Η Ευχαριστιακή Εκκλησιολογία στην Ορθόδοξη Παράδοση - Ζηζιούλας

 

 ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΡΓΑΜΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ, Ἡ Εὐχαριστιακὴ Ἐκκλησιολογία στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση [σελ. 5-25]

Πηγή: Περιοδικό Θεολογία, 2009, τ. 4, στήν σ.13 Η κήρυξη τού πολέμου εναντίον τής προσευχής καί τής ασκήσεως, τού Ησυχασμού. 

Ο αρχέκακος όφις επιδιώκει πάλι τήν έξοδό μας από τό Σώμα Χριστού, τήν Αγιότητα, τήν Εκκλησία.

Ο Ζηζιούλας καί ο οικουμενισμός έχουν κηρύξει τόν πόλεμο στόν αόρατο πόλεμο προσπαθώντας νά τόν καταργήσουν. Βάζοντας στήν θέση τής μετανοίας καί τής ταπεινοφροσύνης τήν οίηση τού Φαρισαίου, ο οποίος ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ τόν θεό, δέν τόν ικετεύει, πού δέν τόν έφτιαξε σάν αυτόν τόν ποταπόν, τόν Αγιο Γρηγόριο τόν Παλαμά.

 Από το “Ημερολόγιο” του Αλεξάνδρου Σμέμαν
«Τετάρτη, 10 Σεπτεμβρίου, 1980

Γενικά, νιώθω όλο και πιο αποξενωμένος, απομακρυσμένος απ’ όσα έχω να κάνω. Παίζω όλους μου τους ρόλους – Σεμινάριο, θεολογία, Εκκλησία, Ρώσοι εμιγκρέδες, αλλά κυριολεκτικά «ρόλους». Δεν ξέρω πώς ν’ αποτιμήσω αυτούς τους ρόλους, τί είναι. Ίσως απλή τεμπελιά, ίσως κάτι βαθύτερο. Για να είμαι τίμιος, δεν γνωρίζω. Το μόνο που ξέρω είναι πως αυτή η αποξένωση δεν με κάνει δυστυχισμένο. Ουσιαστικά είμαι αρκετά ευχαριστημένος με τη μοίρα μου και δεν θα ήθελα κάποια άλλη. Κατά κάποιο τρόπο, μου αρέσει ο καθένας απ’ αυτούς τους ρόλους, ο καθένας απ’ αυτούς τους κόσμους, και μάλλον θα έπληττα αν τους στερούμουν. Αλλά δεν μπορώ να ταυτιστώ μαζί τους. Σκέφτομαι χονδρικά ως εξής: έχω μια εσωτερική ζωή, αλλά η πνευματική μου κρατιέται χαμηλά. Ναι, έχω πίστη, αλλά με ολοκληρωτική απουσία ενός προσωπικού μαξιμαλισμού, τον όποιο τόσο προφανώς απαιτεί το Ευαγγέλιο.
Απ’ την άλλη πλευρά όλα όσα διαβάζω για την πνευματική ζωή, όλα όσα βλέπω στους ανθρώπους που τη ζουν, κάπως με ερεθίζουν.  

Τί συμβαίνει; Είναι αυτοάμυνα, είναι φθόνος γι’ αυτούς που τη ζουν, και γι’ αυτό μια επιθυμία να τη δυσφημίσω; Κατόπιν, τυχαία, διάβασα ένα απόσπασμα από τον άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο για την ανάγκη να μισήσεις το σώμα σου, και αμέσως ένιωσα πως όχι μόνο ό,τι χειρότερο υπάρχει μέσα μου, αλλά και κάτι άλλο είναι που δεν συμφωνεί μ’ αυτό, που δεν το δέχεται.
Απλά ερωτήματα για μια απλή επίγεια ανθρώπινη ευτυχία: για τη χαρά που ξεπερνά τον φόβο του θανάτου• για τη ζωή στην οποία μας έχει καλέσει ο Θεός. για το γιατί και το πώς λάμπει ο ήλιος• για το ποιοι είναι οι ορίζοντες της Λαμπέλ, οι απαλοί λόφοι της που σκεπάζονται από δένδρα, ο απέραντος ουρανός της και οι λαμπρές ακτίνες του ήλιου. Απλά ερωτήματα!»

Άγιος Σιλουανός. Τό ξεχασμένο μυστήριο τής Σωτηρίας.

