ΤΡΕΛΟ-ΓΙΑΝΝΗΣ

 

Τὸ βυζαντινὸ μέλος
ὑπάρχει στὴ βάση
τοῦ δημοτικοῦ μας τραγουδιοῦ
ἀλλὰ καὶ τοῦ ρεμπέτικου καὶ τοῦ λαϊκοῦ.

Δανείζομαι τὰ λόγια
τοῦ Μάνου Χατζηδάκι:
«Πάνω σ' αὐτοὺς τοὺς ρυθμοὺς
χτίζεται τὸ ρεμπέτικο τραγούδι,
τοῦ ὁποίου παρατηρώντας
τὴ μελωδικὴ γραμμὴ
διακρίνουμε καθαρὰ
τὴν ἐπίδραση ἢ καλύτερα
τὴν προέχταση τοῦ βυζαντινοῦ μέλους.
Ὄχι μόνο ἐξετάζοντας τὶς κλίμακες
ποὺ ἀπὸ ἔνστικτο τῶν λαϊκῶν μουσικῶν
διατηροῦνται ἀναλλοίωτες,
μ' ἀκόμη παρατηρώντας τὶς πτώσεις,
τὰ διαστήματα καὶ τὸν τρόπο ἐκτέλεσης.
Ὅλα φανερώνουν τὴν πηγή,
ποὺ δὲν εἶναι ἄλλη
ἀπὸ τὴν αὐστηρὴ καὶ ἀπέριττη
ἐκκλησιαστικὴ ὑμνωδία».

Μελέτη καὶ κατανόηση τῆς ἑλληνικῆς μουσικῆς
(τῆς «Συννεφιασμένης Κυριακῆς» τοῦ Τσιτσάνη π.χ.
ἢ τῆς μουσικῆς στὸ «Ἄξιον Ἐστὶ» τοῦ Μ. Θεοδωράκη∙
τὸ ἴδιο καὶ στὸ ἔργο συνθετῶν,
ὅπως ὁ Λεοντῆς, ὁ Μαρκόπουλος κ.ἄ.)
δὲν μπορεῖ νὰ γίνει
δίχως τὴν ἀναφορὰ στὴ ρίζα της,
δηλαδὴ στὸ βυζαντινὸ μουσικὸ σύστημα
καὶ στὸ βυζαντινὸ μέλος.

Γιάννης Τσερεβελάκης

Πειραϊκὴ Ἐκκλησία, τχ 310, Ἰανουάριος 2019