Παρασκευάς Μάγειρας· ο γλύπτης

 
 Το εικαστικό έργο του Παρασκευά Μάγειρα το γνωρίζαμε χρόνια τώρα, (ο «Πολύγυρος» με τους εικαστικούς συνεργάτες του Στ. Σταύρου, Παν. Γρηγοριάδη και Παρ. Καραδήμο επισκέφτηκε τη διαρκή έκθεση και το εργαστήριο του από το 2009) και τελευταία, τον περασμένο Δεκέμβριο, είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά τη δουλειά του στην έκθεση γλυπτικής, που διοργάνωσε στην αίθουσά του ο ΣΚΕΤΠ στον Πολύγυρο.
Παράλληλα με τη γλυπτική έχει αναπτύξει και αξιοσημείωτη συγγραφική δραστηριότητα με θέματα που αφορούν κυρίως την ιστορία και τη λαογραφία της χερσονήσου της Κασσάνδρας. Αναφέρουμε ενδεικτικά τις εκδόσεις του, «Μένδη Καλάνδρα», Θεσσαλονίκη 1996, «Αρχαία Σκιώνη–Τσαπράνι», Θεσσαλονίκη 1997, «Αρχαίες λατρείες και ιερά στην χερσόνησο της Κασσάνδρας», Θεσσαλονίκη 1997, «Εποχή του λίθου και του χαλκού στην Κασσάνδρα», Κασσάνδρεια 1998, «…και Νέης Πόλιος και Αίγης και Θεράμβω…», Κασσάνδρεια 1999, «Μενδαίος Οίνος», Κασσάνδρα 2001, ενώ υπό έκδοση βρίσκεται η μελέτη του «Λιθανάγλυφα και επιγραφές σε παλιά σπίτια στην Καλάνδρα».
Οι απόψεις του πάντα ενδιαφέρουσες, όταν τον συναντήσαμε, δεν θα μπορούσανε να μην ζητήσουμε τη γνώμη του περί τέχνης και την επίδραση που μπορεί να έχει στη γενικότερη κατάσταση-κρίση που αντιμετωπίζουμε στις μέρες μας. Η απάντησή του, σαν έτοιμη από καιρό, μας αιφνιδίασε προς στιγμήν, μας έκανε στο τέλος να δούμε με άλλο μάτι την τέχνη του και τον τρόπο που ο ίδιος την αντιμετωπίζει:
«Τι νομίζετε πως είναι τέχνη; Ένας καημός, ένα τραγούδι, ένας λόγος. Σαν αγγίξεις τις καρδιές των ανθρώπων μπορεί να αλλάξει ο πλανήτης. Αλλά αυτό που δεν αλλάζει είναι η αλήθεια. Πώς να ξεπεράσει κανείς τον πόνο του χαμού, πως να δεχτεί αυτό που συμβαίνει, αν δεν βρει την γνώση μέσα από την αλήθεια.
Τι νομίζετε ότι είναι τέχνη; Ένα εργαλείο. Αν το χειριστείς σωστά, έχει νόημα, αν όχι, τότε αποτελεί απλά ένα διακοσμητικό στοιχείο.
Αν η τέχνη έχει νόημα τότε αποτελεί ένα όπλο που θα ανατρέψει όλο το ψέμα που στήθηκε για να μας έχει υποταγμένους. Τούτο θέλω μόνο να πω, πως σαν λαός χρειαζόμαστε κάθαρση. Πνευματική και σωματική για να ξεβρομίσουν οι αξίες, που χρόνια τώρα τις καλύπτει η ρητορική δεινότητα του ψεύδους. Κι αν η κάθαρση δεν έρθει με την παιδεία, τότε να είστε σίγουροι πως η ανάγκη θα το κάνει, με τον καιρό, γιατί στο τέλος δεν θα έχουμε άλλη επιλογή να λεγόμαστε άνθρωποι. Αυτό που φαίνεται απλό είναι πάντα και το πιο δύσκολο. Τίποτε δεν μας χαρίζεται και αυτό είναι το σπουδαίο: ο αγώνας για να πλησιάσεις την ουσία. Αυτός που δεν αρκείται και χαίρεται στα απαραίτητα δεν αρκείται σε τίποτα. Ίσως είναι καλό να γυρίσουμε μέσα μας και με ειλικρίνεια να ρωτήσουμε τι προσδοκάμε από τη ζωή μας. Αυτό θα μας βοηθήσει για να κατανοήσουμε το λόγο της ύπαρξης μας. Και σε αυτό συντελεί η τέχνη με τους προβληματισμούς της και την γοητεία της, από τη μια βοηθάει τον άνθρωπο να λυτρωθεί και από την άλλη να πατήσει στα πόδια του, να αγαπήσει και να λευτερωθεί…».
