Παρασκευή 5 Απριλίου 2024

ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΦΩΣ – ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΕΙΡΗΝΙΚΗ (ΣΤ΄ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ)

Ο γράφων δεν έχει επισκεφθεί το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, τους Αγίους Τόπους· δεν έχει παραβρεθεί στον Ναό της Αναστάσεως, στο κουβούκλιο του Παναγίου Τάφου· δεν έχει προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο: ποτέ. Έχοντας, όμως, ως μπούσουλα τις γραφές, τις μαρτυρίες, την πίστη στον ίδιο τον Κύριο, λαμβάνει το θάρρος της γνώμης, όσον αφορά στο Άγιον Φως, διαδηλώνοντας ειρηνικά τα εξής:

Πιστεύω, ότι «όπου ο Θεός βούλεται νικάται φύσεως τάξις»[1]. Ότι ο Θεός ενεργεί με τρόπους εντελώς ξαφνιαστικούς, απροσδόκητους, ασύλληπτους, για την ανθρώπινη λογική που, πώς να το κάνουμε, υφίσταται σε περιορισμούς. Πιστεύω στο ποιος, δεν αναζητώ το πώς[2]. «Και μη ζήτει πώς· όπου γαρ βούλεται Θεός, νικάται φύσεως τάξις. Ηβουλήθη γαρ, ηδυνήθη»[3]. «Πνεύμα περιεργείας μη μοι δως»[4]. «Μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες»[5].

Πιστεύω, ότι «τα αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστίν»[6]. Ότι Αυτός νοηματοδοτεί τη ζωή μας, φωτίζει το βηματισμό μας, ανοίγει προσβάσεις εκεί όπου κάτι τέτοιο φαντάζει αδύνατο, αδιανόητο, πέραν πάσης φαντασίας ή λογικής.

Πιστεύω, ότι «ουκ εκπειράσεις Κύριον τον Θεόν σου»[7]. Δεν επιθυμώ να Τον υποβάλλω σε δοκιμασία, προκαλώντας Τον να φανερώσει κάποια υπερφυή Του ιδιότητα. Δε θέλγομαι από τη θεοδικία.

Πιστεύω, ότι είναι «Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν»[8]. Ότι «το πνεύμα όπου θέλει πνεί, και την φωνήν αυτού ακούεις, αλλ’ ουκ οίδας πόθεν έρχεται και που υπάγει»[9].

Πιστεύω, ότι «ου γαρ πάντων η πίστη»[10] και ότι «εις τα ίδια ήλθε και οι ίδιοι αυτόν ου παρέλαβον»[11]. Ότι πολλοί, ακόμη και οι πλέον κοντινοί, δεν αποδέχονται την αλήθεια του Λόγου και των θείων ενεργειών. 

Πιστεύω, όμως, ότι ο «Θεός αγάπη εστί»[12] και για αυτήν ακόμη τη «γενεά (την) πονηρά και μοιχαλίς» που πρόδωσε την πίστη της και «σημείον επιζητεί και σημείον ου δοθήσεται αυτή»[13], ότι «τον ήλιον αυτού ανατέλλει επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους»[14], καθώς ως φιλεύσπλαχνος «τους δικαίους αγαπά και τους αμαρτωλούς ελεεί»[15].

Πιστεύω, ότι «ο Θεός φως εστί και σκοτία εν αυτώ ουκ εστίν ουδεμία»[16]. 

Πιστεύω ακράδαντα στις θείες υποσχέσεις, στην εκ μέρους Του τήρησή τους. Ότι όποιος με επιμονή και υπομονή επιδιώκει την κοινωνία μαζί Του, δε θα περπατήσει στο σκοτάδι, αλλά θα έχει το φως της ζωής[17]. 

Πιστεύω, ότι ο Λόγος είναι «φως εκ φωτός»[18], «ην το φως το αληθινόν»[19], ότι «εν τω φωτί του οψόμεθα φως»[20] και ότι αποτελούν «φως τα προστάγματά Του επί της γης»[21].

Πιστεύω ότι ο Θεός δύναται να χωρίσει την καυστική δύναμη του πυρός από την λαμπρότητά του. Κι όπως θέλοντας να προκαλέσει την προσοχή του δούλου Του Μωυσή με παράδοξο  θέαμα, έθεσε πυρ επί της βάτου, το οποίο ενεργούσε μόνο με την λαμπρότητά του, έχοντας δηλαδή απενεργοποιημένη την καυστική του δύναμη, το αυτό μπορεί να πράξει και με το Άγιον Φως. Αυτό μαρτυρεί ο ψαλμωδός λέγοντας «Φωνή Κυρίου διακόπτοντος φλόγα πυρός»[22], [23]. Συναφώς πιστεύω, πάντα σε συνάρτηση με το αυτεξούσιο του ανθρώπου στην πίστη ή την απιστία, ότι ο Θεός ως «πυρ γαρ υπάρχει», που άλλους μεν φωτίζει, άλλους δε φλέγει.

Πιστεύω, ότι «ο Κύριος παίρνοντας μορφές, αλλάζει εντελώς το περιεχόμενο»[24]. Με την παρουσία Του αγιάζει το περιεχόμενο, αγιάζει και τη μορφή, δίχως όμως να την αλλάζει σε κάτι άλλο. Είτε μιλάμε για τη Σάρκωση, είτε για το μυστήριο των μυστηρίων τη θεία Ευχαριστία, είτε για τον αγιασμό των υδάτων, είτε για το έλαιο του Ευχελαίου, είτε για το Άγιον Φως κ.ο.κ.

Πιστεύω, ότι όπως με ένα ευτελές κεραμίδι ο Επίσκοπος Τριμυθούντος άγιος Σπυρίδων στήριξε το τριαδικό δόγμα, συναφή θαυμαστά μπορεί να προκαλέσει ένας προσευχόμενος άγιος του Θεού, με τη δύναμη της θείας Χάριτος (απαρεγκλίτως) π.χ. με ένα σπίρτο ή έναν αναπτήρα. «Παν κτίσμα του Θεού καλόν και αγιάζεται δια λόγου θεού και εντεύξεως»[25].

Πιστεύω τους Κωνσταντίνο του εξ Οικονόμων[26], π. Γεώργιο Δ. Μεταλληνό[27], Χάρη Κ. Σκαρλακίδη[28], συμμερίζομαι όμως συνάμα —δίχως απαραιτήτως να υιοθετώ καθολικά— τους προβληματισμούς του Κωνσταντίνου Δ. Καλοκύρη[29].

Συνοψίζοντας. «Πιστεύω, Κύριε, βοήθει μου τη απιστία»[30]. Ειρήνη πάσι!

Γεώργιος Κ. Τασούδης

 Ο ζωγραφικός πίνακας που πλαισιώνει τη σελίδα ("Φως εκ φωτός", 1975) είναι έργο της Μαρίας Θεοδωράκη.

[1] Ύμνος από τον Όρθρο των Χριστουγέννων.

[2] Η θέση αφορά στην προκειμένη περίπτωση. Σύμφωνα με τον Μ. Βασίλειο ο Θεός μας έδειξε το ποιος αφήνοντάς μας να ψηλαφούμε το πώς. Ταπεινά, υπομονετικά, διακριτικά, προσευχητικά, με πίστη.

[3] Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, PG 56:385-386.

[4] Από την ευχή του αγίου Εφραίμ του Σύρου.

[5] Ιω. 20:29.

[6] Λουκ. 18:27.

[7] Έξ. 17:7, Δευτερ. 6:16, Ματθ. 4:7, Κορ. 10:9.

[8] Ιω. 4:24.

[9] Ιω. 3:8.

[10] Β΄ Θεσ. 3:2.

[11] Ιω. 1:11.

[12] Α΄ Ιω. 4:16

[13] Ματθ. 16:4.

[14] Ματθ. 5:45.

[15] Από το Μικρό Απόδειπνο.

[16] Α΄ Ιω. 1:5.

[17] Πρβλ Α΄ Ιω. 1:6-7.

[18] Από το Σύμβολο της Πίστεως.

[19] Ιω. 1, 9.

[20] Δοξολογία Μικρού Αποδείπνου.

[21] Ησ. 26, 9

[22] Ψαλμ. 28, 7.

[23] Πρβλ Η εξαήμερος δημιουργία κατά τον Μέγαν Βασίλειον, απόδοσις Αρχιμ. Χριστοφόρου Ν. Παπουτσοπούλου, έκδοσις έκτη, Αδελφότης θεολόγων «Ο ΣΩΤΗΡ», Αθήναι 2011.

[24] Παναγιώτης Νέλλας, Ορθοδοξία και πολιτική – Τρεις βιβλικές προϋποθέσεις στο πρόβλημα, στο Μαρτυρία Ορθοδοξίας 1971, Βιβλιοπωλείον της Εστίας.

[25] Α΄ Τιμόθ. 4, 4-5.

[26] Κωνσταντίνου του εξ Οικονόμων, Σιωνίτης Προσκυνητής, Τύποις Φ. Καραμπίνη και Β. Βαφα, Αθήνησι 1850.

[27] Γεωργίου Δ. Μεταλληνού, Φωτομαχικά – Αντιφωτομαχικά, Ιστορητής/κάτοπτρο, Αθήνα 2001.

[28] Χάρης Κ. Σκαρλακίδης, Άγιον Φως – Το θαύμα του φωτός της Αναστάσεως στον τάφο του Χριστού, Αθήνα 2015.

[29] Κωνσταντίνος Δ. Καλοκύρης, Το αρχιτεκτονικό συγκρότημα του ναού της Αναστάσεως Ιεροσολύμων και το θέμα του Αγίου Φωτός, University Studio Press, 1999.

[30] Μαρκ. 9, 24.

 

Η συνέχεια εδώ


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου