Ο κοροναϊός θα νικηθεί. Ο φόβος που φέρνει την «κοινωνία της μάζας» θα επικρατήσει;

Ένας άλλος κόσμος κτίζεται με αφορμή την κρίση του κοροναϊού. Είναι στο χέρι μας να μην επιτρέψουμε τη δημιουργίας μιας κοινωνίας που θα ελέγχεται απόλυτα. Μια κοινωνία χωρίς ατομικές ελευθερίες, συλλογικότητες, διεκδικήσεις.

«Προσοχή, προσοχή, προσοχή. Η κυβέρνηση λυπάται που αναγκάστηκε ν’ ασκήσει αποφασιστικά αυτό που θεωρεί δικαίωμα και καθήκον της, να προφυλάξει δηλαδή με κάθε μέσο τον πληθυσμό ενώπιον της κρίσης που αντιμετωπίζουμε, η οποία κατά τα φαινόμενα μπορεί να προσδιοριστεί ως ένα είδος επιδημικού ξεσπάσματος τυφλότητας, που προσωρινά περιγράφεται ως λευκή πληγή, ελπίζει ότι μπορεί να βασίζεται στον πατριωτισμό και τη συνεργασία όλων των πολιτών για να σταματήσουμε τη διάδοση της μολυσματικής νόσου […]

Η απόφαση να συγκεντρώσουμε στο ίδιο μέρος του πληγέντες, και σε κοντινό μέρος, ξεχωριστό όμως, αυτούς που βρέθηκαν σε κάποιου είδους επαφή μαζί τους πάρθηκε κατόπιν σοβαρής και ωρίμου σκέψεως.

Η κυβέρνηση έχει πλήρη συνείδηση των καθηκόντων της και αναμένει ότι αυτοί στους οποίους απευθύνεται το μήνυμα αυτό, θ’ αναλάβουν επίσης, ως ευσυνείδητοι πολίτες που οφείλουν να είναι, τις ευθύνες που τους αντιστοιχούν, λαμβάνοντας υπόψη τους ότι η απομόνωση στην οποία τώρα βρίσκονται συνιστά πράξη αλληλεγγύης προς το υπόλοιπο του έθνους μας.

Η κυβέρνηση και το έθνος αναμένουν από τον καθένα σας να εκπληρώσει το χρέος του. Καληνύχτα».

Όχι. Δεν είναι απόσπασμα από το μήνυμα που στέλνει η ελληνική κυβέρνηση στους πολίτες της ή οι ηγέτες όλων των χωρών που πλήττονται από τον κοροναϊό.

Είναι απόσπασμα από το δυστοπικό αριστούργημα του νομπελίστα συγγραφέα Ζοζέ Σαραμάγκου «Περί Τυφλότητος».
Πόσο καλύτερα θα μπορούσε να περιγραφεί η κατάσταση περιορισμού που ζουν πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι;

Και πώς το κράτος έρχεται να αναλάβει το ρόλο του «καλού πατερούλη» που θα κάνει τα πάντα για να προστατέψει τους πολίτες. Προσβλέποντας βεβαίως και στον πατριωτισμό τους και στις πράξεις αλληλεγγύης από όσους δεν έχουν νοσήσει.

Όμως, τι νόημα έχει ο πατριωτισμός και η αλληλεγγύη σε έναν κόσμο που γίνεται όλο και πιο σκοτεινός;

Ολο και πιο απάνθρωπος; Και κυρίως όλο και πιο καταπιεστικός;

Ακόμη και όσοι τολμούν να μιλήσουν για ατομικά δικαιώματα, πανανθρώπινες αξίες, ελεύθερη βούληση, προπηλακίζονται.

Στο όνομα της δημόσιας υγείας όλα επιτρέπονται. Ακόμη και το να γίνει κανείς πειραματόζωο για χάρη… της ανθρωπότητας.

Εντάξει, να συμφωνήσουμε ότι προέχει η ασφάλεια των πολιτών. Ότι κυρίαρχο θέμα είναι να μην καταρρεύσει το σύστημα υγείας επειδή θα μολυνθούν χιλιάδες και θα χρειαστούν νοσηλεία.

Να πούμε «ναι» στον περιορισμό των μετακινήσεων για όσο διάστημα λένε οι επιστήμονες.

Όμως, την επόμενη ημέρα την έχουμε σκεφτεί; Πώς θα είναι σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής, ατομικής ελευθερίας, αισθήματος αλληλεγγύης και ευθύνης;

Πώς θα είναι ο κόσμος άραγε αν οι περιορισμοί που βιώνουμε σήμερα γίνουν καθημερινότητα κι εθιστούμε σ’ αυτούς;

Στο μάτι του Μεγάλου Αδελφού

Αυτό που συμβαίνει σε πολλές χώρες είναι η χρήση της τεχνολογίας για τον έλεγχο των πολιτών. Σηκώνουν drones και ελέγχουν τον κόσμο που περπατά, έχουν «φυτέψει» χιλιάδες κάμερες, έχουν τη δυνατότητα μέχρι και να γνωρίζουν που είμαστε μέσω των «έξυπνων» κινητών.

Αστυνομία και στρατός βρίσκεται στους δρόμους και στον αέρα και αυτό μοιάζει τόσο φυσιολογικό.

Σε λίγο θα μπορούν μέσω του κινητού μας και με μια απλή εφαρμογή να ελέγχουν αν είμαστε άρρωστοι και να μας ειδοποιούν με ένα μήνυμα alert να κάτσουμε σπίτια μας, να απομονωθούμε και φυσικά να στιγματιστούμε.

Ρωτώ λοιπόν με όλη την καλή διάθεση. Ο κοροναϊός θα περάσει, θα νικηθεί, θα καταπολεμηθεί με κάποιο φάρμακο. Ο «Μεγάλος Αδερφός» που έχει δημιουργηθεί με αφορμή και αιτία τη δημόσια υγεία, θα είναι πάντα εδώ;

Ο ισραηλινός ιστορικός Χαράρι περιέγραψε σε πρόσφατο άρθρο του τον κόσμο μετά τον κοροναϊό.

Ενας κόσμος που μεγάλα τμήματα του πληθυσμού θα γίνονται πειραματόζωα, όχι μόνο σε φάρμακα αλλά και σε καταστάσεις.

Η τηλεργασία για παράδειγμα μπορεί να γίνει κανόνας.

Η εργασία έξι μήνες με μισό μισθό θα φαντάζει τόσο κανονικό.

Η εκπαίδευση των νέων από το σπίτι μέσω ενός υπολογιστή ή απλά ενός κινητού θα είναι ό,τι πιο συνηθισμένο. Χωρίς σχολεία, αίθουσες και καθηγητές, με ένα παιδί κλεισμένο σε ένα δωμάτιο να κάνει μάθημα και με διαδικτυακούς φίλους.

Και οι λαοί θα βρίσκονται υπό διαρκή παρακολούθηση σε ένα παγκόσμιο Truman Show όπου κάποιο μάτι από ψηλά θα ελέγχει τα πάντα.

Την κίνησή μας, τις παρέες μας, τη διάθεσή μας, τις ασθένειες που έχουμε, ακόμη και τις σκέψεις μας.

Ένα τρομακτικό πλέγμα παρακολούθησης που θα χρησιμοποιεί την τεχνολογία και θα προετοιμάζει την κοινωνία των «μαζάνθρωπων» όπου κάθε έννοια ατομικότητας, προσωπικής ζωής, ελευθερίας της κίνησης ή της σκέψης, θα είναι φυσιολογικά.

Μπορεί όλα αυτά να φαντάζουν τρελά, συνωμοσιολογικά ίσως και αδύνατα να γίνουν. Όμως, αυτό που ζούμε τώρα είναι το πρώτο στάδιο, ας το σκεφτούμε καλύτερα.

Ελεγχόμενη, σκοτεινή κοινωνία

Κλειστές κοινωνίες, εθνικιστική απομόνωση, παντελής έλλειψη αλληλεγγύης, φιλοτομαρισμός.

Τι θα γίνει, λοιπόν, αν κάθε χρόνο ή κάθε πέντε χρόνια ένας ιός «χτυπάει» ή κάποιο άλλο… τρελό γεγονός επιτρέπει στις κυβερνήσεις να ασκούν εξουσία που περιορίζει τις ατομικές ελευθερίες;

Τι θα γίνει αν το επόμενο στάδιο, στο όνομα της δημόσιας υγείας, της δημόσιας ασφάλειας ή με επίκληση του… πατριωτικού καθήκοντος, είναι μια κοινωνία απολύτως ελεγχόμενη;

Θα νικήσουμε εμείς τον κοροναϊό και κάθε αρρώστια.

Αλλά θα επιτρέψουμε το φόβο να παραλύσει την ζωή μας;

Θα αποδεχθούμε στο όνομα κάθε αόρατου εχθρού να χαθούν πανανθρώπινες αξίες, κοινωνικές και ατομικές κατακτήσεις;

Ή θα εμποδίσουμε το χτίσιμο μιας σκοτεινής κοινωνίας, με κλειστές πόρτες και παράθυρα και με μια ατομικότητα που θα αποβαίνει σε βάρος του κοινωνικού συνόλου, της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας, του ακτιβισμού;

Μήπως θα πρέπει να φοβόμαστε για όλα αυτά που θα γίνουν για εμάς… χωρίς εμάς;

Βασίλης Σ. Κανέλλης – in.gr