Βιογραφικό σημείωμα: Ο Παρασκευάς Μάγειρας γεννήθηκε το 1965 στην Καλάνδρα Χαλκιδικής, όπου και ζει μόνιμα μέχρι σήμερα. Είναι αυτοδίδακτος και άρχισε να κάνει τα πρώτα του γλυπτά το 1982, από πωρόλιθο. Η αρχαία ελληνική γλυπτική καθώς και ο χώρος στον οποίο ζει, τον επηρέασε, ώστε να καταλάβει από πολύ νωρίς τον ιδιαίτερο τρόπο έκφρασης και επικοινωνίας που φανερώνεται με την μαγεία της τέχνης. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 φοίτησε για δυο χρόνια στο Λύκειο Πολυγύρου και το 1984 παρακολούθησε, για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, μαθήματα σχεδίου κοντά στον Ολλανδό καλλιτέχνη Hans Van Beeck. Το 1988 γνωρίστηκε με τον γλύπτη Γιώργο Σωτηρίου, ο οποίος του στάθηκε πολύτιμος σύμβουλος και επηρέασε την καλλιτεχνική του πορεία. Το 2000 έγινε μέλος του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Βορείου Ελλάδος. Έχει κάνει μέχρι σήμερα πολλές ατομικές εκθέσεις και πήρε μέρος σε πολλές ομαδικές σε Ελλάδα και εξωτερικό (Αγγλία, Γερμανία). Τα έργα του είναι κυρίως από πωρόλιθο και μάρμαρο. Έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στην Καλάνδρα Χαλκιδικής διατηρεί μόνιμο εκθετήριο με γλυπτά.
Αυτοσχόλιο & περί Τέχνης: «Η τέχνη σου δίνει την ευκαιρία να εκφράσεις τη ψυχή σου, να πεις πράγματα που δε μπορείς με λόγια, να πλησιάσεις πιο κοντά στη δημιουργία. Για να συμβεί αυτό, νομίζω ότι πρώτα πρέπει, να στραφείς και να ψάξεις μέσα σου, να ρωτήσεις τον εαυτό σου τι προσδοκάς από τη ζωή. Όλη αυτή η προσπάθεια γίνεται για να βελτιωθείς σαν οντότητα, να ισορροπήσεις, να μάθεις να σέβεσαι την ύπαρξη και με ταπεινότητα να λέγεσαι άνθρωπος.
Η τέχνη νομίζω πως λειτουργεί με δύο τρόπους, όπως τα περισσότερα στην ζωή. Από τη μια πρέπει να γοητεύει και από την άλλη να προβληματίζει. Το ένα χωρίς το άλλο είναι ανεπαρκές. Κάποιος μου είπε ότι η τέχνη πρέπει να πλησιάζει την αλήθεια. Στην πορεία κατάλαβα πως αυτό που αντιλαμβάνομαι σαν αλήθεια δεν είναι αρκετό, χρειάζεται και κάτι άλλο. Μπορείς να σκεφτείς ό,τι χειρότερο η ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί σε σένα ή στον πλανήτη. Αυτές οι φανταστικές σκέψεις μπορεί να έχουν συμβεί ή να συμβούν. Σήμερα τις θεωρούμε φανταστικές, αλλά μετά από ένα χρονικό διάστημα μπορεί να πραγματοποιηθούν. Η φαντασία λοιπόν συμπληρώνει την αλήθεια γι’ αυτό ο καλλιτέχνης μπορεί και ταξιδεύει στον χρόνο.
Όλοι έχουμε μια άποψη για την τέχνη και γενικότερα για την ζωή. Μέσα στον χρόνο, που ο καθένας μας διανύει, προσθέτονται πάντα ή αποκαλύπτονται καινούργια στοιχεία ή δεδομένα που ανατρέπουν ή συμπληρώνουν αυτή την άποψη. Είναι μέσα στην φύση της ύπαρξης η ανατροπή των σταθερών. Ο άνθρωπος βελτιώνεται με την αναζήτηση της γνώσης.
Η τέχνη δεν έχει μόνο λειτουργικό χαρακτήρα απέναντι στην επιβίωση αλλά η σπουδαιότητά της είναι θεραπευτική. Ο Άνθρωπος ημερεύει, εκτονώνεται, λυτρώνεται, θεραπεύεται και πλησιάζει στους συμπαντικούς νόμους. Αν καταφέρεις και αγαπήσεις αυτό που είσαι, τότε θα μπορέσεις να αγαπήσεις και την ίδια την ύπαρξη, τους γύρω σου, τα γύρω σου, τα μικρά και τα μεγάλα, όλα τα ζωντανά, και αυτά που νομίζεις πως δεν είναι, γιατί όλα έχουν μια κοινή πορεία, στην ουσία όλα αποτελούν μια ενιαία οντότητα. Μόνο αν αγαπήσεις την ζωή θα μπορέσεις να ξεπεράσεις τον φόβο του θανάτου».
Ο ποιητής Ντίνος Χριστιανόπουλος κλείνει τον πρόλογο του στο βιβλίο του Παρασκευά Μάγειρα «Μένδη Καλάνδρα» ως εξής: «…Εύχομαι το παράδειγμα του κ. Παρασκευά Μάγειρα να βρει μιμητές και από τα άλλα χωριά της Κασσάνδρας. Να μάθουν επιτέλους οι κάτοικοι τους ότι ο τόπος τους έχει μια μεγάλη ιστορία, δεν είναι μόνο τουριστικές ακρογιαλιές με ενοικιαζόμενα δωμάτια».
Κλείνουμε κι εμείς την παρουσίαση αυτή με την ευχή ο Παρασκευάς Μάγειρας να συνεχίσει τις ερευνητικές και εικαστικές του δημιουργίες και να εξακολουθήσει να τιμά τον τόπο μας με τη ζωή και το έργο του.

Πηγή: Γιάννη Δ. Κανατά, § Ο γλύπτης Παρασκευάς Μάγειρας, Περιοδική Έκδοση Λαογραφικού Ομίλου Πολυγύρου «Πολόγυρος», Έτος 13ο, Τεύχος 70ο, Ιούλιος-Αύγουστος 2012.