Πέμπτη 27 Ιουλίου 2017

Κύπρος: 43 χρόνια μετά την εισβολή.

Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.

Ο Γιάννος Κρανιδιώτης έριξε πρώτος την ιδέα να προωθηθεί η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ το 1986 στον υπουργό εξωτερικών Θ. Πάγκαλο. Τότε το ΑΚΕΛ ήταν ακόμα διστακτικό. Η αίτηση έγινε τελικά τον Ιούλιο του 1990 (Βασιλείου – Μητσοτάκης με υπ.εξ. Σαμαρά). Κρίσιμη καμπή το 1999 στο Ελσίνκι (Κληρίδης – Σημίτης με υπ.εξ. Παπανδρέου) όπου αποσυνδέθηκε η ένταξη από την λύση. Αποδείχθηκε ως η μεγαλύτερη επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας, παρόλο που συνοδεύτηκε από την μεγαλύτερη αποτυχία της: την αναγνώριση «συνοριακών διαφορών» και την αναγνώριση και τον «σεβασμό στα νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο (Μαδρίτη 1997). Είμαστε άστατος λαός και συνταιριάζουμε συχνά τα καλύτερα με τα χειρότερα.
Το 2004 μάθαμε δια στόματος του Επιτρόπου Φερχόϊγκεν ότι εκείνη η αποσύνδεση είχε συνοδευτεί από την υπόσχεση της ελληνικής πλευράς (Κληρίδη – Σημίτη) να υποστηρίξουν εκ των προτέρων την  λύση. Οι διαπραγματεύσεις κορυφώθηκαν το 2002 με τους καρπούς τους να τίθενται σε δημοψήφισμα το 2004, λίγες ημέρες πριν την ένταξη στην ΕΕ. Στο μεταξύ όμως είχαν αλλάξει οι ηγεσίες:  Παπαδόπουλος και Καραμανλής αντικατέστησαν Κληρίδη (το 2003) και Σημίτη (δύο μήνες πριν το δημοψήφισμα). Το δίδυμο Καραμανλή-Μολυβιάτη λόγω του απωθημένου της πρότερης συσχέτισης του ονόματος «Καραμανλής» με την Κύπρο μετουσίωσε στο ακέραιο τη φράση «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάς συμπαρίσταται» παρά τις έντονες αμερικανικές πιέσεις. Δεδομένης της στάσης του Τάσσου Παπαδόπουλου, αυτό στην πράξη σήμαινε την απόρριψη του εκτρωματικού και προσβλητικού για την εποχή μας Σχεδίου Ανάν. Έτσι, αξιοποιήθηκε στο έπακρο η αποσύνδεση του 1999, κι ας έκραζε ο Φερχόϊγκεν ότι «εξαπατήθηκε».
Η μεγαλύτερη επιτυχία της Κύπρου ήταν η πολιτική αξιοποιήση της ΑΟΖ. Οι συμφωνίες με Αίγυπτο και Ισραήλ και η απόδοση ερευνών σε διεθνείς εταιρείες συμφερόντων: ΗΠΑ, Ισραήλ, Γαλλίας, Ιταλίας, Νορβηγίας, Κατάρ. Να μην ξεχνάμε ότι ο νυν υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Rex Tillerson είναι πρώην γενικός διευθυντής της ExxonMobil, η οποία έχει αναλάβει το οικόπεδο 10. Η θωράκιση αυτή της Κύπρου χτίστηκε από όλες τις κυβερνήσεις μετά τον Παπαδόπουλο, και εδώ υπάρχει ένα αξιοσημείωτο πολιτικό μήνυμα. Στις σημερινές γεωτρήσεις στο οικόπεδο 11, πέντε στόλοι βρέθηκαν διακριτικά στην περιοχή! Ασφαλώς η Τουρκία δεν επρόκειτο να «δαγκώσει» παρά τα γαβγίσματά της, όπως δεν δάγκωσε πέρυσι στις έρευνες του οικοπέδου 12. Η κλιμάκωση συμφερόντων προστατεύει την Κύπρο.
Θεωρώ εντυπωσιακό να αποδίδουν περισπούδαστοι καθηγητές το άκαρπο των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντανά σε ελληνοκυπριακή ευθύνη. Δεν είναι ίδιον των ειδικών, αλλά στοιχειώδης νοημοσύνη να εξετάζεται η οπτική της άλλης πλευράς. Πρόσφατα, ο Ερντογάν κέρδισε οριακά ένα δημοψήφισμα, το οποίο παραχωρεί αυξημένες εξουσίες στον πρόεδρο που θα εκλεγεί το 2019. Προφανώς, αυτό ιεραρχείται ψηλότερα από την τύχη των Τουρκοκυπρίων. Με τόσους εσωτερικούς εχθρούς, θα ήταν αδύνατον να θυσιάσει το μέλλον του αποδεχόμενος έναν εικαζόμενο συμβιβασμό. Συνεπώς, επρόκειτο για ιδανικές συγκυρίες να τεθεί το ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, και καλώς ετέθη ωμά από Αναστασιάδη-Κοτζιά. Εκπλήσσομαι όταν Έλληνες ειδικοί να θεωρούν απατηλό όνειρο να περιμένουμε πλήρη απόσυρση του τούρκικου στρατού και να αδιαφορούν για τις επικρατούσες συνθήκες στην απέναντι πλευράς. Πρόκειται για ανεπάρκεια, υπερβάλλοντα ζήλο (να δείξουν «διαλλακτικότητα») ή αδυναμία χαρακτήρα 
πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: