰ ἕνα ἑξάμηνο,
συχνάζοντας στὴ βιβλιοθήκη τῆς Μονῆς, μαζὶ μὲ τὸν Βενέδικτο. Συντάσσει τὸν πρῶτο ὑποτυ-
πώδη κατάλογο (μᾶλλον εὑρετήριο 295 βιβλικῶν, ἁγιοπατερικῶν, λειτουργικῶν καὶ ἁγιολογι-
κῶν κειμένων ποὺ περιέχονταν στὰ γεωργιανά μας χειρόγραφα), ποὺ ὁλοκληρώνεται γύρω στὸ
1836, καταγράφοντας τὰ περιεχόμενα 32 κωδίκων ποὺ φυλάσσονται μέχρι σήμερα στὴ βι-
βλιοθήκη μας καὶ κάποιων ἄλλων ποὺ ἔχουν μεταφερθεῖ στὴν Τιφλίδα. Ἐπίσης, ἀντιγράφει
ἀριθμὸ χειρογράφων (τέσσερα ἀπὸ αὐτὰ ἔχουν ἐντοπισθεῖ στὴν Τιφλίδα).
8
Σχεδὸν ὅλοι οἱ γεωργιανοὶ κώδικες τῆς συλλογῆς μας φέρουν σημειώματα τοῦ ὁσίου Ἱλαρίωνα,
ἐνῶ ὁ Βενέδικτος κι ὁ ὑποτακτικός του Βησσαρίων ἄφησαν σημειώματά τους στοὺς περισ-
σότερους ἀπὸ αὐτούς. Ὁ Βενέδικτος ἔχει σταχώσει καὶ τέσσερα χειρόγραφα.
Ὁ ὅσιος Ἱλαρίων, μετὰ τοὺς ἕξι μῆνες στὴ Μονή, ἐγκαταβίωσε στὴν ἰβηρίτικη Σκήτη τοῦ
Τιμίου Προδρόμου μέχρι τὸ 1843, ὅταν ἔφυγε γιὰ τὴ νοτιοδυτικὴ πλευρὰ τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὁ
Βενέδικτος ἀσκήτευσε ἔξω ἀπὸ τὴ Μονή, στὸ Κάθισμα τοῦ Προφήτου Ἠλιού, ὡς Γέροντας
μιᾶς μικρῆς συνοδείας, ἀπὸ τὸ 1834 μέχρι τὸν θάνατό του τὸ 1862.
Ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὰ σημειώματα ποὺ ἄφησαν στα ἰβηρίτικα χειρόγραφα ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοὺς
βίους τους, οἱ δύο ἀσκητὲς συνεργάζονταν στὴ βιβλιοθήκη τῆς Μονῆς καὶ συμβουλεύονταν ὁ
ἕνας τὸν ἄλλο γιὰ πνευματικὰ θέματα. Μὲ τὴν ἀναχώρηση τοῦ ὁσίου Ἱλαρίωνα ἀπὸ τὴ Σκήτη
Ἰβήρων σταματᾶ καὶ ἡ ενασχόληση τοῦ Βενέδικτου μὲ τὰ χειρόγραφα τῆς βιβλιοθήκης μας. Ὁ
δὲ κατάλογος ποὺ συνέταξε ὁ πρῶτος δημοσιεύθηκε σὲ γαλλικὴ μετάφραση τὸ 1867 καὶ στὸ
πρωτότυπο τὸ 1886.
Μποροῦμε νὰ δοῦμε τὶς παραπάνω δημοσιεύσεις στὸ πλαίσιο τοῦ ἐνδιαφέροντος γιὰ τὰ ἁγιο-
ρείτικα χειρόγραφα καὶ τὰ περιεχόμενά τους ποὺ ἐκδηλώθηκε ἀνὰ τὴν Εὐρώπη στὸ δεύτερο
μισὸ τοῦ 19ου αἰώνα. Ἡ ἐνασχόληση τῶν δύο Γεωργιανῶν ἀσκητῶν μὲ τὰ γεωργιανὰ χειρόγρα-φα τῆς Μονῆς Ἰβήρων, ποὺ ξεκίνησε ἀπὸ μιὰ προσπάθεια γιὰ τὴν προσωπικὴ πνευματική τουςκατάρτιση καὶ κατέληξε σὲ μιὰ συμβολὴ στὴ συντήρησή τους καὶ στὴν ἀντιγραφὴ καὶ διάδοσητῶν θησαυρῶν τῆς ἐκκλησιαστικῆς γραμματείας στοὺς συμπατριῶτες τους, ἀποτέλεσε τὸἔναυσμα γιὰ τὴν πληρέστερη καταγραφὴ ἀλλὰ καὶ τὴν ἐπιστημονικὴ ἔρευνα καὶ μελέτη τουςἀπὸ τοὺς λογίους ποὺ ἀκολούθησαν
πηγή ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821
11ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο
Αναζητώντας τον Καποδίστρια και την ηθική της ηγεσίας 193 χρόνια αφού τον σκοτώσαμε!
