Ὁ Μάρκος Μπότσαρης ἔκανε μέσα στὰ 33 του χρόνια ὅσα κάνουν οἱ ἄλλοι σὲ 100 χρόνια.
Ἦταν υἱὸς τοῦ Κίτσου Τσαβέλλα καὶ ἀδελφὸς τῆς περίφημης ἡρωίδας Λένως Μπότσαρη.
Μεγάλωσε μὲ Πίστη στὸν Θεὸ καὶ μὲ τὰ ἅρματα.
Πήγαινε παιδάκι μικρὸ στὸ μοναστήρι στὸ Κούγκι. (Ἐκεῖ πού ἦταν παλαιότερα καλόγηρος ὁ Σαμουὴλ).
Πήγαινε ἐκεῖ καὶ μάθαινε γράμματα.
Τα μοναστήρια στὴ σκλαβιὰ ἦταν κέντρα Λατρείας στὸ Θεὸ καὶ Ἑλληνοχριστιανικῆς Παιδείας.
Ἦταν καταφύγια καὶ ἐμψυχωτήρια.
Ἐκεῖ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Κούγκι μάθαινε ὁ μικρὸς Μάρκος γράμματα.
Τι γράμματα;
Ψαλτήρι τοῦ Δαυίδ, καὶ τὴν ὀκτώηχο τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ.
10 ἐτῶν τὸν ἔβαζε ὁ παπα-Ζήκος τὶς Κυριακὲς καὶ διάβαζε στὴν Ἐκκλησία τὸν Ἀπόστολο.
Ἀς ἦταν καλὰ ὁ π. Σαμουὴλ πού βρέθηκε στὸ Σούλι καὶ δασκάλεψε τόσα παιδιά.
Νὰ τὶ πρόσφερε ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας!
13 ἐτῶν ἔφυγε καταπικραμένος ἀπὸ τὴν πατρίδα του ὅταν τοὺς ξερίζωσε ὁ φοβερὸς Ἀλή πασάς.
Τους ἔστειλε στὴ Πάργα καὶ μετὰ στοὺς Κορφούς.
Οἱ περίφημοι Σουλιῶτες τράβηξαν τὰ πάνδεινα... καὶ ἀπὸ τοὺς Ἄγγλους πέρασαν πολλά.
Γι αὐτὸ καὶ ὁ Μάρκος δὲν τὰ πήγαινε ποτὲ καλὰ μὲ τοὺς Ἄγγλους.
Κάποτε σὲ μία τοποθεσία αἰχμαλώτισε κάποιους Τούρκους.
Δὲν τοὺς ταπείνωσε ὅπως ἔκαναν αὐτοί.
Δὲν εἶναι τὸ ἦθος τῶν Ἑλλήνων Ὀρθοδόξων αὐτό.
Τους εἶπε : "ὅσο ζεῖτε, δὲν θὰ ξαναπιάσετε ντουφέκι νὰ κτυπήσετε Σουλιῶτες. Αὐτὸ καὶ μόνο θέλω ἀπὸ σᾶς" καὶ τοὺς ἄφησε ἀφοῦ ἔφαγε καὶ μαζὶ τους.
Μετὰ ἀπὸ τὴ κάθε μάχη γονάτιζε καὶ ἔψελνε τὸ "Σῶσον Κύριε τὸν λαὸν Σου" κάνοντας τὸν Σταυρὸ του σωστὰ πάνω του.
Ὅταν ὁ Γ.Καραϊσκάκης ἔμαθε γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Μάρκου Μπότσαρη, ἀξίωσε νὰ τὸν σηκώσουν (ἦταν ἄρρωστος καὶ δὲν μποροῦσε νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του), γιὰ νὰ τὸν πᾶνε στὸ Ναὸ νὰ τὸν προσκυνήσει, μόλις τὸν φέρανε καὶ τὸν ἀποθέσανε, ἐκεῖ στὸ μοναστήρι τοῦ Προυσσοὺ πού εἶχαν σταματήσει γιὰ λίγο, ὁδεύοντας πρὸς τὸ Μεσολόγγι.
Με λυγμοὺς ὁ Γ.Καραϊσκάκης σωριάστηκε πάνω στὸ λείψανο τοῦ Μάρκου, λέγοντας:
"Ἄμποτες, ἥρωα Μάρκο, κι ἐγὼ ἀπὸ τέτοιο θάνατο νὰ πάω".
Ὅταν τὸν γύρισαν στὸ κελὶ του νὰ ξαναπλαγιάσει, ὁ Καραϊσκάκης, μὲ δάκρυα στὰ μάτια εἶπε στοὺς Σουλιῶτες πού συνόδευαν τὸν ἥρωα:
"Ὁ Μάρκος ἤτανε τρανός. Εἶχε νοῦ πού δὲν εἶχε ἄλλος. Εἶχε καρδιὰ λιονταριοῦ. Καὶ γνώμη δίκαιη, σὰν τοῦ Χριστοῦ. Οὔτε στὸ δάκτυλὸ του δὲν τον φτάνουμε. Σὰν τὸν Μάρκο ἥρωα, μάνα δὲ ξαναγεννάει".
Θέλτε ν ακούστε κλάμματα,
ΑπάντησηΔιαγραφήαντρείκια μοιρολόγια,
περάστε απ το Αιτωλικό
κι από το Μεσσολόγγι
που κλαίει ο γερο Νοτατάς.
στου Μπότσαρη το μνήμα
γονατιστός τον έκλαιγε.