Συνέχεια απο εδώ
61… Όταν δεν υπάρχει δυνατότητα να ρωτήσεις τον Γέροντα, προσευχήσου τρεις φορές για οτιδήποτε σε απασχολεί. Κατόπιν παρατήρησε με προσοχή που κλίνει η καρδιά σου «κἂν ἕως τριχός», και αυτό κάνε. (τξε΄)
62… Ψευδώνυμος γνώση είναι το να πιστεύεις ότι αυτό που σου λέει ο λογισμός είναι η αλήθεια. Αν κανείς θέλει να απαλλαγεί απ’ αυτό, ας μη πιστεύει στον λογισμό του, αλλά ας ρωτά τον διακριτικό γέροντα. Σέ περίπτωση που αποκριθεί ο Γέρων, και η απάντησή του βρεθεί να είναι ίδια με αυτό που σκεπτόταν ο αδελφός, ούτε τότε οφείλει να πιστέψει στον λογισμό του. Αλλά να πει· «εγώ χλευάσθηκα από τους δαίμονες, για να πιστέψω στον λογισμό μου, ότι έχω την αληθινή γνώση. Ο Γέροντας, όμως, από Θεού λαλεί, και δεν χλευάζεται από τους δαίμονες». (τογ΄)
63… Αν για αισθητά και φθαρτά πράγματα οι άνθρωποι δίνουν αμοιβές και χάριτες, τι έχουμε χρέος να ανταποδώσουμε σ’ Αυτόν που σταυρώθηκε για χάρη μας, εάν θελήσουμε να ανταποδώσουμε κι εμείς; Οφείλουμε να υποφέρουμε γι’ αυτόν μέχρι θανάτου. Μη κοπιάζεις, λοιπόν, προσπαθώντας να καταλάβεις ποια πρέπει να είναι η ευχαριστία των ανθρώπων προς τον Θεό, και μάλιστα αμαρτωλών, υπέρ των οποίων πέθανε. Εάν φυλακισθεί άνθρωπος αντί για σένα, θέλεις να τον ευχαριστήσεις πάνω από την δύναμη σου. Πόσο μάλλον εάν πεθάνει; Γνώριζε τούτο, ότι ουδέποτε θα φθάσουμε στην αντάξια ευχαριστία. Ωστόσο, ας τον ευχαριστήσουμε με την λιγοστή δύναμη μας, με το στόμα και την καρδιά, και ως φιλάνθρωπος που είναι, θα μας συγκαταλέξει και συναριθμήσει μαζί μ’ εκείνη την χήρα «τών δύο λεπτών». (υδ΄)
64… Λέγε στον λογισμό σου, που σε επαινεί για οτιδήποτε, ότι αυτοί που ταξιδεύουν στην θάλασσα, αν τυχόν τους συμβεί γαλήνη, ενώ βρίσκονται ακόμη στο πέλαγος, αναμένουν την ταραχή, τον κίνδυνο και το ναυάγιο, γνωρίζοντας ότι σε τίποτα δεν τους ωφέλησε η ολιγόχρονη γαλήνη. Τότε μόνο αισθάνονται ασφαλείς, όταν έλθουν στο λιμάνι. Πολλοί, όμως, ναυάγησαν και μέσα σ’ αυτό το λιμάνι. Έτσι, λοιπόν, κι εγώ ο αμαρτωλός, εφ’ όσον ζω ακόμη στον κόσμο, οφείλω πάντοτε να τρέμω τον κίνδυνο του ναυαγίου. Ποτέ σου μη πλανηθείς, ώστε να πιστέψεις τον λογισμό που σε επαινεί για κάθε καλό πράγμα. Κάθε καλό είναι του Θεού, και δεν μπορούμε να ελπίσουμε ότι θα παραμείνει σε μάς, όσο είμαστε αμελείς. Πώς θα τολμήσω, λοιπόν, να υψηλοφρονήσω; (υιβ΄)
65… Ούτε την αγία Κοινωνία, ούτε τον Δεσπότη Χριστό, έχει την δύναμη να δείξει είτε σε οπτασία είτε σε φαντασία ονείρων ο διάβολος. Εξαπατά λαμβάνοντας το σχήμα οποιουδήποτε ανθρώπου και κοινού άρτου. Όμως δεν μπορεί να παρουσιάσει το σχήμα του αγίου Σταυρού, διότι δεν βρίσκει να τον τυπώσει με άλλο σχήμα. Επειδή γνωρίζουμε το αληθινό σημείο και τύπο του Σταυρού, δεν τολμά να τον χρησιμοποιήσει, αφού με αυτόν καταργήθηκε η δύναμη του και δέχθηκε θανατηφόρο πληγή.