«Αναζητώντας τον Καποδίστρια»… Αυτόν που σκοτώσαμε πριν 193 χρόνια… Κάθε φορά που η συζήτηση για τα μαύρα χάλια της σύγχρονης Ελλάδας καταλήγει στην αναζήτηση προτάσεων και λύσεων, η περίοδος και η προσπάθεια Καποδίστρια να «φτιάξει κράτος» γίνεται συγκλονιστικά επίκαιρη. Ο Δρ. Ανδρέας Κούκος, Νομικός-Ιστορικός , Ιδρυτής και Πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Έργου Ιωάννη Καποδίστρια που από το 2018 μετονομάζεται σε Εταιρεία Μελέτης και Έρευνας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, στο στούντιο του militaire channel μιλά για την ηθική της ηγεσίας και το μοντέλο διοίκησης του Ιωάννη Καποδίστρια...Ένα μάθημα για τη σύγχρονη Ελλάδα.
Να υπενθυμίσουμε ότι την δολοφονία Καποδίστρια ακολούθησαν 7 πόλεμοι, 3 εμφύλιοι, 6 πτωχεύσεις…Και βέβαια η τύχη της χώρας εξαρτώνταν πάντα από τις διαθέσεις των «προστατών» μας. Ποτέ κανείς δεν διανοήθηκε να μελετήσει έστω όσα έγραφε ο Καποδίστριας για την Ελλάδα που ήθελε: « Πρέπει η Ελλάς να κηρυχθεί ομοφώνως δια των Μεγάλων Δυνάμεων χώρα αφιερωμένη αποκλειστικά και μόνο εις τας Επιστήμας και την διαφώτιση του ανθρώπινου γένους, το έδαφος της να κηρυχθεί εκ των έξω απρόσβλητο, εσωτερικά δε να κρατηθεί μακράν πάσης ξένης αναμίξεως….. τέλος οφείλει η Ελλάς να κηρυχθεί δια όλη την ανθρωπότητα κράτος Ιερόν, κέντρο εκπαιδεύσεως όλων των Εθνών!”
Πανελλήνια Κίνηση κατά τοῦ ψηφιακοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ
Συλλογή υπογραφών! -ΟΧΙ στην υποχρεωτική εφαρμογή του προσωπικού αριθμού και της ψηφιακής ταυτότητας
ΔΗΛΩΣΗ _Η Πανελλήνια Κίνηση κατά του Ψηφιακού Ολοκληρωτισμού «ΕΞΟΔΟΣ» αντιτίθεται στην επιβολή του προσωπικού αριθμού και της ψηφιακής ταυτότητας, θεωρώντας τα απειλή για την ελευθερία, την αξιοπρέπεια, τη δημοκρατία, τα θεμελιώδη δικαιώματα και την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου, την κοινωνία με τον Χριστό και εν γένει για την ορθόδοξη πίστη. Καλεί τους πολίτες σε ενωτική αντίσταση με τη συλλογή υπογραφών και άλλων δράσεων και ζητά από την Κυβέρνηση να αποσύρει τα αντίστοιχα μέτρα ή να προβλέψει εναλλακτικές λύσεις ταυτοποίησης.
Με την υπογραφή μας, συντασσόμενοι με τους σκοπούς της Κίνησης, δηλώνουμε ότι:
Αντιστεκόμαστε στην καθολική και υποχρεωτική εφαρμογή του προσωπικού αριθμού και της ψηφιακής
ταυτότητας.
Ζητούμε από την κυβέρνηση να αποσύρει τα μέτρα αυτά ή να προβλέψει εναλλακτικούς τρόπους
ταυτοποίησης για όσους δεν επιθυμούν να συμμετάσχουν.
Συμπαρατασσόμαστε με όλους τους πολίτες που αγωνίζονται για τη διαφύλαξη της ελευθερίας, της
ιδιοπροσωπίας και της πνευματικής μας υπόστασης.