«Κύριε, βλέπεις ὅτι θέλω νά προσευχηθῶ ἐνώπιόν Σου μέ καθαρό νοῦ, ἀλλά οἱ δαίμονες μέ ἐμποδίζουν. Πές μου τί πρέπει νά κάνω γιά νά ἀπομακρυνθοῦν ἀπό μένα». Καί ἔλαβα μέσα στήν ψυχή μου αὐτή τήν ἀπάντηση ἀπό τόν Κύριο:

« Οἱ ὑπερήφανοι ὑποφέρουν πάντα ἀπό τούς δαίμονες».

Ἐγώ εἶπα: «Κύριε, Ἐσύ εἶσαι ἐλεήμων· ἡ ψυχή μου Σέ γνωρίζει · πές μου τί πρέπει νά κάνω γιά νά ταπεινωθεῖ ἡ ψυχή μου».

Καί ὁ Κύριος ἀπάντησε στά μύχια τῆς ψυχῆς μου: «Κράτα τόν νοῦ σου στόν Ἅδη καί μήν ἀπελπίζεσαι». 

ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ

Ο Γέροντας αγαπούσε πολύ τίς μακρές εκκλησιαστικές ακολουθίες στόν Ναό, μέ τόν απέραντο πλούτο σέ πνευματικό περιεχόμενο. Τιμούσε τό έργο τών ψαλτών καί τών αναγνωστών καί προσευχόταν πολύ γι αυτούς, παρακαλώντας τόν Θεό νά τούς βοηθάει, ιδιαίτερα στίς ολονύχτιες αγρυπνίες. Παρόλη όμως τή αγάπη του γιά τήν μεγαλοπρέπεια, τήν ομορφιά καί την μουσική τών ακολουθιών, έλεγε πώς καθορίστηκαν βέβαια μέ τόν φωτισμό τού Αγίου Πνεύματος, αλλά κατά τήν μορφή τους αποτελούν ατελή προσευχή καί δόθηκαν στό λαό γιατί αναλογούν στίς δυνάμεις όλων καί είναι ωφέλιμες γιά όλους.

«Ο Κύριος μάς έδωσε τίς εκκλησιαστικές ακολουθίες μέ τήν ψαλμωδία, γιατί είμαστε αδύνατα παιδιά. Ακόμη δέν ξέρουμε νά προσευχόμαστε όπως πρέπει καί έτσι η ψαλμωδία ωφελεί όλους, όσους ψάλλουν με ταπείνωση. Είναι όμως καλύτερο, όταν η καρδιά μας γίνεται ναός τού Κυρίου καί ο νούς θρόνος Του»

Καί ακόμα έλεγε πώς όλος ο κόσμος μεταβάλλεται σέ ναό τού Θεού, όταν η αδιάλειπτη προσευχή ριζώσει στά βάθη τής καρδιάς.

Σχόλιο: Η "θεολογία" του συγκροτήματος Ζηζιούλα είναι μοντέρνα, σύγχρονη και εισάγει στην Ορθόδοξη Εκκλησία την φιλοσοφία της εικόνος. 

Υπάρχει το τεύχος του περιοδικού θεολογία. τόμος 80, τεύχος 4ο, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2009, αφιερωμένο στην Θ. Ευχαριστία και Εκκλησία. 

Η εικόνα λοιπόν ανήκει σε μια οικογένεια εννοιών η οποία περιλαμβάνει τις έννοιες: εικών, σύμβολο, σημείο, αναλογία, μεταφορά, αλληγορία. Όλες αυτές οι έννοιες εκφράζουν μια σχέση, έναν σύνδεσμο ομοιότητος. Και η ομοιότης είναι ένα είδος μεσότητος ή αναμίξεως ανάμεσα στο ταυτόσημο και το διαφορετικό. 

Αυτή η εικόνα είναι και η παγίδα αυτής της θεολογίας. Πχ. για να στηρίξουν την ταυτότητα της Εκκλησίας με την Θ. Ευχαριστία, επικαλούνται τον Ν. Καβάσιλα ο οποίος στην ερμηνεία της Θ. Λειτουργίας γράφει πως: Σημαίνεται η Εκκλησία εν τοις μυστηρίοις!Και εννοούν μόνο το μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας, το οποίο ανακεφαλαιώνει τα πάντα για να τα μεταμορφώσει, για την καινή κτίση.Πάντως ο Καβάσιλας συνεχίζει: τα Μυστήρια είναι πράγματος ταυτότης.[Δέν είναι εικόνες τών εσχάτων, διότι η εικόνα παραπέμπει στό πρωτότυπο, δέν είναι πράγματος ταυτότης] Οι ίδιοι δε για να αναδείξουν την εσχατολογία λένε: Το Ιστορικό Είναι της Εκκλησίας καθορίζεται εικονολογικά από την Βασιλεία. Η Ευχαριστιακή Εκκλησιολογία είναι μια εικονολογική δηλαδή εσχατολογική οντολογία. Παρότι δεν ταυτίζεται ακόμη με την Βασιλεία! 

