14 Σεπτεμβρίου: Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το Τουρκικό Κράτος

Έλληνες θρηνούν συγγενείς τους που σφαγιάστηκαν στη Σμύρνη το 1922.

Hellenic families crying for their relatives (related Photos)

14 Σεπτεμβρίου, Ημέρα Μνήμης για την 

Γενοκτονία του Μικρασιατικού Ελληνισμού

«Μικρασιατική Καταστροφή». Με αυτόν τον τίτλο έχουν καταγραφεί στο σύνολό τους τα ιστορικά γεγονότα του Αυγούστου-Σεπτεμβρίου του 1922, μία από τις πιο θλιβερές σελίδες στην Ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Για την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου που οδήγησε στη στρατιωτική ήττα και συντριβή και τον επακόλουθο ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από την μικρασιατική γη στο πλαίσιο του σχεδίου συστηματικής εξόντωσης που εφάρμοσαν οι Νεότουρκοι, η 14η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί ως ημέρα εθνικής μνήμης.

Η ήττα του 1922 μπορεί να συγκριθεί με αυτήν του 1453 και να θεωρηθεί ακόμα και μεγαλύτερη, γιατί μ’ αυτήν ξεριζώθηκε η από χιλιάδων ετών ελληνική παρουσία στην ιωνική γη.

Η Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 (ΦΕΚ Α 234 / 13.10.1998). Την πρωτοβουλία είχαν αναλάβει τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ με μικρασιατική καταγωγή, ο Γιάννης Καψής, ο Γιάννης Διαμαντίδης και ο Γιάννης Χαραλάμπους, οι οποίοι κατέθεσαν τη σχετική πρόταση νόμου στις 12 Μαΐου 1997.

Στην εισηγητική έκθεση ανέφεραν, μεταξύ άλλων: «Η κατάρρευση των ελληνικών δυνάμεων το 1922 στη Μικρά Ασία, οι σφαγές, λεηλασίες και η προσφυγιά που ακολούθησαν, αποτελούν το αποκορύφωμα μιας συστηματικής προσπάθειας εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου από τα χώματα της Μικρά Ασίας, που έβαλε τέρμα στην τρισχιλιετή παρουσία του στην πέραν του Αιγαίου Ελλάδα, μια περιοχή όπου αναπτύχθηκε η ωριμότερη φάση του ελληνικού πολιτισμού […] την τερατώδη αυτή γερμανική σύλληψη πρώτοι οι Νεότουρκοι ανέλαβαν να κάνουν πράξη. Και κοντά στις βάρβαρες ασιατικές μεθόδους του βίαιου εξισλαμισμού, του γενιτσαρισμού και των κατά τακτά διαστήματα φυλετικών εκκαθαρίσεων ήρθε να προστεθεί η τευτονική ψυχρή μεθοδικότητα με τη λειτουργία των περίφημων ταγμάτων εργασίας».

Ο νόμος 2645/1998

Στις 13 Οκτωβρίου 1998 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο νόμος 2645/1998, με τον οποίον καθιερώθηκε η 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος.

Με το νόμο αυτόν, που ήρθε στην Ολομέλεια της Βουλής και ψηφίστηκε μετά από πρωτοβουλία και αγώνες της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος, ορίζεται η 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης ενώ παραπέμπεται για αργότερα η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που θα καθορίζει το χαρακτήρα, το περιεχόμενο, το φορέα και τον τρόπο οργάνωσης εκδηλώσεων μνήμης.

Εντέλει το Προεδρικό Διάταγμα υπογράφηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2001 και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 21 του ίδιου μήνα.

Η στάση των τουρκικών κυβερνήσεων

Οι τουρκικές κυβερνήσεις αρνούνται πως υπήρξε γενοκτονία και τοποθετούν επισήμως το θάνατο των Ελλήνων στα πλαίσια των ευρύτερων απωλειών του πολέμου, του λιμού ή άλλων κοινωνικών αναταράξεων. Στα πλαίσια της πολιτικής άρνησης των γενοκτονιών των Ελλήνων, όπως και των Αρμενίων και Χριστιανών Ασσυρίων, το τουρκικό κράτος χρηματοδοτεί στο εξωτερικό ενέργειες που αντισταθμίζουν, ελαχιστοποιούν, σχετικοποιούν και υποβαθμίζουν αυτές τις γενοκτονίες.

Η Γενοκτονία ως μοντέλο για μετέπειτα εγκλήματα

Το "μοντέλο" του Κεμάλ παρέμενε ενεργό για το ναζιστικό κίνημα στη Γερμανία και μέχρι το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Χίτλερ είχε δηλώσει ότι θεωρούσε τον εαυτό του "μαθητή" του Κεμάλ, ενώ η συμβολή του τελευταίου στη διαμόρφωση της ναζιστικής ιδεολογίας διαφαίνεται έντονα και στην ίδια τη ναζιστική βιβλιογραφία. Ο Κεμάλ και η νέα Τουρκία του 1923 αποτέλεσαν τα πρότυπα του "τέλειου Φύρερ" και των "καλών εθνικών πρακτικών" για τον ναζισμό. Τα μέσα ενημέρωσης του Γ' Ράιχ υπερτόνιζαν το "τουρκικό μοντέλο" και συνεχώς επέμεναν στα "οφέλη" της εθνοκάθαρσης και της γενοκτονίας.

Το ναζιστικό κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ, ήδη από τα πρώτα του βήματα, είχε εκλάβει τις μεθοδεύσεις του τουρκικού κράτους, ως πρότυπο έμπνευσης. Το επίσημο ναζιστικό όργανο Völkischer Beobachter (Λαϊκός Παρατηρητής), τον Φεβρουάριο του 1921 τόνιζε με θαυμασμό σε άρθρο με τίτλο "Τουρκία - το Πρότυπο":

«Το γερμανικό έθνος μία μέρα δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να καταφύγει επίσης στις τουρκικές μεθόδους»

Ναζιστική δημοσίευση του 1925 επαινεί το νέο τουρκικό κράτος για την πολιτική "σκούπας" που επέδειξε, η οποία "πέταξε το ελληνικό στοιχείο στη θάλασσα". Η πλειοψηφία των συγγραφέων του Γ' Ράιχ τονίζει ότι η διπλή εθνοκάθαρση (κατά Ελλήνων και Αρμενίων) ήταν προϋπόθεση για την επιτυχία της νέας Τουρκίας. Χαρακτηριστικό απόφθεγμα δημοσίευσης του ναζιστικού κόμματος:

«Μόνο μέσω της εξόντωσης των ελληνικών και αρμενικών φυλών στη Μικρά Ασία υπήρξε δυνατή η δημιουργία ενός τουρκικού εθνικού κράτους και ο σχηματισμός ενός ατόφιου τουρκικού κοινωνικού σώματος μέσα σε ένα κράτος».

Από το βιβλίο του Stefan Ihrig/Ataturk in the Nazi Imagination «Ατατούρκ και ναζί» του Stefan Ihrig κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος σε μετάφραση του Νίκου Ρούσσου. σελ. 71, 144-145, 207. Ihrig, 2014, σελ. 183-184: "The minority problem in Anatolia was solved in a very simple fashion... «Only through the annihilation of the Greek and the Armenian tribes in Anatolia was the creation of a Turkish national state and the formation of an unflawed Turkish body of society within one state possible.»

πηγή