Συμφωνούμε και προσυπογράφουμε το κείμενο της διακήρυξης της Πανελλήνιας Κίνησης κατά του
Ψηφιακού Ολοκληρωτισμού «ΕΞΟΔΟΣ» (https://eksodos.gr/index.php/kinisi/idrytiki-diakiryksi)
Συμφωνούμε να γνωστοποιηθεί η παρούσα δήλωσή μας στις κρατικές αρχές, στα Μ.Μ.Ε. και στις πολιτικές
δυνάμεις, απαιτώντας την ικανοποίηση των παραπάνω αιτημάτων μας.
Στοιχεία Υπογράφοντος:
Ονοματεπώνυμο και όνομα πατέρα: ...............................................................................................
Ιδιότητα/Επάγγελμα: .......................................................................................................................
Τόπος Κατοικίας: .............................................................................................................................
Ημερομηνία: ............................................................
Υπογραφή: ............................................................
Σημείωση 1η: Για τη βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής, ο ενδιαφερόμενος οφείλει να υπογράψει ενώπιον του
αρμοδίου υπαλλήλου ΚΕΠ , σύμφωνα με τον Κανονισμό Επικοινωνίας Δημοσίων Υπηρεσιών (ΚΕΔΥ).
Σημείωση 2η: Μετά την υπογραφή και τη θεώρηση του γνησίου της ως άνω, το έντυπο αποστέλλεται ταχυδρομικά (απλά
και όχι συστημένα) στην ταχυδρομική θυρίδα της Κίνησης (Τ.Θ. 78213, ΚΑΛΑΜΑΚΙ-ΑΛΙΜΟΣ T.K. 17401)
ΥΠΑΚΟΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΑ ΣΤΡΕΒΛΩΤΙΚΑ ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑΤΑ ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΤΑΓΩΝ


δείτε επίσης : Οταν οι δεσποτάδες σε στέλνουν στο διάολο ..
Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ ΑΝΟΙΓΕΙ ΞΑΝΑ – ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ «ΚΑΙΝΕ» ΤΗΝ ΚΟΜΙΣΙΟΝ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραδέχεται ότι τα εμβόλια Covid-19 εγκρίθηκαν με «υπό όρους άδεια κυκλοφορίας», χωρίς να υπάρχει πλήρης φάκελος δεδομένων για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους.
Ο Αυστριακός ευρωβουλευτής Gerald Hauser φέρνει το θέμα στο Ευρωκοινοβούλιο και ζητά απαντήσεις για την έλλειψη διαφάνειας και την ευθύνη απέναντι στους πολίτες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ προχωρά σε αλλαγές στις υγειονομικές αρχές, βάζοντας στο επίκεντρο τη διαφάνεια και τα νέα κριτήρια για εγκρίσεις εμβολίων.
Διαβάστε επισης :Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ «Εμβολιάσαμε τους πολίτες χωρίς να ξέρουμε ακριβώς τι θα τους συμβεί»!
Οξύμωρα κηρύγματα: Ο Πατριάρχης κατά του εθνικισμού, αλλά το «λάβαρο» της Ουκρανίας κυματίζει από μακριά!
Απάντηση στην τοποθέτηση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου
Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Με κάθε επισημότητα και σε ένα εκλεκτό ακροατήριο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος προειδοποίησε για τους κινδύνους του εθνικισμού στη θρησκεία, απευθύνοντας έκκληση για διάλογο και συνύπαρξη.
Ωραία λόγια, γεμάτα πνευματικό βάθος και διπλωματική λάμψη. Μόνο που, για όποιον παρακολουθεί τις εξελίξεις στον ορθόδοξο κόσμο, η τοποθέτηση αυτή μοιάζει τουλάχιστον οξύμωρη και υποκριτική..
Διότι πώς γίνεται ο ίδιος Πατριάρχης που σήμερα κουνά το δάχτυλο στον εθνικισμό, να είναι αυτός που λίγα χρόνια πριν φαγώθηκε να δημιουργήσει την «εθνική Εκκλησία» της Ουκρανίας; Μια απόφαση που δίχασε την Ορθοδοξία, έφερε σε ευθεία αντιπαράθεση Φανάρι και Μόσχα, και έδωσε πρόσχημα στη Ρωσία να εργαλειοποιήσει ακόμα περισσότερο τη θρησκεία, φτάνοντας μέχρι το σημείο να χρησιμοποιεί το εκκλησιαστικό ζήτημα ως πολεμική ρητορική η οποία οδήγησε στον πόλεμο;
Η αλήθεια είναι πως η χορήγηση Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία δεν λειτούργησε ως πράξη ενότητας, αλλά ως πυροκροτητής ενός νέου σχίσματος. Ήδη η Ορθοδοξία είναι διχασμένη.
Και δεν είναι τυχαίο ότι η παραχώρηση του Τόμου Αυτοκεφαλίας λειτούργησε ως καταλύτης για την όξυνση των σχέσεων Μόσχας – Κωνσταντινουπόλεως.
Οι σχέσεις ανάμεσα στις Τοπικές Εκκλησίες τραυματίστηκαν, η Ορθοδοξία βγήκε διχασμένη, ενώ η πολιτική επιρροή —και από τις δύο πλευρές— εισέβαλε απροκάλυπτα στον χώρο της πίστης. Και όλα αυτά, στο όνομα μιας «ποιμαντικής μέριμνας» που κατέληξε να μοιάζει περισσότερο με διπλωματική κίνηση παρά με πνευματική πράξη.
Όταν λοιπόν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος μιλά για τον κίνδυνο του εθνικισμού, το ακροατήριο ίσως εντυπωσιάζεται από τις όμορφες φράσεις περί σεβασμού και διαλόγου, οι οποίες γίνονται ωραίοι τίτλοι για ρεπορτάζ. Όμως στον κόσμο της Ορθοδοξίας, οι πληγές από το ουκρανικό ζήτημα είναι ακόμα ανοιχτές.
Το ερώτημα που γεννάται αβασάνιστα είναι το εξής: πώς μπορεί το Φανάρι να καταγγέλλει τον εθνικισμό στη θρησκεία, ενώ το ίδιο προχώρησε πριν λίγα χρόνια στη δημιουργία της λεγόμενης «Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας»; Διότι δεν μπορείς να καταγγέλλεις τον εθνικισμό τη στιγμή που εσύ με μία βιαστική σου απόφαση τον ενθάρρυνες μέσα στην ίδια την καρδιά της Ορθοδοξίας.
Η κίνηση αυτή μπορεί να παρουσιάστηκε ως πράξη αποκατάστασης , στην πράξη όμως δίχασε τον ορθόδοξο κόσμο με τον τρόπο που έγινε , προκάλεσε σχίσματα στις σχέσεις των Τοπικών Εκκλησιών και έδωσε έδαφος στη Μόσχα να χρησιμοποιήσει το εκκλησιαστικό ζήτημα ως όπλο γεωπολιτικής επιρροής και πίεσης.
Η Ορθοδοξία ιστορικά προβάλλει την «καθολικότητα» και την ενότητα της Εκκλησίας υπεράνω εθνοτικών και γεωπολιτικών διαχωρισμών. Όταν όμως η Εκκλησία εμπλέκεται άμεσα σε πολιτικές ενέργειες και σκοπιμότητες, υπονομεύεται το ίδιο της το μήνυμα.
Η Εκκλησία καλείται να υπερβεί τα εθνικά σύνορα και να σταθεί υπεράνω γεωπολιτικών παιγνίων. Η ιστορία της Ουκρανίας δείχνει το ακριβώς αντίθετο: μια Εκκλησία που εμπλέκεται στα πολιτικά παιχνίδια, που αντί να ενώνει, διχάζει. Γι’ αυτό και η ρητορική του Πατριάρχη, όσο καλοδιατυπωμένη κι αν είναι, ηχεί υποκριτικά.
Αν πραγματικά το Φανάρι θέλει να υπηρετήσει τον διάλογο και την ειρήνη, οφείλει να σταθεί με συνέπεια απέναντι σε κάθε μορφή εθνικιστικής εργαλειοποίησης — ακόμα κι όταν αυτή προέρχεται από τις δικές του αποφάσεις.
Εν κατακλείδι, τα λόγια του Πατριάρχη για τους κινδύνους του εθνικισμού είναι ορθά και αξίζουν προσοχής.Και είναι σημαντικό να λέγονται από τον ίδιο. Όμως, για να αποκτήσουν πραγματικό κύρος, πρέπει να συνοδεύονται από έμπρακτη αυτοκριτική και από πρωτοβουλίες που θα θεραπεύσουν τα τραύματα που ήδη δημιουργήθηκαν στον ορθόδοξο κόσμο, αντί να τα διαιωνίζουν.
Ουμπέρτο Έκο _Ο πολιτισμός δεν ακυρώνει τη βαρβαρότητα, αλλά πολλές φορές την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει.


