Ο Άγιος Γέροντας Σωφρόνιος, πλούτισε την σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία με τα μνημειώδη συγγράμματά του, παρουσιάζεται στους τόμους με τιτλο : Οικοδομώντας το ναό του Θεού μέσα μας και στους αδελφούς ,τώρα και ως ποιμένας και καθοδηγητής της αδελφότητός του με έναν αμεσότερο και πιο αυθόρμητο τρόπο. Όπως πληροφορούμαστε από τους αυτήκοους των Ομιλιών του, ο Γέροντας Σωφρόνιος μιλούσε αργά, με τα μάτια κλειστά, σε ατμόσφαιρα μυσταγωγική, σαν να έλεγε τις ευχές της Αναφοράς. Επί σειρά ετών ο Γέροντας δεν ήθελε την μαγνητοφώνηση των λόγων του. Έτσι χάθηκε ένα πλήθος από αυτούς. Οι Ομιλίες που εκδόθηκαν τώρα εκφωνήθηκαν, είτε στα ρωσικά είτε στα γαλλικά, κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του Γέροντος, όταν πια τον είχαν εγκαταλείψει οι σωματικές του δυνάμεις, υπέφερε από ισχυρούς πόνους και ήταν σχεδόν τυφλός. Αισθανόμενος ότι πλησιάζει το τέλος του βιαζόταν να μεταδώσει στα μέλη της αδελφότητός του όσα θεωρούσε απαραίτητα να γνωρίζουν και να τηρούν στην ζωή τους. Ήδη είχε αφήσει προ καιρού την Διαθήκη του και μία προσευχή για την ενότητα της αδελφότητος. Τελικά ο ίδιος ο Γέροντας ζήτησε την μαγνητοφώνηση των λόγων του για την πνευματική οικοδομή των αδελφών που είχαν προσέλθει προσφάτως στην Μονή και δεν γνώριζαν επαρκώς την διδασκαλία του. Στους τρεις αυτούς τόμους παρουσιάζονται με αναλυτικό τρόπο οι βασικές θέσεις της διδασκαλίας του Γέροντος. Έτσι μπορεί ο αναγνώστης να προσεγγίσει ακριβέστερα την σκέψη του και να εισδύσει πληρέστερα στο πνεύμα του. Μπορεί ακόμα να γνωρίσει καλύτερα το κλίμα της Μονής που θεμελίωσε. Ο ίδιος, έχοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα της Μονής του, ξεκίνησε την λειτουργία της χωρίς Τυπικό. Στην θέση του Τυπικού είχε το Ευαγγέλιο και τις εντολές του Χριστού. Έλεγε: Ίσως το μοναστήρι μας μεγαλώσει ακόμη. Τότε ο ηγούμενος και οι άλλοι πατέρες θα αναγκαστούν να βρουν έναν τύπο προσαρμοσμένο στις περιστάσεις μας, και στην περίπτωση αυτή μπορεί κανείς να δει να δημιουργείται ένα Τυπικό. Οι περισσότερες Ομιλίες, όπως αναφέρει και ο Γέροντας, γίνονταν χωρίς προετοιμασία και διατηρούν εντονότερο τον αυθόρμητο χαρακτήρα τους. Σε μία από αυτές λέει: «Δεν διαβάζω κείμενο γραμμένο από πριν, αλλά αναζητώ με την προσευχή εκείνο που αναδύεται μέσα από την καρδιά μου»(τομ.3,σ.143). Αλλά και όταν γινόταν προετοιμασία, αυτή έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα. «Προετοιμάζομαι να σας πω τα λόγια αυτά», λέει αρχίζοντας κάποια Ομιλία του, «όπως ετοιμάζομαι για την Θεία Λειτουργία» (τόμος 2,σ.28). Ανάμεσα στις Ομιλίες υπαρχουν και ορισμένες, που έχουν τον χαρακτήρα συνεπτυγμένης πραγματείας και παρουσιάζουν βασικά θέματα πνευματικής ζωής, αλλά και ζητήματα μοναστικής οργανώσεως και ασκητικής ζωής, όπως αυτά βιώνονταν και εξακολουθούν να βιώνονται στην Μονή. Οι κεντρικές έννοιες της θεολογίας που υπάρχουν στα ήδη εκδοθέντα βιβλία του Γέροντος Σωφρονίου, όπως η ενότητα των πιστών, η αιωνιότητα, η μνήμη του θανάτου, η ακηδία, ο υπερεθνικός και παγκόσμιος χαρακτήρας του Χριστιανισμού, παρουσιάζονται με απλούστερη συνήθως μορφή και επαγωγικότερο τρόπο για την οικοδομή των ακροατών. Υπάρχουν ακόμα αναφορές σε προσωπικές αναμνήσεις, όπως και επαναλήψεις για την καλύτερη εμπέδωσή τους στις συνειδήσεις των ακροατών. Όποιος επιθυμεί να γνωρίσει καλύτερα τον Γέροντα Σωφρόνιο και να μελετήσει αναλυτικότερα την διδασκαλία του, θα ανταμειφθεί πλούσια από την ακρόαση των Ομιλιών του..
Διαβάζει ο Γιώργος Μπάρλας
