Άγιος Μάξιμος «ὁ διὰ Χριστὸν Σαλός» και θαυματουργός από τη Μόσχα

 

Τίποτα δεν είναι γνωστό για τους γονείς του, ούτε για τον χρόνο και τον τόπο της γέννησής του. Ο Άγιος Μάξιμος διάλεξε έναν από τους πιο δύσκολους και αγκαθωτούς δρόμους της σωτηρίας, λαμβάνοντας επάνω του το προσωπείο του δια Χριστόν σαλού. Καλοκαίρι και χειμώνα, ο Μάξιμος περπατούσε σχεδόν γυμνός, υπομένοντας τόσο τη ζέστη όσο και το κρύο. Συνήθιζε να λέει: «Ο χειμώνας είναι σκληρός, μα ο Παράδεισος γλυκός.»

Η Ρωσία αγαπούσε τους δια Χριστόν σαλούς της· εκτιμούσε τη βαθιά τους ταπείνωση και πρόσεχε τη σοφία τους, που εκφραζόταν μέσα από παροιμιώδεις λόγους της λαϊκής γλώσσας. Όλοι άκουγαν τους σαλούς του Θεού, από τους μεγάλους ηγεμόνες έως και τον πιο φτωχό ζητιάνο.

Ο μακάριος Μάξιμος έζησε σε δύσκολους καιρούς για τον ρωσικό λαό. Οι επιδρομές των Τατάρων, οι ξηρασίες και οι επιδημίες ήταν συχνές, και πολλοί άνθρωποι χάνονταν. Ο Άγιος έλεγε στους δυστυχισμένους:

«Δεν είναι όλα στο υφάδι του μαλλιού — μερικά είναι ανάποδα... Αυτοί νίκησαν· υποτάξου και σκύψε πιο χαμηλά. Μην κλαις εσύ που νικήθηκες· να κλαις εσύ που δεν έχεις νικηθεί. Ας δείξουμε ανοχή, κι έτσι τουλάχιστον θα είμαστε άνθρωποι. Ακόμα και το χλωρό ξύλο, με τον καιρό, θα καεί. Ο Θεός θα δώσει τη σωτηρία, αν υπομένουμε τα πάντα με καρτερία.»

Αλλά ο Άγιος δεν μιλούσε μόνο λόγια παρηγοριάς. Οι αυστηρές επιτιμήσεις του προκαλούσαν φόβο στους ισχυρούς του κόσμου. Ο μακάριος Μάξιμος συνήθιζε να λέει στους πλούσιους και ένδοξους:

«Το σπίτι έχει γωνιά με εικόνες, αλλά η συνείδηση είναι προς πώληση. Όλοι κάνουν το σημείο του Σταυρού, αλλά δεν προσεύχονται όλοι. Ο Θεός βλέπει κάθε αδικία. Δεν θα σε εξαπατήσει, ούτε κι εσύ θα μπορέσεις να Τον εξαπατήσεις.»

Ο μακάριος Μάξιμος εκοιμήθη στις 11 Νοεμβρίου 1434 και ετάφη στον ναό των Αγίων Πριγκίπων Βόρις και Γκλεμπ. Από τα λείψανα του Αγίου άρχισαν να συμβαίνουν θαυματουργές θεραπείες. Σε εγκύκλιό του το 1547, ο Μητροπολίτης Μακάριος διέταξε «να ψάλλεται και να εορτάζεται στη Μόσχα ο νέος θαυματουργός Μάξιμος, ο δια Χριστόν σαλός». Την ίδια χρονιά, στις 13 Αυγούστου, τα άφθαρτα λείψανα του μακαρίου Μαξίμου ανεσύρθησαν. Ο ναός των Αγίων Βόρις και Γκλεμπ, όπου είχε ταφεί ο Άγιος, κάηκε το 1568. Στον ίδιο τόπο χτίστηκε νέος ναός, ο οποίος αφιερώθηκε στον Άγιο Μάξιμο τον δια Χριστόν σαλό. Τα σεβάσμια λείψανα του Αγίου τοποθετήθηκαν εκεί.