Ελεγεία των Λουλουδιών
Έγινα Ορθόδοξος γιατί δεν είχα ομπρέλα!
Προσωπικές μαρτυρίες από την Oρθοδοξία στη Δύση
Δεν πρέπει να θεωρείται καθόλου δεδομένη η παρουσία ορθόδοξης εκκλησίας και ειδικότερα αγγλόφωνων ενοριών στην Βρετανία, κατάσταση που πολύ πιθανόν να ισχύει για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Δεν είναι καθόλου εύκολο σε έναν πολιτισμό, όπως αυτός του δυτικού κόσμου, να υπάρχει και να λειτουργεί η Oρθόδοξη Εκκλησία. Βέβαια ορθόδοξες ενορίες ίσως δραστηριοποιούνται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η ύπαρξή τους όμως συνδέεται με το στοιχείο της ομογένειας πιστών που βρέθηκαν εκεί από ορθόδοξες χώρες, όπως η Ρωσία, η Ελλάδα, η Σερβία, η Ρουμανία κ.ά.
Για παράδειγμα, στο Λονδίνο αλλά και σε όλες τις μεγάλες πόλεις, υπάρχουν αρκετές ορθόδοξες ενορίες οι περισσότερες όμως ελληνόφωνες ή σλαβόφωνες που ιδρύθηκαν για να εξυπηρετούν τους Έλληνες και Κύπριους ή Σέρβους, Ρώσους, Ρουμάνους και άλλους ορθοδόξους της διασποράς. Σε αυτές τις ενορίες οι ακολουθίες τελούνται στην αντίστοιχη γλώσσα των πιστών. Σε μια πόλη όμως, όπως είναι το Λονδίνο, με κατοίκους όσους ολόκληρη η Ελλάδα, πολύ λίγες είναι οι αγγλόφωνες ενορίες. Αυτό το γεγονός καθιστά αδύνατη την προσέλευση Βρετανών σε ακολουθίες που τελούνται σε γλώσσα ξένη προς αυτούς. Και είναι εύλογο. Όταν η Oρθοδοξία ταυτίζεται σχεδόν αποκλειστικά με μία συγκεκριμένη κουλτούρα -συνήθως Ρώσικη ή Ελληνική- δημιουργείται συχνά στους Άγγλους η εντύπωση ότι η Oρθοδοξία είναι ξένη, αλλότρια και άσχετη με τις δικές τους πολιτισμικές αναφορές.
Παρόλα αυτά, η ιστορική πραγματικότητα αποδεικνύει ότι η Oρθοδοξία έχει μεγάλη σχέση με τον αγγλικό πολιτισμό και την πνευματική καλλιέργεια και ιστορία του λαού. Για χίλια χρόνια, η Ανατολή και η Δύση ήταν ενωμένες σε μία κοινή, Αγία, Oρθόδοξη, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Υπάρχουν πάρα πολλοί άγιοι στα Βρετανικά νησιά, όπως ο άγιος Κολούμπα, ο άγιος Έϊνταν, ο άγιος Κάθμπερτ, (Παπαθανασίου & Παπαθανασίου, 2002), ο άγιος Πάτρικ, ο άγιος Σίντγουελ και άλλοι, (Oρθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής, 2003) οι οποίοι έζησαν πριν το Σχίσμα των Εκκλησιών και είναι Oρθόδοξοι Άγιοι.
Όταν ρωτήσαμε έναν από τους ιερείς της ενορίας μας, μας είπε σχετικά για τη θέση της Oρθοδοξίας στην Αγγλία: «Η Αγγλία ήταν Oρθόδοξη για χίλια χρόνια, η επιβολή όμως από τη δυτική Εκκλησία του Ρωμαιοκαθολικισμού και του Προτεσταντισμού, είχε σαν αποτέλεσμα τις παρούσες δογματικές διαφορές. Η Χριστιανική πρακτική έχει επισκιασθεί τώρα από την κοσμικότητα, και ο Χριστιανισμός χάνει έδαφος από την αθεΐα, καθώς υπάρχει μία γενικότερη αδιαφορία σε σχέση με τη Χριστιανική πίστη» (Απόσπασμα συνέντευξης με τον father John Palmer).
Σήμερα παγκοσμίως υπάρχουν δεκάδες θρησκείες και χιλιάδες αιρέσεις που φιλοδοξούν με κάθε μέσο να προσηλυτίσουν πιστούς. Η Αγγλία δεν είναι μια χώρα που αποτελεί εξαίρεση. Κάθε άλλο μάλιστα. Στην πόλη μας για παράδειγμα, το Έξετερ, που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά της Βρετανίας, δίπλα στην Κορνουάλη και αντιστοιχεί σε μέγεθος με την Πάτρα, υπάρχουν δέκα διαφορετικά δόγματα που αφορούν στον Χριστιανισμό, δύο τζαμιά για Μουσουλμάνους, ένας ναός για βουδιστές μία συναγωγή Εβραίων. κλπ.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της θρησκευτικής πολυφωνίας στην Αγγλία, είναι αυτό το οποίο μας ανέφερε ο father John, σχετικά με τη δική του οικογένεια: «O πατέρας μου είναι Αγγλικανός ιερέας. Έχω δύο εξαδέλφες μοναχές και έναν εξάδελφο ιερέα που ανήκουν στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. O θείος μου είναι Κουακέρος, ο παππούς μου ήταν Βαπτιστής ιεροκήρυκας για πολλά χρόνια, και ο προπάππος μου ήταν ιερέας στην Ευαγγελική Εκκλησία. Ως αποτέλεσμα, μεγάλωσα σεβόμενος τις θρησκευτικές αντιλήψεις των συγγενών μου, αλλά πάντα αναρωτιόμουνα γιατί όλοι διαφωνούσαν στο τι ακριβώς έπρεπε να είναι ο Χριστιανισμός. Όταν όμως βρήκα την Oρθοδοξία αντιλήφθηκα ότι επιτέλους είχα βρει το "Σπίτι" που όλοι έψαχναν να βρουν»
Η ενορία ιδρύθηκε το 1967 από έναν Ρώσο μοναχό με τη δημιουργία ενός μικρού μοναστηριού, μία ώρα μακριά από την πόλη. Αργά, αλλά με συγκεκριμένους στόχους, και κάτω από την καθοδήγηση του Μητροπολίτη Άντονυ, ντόπιοι Βρετανοί άρχισαν να γνωρίζουν την ορθοδοξία και να βαπτίζονται. Τα τελευταία χρόνια οι αυξημένες ανάγκες για χώρο και καλύτερη πρόσβαση στις ακολουθίες, είχαν ως αποτέλεσμα η Αγγλικανική Εκκλησία να δεχτεί να παραχωρήσει ένα μικρό και όμορφο ναό στο κέντρο της πόλης του Έξετερ, για τους Oρθοδόξους. Σήμερα η ενορία αριθμεί περίπου εβδομήντα πέντε μέλη (Επισκοπή του Σουρόζ, 2003).
Η σπανιότητα αγγλόφωνων ορθόδοξων ναών στη Βρετανία αναγκάζει πολλούς πιστούς να ταξιδεύουν μία και δύο ώρες για να παρευρίσκονται στις διάφορες ακολουθίες, καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου! Αγαπούν όμως την εκκλησία και θεωρούν δεδομένο ότι θα κουραστούν για να βρεθούν στις ακολουθίες.
Όπως έχουμε συνηθίσει τους Βρετανούς να είναι συνεπείς στα ραντεβού τους, έτσι και στο θέμα του εκκλησιασμού τους είναι πάντοτε «Άγγλοι»! O τρόπος με τον οποίο οι πιστοί προσεγγίζουν την εκκλησία είναι μοναδικός και για εμάς του Έλληνες παραδειγματικός. Κάθε ακολουθία αρχίζει και τελειώνει με τον ίδιο αριθμό πιστών (τριάντα πέντε με πενήντα κάθε φορά), διότι όλοι προσέρχονται στις ιερές ακολουθίες πριν το «Ευλογητός...» ή το «Ευλογημένη». Και ο λόγος δεν είναι τυχαίος.
Oι περισσότεροι από όσους έχουν γίνει Oρθόδοξοι πέρασαν μία περίοδο κατήχησης και προετοιμασίας μέσα στην ίδια την Εκκλησία. Κατά την περίοδο αυτή διάβαζαν την Αγία Γραφή και ό,τι βιβλία μπορούσαν, ενώ το μεγαλύτερο βάρος έπεφτε στην παρακολούθηση και κατανόηση των ιερών ακολουθιών, κυρίως της Θείας Λειτουργίας και του Εσπερινού. Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούσαν να ζήσουν και να κατανοήσουν τη δομή του εκκλησιαστικού έτους και να έρθουν πιο κοντά στη ζωή της εκκλησίας. Όπως ο father John εξηγεί: «αυτό που έχει σημασία είναι οι κατηχούμενοι, αλλά και εμείς οι πιστοί, ν' αφήσουμε την παρουσία του Κυρίου να ενεργήσει στη ζωή μας και να μιλήσει στις ψυχές μας. Κι αυτός ο τρόπος είναι μοναδικός για τον κάθε άνθρωπο».
Ένας από τους ιερείς της ενορίας του Έξετερ, ο μεγαλύτερος σε ηλικία, μας αφηγήθηκε τη δική του μοναδική ιστορία με την οποία γνώρισε την Oρθοδοξία:
«Ήμουν στο Παρίσι, έβρεχε κι έπρεπε κάπου να πάω για να μείνω στεγνός. Είδα κοντά μου μια πόρτα και μπήκα. Δεν μπορώ να πω ότι είδα το εξωτερικό της εκκλησίας διότι έβρεχε· απλά είδα την πόρτα και μπήκα. Αν δεν έβρεχε, δεν θα έμπαινα! Ανοίγοντας απότομα την εξωτερική πόρτα, παραπάτησα κι έπεσα σε μια άλλη πόρτα, κι έτσι μπήκα στην εκκλησία. Χωρίς να θέλω να ενοχλήσω κανένα, κάθισα πίσω στη γωνία και παρακολουθούσα. Μόλις απέκτησα περισσότερη αυτοπεποίθηση προχώρησα γιατί ήθελα να μάθω τι συμβαίνει, πού βρίσκομαι. Είδα τις εικόνες, τους σταυρούς και σκέφθηκα ότι πρέπει να ήταν εκκλησία. Αναρωτιόμουν αν ήταν Συναγωγή, γιατί δεν είχα δει ποτέ να φορούν τα άμφια με τέτοιο τρόπο. Τα άμφια, το λιβάνι, ολόκληρη η οπτική εντύπωση της ακολουθίας μού άρεσαν και δεν ήθελα να φύγω. Άκουσα τη χορωδία σε τελείως διαφορετική γλώσσα, ούτε καν στα Γαλλικά. Ήταν Σλαβικά. Καθόμουν κι έβλεπα τότε τις εικόνες. Κι αν μου έλεγαν τότε, ότι σε οχτώ χρόνια θα έκανα κι εγώ το ίδιο, ως Διάκος, δεν θα τους πίστευα καθόλου.
Όσο ήμουν στο ναό και έβλεπα τον τρόπο που τελούνταν η ακολουθία, την τάξη που υπήρχε από ιερείς και πιστούς, αισθανόμουν πως εκεί ήταν ο ουρανός, και σκέφθηκα: «Αν υπάρχει Θεός -διότι αναρωτιόμουν ως εκείνη τη στιγμή αν υπήρχε- αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να λατρεύεται». Από τότε στην ενορία μας λένε πως «ο Νικάνωρ μπήκε στο ναό για να προστατευθεί από τη βροχή του ουρανού, και βρέθηκε στον Oυρανό!» Πάντα λέω σε όποιον έρχεται στην Ορθόδοξη Εκκλησία για πρώτη φορά «Μπες στο ναό, προχώρησε στο μέσον της εκκλησίας και θα δεις μπροστά σου τις πύλες του Παραδείσου!» που δεν είναι τίποτε άλλο από το τέμπλο.
Πριν γίνω ορθόδοξος, ήμουν πιστός με την αγγλική έννοια του όρου: ο Θεός ήταν πάντα εκεί! Ήξερα να προσεύχομαι όταν το ήθελα. Επειδή ήμουν και από στρατιωτική οικογένεια, είχα τη νοοτροπία ότι «αν η Αγγλικανική Εκκλησία είναι αρκετά καλή για το Ναυτικό, είναι αρκετά καλή και για μένα!» (Ιf God is good enough for the Royal Navy, then it is good enough for me!). Αυτό ήταν το εύρος της θεολογίας μου!
Γύρισα πίσω στην Αγγλία κι άκουσα ότι στο Λονδίνο υπήρχε ένας επίσκοπος, ο Άντονυ Μπλουμ, αλλά δεν κυνήγησα τα πράγματα. Μια μέρα παρακολουθούσα στην τηλεόραση μια ταινία για τη Γαλλική Eπανάσταση. Τότε το πρόγραμμα της τηλεόρασης τελείωνε τα μεσάνυχτα και υπήρχε η συνήθεια στο BBC να προσκαλούν κάποιον για να κάνει τον επίλογο της ημέρας. Ως επίλογος εκείνης της βραδιάς ήταν κάποιες προσευχές που παρουσίασε ο επίσκοπος Μπλουμ, της Ρώσικης Oρθόδοξης Εκκλησίας. Ήμουν έτοιμος να κλείσω την τηλεόραση, αλλά σκόνταψα στο χαλί που ήταν μπροστά της και έτσι δεν κατάφερα να την κλείσω. Ακούγοντας τις προσευχές παραξενεύτηκα και κάθισα ξανά να δω τη συνέχεια. Τότε ήρθαν στη μνήμη μου οι εικόνες από την εκκλησία στο Παρίσι!