Με απλά λόγια όπως το αποκαλύπτει ο Ασπρούλης, στην σ. 310, του τεύχους της Θεολογίας, η θεολογία αυτή υπηρετεί τον σκοπό της ενώσεώς μας με τους Εβραίους. «Στην Ευχαριστια κυριαρχεί πρωτίστως η βιβλική οριζόντια διάσταση και τα έσχατα εισέρχονται και ανακαινίζουν το εκάστοτε ιστορικό παρόν χωρίς να το καταργούν». 

Στην στέψη του Ζηζιούλα από την Ακαδημία Βόλου, σε Άρχοντα θεολόγο, εκνευρισμένος είπε, πως πρέπει να κρατήσουμε οπωσδήποτε την Μοναρχία του Πατρός, διότι διαφορετικά πως θα ενωθούμε με τους Εβραίους. 

Και έχουμε ήδη τα τρία θεμελιώδη χαρακτηριστικά του Εβραϊσμού. Ο Ένας θεός. Η τριάδα αποτελείται από ετερότητες, οι οποίες δεν καταργούν τον ΕΝΑ. Την οριζόντια Ιστορική πορεία και τα έσχατα, όπου οι Εβραίοι θα βρουν τον Μεσσία που περιμένουν. Διότι τα έσχατα όπως τονίζουν ανακαινίζουν αλλά δεν ταυτίζονται, δεν ήρθαν ακόμη. 

Είναι μια άγαρμπη πολιτική θεολογία, η οποία όμως καταργεί κατ' αρχάς την άφεση των αμαρτιών από το Μυστήριο της Θ. Ευχαριστίας. Την Αγιότητα η οποία επικρατεί, είναι η ουσία των ευχών, στην προετοιμασία της θείας ευχαριστίας. Και την Ησυχαστική παράδοση, βάζοντας μεγάλα εμπόδια ακόμη και στην προσευχή. Είναι ολοκληρωτικώς άθεη και σήμερα θα λέγαμε με βεβαιότητα Δαιμονική. 

Η ερμηνεία στην Θ. Λειτουργία του Καβάσιλα αναδεικνύει σαν ουσία της Ευχαριστίας την άφεση αμαρτιών. Ο 2ος θεολογικός Λόγος του Αγίου Συμεών του Ν. Θεολόγου, καταργεί βίαια την Μοναρχία του Πατρός και στην περί Αγίου Πνεύματος πραγματεία του ο Μ. Βασίλειος, στην παράγραφο 45, προειδοποιεί ότι η ενότης της Αγίας Τριάδος δεν αφορά ετερότητες. Και το Ομοούσιο καταργεί την έννοια της κοινωνίας των θείων προσώπων του Ζηζιούλα. 

Στη σελίδα 309, του περιοδικού θεολογία, ο Ασπρούλης, φανερώνει την εκτρωματική άγνοια της πατερικής θεολογίας. «... τα μέλη της Εκκλησίας καθίστανται πρόσωπα κατά τρόπο ανάλογο με τις τριαδικές υποστάσεις, πραγματώνοντας στο ιστορικό παρόν τη σύμπτωση κοινωνίας και ετερότητας»! Δηλαδή η Αγία Τριάδα ολοκληρώνεται με την οικονομία της Σωτηρίας, οι ίδιες οι Υποστάσεις, έρχονται στην ύπαρξη, ή μάλλον τις φέρνει ο Ζηζιούλας, δεν θυσιάζονται! 

ΣΧΟΛΙΟ: Τήν Σωτηρία λοιπόν επιδιώκει νά καταργήσει ο οικουμενισμός καί η ευχαριστιακή εκκλησιολογία. Θηλυπρεπείς άνθρωποι κρύβονται πίσω από τίς μίτρες τους καί δέν τούς έχουμε πετάξει ακόμη έξω από τούς ναούς μας. 

Αμέθυστος