Τον Δεσπότη Χριστό κατά σάρκα δεν γνωρίζουμε, και προσπαθεί με απάτη να μας πείσει ότι αυτός είναι, για να πιστεύσουμε την πλάνη ως αλήθεια και να χαθούμε. Όταν, λοιπόν, δεις στον ύπνο σου τον τύπο του Σταυρού, γνώριζε ότι αληθινό και εκ Θεού είναι το όνειρο. Φρόντισε, όμως, να λάβεις την ερμηνεία του ονείρου από τους Αγίους πατέρες, και μη πιστεύεις στον λογισμό σου. «Πολλούς γάρ ἀπώλεσε τά ἐνύπνια», κατά τον Σειράχ* (υις΄)
* Η παραπομπή στον Σειράχ ανήκει στον σχολιαστή άγιο Νικόδημο, ο οποίος ερμηνεύοντας την απόκριση συμπεραίνει ότι το ασφαλέστερο είναι να μη πιστεύει κανείς σε κανένα όνειρο.
66… Όταν σε επαινεί ο λογισμός σου, και δεν μπορείς αβλαβώς να τον ξεπεράσεις, προσπάθησε να επικαλεσθείς το όνομα του Θεού, και πες στον λογισμό σου: έχει γραφεί, «λαός μου οἱ μακαρίζοντες ὑμᾶς πλανῶσιν ὑμᾶς καί τήν τρίβον τῶν ποδῶν ὑμῶν ταράσσουσιν». (υκς΄)
67… Περιφρόνησε τους πονηρούς λογισμούς, και πρόσεχε με ακρίβεια στην ψαλμωδία, στην προσευχή και στην ανάγνωση, για να μπορέσεις να λάβεις δύναμη από τα λεγόμενα. Εάν περνάμε τον καιρό μας ασχολούμενοι με τους λογισμούς του εχθρού, ουδέποτε θα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε κάτι καλό, πράγμα πού εκείνος επιδιώκει. Ασχολήσου με την επίκληση του ονόματος του Θεού, κι έρχεται βοηθός ο Κύριος και καταργεί τις πανουργίες των εχθρών. (υκζ΄)
68… Η κατάνυξη έρχεται στον άνθρωπο από την διαρκή υπόμνηση. Όταν, λοιπόν, προσεύχεται κανείς, οφείλει την ώρα εκείνη να επαναφέρει στην μνήμη τις πράξεις του. Να σκεφθεί πως κρίνονται όσοι έπραξαν παρόμοια, φέρνοντας στον νου του την φοβερή εκείνη φωνή «πορεύεσθε ἀπ ̓ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τό πῦρ τό αἰώνιον» κτλ. Όταν λέω ενθύμηση αμαρτιών, δεν εννοώ κάθε μιας ξεχωριστά, διότι υπάρχει κίνδυνος να εισχωρήσει ο εχθρός και να μας επιφέρει άλλην αιχμαλωσία. Εννοώ την ανάμνηση μόνο ότι είμαστε καταχρεωμένοι από τις αμαρτίες. Εάν μετά από αυτό παραμείνει σκληρότητα στην καρδιά, μην υποχωρήσουμε. Συμβαίνει πολλές φορές να την ανέχεται ο Θεός, για να δοκιμασθεί η υπομονή του ανθρώπου. Καλό είναι να επιμένουμε στην συνεχή ανάμνηση της αμαρτωλότητας μας, και να μη παραδοθούμε, εάν επιμένει η σκληρότητα. Ο Θεός είναι ελεήμων και οικτίρμων και μακρόθυμος, και δέχεται τον αγώνα μας. (υκη΄)
69… Αν θέλεις πραγματικά να σωθείς, αδελφέ, άκουσε την εργασία: Ύψωσε από την γη τα πόδια σου και κάνε ουράνιο τον νου σου. Από ’κει να τρέφεσαι νύχτα και ημέρα. Με όση δύναμη έχεις καταφρόνησε τον εαυτό σου, αγωνιζόμενος αδιάκοπα να τον δεις κατώτερο κάθε ανθρώπου. Αυτή είναι η οδός της αλήθειας. Δεν υπάρχει άλλη εκτός απ’ αυτήν, γι’ αυτόν που θέλει να σωθεί με την χάρη του Χριστού. «Τρεχέτω ὁ θέλων, τρεχέτω ὁ θέλων, τρεχέτω ὁ θέλων, τρεχέτω ἵνα καταλάβη». Επικαλούμαι ως μάρτυρα τον ζώντα Θεό. Τον Θεό, που θέλει να χαρίσει σ’ όποιον επιθυμεί ζωή αιώνια. Αν επιθυμείς, βέβαια, εργάσου αδελφέ. (υν΄)
70… Αν σκέπτεσαι να κάνεις κάτι και βλέπεις ταραχή στον λογισμό σου, κι ενώ επικαλείσαι το όνομα του Θεού, παραμένει έστω και ίχνος ταραχής, τότε πρέπει να καταλάβεις, ότι αυτό που θέλεις να κάνεις είναι εκ του πονηρού, και μη το κάνεις. Εάν πάλι αφού το σκεφθείς, υποβληθείς σε ταραχή και κατακυριευθεί απ’ αυτήν ο λογισμός, και τότε δεν πρέπει να επιχειρήσεις αυτό που σκέφθηκες. Τίποτε απ’ όσα γίνονται με ταραχή δεν αρέσει στον Θεό. (υοδ΄)
συνεχίζεται..
