Μια διήγηση από το Γεροντικό:
«Σε ένα μοναστήρι έξω από την Αλεξάνδρεια ασκήτευε ένας δημοφιλής μοναχός. Ήταν Μεγάλη Σαρακοστή. Ο διοικητής της Αλεξάνδρειας αποφάσισε να επισκεφτεί τον γέροντα. Ο Όσιος, όντας προικισμένος με το χάρισμα της προορατικότητας, είχε λάβει πληροφορία για την επίσκεψη. Ζήτησε από έναν δόκιμο να του φέρει τυρί και ψωμί. Ο ίδιος κάθισε στις πύλες της πόλης και περίμενε τον υψηλό επισκέπτη.
Όταν ο αξιωματούχος εμφανίστηκε, ο γέροντας πήρε από το δόκιμο το τυρί και το ψωμί και άρχισε να τρώει. Ο αξιωματούχος πλησίασε το μοναχό, τον κοίταξε από πάνω μέχρι κάτω και είπε στους αυλικούς που τον συνόδευαν: «Είναι αυτός που τον επαινούσαν τόσο πολύ; Εγώ νηστεύω πιο αυστηρά από αυτόν. Αφού τρώει τυρί τη Μεγάλη Σαρακοστή». Και, κατακρίνοντας το γέροντα, γύρισε την πλάτη και έφυγε.
Ο δόκιμος δεν μπορούσε να καταλάβει τι είχε συμβεί και ρώτησε το γέροντα: «Πάτερ, γιατί το έκανες αυτό; Απέρριψες έναν άνθρωπο που είχε έρθει στην έρημο για πνευματική τροφή!»
«Ευλογημένε», – του είπε ο γέροντας, – «αν ήταν έτσι, το τυρί και το ψωμί δε θα ήταν εμπόδιο για εκείνον. Όταν ήρθε εδώ, ήθελε να υπογραμμίσει πόσο σεμνός είναι: ένας διοικητής της πόλης καταδέχεται και επισκέπτεται κάποιον μοναχό στην έρημο. Αλλά αυτή η σαλή μου πράξη ξεμπρόστιασε την προσποιητή αρετή του».
Πήρα από π. Δημητρη Γεωργαντώνη
***
Μέγας Βασίλειος: Η νηστεία γεννάει προφήτες. Ενισχύει τους δυνατούς. Σοφίζει τους νομοθέτες. Εξοπλίζει τους ήρωες. Γυμνάζει τους αθλητές. Αποκρούει τους πειρασμούς. Συγκατοικεί με τη νηφαλιότητα και την αγνότητα. Στους πολέμους κάνει ανδραγαθήματα και στον καιρό της ειρήνης διδάσκει την ησυχία. Αγιάζει τους αφιερωμένους και τελειοποιεί τους ιερείς. Κανείς δεν μπορεί να πλησιάσει το Θυσιαστήριο και να τελέσει τη θεία Λειτουργία, χωρίς προηγουμένως να έχει νηστέψει.
***
Αββάς Αντώνιος: ΠΟΛΛΟΙ ΒΑΣΑΝΙΣΑΝ το σώμα τους με ασκήσεις, αλλά επειδή δεν κατόρθωσαν ν’ αποκτήσουν διάκριση, βρέθηκαν μακριά απ’ τον Θεό. [Γεροντικόν, η΄]
Αββάς Ισίδωρος ο πρεσβύτερος: ΑΝ ΝΗΣΤΕΥΕΤΕ κανονικά μην υπερηφανεύεσθε, διαφορετικά καλύτερα να τρώτε κρέας. Γιατί περισσότερο συμφέρει τον άνθρωπο να τρώει κρέας, παρά να είναι υπερήφανος και αλαζόνας. [Γεροντικόν, δ΄]
***
Μέγας Βασίλειος:
MΗΝ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙΣ όμως το καλό της νηστείας μόνο στην αποχή από το φαγητό. Γιατί πραγματική νηστεία είναι να μην κάνεις τίποτε άδικο. ‘’Να λύνεις κάθε δεσμό αδικίας’’ [Ησ. 58,6]. Συγχώρησε τον πλησίον σου για το κακό που σου έκανε και ξέχασε αυτά που σου χρωστάει. ‘’Η νηστεία σας να είναι καθαρή από δικαστικές πράξεις και προστριβές’’ [῾Ησ. 63,4]. Κρέας δεν τρως αλλά κατασπαράζεις τον αδελφό σου. Νηστεύεις το κρασί αλλά είσαι σπάταλος σε αδικίες. Περιμένεις να έρθει το βράδυ για να φας αλλά ξοδεύεις όλη την ημέρα σου στα δικαστήρια. ‘’Αλοίμονο σε κείνους που δεν μεθάνε από κρασί [Ησ. 28,1] [αλλά από τις αδικίες] ‘’ [Περὶ νηστείας Α΄ 10].
"Πολλοί προσέρχονται στον ενάρετο βίο, λίγοι όμως δέχονται το ζυγό του. Διότι στους βιαστές ανήκει η Βασιλεία των Ουρανών «και βιαστές αρπάζουν αυτήν», όπως λέει ο Ευαγγελικός λόγος. Βία ονόμασε ο Κύριος την άσκηση του σώματος και της ψυχής, που υπομένουν θεληματικά οι μαθητές του Χριστού, επειδή αρνούνται τα δικά τους θελήματα και τηρούν όλες τις εντολές του Χριστού. "
ΝΟΜΙΖΩ λοιπόν ότι καμιά συμβουλή δεν μπορεί να αγγίξει τόσο την ψυχή του λαίμαργου και να την αλλάξει, όσο και μια τυχαία μόνο συνάντηση με τον εγκρατή. Και μου φαίνεται πως αυτό σημαίνει να τρως και να πίνεις με τέτοιο τρόπο που ν’ αποτελεί τιμή για το Θεό, ώστε ακόμα και στο τραπέζι να λάμπει η ζωή μας ένα καλό έργο, και να δοξάζεται ο ουράνιος Πατέρας μας. [Ὅροι κατὰ πλάτος, 17]