Δεν είχα τη διεύθυνσή του, ωστόσο του έγραψα ένα γράμμα λέγοντάς του «σας άκουσα πριν από μια εβδομάδα στην τηλεόραση και ενδιαφέρομαι να γίνω Oρθόδοξος. Θα μπορούσα κάποια στιγμή να σας συναντήσω». Έγραψα στο φάκελο «Επίσκοπος Άντονυ Μπλουμ, Ρώσικη Εκκλησία, Λονδίνο», δεν ήξερα τίποτε άλλο. Άλλωστε, δεν θα υπήρχαν πολλές τέτοιες εκκλησίες στο Λονδίνο! Τελικά μου απάντησε και τον συνάντησα για ένα ολόκληρο απόγευμα. Αργότερα μου πρότεινε να επικοινωνήσω με κάποιον ιερέα. Είχα επικοινωνία μαζί του μέσω αλληλογραφίας για θέματα Oρθοδοξίας, είχαμε δηλαδή κάτι σαν μαθήματα Oρθοδοξίας δι' αλληλογραφίας! Συνεχίσαμε αυτή την επικοινωνία για αρκετό καιρό και ένα Πάσχα έγινα Oρθόδοξος, και μετά από λίγα χρόνια Διάκονος».
Από την επικοινωνία με τους Bρετανούς ορθοδόξους, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως η αιτία, για την οποία αυτοί οι άνθρωποι γνώρισαν την πραγματική πίστη, ήταν το παράδειγμα κάποιων πιστών και η σωστή διδασκαλία όσων ανέλαβαν να τους κατηχήσουν. Η Oρθοδοξία σε χώρες της Δύσης, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, δεν είναι κάτι αυτονόητο. Η ύπαρξή της οφείλεται κυρίως σε ανθρώπους που προσπάθησαν και προσπαθούν να βιώσουν την τελευταία εντολή του Κυρίου: «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά έθνη» (Ματθ. 28, 19 ) και να διδάξουν πως ο Χριστός δεν είναι ένα μέσον αποικιοκρατίας, αλλά η πηγή της Ζωής και ο Λυτρωτής του κόσμου.
Η ευθύνη όλων για το πώς θα πρέπει να βιώνουμε την πίστη μας είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Είτε το καταλαβαίνουμε είτε όχι, καθημερινά δίνουμε μαρτυρία σε προσωπικό και ενοριακό επίπεδο ως μέλη πάντα του σώματος της Εκκλησίας. Γι' αυτό και όλοι μας έχουμε ευθύνη αν η λανθασμένη στάση και πρακτική μας γίνεται αιτία άνθρωποι να απομακρύνονται από την εκκλησία, και συνεπώς να μην δοξάζεται αλλά να βλασφημείται το όνομα του Κυρίου (Ρωμ. 2, 24). Η Oρθοδοξία δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των Ελλήνων ή των Ρώσων και Σέρβων. Το «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά έθνη» σημαίνει πως κάθε ένας χριστιανός οφείλει να γίνει κήρυκας του Ευαγγελίου και όχι να κρατήσει την αλήθεια για τον εαυτό του. Είναι παραπάνω από σίγουρο πως πρέπει άμεσα να αλλάξουμε στάση ζωής και με τη βοήθεια του Παναγίου Πνεύματος να προσεγγίσουμε την σωστή πίστη στον Χριστό.
Τα λόγια του father John μαρτυρούν την ανάγκη ανίχνευσης μιας γνήσιας αλλά και ασυμβίβαστης Oρθοδοξίας: «Πρέπει να ξαναβρούμε τις Oρθόδοξές μας ρίζες. Δεν εννοώ ότι πρέπει αφελώς να γυρίσουμε το ρολόι και να ζήσουμε σε μια παλιά εποχή. Πρέπει να ξαναβρούμε την Ένωση της Μίας, Αγίας, Oρθόδοξης Εκκλησίας, η οποία είναι το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας».